Διαφορετικά ερμηνεύουν και σχολιάζουν τα κόμματα το αποτέλεσμα της άτυπης τριμερούς συνάντηση στο Βερολίνο.

Πρόεδρος  ΔΗΣΥ

Ως ένα πρώτο θετικό και σημαντικό μήνυμα από το Βερολίνο, εκτίμησε ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ το αποτέλεσμα του δείπνου χθες βράδυ, που είχε ο ΓΓ του ΟΗΕ με τους δύο ηγέτες.

Οι προσπάθειες του Προέδρου είχαν αποτέλεσμα, συνέβαλε και η στάση του Μουσταφά Ακιντζί αλλά και η πρωτοβουλία που ανέλαβε ο ΓΓ, παρά το ότι δεν είχε γίνει κατορθωτή η κατάληξη στους όρους αναφοράς, πρόσθεσε.

Σε δηλώσεις σήμερα στα γραφεία του ΔΗΣΥ, ο Αβέρωφ Νεοφύτου είπε ότι η ανακοίνωση του ΓΓ του ΟΗΕ και οι δηλώσεις τόσο του Προέδρου Αναστασιάδη όσο και του Μουσταφά Ακιντζί, δημιουργούν «μια έστω και συγκρατημένη αισιοδοξία, ένα άνοιγμα ξανά του παράθυρου ελπίδας για το Κυπριακό. Αυτό που θέλει πιστεύω το σύνολο του κυπριακού λαού, οι προοδευτικοί Τ/κ αλλά και η ολότητα των Ε/κ. Επιτέλους μέσα από τοΝ διάλογο να ξαναδούμε ζωντανή την ελπίδα της επανένωσης του τόπου μας».

Παρά το ότι θέλει και επιθυμεί το συντομότερο δυνατόν να έχουμε έστω την άτυπη πενταμερή, στην παρουσία και των εγγυητριών δυνάμεων, δεν εκτιμά – πρόσθεσε – ότι αυτό μπορεί να γίνει κατορθωτό σύντομα.

«Όχι γιατί δεν το θέλει η δική μας πλευρά, που το ξεκαθάρισε πολλές φορές και το επιθυμεί και προσπαθεί, αλλά είναι τέτοιες οι συνθήκες με τις εγγυήτριες δυνάμεις -και δεν αναφέρομαι στην Ελλάδα- που το βλέπω πολύ χλωμό τις επόμενες εβδομάδες». Ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι η Αγγλία μπαίνει στην τελική ευθεία των εκλογών και η νέα κυβέρνηση πρέπει να διαχειριστεί το θέμα του Brexit.

«Δεύτερον, ρητορικό είναι το δικό μου ερώτημα, με τη σχέση όπως έχει εξελιχθεί του Τ/κ ηγέτη με τον Ερντογάν τους τελευταίους μήνες, θεωρούμε ότι η Τουρκία θα επιθυμούσε να βρεθεί στο ίδιο τραπέζι τώρα με τον Μουσταφά Ακιντζί; Και πριν από τις ψευδοεκλογές στα κατεχόμενα;», είπε.

Σημειώνοντας την αναφορά χθες βράδυ του Προέδρου της Δημοκρατίας ότι είναι ένα πρώτο θετικό βήμα, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι πρέπει να κρατήσουμε θετικό και το πολιτικό κλίμα στη δική μας πλευρά. «Με τη θετική πολιτική παρέμβαση για τα οφέλη αλλά και την ανάγκη αυτός ο τόπος επιτέλους να απαλλαγεί από την τουρκική κατοχή και αυτό το απαράδεχτο στάτους κβο που επικρατεί στον τόπο μας τα τελευταία 45 χρόνια».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν έχει ξεκαθαρίσει το θέμα της πολιτικής ισότητας κι αν συμμερίζεται την αναφορά του κ. Ακιντζί για εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών και να βοηθήσουν όλοι να ενημερωθεί σωστά η κοινή γνώμη για το τι είναι Ομοσπονδία ο κ. Νεοφύτου απάντησε: «Βεβαίως. Δεν μπορεί να βρεθεί η οποιαδήποτε λύση αν δεν υπάρχει και η θέληση του απλού κόσμου». Σημείωσε ότι κι αν βρεθεί λύση, θα πρέπει να περάσει από δημοψηφίσματα, «άρα για πολλούς λόγους είναι σωστή η εμπλοκή των απλών πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών».

