Σε επίμονες προσπάθειες του Υπουργείου Οικονομικών και της διοίκησης της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) να αποτρέψουν τη διενέργεια ελέγχου από πλευράς της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΥ) στον Συνεργατισμό, αναφέρθηκε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Καταθέτοντας για τρεις ώρες ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής που διερευνά την κατάρρευση του Συνεργατισμού, ο Ελεγκτής έκανε λόγο για «επιπόλαιους χειρισμούς» και για «κακοδιαχείριση», ενώ αναφέρθηκε και στο ενδεχόμενο ύπαρξης ποινικών ευθυνών.

Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είπε ότι η ΕΥ στην προσπάθειά της να προβεί σε έλεγχο στον Συνεργατισμό συνάντησε έντονη αντίδραση τόσο από το Υπουργείο Οικονομικών όσο και από τη Συνεργατική, κάνοντας λόγο για «εμμονή να αποτρέψουν τον έλεγχο», σε βαθμό, όπως είπε, που «δημιουργούσαν και ανύπαρκτα θέματα ως μια μορφή άσκησης ‘εκβιασμού’ των πολιτικών κομμάτων να θεσπίσουν νόμο για να αποτρέψουν τον έλεγχο».

Η πρώτη προσπάθεια για έλεγχο έγινε, όπως είπε, τον Μάιο του 2015, οπότε και υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις, στην πορεία όμως επετράπη στην ΕΥ να διενεργήσει τον έλεγχο και να δημοσιοποιήσει τη σχετική έκθεσή της για το 2014, τον Δεκέμβριο του 2015. Στη συγκεκριμένη έκθεση, σημείωσε, «υπήρχαν στοιχεία για κακοδιαχείριση με πιο κραυγαλέο την απαράδεκτη διαδικασία πρόσληψης του κ. Νικόλα Χατζηγιάννη ως γενικού διευθυντή».

Επικαλέστηκε σημείωμα του προϊστάμενου της μονάδας διαχείρισης στην ιδιοκτησιακή δομή πιστωτικών ιδρυμάτων του Υπουργείου Οικονομικών Διονύση Διονυσίου, στον οποίο ο τελευταίος ανέφερε ότι τυχόν έλεγχος από την ΕΥ θα μπορούσε να θεωρηθεί παρέμβαση του κράτους εκτός των πλαισίων που έχουν καθοριστεί.

«Όταν το Γενάρη του 2016, επιχειρήσαμε εκ νέου να διεξάγουμε νέο έλεγχο για το 2015 συναντήσαμε σφοδρή αντίδραση που εκδηλώθηκε με διάφορα γεγονότα» είπε, προσθέτοντας πως «η ΣΚΤ και το Υπουργείο Οικονομικών έκαναν τα πάντα για να αποτρέψουν τον έλεγχο από την ΕΥ».

Ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η ΣΚΤ με επιστολή της στις 29 Ιανουαρίου 2016 προς την ΕΥ, την ενημέρωνε ότι θεωρούσε ότι δεν υπόκειται στον έλεγχό της. «Και μεταξύ άλλων ανυπόστατων, τα οποία είχαν επικαλεστεί, ήταν ότι τον έλεγχο τους τον κάνουν ιδιώτες ελεγκτές, το οποίο είναι αποδεκτό, αλλά μας είπαν ότι τον έλεγχο τους τον κάνει και η Κεντρική Τράπεζα, ενώ θα έπρεπε να γνωρίζουν πολύ καλά τη διαφορά του οικονομικού ελέγχου και της εποπτείας. Μας είχαν πει επίσης ότι αν κάναμε εμείς τον έλεγχο οι επόπτες θα θεωρούσαν ότι υπάρχει πρόβλημα γιατί θα θεωρείτο παρέμβαση του κράτους στον Συνεργατισμό».

Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης εξήγησε ότι η αρμοδιότητα της ΕΥ να διεξάγει έλεγχο στο Συνεργατισμό απορρέει από τον περί της δημοσιονομικής ευθύνης και δημοσιονομικού πλαισίου νόμο, του 2014.

