Της Ανδρούλας Γκιούρωφ

Φιλόπονες οι προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας προκειμένου να εμπλακεί η Ε.Ε. ουσιαστικά στην άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό και στην επανέναρξη των συνομιλιών.

Οι συναντήσεις  του προέδρου με ηγέτες χωρών της Ε.Ε.και η παρέμβαση του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,  συνέπεσαν με την παράνομη επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα. Μπορεί η Λευκωσία να θεωρεί θετικές τις επαφές του Προέδρου στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αλλά δεν ακούσαμε τίποτε καινούργιο  που να δημιουργεί ευοίωνες προοπτικές ότι επιτέλους πλησιάζουμε στο τέρμα για μια δίκαιη λύση του κυπριακού. Πέραν από τις ρητορικές υποστήριξης και τις στομφώδεις δηλώσεις των Ευρωπαίων ηγετών,  τίποτε περισσότερο. Στον ίδιο παρονομαστή και στο ίδιο τέλμα.

Οι λανθασμένες κινήσεις και πρωτοβουλίες επαναλαμβάνονται. Όλοι οι πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας -προκάτοχοι του Ν.Χριστοδουλίδη -έκαναν τους ίδιους κύκλους, παρόμοιες επαφές και ήταν απόλυτα πεπεισμένοι πως θα ήταν  πρόεδροι της λύσης. Από το 1977-1978,  46 χρόνια μετά από τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου  Μακαρίου Ντενκτάς και Κυπριανού Ντενκτάς,   επαναλαμβάνονται οι ίδιες διαδρομές μέσα σε ένα ατέρμονο λαβύρινθο. Σε κάθε αδιέξοδο άφηναν  και μια υποχώρηση προκειμένου να εξευμενίσουν την Τουρκία .Εις μάτην όμως. Η Τουρκία δεν θέλει μόνο δύο κράτη αλλά πολύ περισσότερα. Την υποδούλωση μας.

Τι θα κάνει λοιπόν η Ε.Ε. για την Κύπρο όταν η Τουρκία όχι μόνο απομακρύνεται από τη Δύση αλλά προσεγγίζει  αναδυόμενες   χώρες που θέλουν να απαλλαγούν από την επιρροή των  ΗΠΑ και ειδικά από το Αμερικανικό δολάριο;

Την ώρα που στον πλανήτη βρίσκονται σε εξέλιξη τεκτονικές αλλαγές και αναδύεται  ένας οικονομικός κολοσσός με δεκάδες χώρες να εγκαταλείπουν το δολάριο, στην Κύπρο φαίνεται να αγνοούμε ή να μην λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη αυτές τις κοσμογονικές αλλαγές.

Η σίγαση αυτών των γεγονότων από τα διεθνή και εγχώρια ΜΜΕ εντάσσονται στο πλαίσιο των υποδείξεων ΗΠΑ και Δύσης να μην αμφισβητηθεί η ισχύς τους η οποία παραπαίει.

Η προσχώρηση συμμάχων των ΗΠΑ  στους BRICS

Το 2014 δημιουργήθηκε ένας οικονομικο-γεωπολιτικός οργανισμός που αποτελείται από ισχυρά και αναπτυσσόμενα κράτη. Τον οργανισμό  απαρτίζουν Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική (BRICS).

Τώρα περίπου 30 χώρες υποβάλλουν αίτηση για ένταξη στους BRICS μεταξύ των οποίων η Αίγυπτος, παραδοσιακός σύμμαχος των ΗΠΑ.  Μετά την Αίγυπτο, ακολουθούν Ιράν, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Βενεζουέλα και τουλάχιστον 10 χώρες της ASEAN (Ένωση Χωρών ΝΑ Ασίας).

Oι 10 αυτές χώρες της ASEAN δέχτηκαν να προχωρήσουν σε αποδολαριοποίηση και να κάνουν χρήση τοπικών νομισμάτων. Πρόκειται για τις χώρες Μπρουνέι, Καμπότζη, Ινδονησία, Λάος, Μαλαισία, Μιανμάρ, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη, Ταιλάνδη και Βιετνάμ.

Όπως φαίνεται η  Ουάσινγκτον χάνει σταδιακά Αφρική,   Μέση Ανατολή και χώρες της Νοτίου Αμερικής όπως η Βενεζουέλα η Αργεντινή κ.α.

