Του Πέτρου Μ. Πέτρου
Όταν τον δεις στο καφενείο να παίζει τάβλι με μια απλωμένη ασπρόγκριζη γενειάδα, με ανοικτό πουκάμισο, σανδάλια και κοντοπαντέλονο θα δυσκολευτείς να πιστέψεις ότι έχεις μπροστά σου τον πολυτάλαντο γλύπτη Λεωνίδα Σπανό.
Φαίνεται ότι οι αυθεντικοί είναι αυθεντικοί και στον κόσμο που κουβαλούν και στο περίβλημα του σαρκίου τους. Κάπως έτσι, όπως ο ίδιος ο Λεωνίδας αφαιρεί όγκους από πέτρα ή πηλό για να δώσει τη μορφή που θέλει, έτσι κι’ ο ίδιος με αδρές, απέριττες πινελιές έχει δώσει στον εαυτό του ένα σήμα κατατεθέν, μακριά από φκιασίδια και τα λογής λογής «βαρίδια» που κουβαλούν πολλοί άνθρωποι της εποχής μας.
Ο Λεωνίδας, όχι μόνο δεν έχει ανάγκη από όλα αυτά, γιατί η ψυχή του θέλει να φωνάζει παντού έντονα την αλήθεια, έτσι όπως ο ίδιος χρόνια τώρα έμαθε να την προσλαμβάνει από τον χώρο που τον περιβάλλει και το σύμπαν. Σίγουρα δεν θα ήταν αυτός που είναι, αν εκφραζόταν διαφορετικά, έστω και σ’ αυτό το μικρό κομμάτι καμβά. όπου προσφέρει στους άλλους την εικόνα του εαυτού του.
Ο Λεωνίδας Σπανός, δεν είναι μόνο γλύπτης. Ξέρει με απαράμιλλη μαεστρία να δίνει ζωή σε κομμάτια ξύλου. Φτιάχνει εξαιρετικά μουσικά όργανα, λύρες, μπαγλαμάδες, ταμπουράδες, λαούτα, λάφτες, ζουρνάδες και άλλα και είναι από τους λίγους που γνωρίζουν αυτή την τέχνη στον τόπο μας και έχουν μυηθεί βαθιά στα μυστικά της. ..
Τα πιο καλά ξύλα, λέει, για να φτιάξεις ένα μουσικό όργανο, πρέπει να προέρχονται από ένα «κακονήοτο» δέντρο (κακοαναθρεμμένο) γιατί έχει στενά νερά που του δίνουν άλλες ιδιότητες.
Δεν είναι τυχαία που μεγάλοι λυράρηδες από την Κρήτη γνώρισαν τον Λεωνίδα και παράγγειλαν λύρες τους στον ίδιο. Τέτοιοι είναι οι Ζαχάρης Σπυριδάκης, ο Ψαραντώνης και άλλοι, οι οποίοι , πηγαίνουν στο εργαστήριο του Λεωνίδα για δοκιμές των οργάνων, όμως παίζουν και τα ακούνε μαζί!!
Δεν είναι όμως, μόνο ο Λεωνίδας που ζει και εργάζεται στο Δάλι τα τελευταία 40 χρόνια. Είναι και η σύζυγός του Όλγα, η οποία μαζί με τον Λεωνίδα παίζει εξαιρετική κιθάρα και άλλα μουσικά όργανα. Και οι δύο, με το χαρακτηριστικό προφίλ τους, και τη μουσική τους, δημιουργούν μια κατάσταση μυσταγωγίας.
Το σπίτι τους, στην καρδιά του Δαλιού, με έντονη την καλλιτεχνική παρέμβαση του γλύπτη στο σχεδιασμό του, εκπέμπει από παντού μηνύματα προς τη ψυχή και τις αισθήσεις του επισκέπτη και είναι εδώ ακριβώς η ειδοποιός διαφορά από μια άλλη ακριβή οικοδομή που βρίθει όμως από τις μηχανικές παρεμβάσεις και που στο τέλος, μέσα από την τελειότητα των γραμμών και του φινιρίσματος, απουσιάζει ο άνθρωπος.
Μια άλλη λεπτομέρεια του χώρου και του ανθρώπου Λεωνίδα είναι ότι ζει περιτριγυρισμένος από κότες και γάτους, μια παρέα, που κάνει την αυλή και το εργαστήρι του ένα ειδυλλιακό αγροτόσπιτο, εκεί που ξεφυτρώνουν τα θαυμαστά κομψοτεχνήματά του και που προφανώς η ψυχή του να έχει ανάγκη από ένα τέτοιο περιβάλλον για να μπορεί να δημιουργεί.
Με τους σύγχρονους ανθρώπους και την ασχήμια των καιρών, ο Λεωνίδας γίνεται κάθε φορά και πιο αυστηρός και κυνικός: Δεν έχω, λέει, να πω σε κανένα τίποτα ή να τον αλλάξω. Εγώ είμαι εδώ και αν θέλει να έρθει εκείνος να με βρει.
Εδώ λοιπόν στο Δάλι, βρίσκεται το βασίλειο του Λεωνίδα Σπανού από τον κατεχόμενο Άγιο Βασίλειο Λευκωσίας και σίγουρα είναι τυχεροί όσοι μπορέσουν να γνωρίσουν τον ίδιο και το έργο του, έστω και για λίγο. Η πόρτα του είναι διάπλατα ανοικτή, έτσι όπως ο ίδιος και η ψυχή του, χάνεται κι’ αναμιγνύεται με απλούς ανθρώπους του Δαλιού, συνταξιούχους και άλλους, παίζοντας τάβλι στη βεράντα του καφενείου.