Επικαλέστηκε επίσης γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη ότι η ΕΥ είχε την αρμοδιότητα να διεξάγει έλεγχο στον Συνεργατισμό, ενώ σε απάντηση του Κώστα Κληρίδη προς τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος ζητούσε γνωμάτευση για το ίδιο θέμα, ο Γενικός Εισαγγελέας του απαντούσε χαρακτηριστικά ότι «με καλείτε να σας συμβουλεύσω επί μη υπαρκτού προβλήματος».

Ανέφερε ακόμα ότι όταν ζητήθηκαν στοιχεία και έγγραφα από πλευράς ΕΥ για τη διενέργεια ελέγχου, τους δόθηκαν μόνο οι δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις, τις οποίες η διοίκηση της Συνεργατικής απέστειλε στον Ελεγκτή με το χαρακτηρισμό «εμπιστευτικό». «Θεωρώ ότι αυτό ήταν εμπαιγμός», ανέφερε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης.

Σημαντικές χαρακτήρισε τις δυο προτάσεις νόμου που υπέβαλε ο ΔΗΣΥ στη Βουλή για τροποποίηση της νομοθεσίας, προκειμένου, όπως είπε, να αφαιρέσουν από την ΕΥ την αρμοδιότητα να διεξάγει έλεγχο στο Συνεργατισμού. Επί τούτου ανέφερε πως «ο κ. Διονυσίου «έκανε και λόμπι στα πολιτικά κόμματα» και ενημέρωνε τον Υπουργό αναφορικά με τις δύο προτάσεις νόμου του ΔΗΣΥ ότι είχε συνάντηση με τα δύο μέλη της Επιτροπείας της Συνεργατικής που προέρχονται από το ΑΚΕΛ, οι οποίοι τον ενημέρωσαν ότι το ΑΚΕΛ θα στήριζε την πρόταση για τον διαχειριστικό έλεγχο, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα στήριζε την πρόταση για τον οικονομικό έλεγχο, ενώ για το ΔΗΚΟ έγραφε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις, καθώς ο εκπρόσωπός του απουσίαζε στο εξωτερικό και δεν κατέστη δυνατό να επικοινωνήσει μαζί του.

Ο Γενικός Ελεγκτής μίλησε για «εμμονή» του ίδιου του Υπουργού Οικονομικών να μην διεξάγει η ΕΥ έλεγχο στο Συνεργατισμό και χαρακτήρισε τον τρόπο με τον οποίο τύγχανε χειρισμού το θέμα του Συνεργατισμού «επιπόλαιο και ανεύθυνο».

«Όχι μόνο έκαναν τα πάντα με λόμπι, έστησαν και ολόκληρο σενάριο, θα το ονομάσω μπαμπούλες, δηλαδή πλασματικές ιστορίες εκφοβισμού, για να εκβιάσουν ουσιαστικά τα κόμματα ότι αν δεν ψήφιζαν αυτούς τους νόμους θα γίνονταν δύο πολύ κακά πράγματα: Θα μας εξανάγκαζαν οι Ευρωπαίοι να συγχωνεύσουμε τα 18 ΣΠΙ εσπευσμένα και θα μας πίεζαν να επισπεύσουμε την ιδιωτικοποίηση του Συνεργατισμού», είπε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, επικαλούμενος έγγραφα που αποδεικνύουν ότι οι ίδιοι ήθελαν να κάνουν συγχώνευση των 18 ΣΠΙ.

«Οι ίδιοι προσπαθούσαν να εκμαιεύσουν παρέμβαση είτε από τη Φρανκφούρτη είτε από την Κομισιόν για να μείνουμε έξω. Ήταν μια μανία, ήταν απίστευτα τα πράγματα που έκαναν για να μείνουμε έξω από τον έλεγχο του Συνεργατισμού», πρόσθεσε.

Το Υπουργείο, είπε ο Ελεγκτής, «ασκούσε διπλό εκβιασμό για πετύχει το στόχο του» και αναφέρθηκε σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Διονύση Διονυσίου προς τον Υπουργό Οικονομικών με ημερομηνία 28/9/2016 στο οποίο εισηγείται την παραβίαση των συμβατικών υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας που είχε αναλάβει προς την Κομισιόν για την έγκριση της κρατικής στήριξης των €175 εκατ., προκειμένου να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να προχωρήσει σε επίσπευση της συγχώνευσης των 18 ΣΠΙ, πρόνοια η οποία περιλαμβανόταν ως συνέπεια παραβίασης δεσμεύσεων που είχαν αναληφθεί. «Το να ενεργήσει εκούσια κάποιος για παραβίαση διεθνούς συμφωνίας είναι απαράδεκτο και ηθικά ανεπίτρεπτο, αλλά ενδεχομένως και ποινικά κολάσιμο», είπε.

Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ανέφερε πως οι αντιδράσεις από πλευράς Υπουργείου και ΣΚΤ άρχισαν μετά τη δημοσιοποίηση από πλευράς της ΕΥ του θέματος της «παράτυπης και κακής διαδικασίας διορισμού του κ. Χατζηγιάννη. Οι ίδιες αντιδράσεις μεγεθύνθηκαν πολλαπλασιάστηκαν, όταν δημοσιοποιήθηκε αυτό το θέμα», είπε.

«Έκαναν τα πάντα για να μας πετάξουν έξω. Πιστεύω δεν ήθελαν να βλέπουμε και να ελέγχουμε αυτά που έκαναν», ανέφερε.

«Πιστεύω ότι ήταν τόσο κραυγαλέα απαράδεκτη η διαδικασία που ακολούθησαν για το κ. Χατζηγιάννη που κατάλαβαν ότι είχαν μείνει πολύ εκτεθειμένοι. Έβγαζε μάτι ότι αυτά που έκαναν ήταν απαράδεκτα», είπε.

Ανέφερε ότι ο Υπουργός Οικονομικών κρατούσε στο σκοτάδι το Υπουργικό Συμβούλιο αναφορικά με τους κινδύνους που εντόπιζαν οι εποπτικές αρχές που μιλούσαν για πλάνο Β και για ανάγκες σε πολύ μεγαλύτερα κεφάλαια.

Εξέφρασε ακόμα την άποψη ότι η συγχώνευση των 18 ΣΠΙ «ενδεχομένως να ήταν και μια από τις αιτίες της κατάρρευσης. Ενδεχομένως να έγινε πρόωρα προτού ωριμάσουν οι συνθήκες για μια τέτοια συγχώνευση».

«Αν θα έλεγα ότι υπήρξε κάτι ήταν κάκιστη διαχείριση. Κακοδιαχείριση, η οποία διαφαίνεται όχι μόνο από τα θέματα που καταγράφονται στην έκθεσή μας, επίσης καταδεικνύεται από τις κακές επιδόσεις της τράπεζας, τη συνεχή αποτυχία της να ικανοποιεί στόχους που τίθεντο από την ίδια την τράπεζα σε συνεργασία με την Κεντρική, από το γεγονός ότι οι επόπτες πολύ νωρίς άρχισαν να κρούουν κώδωνα του κινδύνου, ότι το Υπουργείο κώφευε στις προειδοποιήσεις που έρχονταν από τους επόπτες» είπε ο Γενικός Ελεγκτής.

Επικαλέστηκε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι και από το 2016 οι επόπτες και οι Βρυξέλλες προειδοποιούσαν ότι θα υπήρχαν ανάγκες σε κεφάλαια μεταξύ 500 εκ.-1 δισ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία πώλησης του «καλού» μέρους του Συνεργατισμού στην Ελληνική είπε ότι τα μεγέθη καταδεικνύουν ότι «η συμφωνία αυτή δεν ήταν συμφέρουσα για το κράτος, ήταν μια λύση ανάγκης γιατί έπρεπε να βρει οπωσδήποτε μια τράπεζα να αναλάβει τις καταθέσεις του Συνεργατισμού».

Καταλήγοντας ανέφερε ότι «ουσιαστικά έχουν εξανεμίσει την αξία του Συνεργατισμού και τα λεφτά των πολιτών και γι’ αυτό θεωρούμε ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες ευθύνες», ενώ επέκρινε και το γεγονός ότι η διοίκηση του Συνεργατισμού παραμένει στη θέση της μέχρι τη δημιουργία του Φορέα διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. «Αυτοί που κατέρρευσαν τον Συνεργατισμό θα στήσουν και τη νέα τάξη πραγμάτων», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Γενικός Ελεγκτής θα συνεχίσει την κατάθεσή του τη Δευτέρα, 27 Αυγούστου, στις 11 το πρωί.