15 δις.δολάρια στοίχιζει της Τουρκίας η κατάρριψη του ρωσικού SU-24

Σοβαρά προβλήματα  και κλιδωνισμούς αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία εξαιτίας των ρωσικών κυρώσεων  οι οποίες  που έχουν στοιχίσει  στην Άγκυρα 15 δισ.δολάρια (!)Ηδη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ηλεκτροδότησης  ακόμα και στην εύπορη Κωνσταντινούπολη, ενώ ο Ρώσος πρωθυπουργός Ν.Μεντβέντεφ ανακοίνωσε τον β’ γύρο οικονομικών αντιποίνων που επί της ουσίας τερματίζουν  κάθε τουρκική οικονομική δραστηριότητα στο ρωσικό έδαφος. Μια έκθεση από το Επιμελητήριο Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων (EMO) της Κωνσταντινούπολης, που δημοσιεύεται στην μεγαλύτερη κυκλοφορίας τουρκική εφημερίδα Zaman αποκαλύπτει το μέγεθος  των προβλημάτων .

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε το EMO, (Elektrik Mühendisleri Odası), το τρέχον έτος οι διακοπές ρέματος ξεπέρασαν τις 72 χιλιάδες ώρες! Σημειώνεται ότι οι περισσότερες ώρες διακοπής συγκεντρώθηκαν το μήνα Δεκέμβριο αφού η ρωσοτουρκική κρίση μετά την κατάρριψη του ρωσικού Su-24 έχει ήδη κοστίσει στην τουρκική οικονομία 15 δισ.δολάρια, και αναμένεται οι ώρες διακοπής ρεύματος να αυξηθούν κατακόρυφα το νέο έτος! Σε πολλές περιοχές της Κωνσταντινούπολης καθημερινά γίνονται ανακοινώνεις σε ποιες περιοχές θα γίνει διακοπή ρεύματος, θυμίζοντας παλαιότερες εποχές της δεκαετίας του εβδομήντα και στις αρχές της δεκαετίας το ογδόντα όταν και τότε, οι διακοπές ρεύματος ήταν καθημερινές καθώς η Τουρκία αντιμετώπιζε σοβαρά ενεργειακά προβλήματα και τότε βρίσκονταν σε άθλια οικονομική κατάσταση. Σύμφωνα με την τουρκική «Ρυθμιστική Αρχή Αγοράς Ενέργειας», (EPDK), το ενεργειακό πρόβλημα θα επιδεινωθεί ενώ θα υπάρξουν και αυξήσεις των τιμών κατανάλωσης ενέργειας. Η κατάσταση αυτή οπως αναμένεται θα πιέσει  την τουρκική οικονομία καθώς πολλές οικονομικές δραστηριότητες θα έχουν πλέον μεγαλύτερο κόστος. Η εποχή των “παχιών αγελάδων” για την Τουρκία έχει πλέον παρέλθει.

Νέες κυρώσεις από τη Μόσχα για το 2016

Για το 2016 αναμένεται οι τουριστική βιομηχανία αναμένεται να καταρρεύσει  καθώς οι Ρώσοι ήταν οι μεγαλύτεροι πελάτες του τουρκικού τουρισμού. Πρόσθετες κυρώσεις επιβάλλει από την Πρωτοχρονιά η Μόσχα εις βάρος της Άγκυρας, βάσει διατάγματος που υπέγραψε σήμερα ο πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ. «Με την υπογραφή αυτού του διατάγματος μια σειρά συγκεκριμένων υπηρεσιών που παρέχονταν σε ρωσικό έδαφος από τουρκικούς οργανισμούς, απαγορεύονται από την 1η Ιανουαρίου 2016», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο διάταγμα. Mεταξύ αυτών είναι τουριστικά πρακτορεία, ξενοδοχεία και άλλες τουριστικές επιχειρήσεις, ενώ η λίστα περιέχει ακόμα κατασκευαστικές εταιρίες, αρχιτεκτονικά γραφεία και βιομηχανίες ξυλείας. Ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, λίγες μόλις ημέρες μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας από την Άγκυρα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε το πρώτο διάταγμα με οικονομικές κυρώσεις, που περιείχε εμπάργκο στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων και περιορισμούς στον τουρισμό, τις επενδύσεις, τις πτήσεις charter και μια σειρά κατασκευαστικών σχεδίων. Εάν συνυπολογίσουμε ότι η Τουρκία εισάγει το 97% της ενέργειάς της και ότι το 80% των εισαγόμενων υδρογονανθράκων προέρχεται από τη Ρωσία και το  Ιράν, τότε γίνεται κατανοητό και το μέγεθος  του προβλήματος.

Οι ξένοι επενδυτές την εγκαταλείπουν άρον άρον

Παρά τις πρωτοβουλίες Ερντογάν και  τον ευρύ ανασχηματισμό, οι ξένοι επενδυτές εγκαταλείπουν άρον άρον τις θέσεις τους σε μετοχές, επιταχύνοντας παράλληλα τη φυγή τους από τα κρατικά ομόλογα της χώρας, ενώ η λίρα καταρρέει.

Στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης σημειώθηκε προχθες ενδοσυνεδριακά μίνι κραχ. Ο τουρκικός δείκτης Borsa Istanbul 100 βρέθηκε να υποχωρεί έως και 5%, με τις απώλειες από την ημέρα που ξέσπασε το σκάνδαλο διαφθοράς (17 Δεκεμβρίου) να αγγίζουν σωρευτικά το 14%.
Ισχυρές πιέσεις δέχτηκε και η τουρκική λίρα πραγματοποιώντας «βουτιά» σε ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου και του ευρώ. Ειδικά έναντι του αμερικανικού νομίσματος διολίσθησε στα 2,1435 δολάρια, διευρύνοντας τις απώλειες από την αρχή του έτους άνω του 16%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση ανάμεσα στις αναδυόμενες αγορές της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg.
Φόβος ταραχών
Διεθνείς αναλυτές δήλωναν  ότι οι πολιτικές εξελίξεις υπονομεύουν σημαντικά την εικόνα της οικονομικής επάρκειας που η κυβέρνηση έχτισε προσεκτικά τα τελευταία χρόνια. Αλλοι πάλι έλεγαν ότι οι επενδυτές φοβούνται ότι οι ταραχές του καλοκαιριού δεν θα είναι τίποτα μπροστά στο τωρινό πολιτικό σκάνδαλο διαφθοράς που έχει στείλει στο σπίτι του το μισό υπουργικό συμβούλιο και άλλους τόσους βουλευτές.

Ο επικεφαλής του μεγαλύτερου fund ομολόγων Pimco, Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, σημείωσε από την πλευρά του πως «αν και η πολιτική κρίση στην Τουρκία έχει γίνει πρωτοσέλιδο των εφημερίδων σε όλο τον κόσμο, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν περιορίσει τις ρευστοποιήσεις μόνο στα τουρκικά assets, γεγονός το οποίο δείχνει ότι υπάρχει μικρή ανησυχία μετάδοσης της κρίσης».
«Αυτή η τάση», προσέθεσε, «θα διατηρηθεί αρκεί οι πολιτικοί της Αγκυρας να επιλύσουν την κρίση πριν ξεχυθεί έντονα στους δρόμους της Τουρκίας».
Σύμφωνα με τον Ελ-Εριάν «οι τουρκικές μετοχές έχουν σημειώσει βίαιο sell-off, τα spreads τόσο στα κρατικά όσο και στα εταιρικά ομολόγων έχουν εκτοξευθεί, και το νόμισμα αποδυναμώθηκε σημαντικά. Η πολιτική κρίση, όπως συμβαίνει συνήθως, πλήττει την οικονομική ανάπτυξη, υπονομεύει τις ξένες επενδύσεις, ενθαρρύνει τη φυγή κεφαλαίων, αποθαρρύνει τις βραχυπρόθεσμες εισροές και καταστρέφει τα διεθνή αποθεματικά».
«Αυτές οι διαταραχές της αγοράς έρχονται σε κραυγαλέα αντίθεση με την ηρεμία με την οποία οι άλλες αγορές παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Τουρκία, καθώς εκτιμούν ότι ο Ερντογάν θα είναι σε θέση να επιλύσει τα πράγματα» συμπλήρωσε ο ίδιος.

«Ξεφορτώνονται» τα τουρκικά ομόλογα
Με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας διετίας «ξεφορτώνονται» οι ξένοι επενδυτές τα τουρκικά ομόλογα, αυξάνοντας τις ρευστοποιήσεις, γεγονός που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το «πληγωμένο» προφίλ του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, την εβδομάδα μέχρι την 20ή Δεκεμβρίου οι διεθνείς επενδυτές μείωσαν τις θέσεις τους σε ομόλογα κατά 532 εκατ. δολάρια στα 53,8 δισ. δολάρια (χαμηλό τριμήνου), μετά την πώληση χρέους 1,38 δισ. δολαρίων την εβδομάδα που είχε προηγηθεί.
Αυτές οι εκροές συνιστούν αντιστροφή του επενδυτικού κύματος που βοήθησε στη χρηματοδότηση της αναπτυξιακής προσπάθειας της χώρας κατά τη διάρκεια της 10ετούς θητείας του Ερντογάν. Ηταν μια περίοδος όπου το ονομαστικό ΑΕΠ υπερτριπλασιάστηκε και τα κρατικά ομόλογα σε δολάρια κατέγραψαν ένα μέσο ετήσιο κέρδος της τάξης του 9,7%.
Επίπεδα-ρεκόρ
Σημειώνεται πως οι θέσεις των επενδυτών σε τουρκικά ομόλογα είχαν φτάσει στα επίπεδα-ρεκόρ των 72 δισ. δολαρίων τον περασμένο Μάιο. Οι αποδόσεις των διετών τουρκικών ομολόγων έκαναν άλμα 22 μονάδων βάσης ή 0,22% στο 9,85%, διευρύνοντας την άνοδό τους από την αρχή του έτους στις 363 μονάδες βάσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg. Η απόδοση του 10ετούς τίτλου ενισχύθηκε στο 10,28%.