Του Νίκου Κατσουρίδη
Το κυπριακό, είτε το αναγνωρίζουμε όλοι είτε όχι, παραμένει μέχρι να λυθεί, το κατεξοχήν πρόβλημα του τόπου. Ανεξαρτήτως τι ποσοστό ενδιαφέροντος καταγράφεται, από έρευνα σε έρευνα. Είναι θέμα επιβίωσης. Χωρίς την απελευθέρωση της Κύπρου από την Τουρκική κατοχή και παρουσία, και την επανένωση στη βάση μιας λύσης αρχών, λειτουργικής, βιώσιμης και ασφαλούς όλα τα άλλα, βρίσκονται υπό αίρεση. Είναι γι΄ αυτό τον λόγο που ενέχει ύψιστη σημασία, πως οι υποψήφιοι τοποθετούνται επί του θέματος. Είναι πρωταρχικής σημασίας η προσέγγιση τους για το αύριο του προβλήματος. Είναι εξαιρετικής σπουδαιότητας τι θεωρούν πρωταρχικό στο κυπριακό και τι προτείνουν. Έχει όμως επίσης μεγάλη σημασία πως αντικρίζουν τις κρίσιμες στιγμές του προβλήματος, όπως εξελίχθηκε τα τελευταία σχεδόν είκοσι χρόνια. Σημείο κλειδί έχει καταστεί τα τελευταία χρόνια τα όσα συνέβησαν στο Κράν Μοντανά.
Ειδικά μετά τη δημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» του πλήρους πρακτικού των εκεί συνομιλιών και μετά την ταυτόσημη τοποθέτηση για το ποιος ευθύνεται για τη διακοπή των συνομιλιών, από όλους τους συμμετέχοντες από ε/κ πλευράς, και Ελλάδας, αναμενόταν όλοι να συγκεντρωνόταν στην επαύριον του προβλήματος. Και όμως ξαφνικά έγινε και πάλιν θέμα και σημείο αναφοράς από πολιτικά πρόσωπα και υποψήφιους το Κράν Μοντανά. Έχει λοιπόν τεράστια σημασία για το πώς θα προχωρήσουμε την επαύριον των εκλογών ως ε/κ πλευρά και κυπριακή κυβέρνηση, το πως κρίνει κάποιος το ναυάγιο του 2017 στην Ελβετία. Διότι αν θεωρεί ότι την ευθύνη φέρει η Τουρκία θα χειριστεί το ζήτημα έχοντας ως κύριο στόχο να καμφθεί η αδιαλλαξία της και να επανέλθει σε διαπραγμάτευση εντός παραμέτρων του ΟΗΕ. Αν θεωρεί ότι οι συνομιλίες διεκόπησαν στο σημείο που η Τουρκία αρνήθηκε την υπόσχεση της προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ αναφορικά με τις εγγυήσεις και τα στρατεύματα θα ενεργήσει αναλόγως. Και η Τουρκία όχι μόνο αθέτησε τις υποσχέσεις της, αλλά αρνήθηκε ότι άφησε καν εντυπώσεις για κάτι τέτοιο στον Γ.Γ. του Οργανισμού. Οσοι επιβεβαιώνουν και συμφωνούν ότι αυτά έχουν συμβεί στο Κραν Μοντανά, λογικά θα εργαστούν για επάνοδο στις συνομιλίες με στόχο να καμφθούν οι απαράδεκτες θέσεις της Τουρκίας. Θα εργαστούν για επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν, δηλαδή την άρνηση της Τουρκίας να επιλύσει ως ο θύτης που είναι, τη διεθνή πτυχή του κυπριακού. Δηλαδή τα θέματα των εγγυήσεων, στρατευμάτων, ασφάλειας και εποίκων. Να επανέλθει στη συζήτηση των έξη σημείων του πλαισίου του Γ.Γ. εναρμονισμένη όμως με τις αρχές του Ο.Η.Ε., τις αξίες του, τις αποφάσεις του περι Κύπρου και τις αρχές, αξίες και αποφάσεις της Ε.Ε. της οποίας είμαστε μέλη και στην οποία επιθυμούν ε/κ και τ/κ να παραμείνουμε μέλη.