Για την πολιτική ισότητα, εκτίμησε ότι η παραπομπή σε σχετικά ψηφίσματα διευκρινίζει το θέμα και «στέλνει απαντήσεις σε όσα ήταν στον αέρα στην ατμόσφαιρα, στην περιρρέουσα όλο αυτό το διάστημα. Πρώτον, πολιτική ισότητα δεν σημαίνει αριθμητική ισότητα». Δεύτερον, πρόσθεσε, όπως ο ίδιος το διαβάζει, «δεν σημαίνει ότι για κάθε θέμα πρέπει να υπάρχει μια θετική ψήφος. Αλλά ούτε και από την άλλη, ότι είναι δυνατόν να βρούμε λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με την πολιτική ισότητα όπως αναφέρεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και να υπάρχουν ερμηνείες από κάποιους – και δεν αναφέρομαι στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάποιους στην ε/κ πλευρά – να θεωρούν ότι μπορεί αυτό να γίνει εφικτό με το να αποφασίζει η πλειοψηφία για όλα τα ζητήματα και απλώς η μειοψηφία ν’ ακολουθεί».

Θεωρεί, πρόσθεσε, ότι η παραπομπή σε αυτή τη διευκρίνιση και αυτό το ψήφισμα, ξεκαθαρίζει τον ορίζοντα όσον αφορά το κεφάλαιο της πολιτικής ισότητας.

Σε ερώτηση αν χάθηκαν δυο χρόνια από το Κραν Μοντανά, ο κ. Νεοφύτου είπε ότι η ευθύνη γιατί δεν υπήρξε τίποτα για δύο χρόνια δεν ήταν της δικής μας πλευράς, λέγοντας πως σε έναν διάλογο δεν είναι μόνοι οι Τ/κ το ζητούμενο, αλλά και η Τουρκία. Επανέλαβε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι υπέρ μιας άτυπης πενταμερούς, που είναι το επόμενο βήμα, ο ΓΓ θα έχει επαφές με τις εγγυήτριες δυνάμεις αλλά εκτίμησε ότι δεν επίκειται σύντομα αυτή η άτυπη πενταμερής «και εξαιτίας θεωρώ της Τουρκίας».

Σε ερώτηση αν θεωρεί ότι η ε/κ πλευρά μετά το Κρανς Μοντανά ήταν σταθερή στο μοντέλο λύσης ο κ. Νεοφύτου απάντησε ότι «δεν υπήρξε επίσημη τοποθέτηση εντός και εκτός Κύπρου από οποιοδήποτε βήμα που να μην επαναλαμβάνεται η ΔΔΟ. Ακόμη και ψες θεωρώ πως δεν υπήρχε άλλος πιο ξεκάθαρος τρόπος να επαναληφθεί αυτό που λέγαμε και ως ΔΗΣΥ εδώ και δεκαετίες. Ο δρόμος της απαλλαγής από την κατοχή περνά μέσα από τον διάλογο και τη λύση της ΔΔΟ».

Κληθείς να σχολιάσει την πρόσφατη αναφορά του ΓΓ και στην τελευταία του έκθεση ότι αξίζουν οι Κύπριοι να γνωρίζουν ότι τώρα θα είναι διαφορετικά, σημειώνοντας ότι απευθύνεται στους Κύπριους κι αφήνει έξω από το κάδρο την Τουρκία, ο κ. Νεοφύτου απάντησε ότι «δεν μπορεί το Κυπριακό να έχει οποιαδήποτε κατάληξη, θετική, αν δεν συνεργαστεί και η Τουρκία. Γιατί στα ζωτικά θέματα δυστυχώς τον τελευταίο λόγο τον έχει η Τουρκία».

