Του Κώστα Μαυρίδη*
Σε αυτή τη χρονική συγκυρία ανάμεσα στη γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων σε συνδυασμό με τους Τρεις Ιεράρχες (30 Ιανουαρίου) και στην Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας (9 Φεβρουαρίου), παραθέτω απόσπασμα από ομιλία μου για το θέμα:
«Το επίκεντρο της σημερινής γιορτής είναι το διαχρονικό μήνυμα της συμφιλίωσης του χριστιανισμού με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, που αν πρέπει να συμπυκνώσω σε μια λέξη, αυτή η λέξη θα ήταν «αρετή». Συμφιλίωση της αρετής στην επίγεια ζωή, όπως τη διαμόρφωσε ο κλασικός ελληνικός πολιτισμός, και διαμέσου των Τριών Ιεραρχών μετουσιώνεται σε αρετή του πνεύματος. Από την επίγεια ζωή στην επουράνια. Από την πρόσκαιρη ζωή στην αιώνια. Μέσα λοιπόν από την αρχική αντιπαράθεση των δύο κόσμων, επέρχεται η συμφιλίωση και συμπόρευση της επίγειας και της επουράνιας ζωής, της ύλης και του πνεύματος, του κόσμου τούτου και του σύμπαντος κόσμου της αιωνιότητας, της ζωής και της ψυχής, του κλασικού ανθρώπου που άνω θρώσκει προς τον Θεάνθρωπο του αιωνίου φωτός. Έτσι καταλήγουμε στην άρρηκτη συμπόρευση των δύο «κόσμων» μέσα από οικουμενικές αξίες πολιτισμού.
Για το πόσο επαναστατικός είναι ο πολιτισμός μας, αρκεί το εξής: το ιδανικό του πεπαιδευμένου και ενάρετου ανθρώπου, έξω και πέρα από φυλετικά χαρακτηριστικά και εθνικούς περιορισμούς, αυτό το ιδανικό που η Ευρώπη σήμερα προβάλει, τέθηκε πριν χιλιάδες χρόνια: «Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας» (Ισοκράτης), δηλαδή, Έλληνες είναι περισσότερο όσοι έχουν κοινή παιδεία πάρα κοινά φυλετικά χαρακτηριστικά και καταγωγή. Για αυτό τον λόγο κι άλλους πολλούς, ο σύγχρονος ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι θεμελιωμένος στον αρχαίο κλασικό πολιτισμό και στις αξίες της χριστιανικής μας παράδοσης, που η ελληνική γλώσσα διαφύλαξε. Μια γλώσσα που εξελίσσεται, γιατί είναι ολοζώντανη και που δεν είναι απλά μέσο επικοινωνίας και στοιχείο εθνικής ταυτότητας. Η ελληνική γλώσσα είναι πολιτιστική αξία, όχι μόνο για τους Έλληνες που νοηματοδότησαν τον κόσμο τους, αλλά σήμερα είναι πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης. Είναι πολιτιστική αξία από μόνη της. Κι είναι επιπλέον η γλώσσα του Ευαγγελίου, που φέρνει το χαρμόσυνο μήνυμα της αγάπης, της ελπίδας και της λύτρωσης. Ως στοιχείο εθνικής ταυτότητας και ευρωπαϊκού πολιτισμού, η ελληνική γλώσσα ανοίγει τον δρόμο για να γνωρίσουμε καλύτερα ποιοι είμαστε και πού πάμε. Μαθαίνοντας και μελετώντας τα ελληνικά γράμματα γίνεσαι καλύτερος πεπαιδευμένος Έλληνας αλλά και Ευρωπαίος, αφού η ελληνική γλώσσα είναι τρόπος να βλέπεις τον κόσμο.
Προσωπικά, σάστισα όταν ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι παρέθεσε το σκεπτικό του στο Ευρωκοινοβούλιο, με βάση τον Όμηρο, αναδεικνύοντας τη σημασία του ταξιδιού, όχι απαραίτητα του προορισμού, και την ευθύνη της σύγχρονης «γενιάς του Τηλέμαχου», γιου του Οδυσσέα, η οποία πρέπει να αναλάβει τα ηνία για μια Ευρώπη ενωμένη επί της ουσίας των αξιών, όχι μόνο στα χαρτιά. Και συγκινήθηκα όταν η Σουηδή Σισίλια Γουίκστρομ, επικεφαλής των Προέδρων των Επιτροπών στο Ευρωκοινοβούλιο, αναφερόμενη στη σκόπιμη μετακίνηση των οστών Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων από το κατοχικό καθεστώς, προέβαλε τον λόγο της Αντιγόνης του Σοφοκλή απέναντι στην εξουσία του Κρέοντα, εξηγώντας την υπέρτατη αξία του ηθικού νόμου έναντι νέο-σουλτανικών διαταγμάτων.
Καταλήγω με ένα χαρμόσυνο μήνυμα: απέναντι στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε ως Κύπρος κι Ελληνισμός εντός της Ευρώπης, θα εξέλθουμε θριαμβευτές, εάν αξιοποιήσουμε τα «όπλα» μας, τη στέρεη παιδεία μας και τις αξίες του πολιτισμού μας.»
*Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής (ΔΗΚΟ – S&D), Πρόεδρος της Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
