Σχεδόν δύο δεκαετίες …Ευρωπαίοι

Του Νίκου Κατσουρίδη*

 

Katsourides_thumpΠολύ πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας αναφώνησε: «Ελπίζω να μην χρειαστεί ποτέ η Αυστρία την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης».  Μεγάλη δήλωση.

Είχαμε την πρόσφατη σύνοδο των ΥΠΕΞ της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης και του Συμβουλίου Αρχηγών.  Και αναμέναμε τόσον ως Κύπρος όσον και ως Ελλάδα ότι επιτέλους οι εταίροι και σύμμαχοι  μας στην ΄Ένωση, θα άρχιζαν να πιέζουν πραγματικά την Τουρκία.  Μια Τουρκία που με όποια κριτήρια και να κριθεί έχει ξεπεράσει κατά πολύ κάθε όριο παρεμβατικής συμπεριφοράς προς κάθε κατεύθυνση.  Πως μπορεί με τη μέγιστη ταχύτητα να καταδικάζονται χώρες και να λαμβάνονται μέτρα εναντίον τους με αποδεδειγμένα πολύ μικρότερες παραβιάσεις σε οποιοδήποτε τομέα είναι υπό εξέταση και η Τουρκία να αθωώνεται μονίμως.

Η πρόσφατη απόφαση τα Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης για Τουρκία έναντι Κύπρου υπογραμμίζει την αδυναμία των Βρυξελλών να παράσχουν ασφάλεια στα μέλη της ΄Ένωσης, συνιστά αναίρεση αρχών και αξιών στις οποίες στηρίζεται η ύπαρξη και λειτουργία της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης, τουλάχιστον στα χαρτιά και αποτελεί προάσπιση των οικονομικών συμφερόντων ορισμένων κρατών μελών στην Τουρκία.

Ας προσπαθήσει να φανταστεί κάποιος ότι οι Τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εισβάλουν στο έδαφος όχι μιας χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης αλλά π.χ. της Ουκρανίας, τι θα πράξει η Γερμανία!  Και ποια ασφάλεια μπορεί να αισθάνεται οποιοδήποτε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης που έχει σύνορα  με τη Τουρκία;  Κύπρος και ΄Ελλάδα δεν είναι τα μόνα κράτη μέλη που έχουν πρόβλημα με Τουρκία.  Δείτε καλά τα Βαλκάνια π.χ..

Για χρόνια <1972 -2000>, στην Κύπρο είχε καλλιεργηθεί από ορισμένους μια ακραία εντύπωση για το τι θα μπορούσε να προσφέρει η ένταξη στην ΕΟΚ και αργότερα στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση.   Ακραία θετική εντύπωση και εικόνα ειδυλλιακή.   Βέβαια υπήρξε δυνατός ο αντίλογος και αντιπαράθεση μεταξύ υποστηρικτών της ένταξης και μη, έως ότου ένα πρωί ο κόσμος κατέστη μονοπολικός.  Η Σοβιετική ΄Ένωση και ο υπαρκτός σοσιαλισμός οδηγήθηκαν σε πτώση.  Η ανακατανομή ισχύος στον κόσμο, οι κίνδυνοι για τα μικρά κράτη από αυτήν την αλλαγή είχαν αυξηθεί, το αδιέξοδο στο κυπριακό ενέτεινε τους κινδύνους για την Κύπρο σε μια αβέβαιη και ρευστή διεθνή και περιφερειακή κατάσταση.  Τούτων και άλλων δεδομένων στο προσκήνιο και όσοι εναντιώνονταν στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση συναίνεσαν κύρια χάριν της επίλυσης του κυπριακού.  Τρία υπήρξαν, κατά τη γνώμη μου τα ζητούμενα και αναμενόμενα από την ένταξη: α) Καταλυτική πρόοδος στο κυπριακό μέσον του μοχλού των σχέσεων Τουρκίας και Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης. β) ενίσχυση της ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας και  γ) η σταθεροποίηση και πάρα πέρα ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.  Τα χρόνια πέρασαν, σχεδόν δύο δεκαετίες και δεν οργανώθηκε ποτέ μια συζήτηση για τον απολογισμό αυτής της παρουσίας, κατά την οποία μέσα από αντιπαραθετικό λόγο να εξαχθούν τα συμπεράσματα εκείνα τα οποία θα μας είναι χρήσιμα για το μέλλον.  Να απαντηθούν τα βασικά ζητήματα για τα οποία κατά τη γνώμη μου πορευτήκαμε και ενταχθήκαμε στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση αλλά και άλλα στα οποία η παρουσία στην ΄Ένωση υπήρξε για την Κύπρο καταλυτική.

