Του Νίκου Κατσουρίδη
Εδώ και αρκετό καιρό είχα επισημάνει σε άρθρο μου ότι αυτή η προεκλογική έχει αρκετές «παραδοξότητες» και τις είχα παραθέσει. Είχα επίσης σε άλλο κείμενο μου αναφέρει ότι φέτος οι τηλεμαχίες δεν θα έχουν τη τηλεθέαση που είχαν. Και μέχρι στιγμής αυτό είναι που συμβαίνει. Ένας βασικός λόγος είναι η κόπωση που προέκυψε από το γεγονός ότι ενώ είμαστε ακόμα πέντε μήνες μακριά από τις εκλογές, η προεκλογική έχει συμπληρώσει ήδη δεκαπέντε μήνες πορεία! Πρωτόγνωρα μεγάλη χρονική διάρκεια. Στις τηλεμαχίες είχαν επενδύσει πάρα πολύ ορισμένοι υποψήφιοι. Αγνόησαν όμως ότι οι ψηφοφόροι θεωρούν πως αριθμός υποψηφίων γνωρίζουν πολύ καλά τις θέσεις τους, όπως και των κομμάτων που τους στηρίζουν. Όπως γνωρίζουν και τα έργα τους στις θέσεις που υπηρέτησαν. Και αυτά μετρούν πολύ περισσότερο από όσα λένε τώρα λίγους μήνες πριν τις εκλογές. Με άλλα λόγια οι ψηφοφόροι έχουν ήδη σχηματίσει άποψη για ορισμένους υποψηφίους και δεν φαίνεται να την αλλάζουν εύκολα. Επιπρόσθετα έχουν αλλάξει τα κριτήρια. Κυρίαρχο είναι η αξιοπιστία ενός εκάστου υποψήφιου. Ούτε και οι προγραμματικές θέσεις των υποψηφίων θα επηρεάσουν στο βαθμό που άλλες φορές επηρέαζαν. Είτε γιατί είναι γνωστές από πριν, είτε γιατί, όπως έγραψα την περασμένη Κυριακή, τις θεωρούν ανεφάρμοστες. Από την άλλη με βάση τα βιώματα οδηγήθηκαν να μην εμπιστεύονται ορισμένους υποψηφίους. Παράλληλα αν κρίνουμε από εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, επισκέψεις κ.ο.κ των υποψηφίων οι ψηφοφόροι προσέρχονται μαζικά επιδεικνύοντας μια προτίμηση σε μια παλιά και δοκιμασμένη πολιτική πρακτική. Αυτήν της προσωπικής επαφής. Μέχρι της στιγμής, η μάχη μεταξύ των υποψηφίων, σ΄ αυτό το πεδίο διεξάγεται πρωτίστως. Στο οποίο κυρίαρχο στοιχείο είναι η προσωπική εντύπωση που αφήνει ο κάθε υποψήφιος στη ζωντανή επαφή με τους πολίτες. Στη διαδικασία αυτή κερδίζονται ή χάνονται υποστηρικτές. Θεωρώ δε ότι αυτό που κτίζεται στο μυαλό με την προσωπική επαφή πολύ δύσκολα αλλάζει. Να λάβουμε δε υπόψη ότι έχει μειωθεί δραστικά για διάφορους λόγους, η παλαιότερη καταλυτική επιρροή των ΜΜΕ.
Ένα άλλο κριτήριο το οποίο εκτιμώ ότι έχει καταλάβει σημαντική θέση στο μυαλό των ψηφοφόρων είναι η πεποίθηση τους ή όχι, κατά πόσον ένας υποψήφιος θα εφαρμόσει αυτά που υπόσχεται και εξαγγέλλει.
Δηλαδή στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία δεν αρκεί στον ψηφοφόρο να δει και να ακούσει προγραμματικές θέσεις. Πιο βασικό από τις ίδιες τις θέσεις έχει καταστεί από τη μια, η αξιολόγηση του κατά πόσον είναι εφαρμόσιμες και από την άλλη ακόμα πιο ουσιαστικό, η εμπιστοσύνη του στον κάθε υποψήφιο στο αν θα εφαρμόσει αυτά που εξαγγέλλει. Πριν χρόνια, με δεδομένη την αξιοπιστία Κομμάτων και πολιτικών, η σύγκριση ήταν μεταξύ του περιεχομένου των προγραμμάτων. Τα οποία ήταν μεγάλα και λεπτομερή. Αργότερα υπεισήλθε στα κριτήρια του ψηφοφόρου η δυνατότητα εφαρμογής τους και η ικανότητα του υποψηφίου να τα εφαρμόσει. Εισήλθε στα κριτήρια ο όρος «κοστολόγηση» του προγράμματος. Σήμερα λειτουργούν και αυτά τα κριτήρια, όχι βέβαια όπως πριν, αλλά κυριαρχεί η εμπιστοσύνη στη θέληση του υποψηφίου να εφαρμόσει αυτά που εξαγγέλλει. Αυτή η εμπιστοσύνη, αυτή η αξιοπιστία κερδίζεται ή χάνεται τόσον από τις εντυπώσεις τις οποίες έκαστος υποψήφιος κτίζει στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας αλλά και τις όποιες εντυπώσεις έχει κτίσει ήδη τα παρελθόντα χρόνια.
Ένα άλλο βασικό κριτήριο το οποίο ίσχυε πέραν από αυτά, άλλα όχι στον ίδιο βαθμό σε κάθε προεκλογική εκστρατεία, είναι η αίσθηση του κόσμου αναφορικά με το ποιος υποψήφιος βρίσκεται πιο κοντά στον λαό. Ποιος εκφράζει καλύτερα του πολίτες. ΄Η με άλλα λόγια, με ποιόν αισθάνονται οι πολίτες να ταυτίζονται. Αυτή η αίσθηση της ταύτισης είναι ιδιαίτερη σημαντική, κατά τη γνώμη μου, στο να οδηγήσει ψηφοφόρους που συνειδητά απέχουν για αρκετά χρόνια τώρα (10-15) να προσέλθουν να ψηφίσουν. Και αυτό το ποσοστό ψηφοφόρων μπορεί να αποδειχτεί καταλυτικό για το ποιοι θα περάσουν δεύτερο γύρο και ποιος τελικά θα εκλεγεί.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την κρίση των ψηφοφόρων πολύ πιο αποφασιστικά από πριν, είναι η πεποίθηση των πολιτών για το ποιος υποψήφιος είναι εξαρτημένος ή όχι από κέντρα συμφερόντων και πολιτικών πρακτικών τα οποία απορρίπτουν κατηγορηματικά. Τα οποία κέντρα θεωρούν υπεύθυνα για πολλά από τα δεινά και τα προβλήματα που βιώνουν. Αυτός ο παράγοντας οδηγεί κατά την άποψη μου σε αισθητή μετακίνηση ψηφοφόρων από τον συνήθη πολιτικό τους χώρο.
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες και κριτήρια που ο ψηφοφόρος λαμβάνει υπόψη. Θεωρώ όμως πως τα όσα έχω προαναφέρει είναι τα πλέον βασικά στην παρούσα συγκυρία.
