Οι στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύπρο 2021

Ανάλυση : Δρ Άριστος Αριστοτέλους

 

Aristos.AristotelousΤο 2021 τα αριθμητικά δεδομένα και οι αναλογίες σε ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό και οπλικά συστήματα μεταξύ Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.) και τουρκικών κατοχικών δυνάμεων παρουσιάζονται  αναλλοίωτες,  συγκρινόμενες με τον προηγούμενο χρόνο. Κι ενώ ο συσχετισμός  στρατιωτικής ισχύος στο νησί παραμένει δυσμενής για τη Κυπριακή Δημοκρατία (Κ.Δ.), οι ενδείξεις είναι ότι τείνει να διευρυνθεί.

 

Επισημαίνονται ιδιαίτερα ορισμένες ποσοτικές και ποιοτικές τάσεις και εξελίξεις που δρουν αρνητικά στον τομέα της άμυνας του νησιού. Πρόκειται για κενά και επιπλέον προβλήματα που σχετίζονται με τη μείωση της θητείας στην Ε.Φ., το πεπαλαιωμένο υλικό και τον εξοπλισμό της Δύναμης, τους περιορισμένους οικονομικούς πόρους  και τα επίπεδα τεχνολογίας. Αυτά είναι στοιχεία που αν δεν αντιμετωπιστούν και αναστραφούν στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης  συνεκτικής αμυντικής πολιτικής ενίσχυσης του τομέα, θα διαβρώσουν περαιτέρω τη διαφορά ισχύος μεταξύ κατοχικών δυνάμεων και Ε.Φ. σε βάρος της Κ.Δ.

Την ίδια ώρα η επίσημη εξαγγελία και απροκάλυπτη δημιουργία τουρκικής βάσης επιθετικών Drones στα κατεχόμενα, δίνει νέα διάσταση και εύρος στην από αέρος απειλή κατά της Κύπρου και της ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου. Σε πολιτικό επίπεδο η παράνομη αυτή τουρκική ενέργεια επισφραγίζει τη μονιμότητα των επεκτατικών προθέσεων της Άγκυρας στο Κυπριακό, καθώς και τη χρησιμοποίηση των κατεχομένων ως εφαλτήριο προβολής στρατιωτικής ισχύος και άσκησης γεωπολιτικής επιρροής σε βάρος συμφερόντων χωρών της περιοχής.

Τα ανωτέρω είναι συνοπτικά τα κυριότερα συμπεράσματα και διαπιστώσεις που προκύπτουν από τη συγκέντρωση και ανάλυση στρατιωτικών δεδομένων και πληροφοριών των αντιπάλων πλευρών στην Κύπρο τα οποία αποτελούν μέρος της Ετήσιας Έκθεση του Κυπριακού Κέντρου Στρατηγικών Μελετών για το  2021.

Τα στοιχεία αυτά αναλύονται και παρουσιάζονται στην επισυναπτόμενη Έκθεση από τον Επικεφαλής του Κέντρου Δρ Άριστο Αριστοτέλους.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Το 2021 τα αριθμητικά δεδομένα και οι αναλογίες σε ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό και οπλικά συστήματα μεταξύ Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.) και τουρκικών κατοχικών δυνάμεων παρουσιάζονται  αναλλοίωτες,  συγκρινόμενες με τον προηγούμενο χρόνο. Κι ενώ ο συσχετισμός  στρατιωτικής ισχύος στο νησί παραμένει δυσμενής για τη Κυπριακή Δημοκρατία (Κ.Δ.), οι ενδείξεις είναι ότι τείνει να διευρυνθεί.

Επισημαίνονται ιδιαίτερα ορισμένες ποσοτικές και ποιοτικές τάσεις και εξελίξεις που δρουν αρνητικά στον τομέα της άμυνας του νησιού. Πρόκειται για κενά και επιπλέον προβλήματα που σχετίζονται με τη μείωση της θητείας στην Ε.Φ., το πεπαλαιωμένο υλικό και τον εξοπλισμό της Δύναμης, τους περιορισμένους οικονομικούς πόρους  και τα επίπεδα τεχνολογίας. Αυτά είναι στοιχεία που αν δεν αντιμετωπιστούν και αναστραφούν στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης  συνεκτικής αμυντικής πολιτικής ενίσχυσης του τομέα, θα διαβρώσουν περαιτέρω τη διαφορά ισχύος μεταξύ κατοχικών δυνάμεων και Ε.Φ. σε βάρος της Κ.Δ.

Τα ανωτέρω είναι συνοπτικά τα κυριότερα συμπεράσματα και διαπιστώσεις που προκύπτουν από τη συγκέντρωση και ανάλυση στρατιωτικών δεδομένων και πληροφοριών των αντιπάλων πλευρών στην Κύπρο τα οποία αποτελούν μέρος της Ετήσιας Έκθεση του Κυπριακού Κέντρου Στρατηγικών Μελετών για το  2021, τα οποία αναλύει και παρουσιάζει ο  Επικεφαλής του Κέντρου Δρ Άριστος Αριστοτέλους.

