Του Νίκου Κατσουρίδη
Η τελευταία δήλωση Ερντογάν για το κυπριακό επέφερε σύγχυση, ερωτηματικά και συζητήσεις για το τι ακριβώς εννοεί. Έχω διαβάσει και ακούσει διάφορες και διαφορετικές ερμηνείες και εικασίες. Ορισμένες σαφέστατα εμπεριέχουν βουλησιαρχία. Για παράδειγμα άκουσα να ερμηνεύεται ως ετοιμότητα να κάνει βήματα προς την λύση. Λέχθηκε π.χ. ότι ο Ερντογάν επαναφέρει το σχέδιο Ανάν. Αλλού γράφτηκε ότι είναι απλώς καλόηχες ατάκες για τα αυτιά των Ευρωπαίων. Αλλού ότι ρίχνει στάχτη στα μάτια των Ελλήνων εν όψει της έναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Και άλλα, και άλλα. Δεν θα κρίνω τίποτε από όλα αυτά. Θα πω μόνο ένα. Να σταματήσουμε επιτέλους να κρίνουμε την τουρκική πολιτική έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας μόνο στη βάση της επικαιρότητας και του τελευταίου συμβάντος ή δήλωσης. Για παράδειγμα ούτε 48 ώρες μετά από αυτήν την ….. πυθιακή δήλωση του Τούρκου Προέδρου, έγινε γνωστό ότι θα αναγείρουν τζαμί δίπλα στο μοναστήρι του Απ. Αντρέα. Έμπρακτο μήνυμα για ενίσχυση του ασφυκτικού κλοιού πάνω στους τ/κ και της συνεχιζόμενης τουρκοποίησης και ισλαμοποίησης των κατεχομένων.
Αλήθεια όμως τι ακριβώς είπε ο Τούρκος Πρόεδρος και προκάλεσε σύγχυση και άγχος για το τι ακριβώς προτίθεται να κάνει στο κυπριακό. Είπε ο Ταγίπ Ερντογάν ο … μεγαλοπρεπής νεοσουλτάνος. «Δεν διστάζουμε να αναλάβουμε την ευθύνη για το νησί της Κύπρου να επιτύχει μια διαρκή και δίκαιη ειρήνη . Έχουμε δείξει την ειλικρίνεια μας σε αυτό το θέμα σε όλες τις διαδικασίες μέχρι τώρα, περιλαμβανομένου του Σχεδίου Ανάν και θα το ξανακάνουμε αν χρειαστεί. Ωστόσο είναι σαφές ότι για αυτό, οι αντίπαλοι μας πρέπει να αποδεχτούν την κατάσταση στο έδαφος αντί να επιμένουν σε επιβολές».!!
Οι λέξεις κλειδιά σε αυτή τη δήλωση είναι κατά τη γνώμη μου οι εξής:
- Ειρήνη αντί λύση. Η ειρήνη μπορεί να διασφαλιστεί π.χ. με την νομιμοποίηση του σημερινού status –quo. Αρα η λέξη από μόνη της δεν προδικάζει τίποτα.
- Ειλικρίνεια αντί βούληση. Ειλικρίνεια δεν σημαίνει και καλή πρόθεση, βούληση για λύση. Για παράδειγμα με ειλικρίνεια μπορεί να μας πει ότι η λύση είναι δυνατόν να επιτευχθεί μόνο με αποδοχή της θέσης για κυριαρχική ισότητα.
- Ειλικρίνεια είπε στις διαδικασίες αντί να πει άρνηση. Γιατί σε όλες τις διαδικασίες που είχαν προηγηθεί της υποβολής του Σχεδίου Ανάν η τουρκική πλευρά ήταν αρνητική. Αρα με ειλικρίνεια αρνούνταν τα πάντα. Αλλά και στο Σχέδιο Ανάν είχε θετική προσέγγιση αφού προηγουμένως υπέβαλε στο Μπούργκεστοκ την τελευταία στιγμή, με ειλικρίνεια βέβαια, 11 συμπληρωματικές απαιτήσεις και ικανοποιήθηκαν οι δέκα!
- Αποδοχή της κατάστασης στο έδαφος αντί της φράσης δύο ξεχωριστές κυριαρχικές οντότητες! Το status quo δηλαδή.