Εκείνοι όμως που θεωρούν ότι η ευθύνη βαρύνει την ε/κ ή έστω υιοθετούν τη θέση ότι «ευθύνονται εξίσου ε/κ και τ/κ πλευρά» τότε εξαρχής υιοθετούν τις εξής προσεγγίσεις, έστω άθελα τους, έστω στη μεγάλη τους επιθυμία να επαναρχίσουν οι συνομιλίες.
Πρώτον ότι η Τουρκία δεν φέρει ευθύνη. Δυστυχώς και η επίκληση της θέσης του Γ.Γ. ότι «την ευθύνη φέρουν οι δύο πλευρές» σε αυτό οδηγεί και είναι απορίας άξιον πως ο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. αφήνει ανενόχλητο τον ένοχο και θύτη, την Τουρκία δηλαδή και πως….. ξεχνά ότι ευθύνεται για τη διακοπή των συνομιλιών, όπως τα πρακτικά αποδεικνύουν.
Δεύτερον όποιος θεωρεί ότι η ευθύνη βαραίνει την ε/κ πλευρά, τότε ουσιαστικά δεν συμφωνεί ότι οι συνομιλίες διακόπηκαν όταν συζητείτο η διεθνής πτυχή του κυπριακού (εγγυήσεις, στρατεύματα κλπ.) αλλά λόγω χειρισμών της πλευράς μας στα θέματα της εσωτερικής πτυχής ή άλλως πως.
Τρίτον και βασικότερο. Αν η ευθύνη της διακοπής είναι δική μας, τότε η πρωτοβουλία για άρση του αδιεξόδου είναι στους ώμους μας. Και είναι βέβαια άλλο θέμα αν έχουμε υποχρέωση για το δικό μας καλό, να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και άλλο θέμα να αναλάβουμε τέτοιες πρωτοβουλίες λόγω ευθύνης μας για το ναυάγιο των συνομιλιών. Γιατί στη δεύτερη περίπτωση στόχος των πρωτοβουλιών θα είναι υποχρεωτικά να διορθώσουμε τα λάθη μας. Να διορθώσουμε τις θέσεις μας κατά τέτοιο τρόπο που να μπορεί να τις αποδεχτεί και η «αθώα Τουρκία».
Είναι ακριβώς για τούτο τον λόγο που όταν οι υποψήφιοι μιλούν για ευθύνες, θα πρέπει να εξηγήσουν και πως θα τις αναλάβουμε. Πρακτικά. Με ποιες συγκεκριμένες κινήσεις. Είναι γι΄ αυτό που όταν λένε ότι το κυπριακό δεν θα λυθεί με πιέσεις πάνω στην Τουρκία αλλά με δικές μας πρωτοβουλίες, θα πρέπει να πουν σε τι θα συνίσταται αυτές οι πρωτοβουλίες. Είναι γι΄ αυτό τον λόγο που θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν πως αντιλαμβάνονται ότι θα καμφθεί η τουρκική αδιαλλαξία χωρίς πιέσεις. Πως θα επανέλθει η Τουρκία στην λογική επίλυσης του κυπριακού εντός των παραμέτρων του Ο.Η.Ε. Τι εννοούν όταν μιλούν για κίνητρα προς την Τουρκία. Ποια κίνητρα; Και επιμένω γιατί ορισμένοι υποψήφιοι όσες φορές κληθούν να δώσουν παράδειγμα δίνουν το φυσικό αέριο, αλλά αν δεις τις δηλώσεις τους επί του ιδίου θέματος και συγκρίνεις την πρώτη με τις επόμενες επεξηγήσεις τους επί του θέματος, συγχύζεσαι και ανησυχείς.