Την ίδια ώρα, υποδεικνύει ο Δρ Αριστοτέλους, η επίσημη εξαγγελία και απροκάλυπτη δημιουργία τουρκικής βάσης επιθετικών Drones στα κατεχόμενα, δίνει νέα διάσταση και εύρος στην από αέρος απειλή κατά της Κύπρου και της ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου. Σε πολιτικό επίπεδο η παράνομη αυτή τουρκική ενέργεια επισφραγίζει τη μονιμότητα των επεκτατικών προθέσεων της Άγκυρας στο Κυπριακό, καθώς και τη χρησιμοποίηση των κατεχομένων ως εφαλτήριο προβολής στρατιωτικής ισχύος και άσκησης γεωπολιτικής επιρροής σε βάρος συμφερόντων χωρών της περιοχής.

Έμψυχο δυναμικό

Το έμψυχο δυναμικό της Ε.Φ. αριθμεί γύρω στις 9.500 όπως περίπου και το 2020. Είναι μικρότερο από παλαιότερα χρόνια, ένεκα χαμηλού ποσοστού γεννητικότητας και δραστικής μείωσης της θητείας. Σημειώνεται ότι για χρονικό διάστημα τουλάχιστο 4 ή και 6 μηνών στη διάρκεια της 14μηνης θητείας των κληρωτών, μέχρι να εκπαιδευτούν και κριθούν ως μάχιμοι, το καθεαυτό μάχιμο ανθρώπινο δυναμικό είναι μόνο οι 3.000 των συμβασιούχων οπλιτών.

Στα κατεχόμενα εδάφη το τουρκικό στρατιωτικό δυναμικό αριθμεί γύρω στις 34.000 και είναι επίσης μειωμένο σε σχέση με προηγούμενα χρόνια ένεκα μείωσης της θητείας, φυγοστρατίας και εκχώρησης δυναμικού σε αποστολές εντός και εκτός Τουρκίας. Είναι ωστόσο πέραν του δέοντος αρκετό για τις επιχειρησιακές ανάγκες εντός Κύπρου και για την άσκηση ελέγχου επί των Τουρκοκυπρίων.

  • Με βάση τα πιο πάνω οι αναλογίες δυνάμεων σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό έχουν ως εξής: Για κάθε ένα Εθνοφρουρό αναλογούν 3,5 στρατιώτες των κατοχικών δυνάμεων στην Κύπρο.

Όσον αφορά το σύνολο του στρατιωτικού ανθρώπινου δυναμικού στα αντίστοιχα στρατόπεδα, στην πλευρά της Κ.Δ. αυτό ανέρχεται γύρω στις 58.500 (9.500 Ε.Φ., 48.000 έφεδροι και  950 η ΕΛΔΥΚ). Στα κατεχόμενα είναι περίπου 63.000 (34.000 οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις,  3.000 Τουρκοκύπριοι ένοπλοι και 26.000 έφεδροι).

  • Όσον αφορά λοιπόν τις συνολικές στρατιωτικές δυνάμεις, για κάθε ένα στρατιώτη στην πλευρά της Κ.Δ. αναλογούν 1,07 στρατιώτες στα κατεχόμενα.

 

Οπλισμός

Άρματα Μάχης: Η Ε.Φ. διαθέτει 134 άρματα μάχης, ενώ το αντίστοιχο τουρκικό δυναμικό είναι 342, δηλαδή για κάθε άρμα μάχης της Ε.Φ. αναλογούν 2,5 τουρκικά.

Λαμβανομένων υπόψη και των 61 Μ-48 της ΕΛΔΥΚ η αναλογία διαμορφώνεται ως εξής: για κάθε άρμα της Ε.Φ./ΕΛΔΥΚ αναλογούν 1,7 τουρκικά.

Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ)/ Μάχης: Η Ε.Φ. παρουσιάζεται να έχει συνολικά 365 ΤΟΜΠ. Τα 70 είναι Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης (ΤΟΜΑ). Οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις διαθέτουν 639 εκ των οποίων τα 147 είναι ΤΟΜΑ.

 

  • Για κάθε ένα ΤΟΜΠ της Ε.Φ. αναλογούν 1,6 τουρκικά.
  • Για κάθε ΤΟΜΑ της Ε.Φ. αναλογούν 2,1 τουρκικά.

Άλλος Οπλισμός Δυνάμεων Ξηράς: Στο σύνολο του το υλικό της Ε.Φ. παραμένει αριθμητικά αμετάβλητο και κατ’ ένα μεγάλο μέρος πεπαλαιωμένο, με αυξημένες τις ανάγκες συντήρησης και αντικατάστασης του, γεγονός που αντιμετωπίζει δυσκολίες ένεκα οικονομικών περιορισμών αλλά και αμερικανικών «απαγορεύσεων» που επηρεάζουν αγορές από παραδοσιακούς προμηθευτές. Από την άλλη στις κατοχικές δυνάμεις ξηράς δεν παρατηρείται οποιαδήποτε αξιόλογη αλλαγή όσον αφορά τους εξοπλισμούς, οι οποίοι διατηρούνται σε αρκετά υψηλά επίπεδα ικανοτήτων και δύναμης πυρός.