Κίνημα Αλληλεγγύη

Δεν υπήρξαν θετικά αποτελέσματα για την Κυπριακή υπόθεση στην “άτυπη” τριμερή του Βερολίνου. Σε συνάρτηση με τούτο και με βάση την δήλωση του του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό σημειώνουμε τα εξής:

• Σε “άτυπη” πενταμερή που ενδεχομένως θα ακολουθήσει, δεν θα παρίσταται η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε καν ως παρατηρητής. Οι χθεσινές εξελίξεις ακυρώνουν όλες τις πολιτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας από την ημέρα της Ένταξης της το 2004 μέχρι σήμερα, αλλά και όλους τους πανηγυρισμούς που γινόντουσαν για την παρουσία της Ε.Ε στον Κρανς Μοντανά. Φθάσαμε στο σημείο να συμπεριφερόμαστε και να μας συμπεριφέρονται ως να μην είμαστε κράτος μέλος της ΕΕ και να μην έχει λόγο η ΕΕ για όλα όσα συμβαίνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
• Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε δηλώσει πολλές φορές ότι δεν πρόκειται να μπει σε καμία διαδικασία συνομιλιών αν δεν συνομολογηθούν οι Όροι Αναφοράς και αν δεν αρθούν τα τετελεσμένα της νέας τουρκικής εισβολής στις θάλασσες της Κύπρου. Ούτε το ένα έγινε, ούτε το άλλο αλλά η διαδικασία προχώρησε “κανονικά”.
• Τίθενται ως βάση της διαδικασίας και «κλειδώνουν» ως κεκτημένο για παραπέρα τόσο το απαράδεκτο Πλαίσιο Γκουντέρες, όσο και η συμφωνία Αναστασιάδη – Έρογλου και οι μέχρι σήμερα συγκλίσεις, οι οποίες είναι ξεκάθαρα ετεροβαρείς και διασφαλίζουν τα συμφέροντα της τουρκικής πλευράς.
• Ορθά δεν συζητήθηκε θέμα των υδρογονανθράκων στο Βερολίνο διότι δεν πρέπει η Κυπριακή Δημοκρατία να εκχωρήσει κυριαρχικά δικαιώματα του κράτους σε οποιοδήποτε άλλο. Το ζήτημα ωστόσο είναι γιατί δεν συζητήθηκε ο δεύτερος όρος Αναστασιάδη, δηλαδή η άρση των νέων τετελεσμένων που δημιουργεί η Τουρκία μέσα στις θάλασσες μας. Όταν προβάλλονται διεκδικήσεις επί της ΑΟΖ της ΚΔ που την περιορίζουν στο 6% από όσο της παραχωρεί η σύμβαση του Μοντέγκο Μπέι και στην βάση όσων συμφωνήθηκαν μεταξύ ΚΔ και γειτονικών χωρών, είναι δυνατό να προχωρούμε σε συζητήσεις στα πλαίσια άτυπης πενταμερούς;
• Αναμέναμε από τον ΓΓ του ΟΗΕ να μην αναφερθεί μόνο σε συγκεκριμένο ψήφισμα (716 του 1991 παράγραφος 4) που μιλά για πολιτική ισότητα, αλλά να αναφερθεί και στα υπόλοιπα ψηφίσματα των ΗΕ που αφορούν την Αμμόχωστο, την διάλυση του ψευδοκράτους, την απόσυρση του στρατού κατοχής, την αποχώρηση των εποίκων και την επιστροφή των προσφύγων. Γιατί ο ΓΓ του ΟΗΕ αναφέρθηκε επιλεκτικά στο ψήφισμα της πολιτικής ισότητας που ενδιαφέρει ως στόχος την τουρκική πλευρά;
• Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επέστρεψε στον «κανονικό» εαυτό του ως υπέρμαχος της ΔΔΟ ενώπιον και των Ηνωμένων Εθνών. Υπενθυμίζουμε ωστόσο στον Πρόεδρο ότι άλλη είναι η ΔΔΟ που οραματίζεται ο ίδιος, άλλη ΔΔΟ οραματίζεται ο Αβέρωφ, άλλη ο Άντρος Κυπριανού, άλλη το ΔΗΚΟ και άλλη ο Ακιντζί και η Τουρκία. Καμμιά ΔΔΟ δεν κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, διότι αν τα κατοχύρωνε δεν θα συμφωνούσαν με το να «πεταχτεί» έξω από τη διαδικασία η ΕΕ.

