Σε συμφωνία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού και τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών κατέληξαν το βράδυ της Κυριακής οι Ευρωπαίοι ηγέτες της ΕΕ και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία θα λάβει 3 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ενώ την ίδια ώρα θα επιταχυνθούν και οι συζητήσεις για την ένταξη της γειτονικής χώρας στην ΕΕ. Την ικανοποίησή τους για το κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο συμπεριέλαβε τις ελληνικές θέσεις εξέφρασαν από τις Βρυξέλλες κυβερνητικές πηγές.
Την ίδια ώρα, η κ. Μέρκελ επιβεβαίωσε ότι σε περίπτωση που η Τουρκία καταφέρει να Τουρκία πληροί τις προϋποθέσεις, τότε ΕΕ θα επιταχύνει και τη διαδικασία που θα επιτρέψει στους Τούρκους να ταξιδεύουν στην Ευρώπη χωρίς βίζα. Σε συνάντησή της με άλλους ηγέτες της ΕΕ πριν από τη Σύνοδο, η Γερμανίδα καγκελάριος συζήτησε και την μεταφορά κάποιων Σύρων μεταναστών από την Τουρκία σε άλλες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου. «Δεν συζητήθηκαν, όμως, αριθμοί» ανέφερε χαρακτηριστικά μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου.
Στη συνέντευξη Τύπου, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ανέφερε ότι η σημερινή συνάντηση ανανέωσε τις σχέσεις ΕΕ και Τουρκίας. «Υπάρχει συμφωνία με την Τουρκία για το μεταναστευτικό» τόνισε ο κ. Τουσκ, ο οποίος δεν παρέλειψε να τονίσει ότι θα επιταχυνθούν οι ενταξιακές συζητήσεις για την είσοδο της χώρας στην ΕΕ.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ανέφερε ότι οι σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας περνάνε σε άλλο, υψηλότερο επίπεδο, και πως πλέον υπάρχει κοινή γραμμή πλεύσης για την προσφυγική κρίση. «Θα ελέγξουμε με κάθε ακρίβεια τον τρόπο που θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ» υποσχέθηκε ο κ. Γιούνκερ.
«Συμφωνήσαμε να πραγματοποιούνται δύο Σύνοδοι Κορυφής ΕΕ και Τουρκίας κάθε χρόνο» δήλωσε ο κ. Νταβούτογλου. «Είμαι ευτυχισμένος που βλέπω ότι όλοι μου οι συνάδελφοι στην Ευρώπη συμφωνούν στο γεγονός ότι η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιράζονται την ίδια μοίρα» υπογράμμισε μετά το τέλος της Συνόδου, και συνέχισε: «Αναμένουμε να δοθεί μια τεράστια ώθηση στις σχέσεις μας» δήλωσε ο Νταβούτογλου κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου μετά το τέλος των συνομιλιών, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για μια «ιστορική ημέρα όπου η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Ένωση συναντήθηκαν σε μια Σύνοδο Κορυφής για πρώτη φορά τα τελευταία 11 χρόνια».
«Πιστεύω ότι το 2016 θα είναι ένα έτος ορόσημο στις σχέσεις» συνέχισε χωρίς να κρύβει την ικανοποίησή του.
Ικανοποίηση από την ελληνική πλευρά
Ευχαριστημένη από το κείμενο των συμπερασμάτων είναι και η ελληνική πλευρά, όπως δήλωσαν κυβερνητικοί κύκλοι λίγο μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου στις Βρυξέλλες. Πιο συγκεκριμένα, επιβεβαιώθηκε πως η ώθηση στην ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας θα γίνει με βάση το υφιστάμενο πλαίσιο διαπραγμάτευσης. Επιπλέον, απετράπη η ονομαστική αναφορά σε συγκεκριμένα κεφάλαια και στο χρονοδιάγραμμα για το άνοιγμά τους. Ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα έχει επίσης το γεγονός ότι η απελευθέρωση των θεωρήσεων θα συνδεθεί τελικά με τη συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αλλά και ότι θα είναι μετρήσιμη η ανακοπή της ροής από την Τουρκία, ενώ παράλληλα θα υπάρχει πρόβλεψη για παρακολούθηση των επιστροφών που πραγματοποιεί η Τουρκία στις χώρες προέλευσης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, διασφαλίστηκε επίσης πως θα ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία για την καταπολέμηση των κυκλωμάτων διακίνησης.