Αεροπορία – Ναυτικό:

Η Τουρκία,  με την Αεροπορία και το Ναυτικό της  και την εγγύτητα στο νησί (75 χιλ.), έχει σχεδόν πλήρη υπεροχή στον αέρα και στη θάλασσα,  δεδομένης και της απουσίας αντίστοιχων κυπριακών ναυτικών και αεροπορικών μέσων. Οι αντιαεροπορικές δυνατότητες της Κ.Δ., αν και αξιοσημείωτες ένεκα Tor M-1 και Buk Μ1-2 και ενισχυμένες με Mistral, έχουν μεγάλα περιθώρια να καλύψουν για αύξηση της αποτελεσματικότητας τους στην αντιμετώπιση της απειλής από την Πολεμική Αεροπορία της Τουρκίας.

Στο Ναυτικό, η Κύπρος διαθέτει μικρό αριθμό σκαφών, κυρίως για περιπολίες και επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης (SAR). Όμως εκτός από κάποια ενίσχυση των συστημάτων Exoset τα τελευταία χρόνια, δεν υπάρχει ανάλογη στρατιωτική ικανότητα αποτελεσματικής αποτροπής των παράνομων δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται υπό την προστασία του Τουρκικού Στόλου στην κυπριακή ΑΟΖ.

 

Τα τουρκικά UAV

Η επίσημη ανακοίνωση της Άγκυρας και τα εγκαίνια λειτουργίας τουρκικής βάσης στα κατεχόμενα για επιθετικά τουρκικά μη επανδρωμένα ιπτάμενα αεροσκάφη (UAV), «Bayraktar TB2», εφοδιασμένα με βλήματα αέρος εδάφους, δίνουν νέα διάσταση στην απειλή κατά οποιουδήποτε στόχου στην Κ.Δ. Ταυτόχρονα η ενέργεια αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική καθότι είναι αποκαλυπτική των προθέσεων και σχεδιασμών της Τουρκίας για αυξημένη προβολή ισχύος στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και στήριξης της επεκτατικής της πολιτικής σε βάρος της Κύπρου και χωρών της περιοχής.

Η τυχόν υλοποίηση του σχεδιασμού για τη δημιουργία βάση του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού ανατολικά της Αμμοχώστου, το τεχνικό μέρος του οποίου βρίσκεται υπό μελέτη, δεν θα ενισχύσει απλώς κατακόρυφα το στρατιωτικό ρόλο, την αστυνόμευση και επιρροή της Άγκυρας στην περιοχή. Θα πλήξει ανεπανόρθωτα και τις ήδη πενιχρές προοπτικές λύσης στο Κυπριακό, εδραιώνοντας ντε-φάκτο τη μονιμότητα της ισχυρής τουρκικής παρουσίας και κατοχής στο νησί.

 

105.4 εκ.

Άμυνα – Οικονομία: Ο προϋπολογισμό της Κ.Δ. για την άμυνα το 2020 ήταν €377.4 εκ. ( κατά 10,86% μικρότερος του 2019) εκ των οποίων €8.3 εκ. αφορούσαν τη Διοίκηση, €151.6 εκ. το Μισθολόγιο, €163.8 εκ. ανάγκες της Ε.Φ και €43.5 εκ. την Αμυντική θωράκιση (ήτοι αγορά εξοπλισμού €13.3 εκ., συντηρήσεις €17.2 εκ., αστυνομεύσεις €4.1 εκ., αγορά μηχανημάτων €4.6 εκ., ανέγερση και  βελτίωση κτιρίων €3.5 εκ., αμοιβή συμβούλων και άλλα).

 

Ο μέσος όρος υλοποίησης του προϋπολογισμού για την άμυνα κατά την τελευταία δεκαετία ήταν γύρω στο 90% και του Ταμείου Αμυντικής θωράκισης 80%.

 

Βρετανικές δυνάμεις: Η βασική δύναμη  των Βρετανών σε ανθρώπινο δυναμικό στην Κύπρο ανέρχεται στις 2260. Σε ότι αφορά τις επιχειρησιακές τους ανάγκες στην περιοχή στις βάσεις σταθμεύει σμήνος 8 μαχητικών αεροσκαφών τύπου Tornado GR4 και 6 Typhoon FGR4, για δράση κατά του Ισλαμικού Κράτους στα πλαίσια της “Οperation Shader”.

 

ΟΥΝΦΙΚΥΠ: Κάπως αυξημένη σε στρατιωτικό προσωπικό παρουσιάζεται το 2021 η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, που ανέρχεται στα 833 άτομα σε σχέση με 815 το 2020.

 

Πηγές: Τα στοιχεία της Έκθεσης προέρχονται από ανοικτές πηγές προσβάσιμες  στο κοινό, όπως το ΔΙΣΜ, το ΔΙΕΣ, ο ΟΑΣΕ, το ΝΑΤΟ, το Υπουργείο Οικονομικών κ.λπ. Επίσης σημειώνεται ότι σε επιτελική σύγκριση των δυνάμεων προσμετρούνται και άλλοι  παράγοντες, είτε μετρίσιμοι, είτε ποιοτικοί, όπως και άλλοι  υποκειμενικό