Ένας από τους λόγους που η Αίγυπτος θέλει να γίνει μέλος του BRICS είναι η πρόθεση του οργανισμού να επεκτείνει τις συναλλαγές με εναλλακτικά νομίσματα, είτε εθνικά , είτε να δημιουργήσει κοινό νόμισμα για τα μέλη του.

Τον Δεκέμβριο του 2022 η Αίγυπτος μπήκε στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS (NDB.)

Η NDB χρηματοδοτεί έργα υποδομής και βιώσιμης ανάπτυξης σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, το νερό, οι επικοινωνίες και η υγεία.

Στις 2 Ιουνίου στο Κέιπ Τάουν έγινε η συνδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των χωρών του BRICS. Σε αυτή συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των χωρών του Παγκόσμιου Νότου (Global South) – η Αργεντινή, το Μπαγκλαντές, η Δημοκρατία του Κονγκό, το Γκαμπόν, το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μαζί με Σαουδική Αραβία, Κούβα, Αίγυπτο, Βενεζουέλα.

Οι χώρες αυτές εξέφρασαν την επιθυμία να γίνουν μέλη του BRICS.Παρόμοια πρόθεση εκφράζει και η Τουρκία της οποίας η οικονομία βρίσκεται στα τάρταρα.

Ο Ιρανός πρόεδρος Ebrahim Raisi δήλωσε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να ενταχθεί στους BRICS ενώ τόνισε τον αυξανόμενο ρόλο των περιφερειακών οργανώσεων στη διαμόρφωση ενός νέου πολυπολικού κόσμου.

Στη σύνοδο κορυφής  των BRICS σε δύο μήνες , η Σαουδική Αραβία είναι μια από τις πολλές χώρες που αναμένεται να καταθέσει και επίσημα αίτημα ένταξης.

Προπομπός των εξελίξεων ήταν οι δηλώσεις του Σαουδάραβα υπουργού Επενδύσεων καθώς και ένα άρθρο  του Al Jazeera.

“Η Σαουδική Αραβία βλέπει την Κίνα ως βασικό εταίρο σε έναν πολυπολικό κόσμο, με τις δύο χώρες να αναμένεται να έρθουν πιο κοντά καθώς μεγαλώνουν τα κοινά τους συμφέροντα” δήλωσε στο CNBC ο υπουργός Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας Khalid Al-Falih.

“Δεν εξαρτόμαστε πλέον από τον αναπτυγμένο Βορρά όπως στην προηγούμενη παγκόσμια τάξη”, είπε   και συνέχισε λέγοντας :

«…Θα βλέπαμε, στο μέλλον, περισσότερους παγκόσμιους πρωταθλητές από τη Σαουδική Αραβία να πηγαίνουν στην Κίνα για να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια αναπτυσσόμενη αγορά 1,4 δισεκατομμυρίων ατόμων υψηλής κατανάλωσης».

Al Jazeera: Η Μέση Ανατολή σήκωσε το «μεσαίο δάκτυλο» στις ΗΠΑ!

Ο  πολιτικός αναλυτής του Al Jazeera Marwan Bishara, σε ένα όχι και τόσο κόσμιο άρθρο του γράφει ότι « Οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν έδαφος στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και μόνο οι ίδιες φταίνε για αυτό που συμβαίνει».

Όπως σημειώνει , οι προσπάθειες των ΗΠΑ να διασώσουν την φθίνουσα επιρροή τους στην Μέση Ανατολή μπορεί κάλλιστα να μην είναι εύκολη υπόθεση, καθώς, παρά την αντίδραση της Ουάσιγκτον, οι σύμμαχοί τους στην περιοχή βελτίωσαν τις σχέσεις τους με την Κίνα και το Ιράν και διατήρησαν επίσης ισχυρούς δεσμούς με την Ρωσία!

Όπως σημειώνει το Al Jazeera , ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, σήκωσε το «μεσαίο δάχτυλο» του προς την Ουάσιγκτον, και αυτό φέρεται να τον έχει κάνει έναν εξαιρετικά δημοφιλή πολιτικό παράγοντα στην περιοχή.

Δεν είναι μόνο το Ριάντ που έχει πάρει νέα θέση στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον! Τα ΗΑΕ , ένας άλλος σύμμαχος των ΗΠΑ, έχει επίσης σφυρηλατήσει στενότερους δεσμούς με την Κίνα, βελτίωσε τις στρατηγικές σχέσεις με την Γαλλία και ενίσχυσε τις εταιρικές σχέσεις με το Ιράν, την Ρωσία και την Ινδία.

