Παραθέτουμε πιο κάτω την ομιλία του Προέδρου Συμμαχίας Πολιτών Γιώργου Λιλλήκα στην επετειακή σύνοδο της Βουλής «Οι μαύρες επέτειοι του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής»
Η τεσσαρακοστή τέταρτη θλιβερή επέτειος του προδοτικού πραξικοπήματος της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β’ και της βάρβαρης Τουρκικής εισβολής βρίσκει την πατρίδα μας υπό ημικατοχή, τους πρόσφυγες μας μακριά από τα σπίτια τους, τους συγγενείς των αγνοουμένων καρτερικά να αναμένουν τη διερεύνηση της τύχης των αγαπημένων προσώπων τους και τους εγκλωβισμένους να ζουν υπό συνθήκες κατοχής.
Η φετινή επέτειος συνέπεσε με το ζήτημα που δημιουργήθηκε με το ανιστόρητο «γλωσσάρι», που δικαιολογημένα προκάλεσε την έντονη αντίδραση του δημοσιογραφικού κόσμου, των πλείστων πολιτικών δυνάμεων και της κοινωνίας.
Κάποιοι, για μια ακόμα φορά, επιχειρούν να θέσουν την άμαξα μπροστά από το άλογο, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι ελλοχεύουν κίνδυνοι, όπως η εξοικείωση στην κατοχή. Ότι, προβλήματα όπως το Κυπριακό, δεν οφείλονται σε ψυχολογικούς παράγοντες και δεν λύνονται με επικοινωνιακά τρικς που παραγνωρίζουν την αλήθεια και τις πραγματικότητες.
Το Κυπριακό ήταν και παραμένει πρόβλημα εισβολής, κατοχής και εποικισμού, ένα γεωπολιτικό ζήτημα και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, αν θέλουμε να πετύχουμε μια δίκαιη λύση που θα ανατρέπει τα δεδομένα που δημιούργησε η εισβολή.
Και αναφέρομαι σε δίκαιη λύση γιατί μόνο μια δίκαιη λύση θα είναι βιώσιμη. Μια άδικη λύση, η οποία θα εδράζεται σε ένα συνταγματικό μόρφωμα που εκφεύγει του κράτους δικαίου και των αρχών της Δημοκρατίας, είναι εκ φύσεως θνησιγενής.
Κάνω αυτήν την επισήμανση, γιατί θεωρώ πως είναι από τα βασικά στοιχεία που ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα πρέπει να θέσει στο πλαίσιο της διερευνητικής προσπάθειας, που εντός των ημερών, αναλαμβάνει ο Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, δια της απεσταλμένης του κας Λουντ.
Δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός η επανέναρξη των συνομιλιών και πολύ περισσότερο δεν πρέπει στόχος να είναι η συνέχιση τους απ’ εκεί που διεκόπησαν στην Διάσκεψη του Κρανς Μοντάνα. Μια τέτοια προσέγγιση μας εγκλωβίζει σε ένα πλαίσιο το οποίο, όσον αφορά τις εσωτερικές πτυχές και τη συνταγματική δομή και οργάνωση του κράτους, αποτελεί συνταγή παραλυσίας και είναι πηγή προστριβών και εντάσεων, ανάμεσα στις δύο κοινότητες.
Τα θέματα ασφάλειας δεν εξαντλούνται μόνο στις εγγυήσεις και στα ξένα στρατεύματα. Εσωτερικές πτυχές όπως η λειτουργία του κράτους, όπως τα βέτο άπτονται της ασφάλειας. Αυτό μας διδάσκει η εμπειρία των πρώτων 3 χρόνων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι διάφορες πρωτεύουσες θα ασκήσουν πιέσεις και εκβιασμούς στην δική μας πλευρά για να συναινέσουμε σε επανέναρξη των συνομιλιών. Τα ενεργειακά μας αποθέματα, το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως και τα ενεργειακά συμφέροντα που έχουν δημιουργηθεί στην Κυπριακή ΑΟΖ δημιουργούν νέα δεδομένα.
Με σωστή αξιοποίηση τους μπορεί να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες που να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική μας θέση.
Σ’ αυτή τη φάση όμως, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο, τα συμφέροντα κάποιων που έχουν αποκτήσει δικαιώματα στα αποθέματα υδρογονανθράκων μας, να εξυπηρετούνται από ένα γρήγορο κλείσιμο του Κυπριακού. Για αυτό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στους χειρισμούς του.
Απαιτείται σοβαρή και σφαιρική αξιολόγηση του διεθνούς και περιφερειακού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο θα διεξαχθούν οι συνομιλίες. Σωστή αξιολόγηση των σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Το όλο σκηνικό ως έχει σήμερα θυμίζει τις συνθήκες που επικρατούσαν την περίοδο 2003-2004.
Οι τεταμένες και διαταραγμένες σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία μπορεί να οδηγηθούν σε ρήξη, εξέλιξη που θα άλλαζε πλήρως τα δεδομένα. Το πιο πιθανό, όμως, είναι ότι θα επιχειρηθεί εξομάλυνση αυτών των σχέσεων και το Κυπριακό μπορεί να αποτελέσει, όπως και στο παρελθόν, μέρος του πακέτου ανταλλαγμάτων που θα προσφερθούν στην Άγκυρα.
Κρίνοντας αντικειμενικά και ρεαλιστικά την τουρκική πολιτική από το Κρανς Μοντάνα μέχρι σήμερα και τους στόχους του Ερντογάν για αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης, για να διευρυνθούν τα σύνορα της Τουρκίας, είναι αφέλεια να αναμένουν κάποιοι μια διαλλακτική Τουρκία σε ένα νέο γύρο συνομιλιών. Είναι ψευδαίσθηση να πιστεύει κάποιος ότι η Τουρκία θα απεμπολήσει, οικειοθελώς, αυτά που θεωρεί ως «κεκτημένα» της στην Κύπρο.
Αναφέρθηκα πριν σε πιέσεις και εκβιασμούς. Η εμμονή των ΗΠΑ για αποχώρηση την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η θέση της Βρετανίας για αναθεώρηση των όρων της ειρηνευτικής δύναμης αποτελούν εκβιασμούς που αξιοποιούνται όχι μόνο από την Άγκυρα αλλά και από την Τουρκοκυπριακή ηγεσία. Η χθεσινή παρέμβαση Ακιντζί στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι αποκαλυπτική των πραγματικών προθέσεων της τουρκικής πλευράς.
Όσον αφορά τουλάχιστον την βρετανική στάση, η Κύπρος διαθέτει μοχλούς πίεσης που πρέπει με αποφασιστικότητα να αξιοποιήσει. Αναφέρομαι στις βρετανικές βάσεις και στο Brexit.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Επαναλαμβάνοντας την ίδια πολιτική, τις ίδιες τακτικές και μεθόδους, με τον ίδιο στόχο αναπόφευκτα θα καταλήγουμε στο ίδιο τραγικό δίλλημα: είτε να αποδεχθούμε λύση τουρκικών προδιαγραφών, είτε να έχουμε αδιέξοδο που διαιωνίζει την κατοχή και την διχοτόμηση.
Ήρθε η ώρα, με ρεαλισμό και υπευθυνότητα, να επαναξιολογήσουμε όλα τα δεδομένα και την όλη πορεία του Κυπριακού στα πλαίσια μια νέας διεκδικητικής προσέγγισης, με νέα φιλοσοφία και νέους στόχους. Μόνο έτσι θα απεγκλωβιστούμε από τα σημερινά αδιέξοδα και θα ανοίξει ο δρόμος για μια δίκαιη λύση.»