Πέραν των τριών θεμάτων κυπριακό, ασφάλεια, οικονομία υπάρχουν και πολλά άλλα.  Πρώτα απ΄ όλα να γίνει αποτίμηση της ίδιας της σχέσης ενός κράτους μέλους της ΄Ένωσης με τις Βρυξέλλες.  Και ειδικά ενός πολύ μικρού κράτους μέλους.  Λέγεται για παράδειγμα και είναι γεγονός ότι το 80 -85% από όσα νομοσχέδια και κανονισμούς ψηφίζει η κυπριακή Βουλή είναι απόρροια υποχρεωτικών οδηγιών της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης.  Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητα μας;  Πόσα από τα ρυθμιστικά όργανα και επιτροπάτα και αντίστοιχους ρυθμιστές και επιτρόπους, τους έφερε μαζί της η ένταξη για παράδειγμα. Τι εξυπηρετούν και τι κοστίζουν;  Πως παρεμβαίνουν και πόσο στην καθημερινή λειτουργία του κράτους;  Υπάρχουν και πολλά άλλα θέματα τα οποία θα πρέπει επιτέλους κάποτε να συζητηθούν και αξιολογηθούν.

Επιστρέφω όμως στα κατά την άποψη μου κύρια και ουσιώδη.  Το κυπριακό, την ασφάλεια και την οικονομία.  Στο κυπριακό δυστυχώς ο ρόλος της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης κάθε άλλο παρά καταλυτικός υπήρξε.  Στη καλύτερη περίπτωση υπήρξε ποντιοπιλατικός και ορισμένων ισχυρών κρατών με καθοριστικό ρόλο στα δρώμενα της ΄Ένωσης, καλυπτικός της τουρκικής  αδιαλλαξίας και επιθετικότητας.

Στον τομέα της ασφάλειας δεν νομίζω ότι σήμερα οποιοσδήποτε κύπριος αισθάνεται ότι η παραβίαση της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας τυγχάνει προστασίας από την Ευρωπαϊκή ΄Ένωση.  Εδώ ούτε τα ελάχιστα μέτρα πίεσης δεν θέλουν ορισμένα κράτη μέλη να πάρουν σε  βάρος του διεθνούς παραβάτη και πειρατή, της Τουρκίας.

Στην οικονομία πέραν και έξω από τα δικά μας απαράδεκτα λάθη  και εγκληματικές παραβάσεις η Ευρωπαϊκή ΄Ένωση έδρασε ενάντια στην μικρή και ημικατεχόμενη Κύπρο με τρόπο μοναδικά αρνητικό και τολμώ να πω εκδικητικό χωρίς άλλο προηγούμενο στην ΄Ένωση.  Χώρες με χειρότερα δεδομένα από τα δικά μας, π.χ.  Ισπανία και Ιταλία, έτυχαν ευνοϊκότατου χειρισμού έναντι της μικρής και  ασήμαντης ως μεγέθους για την Ευρωπαϊκή Οικονομία.

Φυσικά και στα τρία θέματα υπήρξαν θετικές για την Κύπρο στιγμές και ενέργειες.  Αυτά ανά θέμα θα τα εξετάσουμε σε επόμενα άρθρα.  Το κύριο θετικό  σε αυτούς τους τρεις τομείς, υπήρξε, κατά τη γνώμη μου κυρίως στη ψυχολογία του μέσου Κύπριου.  Στους υπόλοιπους τομείς της ζωής μας, πέραν από κυπριακό, ασφάλεια και οικονομία, υπήρξαν αρκετά θετικά.  Αυτά επίσης θα αναφερθούν σε επόμενα κείμενα μαζί φυσικά με τις αλλαγές που επέφεραν στην καθημερινότητα μας και τον τρόπο λειτουργίας του κράτους και της κοινωνίας μας.

Όλη αυτή η αξιολόγηση που πρέπει να γίνει πρέπει να έχει ένα βασικό στόχο.  Πως ενισχύεται ο ρόλος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση και πως αξιοποιείται καλύτερα η παρουσία μας.