Στο πλαίσιο αυτό, κατέληξαν οι ίδιες πηγές, θα υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά σε διαδικασίες και μηχανισμούς παρακολούθησης, στους οποίους σημαντικό ρόλο επιδιώκει να παίξει η Ελλάδα, κάτι το οποίο επιβεβαίωσε και ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος με δηλώσεις του χτες.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας
Η επανενεργοποίηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, η οικονομική βοήθεια ύψους 3 δισ. και η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας στη διαχείριση των προσφυγικών ροών καταγράφονται στην κοινή δήλωση που δημοσιεύτηκε μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφης ΕΕ-Τουρκίας.
Συγκεκριμένα, η ΕΕ δεσμεύτηκε να ενισχύσει οικονομικά την Τουρκία με «αρχική» χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας «τη σημασία της κατανομής των βαρών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας», καθώς «η Τουρκία φιλοξενεί περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια Σύρους και έχει ήδη διαθέσει γι΄αυτό το σκοπό 8 δισεκατομμύρια δολάρια».
Επιπλέον, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας επιβεβαιώνει τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης στις 14 Δεκεμβρίου 2015 για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 της ενταξιακής διαδικασίας, ενώ προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ολοκληρώσει, «κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016», τις προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα «ενός αριθμού κεφαλαίων».
Σε ό,τι αφορά τo ζήτημα της επιτάχυνσης των διαδικασιών για την απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, η συμφωνία προβλέπει πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα «παρουσιάσει τη δεύτερη έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή από την Τουρκία του χάρτη πορείας για την απελευθέρωση των θεωρήσεων μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2016». Επιπλέον, αναφέρει πως «η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας θα αρχίσει να εφαρμόζεται πλήρως από τον Ιούνιο του 2016, προκειμένου η Επιτροπή να είναι σε θέση να παρουσιάσει την τρίτη έκθεση προόδου της το φθινόπωρο του 2016, με σκοπό την ολοκλήρωση της διαδικασίας, δηλαδή την κατάργηση της υποχρεωτικής θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες στη ζώνη Σένγκεν τον Οκτώβριο του 2016 εφόσον οι απαιτήσεις του οδικού χάρτη πληρούνται».
Στον αντίποδα, η Τουρκία συμφωνεί στην εφαρμογή του Κοινού Σχεδίου Δράσης το οποίο «θα βάλει τάξη στα μεταναστευτικά ρεύματα και θα βοηθήσει στην ανάσχεση της παράνομης μετανάστευσης». Κατά συνέπεια, σημειώνει η συμφωνία, «οι δύο πλευρές θα εντείνουν την ενεργό συνεργασία τους σχετικά με τους μετανάστες οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, αποτρέποντας τα ταξίδια προς την Τουρκία και την ΕΕ, εφαρμόζοντας τις διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής και πραγματοποιώντας επιστροφές των μεταναστών που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας στις χώρες καταγωγής τους».
Επιπλέον, η συμφωνία χαιρετίζει την «πρόθεση της Τουρκίας να υιοθετήσει αμέσως μέτρα για την περαιτέρω βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των Σύρων υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας».
Τέλος, σύμφωνα με την κοινή δήλωση η συνεργασία των δύο πλευρών θα ενισχυθεί και σε άλλους τομείς, ενώ θα καθιερωθεί η σύγκληση Συνόδων Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας δύο φορές το χρόνο.