Ο Ερντογάν, κατά τη γνώμη μου, έκανε μια πυθιακή δήλωση, στην οποία καμία δεν σημειώνεται υποχώρηση από τις βασικές του θέσεις στο Κυπριακό. Η διατύπωση όμως επιτρέπει να κτίζονται εικόνες, που επιθυμεί να χτίσει, γιατί υποχρεωτικά κάτι πρέπει να ανταποδώσει στους δυτικούς εταίρους του. Και με λόγια και με πράξεις. Πήρε αρκετά από όσα τους ζήτησε και τώρα κάτι πρέπει να πει και κάτι να δώσει. Τα λόγια φυσικά είναι λόγια. Αυτά στοχεύουν την κοινή γνώμη στη Δύση και ειδικά στην Ελλάδα και την Κύπρο. Το ερώτημα είναι απλό: Είναι διατεθειμένος να δώσει κάτι στο κυπριακό; Και αν ναι τι; Θα είναι αυτό το κάτι αρκετό για να φτάσουμε στη λύση που περιγράφουν οι αποφάσεις του ΟΗΕ και της Ε.Ε.; Αυτό φυσικά θα φανεί σύντομα στην πράξη. Ως το τέλος του τρέχοντος έτους.
Εκτιμώ ότι ένα πιθανό σενάριο συμπεριφοράς του κ. Ερντογάν και της Τουρκίας είναι να μπει σε ένα είδος συνομιλιών στο κυπριακό. Μια π.χ. εκ του σύνεγγυς διαδικασία μέσον του ειδικού απεσταλμένου του Γ.Γ. του ΟΗΕ. Ο διορισμός του οποίου μάλλον είναι πιθανόν να επισυμβεί, παρά να μην επισυμβεί και μάλιστα και με τη σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας. Οι δύο αυτές κινήσεις, εφόσον υλοποιηθούν θα είναι το άλλοθι όσων υποστηρίζουν την Τουρκία στη Δύση για νέες διευκολύνσεις προς την Άγκυρα. Μόνιμος λόγος αυτής της συμπεριφοράς είναι ο στόχος να την αποσπάσουν πλήρως από τον εναγκαλισμό της Ρωσίας και ή δυνατόν να την επαναφέρουν πλήρως στη δυτική στάνη. Σε αυτή τη διαδικασία ενός παράλληλου διαλόγου μέσον του ΟΗΕ η Τουρκία θα επιδιώξει λύση συνομοσπονδίας. Αυτή η συμπεριφορά ταιριάζει με τη βασική της θέση για κυριαρχική ισότητα. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Το κακό είναι να επιμείνει σε διαδικασίες εκτός παραμέτρων του ΟΗΕ και στη θέση για λύση δύο κρατών.
Θα ρωτήσει κάποιος. Καλά δεν υπάρχει φως στην άκρη της σήραγγας; Υπάρχει. Αχνό και αδύναμο. Το οποίο όμως μπορεί να δυναμώσει αρκούντως ισχυρά ώστε να οδηγήσει σε μια λύση που θα αποδώσει ένα κανονικό κράτος στην Κύπρο. Αρκεί σε αυτήν μερική έστω επαναστροφή της Τουρκία προς τη Δύση, οι τρεις άξονες ισχύος της συλλογικής Δύσης, να συμπεριφερθούν στη βάση των δικών τους θέσεων για λύση εντός παραμέτρων του ΟΗΕ και τίποτα λιγότερο. Αυτοί οι άξονες ισχύος βέβαια είναι οι ΗΠΑ, Ε.Ε και ΝΑΤΟ. Θα το κάνουν άραγε αυτή τη φορά; Θα βοηθήσουν να επιλυθεί μια τραγωδία και μια ιστορική αδικία που εν πολλοίς, οι ίδιοι δημιούργησαν σε βάρος της Κύπρου και του λαού της.
Υ.Γ Με άμεσες ενέργειες βασικά του Υπουργού Γεωργίας, επιλύθηκε ένα πρόβλημα 15 χρονών με την ηλεκτροδότηση στο Σταθμό της Ψώκας, που απειλούσε με φωτιά το βασικό πνεύμονα της Κύπρου. Θετικά λόγια σχεδόν ουδείς διατύπωσε. Αν όμως δεν έκανε τίποτα;