Όπως επισημαίνει ο Bishara, το να πεις «όχι» στις ΗΠΑ έχει γίνει πολύ δημοφιλές σε μια περιοχή όπου οι περισσότεροι πλέον τις βλέπουν ως «μια υποκριτική αυτοκρατορική δύναμη που δήθεν υπηρετεί τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Εξάλλου σε έρευνα που διεξήχθη πέρυσι από το Αραβικό Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης Πολιτικής, σε 14 αραβικές χώρες, το 78% των ερωτηθέντων θεώρησε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μεγαλύτερη πηγή απειλής και αστάθειας στην περιοχή.

Η επανάληψη της επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας

Με την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου  στα κατεχόμενα επιβεβαιώθηκε  ακόμα μια φορά ότι η Άγκυρα θέλει να εδραιώσει την παρουσία της στο νησί. Ο Ερντογάν έστειλε  σαφή πολιτικά μηνύματα διεθνώς ότι η Τουρκία βρίσκεται στην Κύπρο και  με τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει – όπως για παράδειγμα η ανακοίνωση για την οικοδόμηση κατοικιών στην Κάτω Δερύνεια –  εδραιώνει τον επεκτατισμό της στην Κύπρο. 

Επανέλαβε ότι  η μορφή λύσης,  που θέλει η Τουρκία είναι  η αναγνώριση των δύο κρατών και στη συνέχεια η διαπραγμάτευση σε μία τελική λύση.

Όσον αφορά  στην διαχείριση του φυσικού αερίου το μήνυμα του ήταν σαφές: Έστω και αν υπάρχει ένα συνεταιρικό κράτος, με κύριο συνέταιρο την Τουρκία διαμέσου των Τουρκοκυπρίων, η Τουρκία θέλει να έχει λόγο στην διαχείριση του υποθαλάσσιου πλούτου. 

Αυτό δεν είναι άσχετο με την  γενικότερη γεωπολιτική αντίληψη την οποία έχει η Τουρκία και θέλει να επιβάλει μετά τη λύση του κυπριακού προβλήματος. Αυτή η γεωπολιτική αντίληψη, είναι ότι δεν είναι αρκετό για την  Τουρκία απλώς να ασκεί έλεγχο στην περιοχή του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κρατιδίου αλλά θέλει να έχει και λόγο και επιρροή στην περιοχή την οποία θα ασκεί τον έλεγχο το τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο.

Είναι σαφές ότι η  Τουρκία δημιουργεί συνεχώς τετελεσμένα στην Κύπρο και προσπαθεί μετά να τα διαπραγματευτεί.

Με αυτές τις αρνητικές εξελίξεις η Κύπρος δεν μπορεί να στηρίζει  όλες τις προσπάθειες για λύση μόνο στην Ε.Ε. η οποία ειρήσθω εν παρόδω χειραγωγείται και πατρονάρεται από τις ΗΠΑ. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ε.Ε. δεν θέλουν να αφήσουν την Τουρκία, να προχωρήσει προς Ανατολάς  ή να ενταχθεί στους BRICS. Θα κάνουν ότι μπορούν για να την αποτρέψουν  εξευμενίζοντας την .Η Κύπρος θα είναι πάλι  το εξιλαστήριο θύμα σε αυτό το δούναι και λαβείν .

Η Κύπρος έχει καλούς συμμάχους ανάμεσα στις χώρες μέλη του BRICS, όπως η Κίνα , η Ινδία, Σ.Αραβία, (της Ρωσίας της γυρίσαμε την πλάτη). Από την στιγμή που κάποιες εκ των χωρών αυτών δηλώνουν πως υποστηρίζουν  τις πάγιες θέσεις της Κύπρου  για το κυπριακό (η Ρωσία το επανέλαβε πρόσφατα ανεξάρτητα από τις κυρώσεις που εφαρμόζουμε εναντίον της ), η παρούσα κυβέρνηση θα μπορούσε να στραφεί  και προς  αυτές τις χώρες.

Αυτές οι χώρες θα μπορούσαν να επηρεάσουν πολύ περισσότερο την Τουρκία, παρά οι ΗΠΑ και η Ε.Ε.οι οποίες δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως θα μας εγκαταλείψουν στον λαβύρινθο που μας είχαν εγκλωβίσει τα προηγούμενα χρόνια να αναζητούμε εναγωνίως την έξοδο.