Καταλήγοντας υπενθυμίζουμε ότι οι ευσεβείς πόθοι των κηρύκων του ενδοτισμού στην Κύπρο που αναθάρρησαν από χθες δεν θα περάσουν. Φτάνει πια να «μαστιγώνουν τον κυπριακό λαό για τα δήθεν εγκλήματα που έγιναν το 1964. Το 1964 ο λαός μας αντιστάθηκε στην τουρκανταρσία, και αν έγιναν κάποιες εγκληματικές ενέργειες από ατάκτους, ζητήσαμε πολλές φορές συγγνώμη και απαιτήσαμε την τιμωρία των ενόχων. Δεν θα φορτώσουν οι ενδοτικοί το έγκλημα της “γενοκτονίας” όπως ανοήτως χαρακτήρισε τα γεγονότα του 63-64 ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, στον αγωνιζόμενο για την Ελευθερία του λαό μας. Οι τούρκοι είναι οι διαχρονικώς εμπλεκόμενοι σε γενοκτονίες. Οι ημέτεροι γενοκτόνοι το μόνο που καταφέρνουν είναι να εφαρμόζουν ρητορική μίσους που καλλιεργεί τάσεις αντεκδίκησης μέσα στην τ/κ κοινότητα εναντίον μας.

Συμμαχία Πολιτών

“Για πρώτη φορά Γ.Γ. ΟΗΕ αναφέρεται σε πενταμερή διάσκεψη και για πρώτη φορά Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αποδέχεται να συμμετάσχει” αναφέρει στην ανακοίνωση της η Συμμαχία Πολιτών και σημειώνει :

