Γιατί συμβαίνει
Όσο κι αν αυτό σας σοκάρει, η επιθετική συμπεριφορά είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης των μικρών παιδιών. Οι περιορισμένες γλωσσικές ικανότητες, η επιθυμία για επαφή και ανεξαρτησία καθώς και το γεγονός ότι δεν έχουν μάθει ακόμα να μοιράζονται και να διεκδικούν με άλλους τρόπους, ωθεί αρκετά παιδιά στο να καταφεύγουν στη βία.
Τι να κάνετε
Συνετίστε το. Εάν το παιδί σας μπαίνοντας σε έναν χώρο παιχνιδιού, αρχίζει αμέσως να γίνεται επιθετικό, πετώντας για παράδειγμα παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα σε άλλα παιδιά, βγάλτε το έξω από το χώρο του παιχνιδιού. Καθίστε μαζί του και εξηγήστε του ότι μπορεί να επιστρέψει στο χώρο του παιχνιδιού μόνο όταν αισθανθεί έτοιμο να παίξει χωρίς να χτυπάει τα άλλα παιδιά. Συζητήστε μαζί του κι εξηγήστε του ότι με αυτό που κάνει πονάει πολύ τα άλλα παιδιά. Να είστε σταθεροί στις ευκαιρίες που του δίνετε και στα όρια που θέτετε για να υπάρξει αποτέλεσμα.
Διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Το να φωνάζετε, να χτυπάτε ή να λέτε στο παιδί σας ότι είναι κακό δεν θα αλλάξει τη συμπεριφορά του αντιθέτως, αν εσείς είστε επιθετική το παιδί σας θα είναι κι αυτό. Βλέποντας εσάς να ελέγχετε την ψυχραιμία σας μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για να μάθει και αυτό να ελέγχει το θυμό του. Το παιδί είναι ο καθρέφτης σας.
Θέστε ξεκάθαρα όρια. Προσπαθήστε να επεμβαίνετε άμεσα, όποτε το παιδί σας γίνεται επιθετικό. Μην περιμένετε να χτυπήσει για τρίτη φορά το φίλο που έχει έρθει στο σπίτι σας για παιχνίδι για να του πείτε «Αρκετά!” Θα έπρεπε να γνωρίζει από την πρώτη κιόλας φορά, ότι έχει κάνει λάθος. Απομακρύνετέ το για ένα σύντομο χρονικό διάστημα (ένα ή δύο λεπτά είναι αρκετά), μέχρι να ηρεμήσει. Ρωτήστε το αν είναι έτοιμο να επιστρέψει στο παιχνίδι χωρίς να συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά.
Πειθαρχία με συνέπεια. Προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε κάθε αταξία με τον ίδιο τρόπο που αντιδράσατε και τις προηγούμενες φορές, όσο αυτό είναι εφικτό. Η προβλέψιμη απάντηση σας ( «Εντάξει λοιπόν Γιώργο, αφού δάγκωσες και πάλι τον Κώστα, πήγαινε να ηρεμήσεις γιατί δεν μπορεί να παίζεις μαζί του και να τον πονάς. Θα ξαναπαίξετε όταν θα είσαι έτοιμος!») θα δημιουργήσει ένα πρότυπο στο παιδί σας, το οποίο θα αναγνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί κάθε φορά που χτυπάει.
Διδάξτε του εναλλακτικές λύσεις. Περιμένετε μέχρι το παιδί σας να ηρεμήσει και τότε σε ήρεμο τόνο συζητήστε μαζί του για το τι συνέβη. Ρωτήστε το αν μπορεί να εξηγήσει τί προκάλεσε το ξέσπασμά του. Υπογραμμίστε (εν συντομία!) ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθει θυμό, αλλά ότι δεν είναι σωστό να τον εκφράζει με χτυπήματα, κλοτσιές ή δαγκώματα. Ενθαρρύνετέ το να βρει έναν άλλο τρόπο αντίδρασης.
Ανταμείψτε την καλή συμπεριφορά. Αντί να δίνετε έμφαση μόνο στο να επιπλήττετε το παιδί σας, όταν δεν συμπεριφέρεται σωστά, προσπαθήστε να το επαινείτε, όταν δείχνει καλή συμπεριφορά.
Δώστε του την ευκαιρία να ξεδώσει. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι αν το παιδί δεν έχει την ευκαιρία να ξοδέψει την περίσσια ενέργειά του, γίνεται ένας εφιάλτης στο σπίτι. Εάν το παιδί σας είναι πολύ ζωηρό, θα πρέπει να του δίνετε αρκετό χρόνο για παιχνίδι και εκτόνωση, κατά προτίμηση σε εξωτερικούς χώρους.
Αν συμβαίνει το αντίστροφο. Αν δηλαδή, συνήθως, κάποιο άλλο παιδί είναι επιθετικό σε σχέση με το δικό σας. Ενθαρρύνετε το παιδί σας στο να βρίσκει τρόπους να αμύνετε και αφήστε του αυτό το περιθώριο χωρίς να επεμβαίνετε συνεχώς. Και πάντα με όριο, για την ασφάλειά του.
Άννα Βασιλειάδη
Παιδαγωγός