“Από το χθεσινό δείπνο με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κ. Ακιντζί, κρατούμε ως θετικό την προσωπική εμπλοκή του κ. Γκουντέρες στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, καθώς επίσης και την προσπάθεια του να συντηρήσει ανοικτή την προοπτική για επανάληψη των συνομιλιών, παρότι δεν έχει καθορίσει ο ίδιος κάποιο συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα.
Θετική κρίνουμε επίσης την επιμονή του ΓΓ του ΟΗΕ – όπως αναφέρει στην δήλωσή του – για συμφωνία στους όρους αναφοράς προτού προβεί σε επανάληψη των συνομιλιών. Αυτό σημαίνει καλή προετοιμασία μιας νέας διάσκεψης με προοπτικές επιτυχίας.
Προκύπτουν όμως και μια σειρά από αρνητικές πτυχές και δεδομένα τα οποία προδιαγράφουν ενδεχόμενες αρνητικές εξελίξεις και εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους. Για πρώτη φορά Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται σε πενταμερή διάσκεψη και για πρώτη φορά Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αποδέχεται να συμμετάσχει σε πενταμερή διάσκεψη. Κανένας Πρόεδρος προηγούμενα δεν είχε αποδεχθεί σύγκληση πενταμερούς διάσκεψης και υπάρχει διαχρονική θέση του Εθνικού Συμβουλίου για απόρριψη της όποιας προσπάθειας για πενταμερή διάσκεψη.
Η πενταμερής διάσκεψη ουσιαστικά ενισχύει την τουρκική θέση για εκλιπούσα Κυπριακή Δημοκρατία. Σε πενταμερή διάσκεψη  θα συμμετάσχουν οι τρείς εγγυήτριες δυνάμεις και οι δύο κοινότητες. Αυτό ήταν απαίτηση της Τουρκίας και δημιουργεί πολύ αρνητικά δεδομένα με μεγάλους κινδύνους.
Πενταμερής σημαίνει ότι η διαφορά είναι δικοινοτική και δεν αφορά παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν μπορεί να απουσιάζει η Κυπριακή Δημοκρατία καθώς η τουρκική εισβολή έγινε στην Κυπριακή Δημοκρατία και όχι στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα. Η Τουρκία κατέχει εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι εδάφη της Ελληνοκυπριακής κοινότητας. Η λύση θα πρέπει να αποκαθιστά το διεθνές δίκαιο και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατία και όχι της Ελληνοκυπριακής κοινότητας. Αυτά και μόνο υποδηλούν και υπογραμμίζουν την ανάγκη η Κυπριακή Δημοκρατία να είναι παρούσα.
Η Πενταμερής χωρίς συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως στην Γενεύη και στο Κρανς Μοντανά – έστω υπό την υποστηρικτική ιδιότητα, έστω κι αν θα είναι άτυπη – ουσιαστικά είναι ακόμα μια ικανοποίηση άλλης μιας απαίτησης της Άγκυρας. Η Τουρκία ήταν αυτή που απαίτησε σύγκληση άτυπης πενταμερούς διάσκεψης και όχι συνέχιση των διαπραγματεύσεων απ’ εκεί που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά.  Μπορεί ο ΓΓ του ΟΗΕ στη δήλωσή του να αναφέρθηκε στο υφιστάμενο μοντέλο λύσης του Κυπριακού, όμως η Τουρκία έχει κάνει ξεκάθαρο προς όλους τους συνομιλητές της, καθώς και δημόσια, ότι επιθυμεί να συμμετάσχει μόνο σε μια άτυπη διάσκεψη και μόνο για να συζητήσει νέα μοντέλα λύσεις του Κυπριακού. Αυτό δίνει το στίγμα και δείχνει τη θέση που θα κρατήσει η Άγκυρα σε μια τέτοια διάσκεψη, από την οποία δεν θα προκύψει συζήτηση για λύση του Κυπριακού. Θα προκύψει συζήτηση νέων μοντέλων λύσης του Κυπριακού.
Έμμεσα πλην σαφώς ο Γενικός Γραμματέας ικανοποίησε ακόμα μια απαίτηση της Τουρκίας που αφορά τα χρονοδιαγράμματα. Αυτό εννοεί ο Γενικός Γραμματέας όταν για δεύτερη φορά δηλώνει ότι αυτή η διαδικασία θα είναι διαφορετική. Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία δεν θα είναι ανοικτού τέλους όπως ήταν η διάσκεψη της Γενεύης και του Κρανς Μοντανά αλλά θα έχει χρονοδιάγραμμα. Αποδοχή χρονοδιαγράμματος σημαίνει ότι αποδεχόμαστε πως στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία λύσης του Κυπριακού με τη λήξη του χρονοδιαγράμματος, είτε θα δώσουμε τη δυνατότητα στον Γενικό Γραμματέα να ασκήσει επιδιαιτησία – όπως συνέβη το 2004 στο  Μπουρκεστοκ – είτε αποδεχόμαστε τα εμπλεκόμενα μέρη να νομιμοποιούνται στο τέλος του χρονοδιαγράμματος να επιλέξουν χωριστούς δρόμους για τη λύση του Κυπριακού.
Αναμένουμε βέβαια την επιστροφή του Προέδρου της Δημοκρατίας και τη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου για να έχουμε πλήρη ενημέρωση για το τι διαμείφθηκε στο άτυπο δείπνο. Εύχομαι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να έχει προσμετρήσει τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την αποδοχή – για πρώτη φορά – μιας άτυπης πενταμερούς διάσκεψης και να μην έχει αυτοσχεδιάσει όπως το συνηθίζει.”

ΔΗΠΑ

Η χθεσινοβραδινή δήλωση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ «αντικατοπτρίζει τη συμφωνία των δύο ηγετών για τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουν, αλλά και την επαναβεβαίωση των βασικών αρχών που θα διέπουν την τελική λύση του κυπριακού προβλήματος», αναφέρει η Δημοκρατική Παράταξη σε ανακοίνωσή της, προσθέτοντας ωστόσο ότι «το τελικό αποτέλεσμα της χθεσινοβραδινής συνάντησης μπορεί να χαρακτηριστεί ως βήμα σημειωτόν».

«Η έλλειψη συμφωνίας στους όρους αναφοράς λόγω απαράδεκτων τουρκικών αξιώσεων και η μη σύγκληση άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, το συντομότερο δυνατόν, εξυπηρετεί τους ευρύτερους σχεδιασμούς της Τουρκίας και πολύ περισσότερο την τροχοδρόμηση εξελίξεων που έχουν να κάνουν με τις προγραμματισμένες ‘εκλογές’ στα κατεχόμενα», επισημαίνει.

Επίσης, σημειώνει ότι «η τροχοδρόμηση της διαδικασίας για εξεύρεση λύσης παραμένει επιτακτική» και για επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να ασκηθεί πίεση στην Τουρκία.