*Οι χώρες του Νότου εξακολουθούν να στενάζουν κάτω από δυσθεώρητο χρέος

*Βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης η ανεργία

Οικονομική κρίση, λαϊκές διαμαρτυρίες στους δρόμους και στις κάλπες, άγρια λιτότητα, ανεργία, μετανάστευση, δύσκολες σχέσεις με τη Ρωσία. Το 2015 θα είναι χρονιά αβεβαιότητας και ανασφάλειας για την Ευρώπη.

Οι κίνδυνοι για την οικονομία δεν είναι ίδιοι με του 2012. Η Ελλάδα και οι χώρες του Νότου εξακολουθούν να στενάζουν κάτω από δυσθεώρητο χρέος και για τον πλούσιο Βορρά η απειλή λέγεται στασιμότητα και αποπληθωρισμός.

Οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες: λένε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία δεν θα επιστρέψει στα επίπεδα του 2007 πριν από το 2020. Με ανάπτυξη γύρω στο 1% και την ανεργία να καλπάζει σε πολλές χώρες, θα δούμε κι άλλες κοινωνικές εντάσεις και άνοδο του ευρωσκεπτικισμού.

Το 2015 η οικονομική ανάκαμψη θα είναι άνιση. Η Γερμανία θα παραμείνει ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας αλλά με μικρότερο ρυθμό ανάπτυξης. Στη Γαλλία η ανάπτυξη δεν θα ξεπεράσει το 0,7%.

Στο επίκεντρο της κρίσης βρίσκονται πλέον ορισμένοι από τους «μεγάλους» της ευρωζώνης. Η οικονομία της Ιταλίας είναι στα πρόθυρα της ύφεσης. Στη Γαλλία δόθηκε κάποια λύση σε προβλήματα ανάπτυξης μέσω αύξησης των δημόσιων δαπανών, με αποτέλεσμα η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία της ευρωζώνης να έχει φτάσει στα όριά της. Την ίδια ώρα οι εκτιμήσεις της Bundesbank κάνουν λόγο για ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας κατά μόλις 1% το 2015.
Η λαϊκή δυσαρέσκεια για τη λιτότητα αυξάνεται. Το ίδιο και οι εντάσεις μεταξύ του Βερολίνου, που συνεχίζει να απαιτεί διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική πειθαρχία ώστε να μειωθούν τα ελλείμματα κάτω από το 3%, και των χωρών του Νότου, που πιστεύουν ότι η Ευρώπη χρειάζεται ανάπτυξη και επενδύσεις σε έργα υποδομής μεγάλης κλίμακας.

Το 2015 θα δώσει και πάλι σε αντισυστημικά κόμματα την ευκαιρία να εκμεταλλευθούν τη λαϊκή δυσφορία στις εκλογικές αναμετρήσεις που θα γίνουν στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στη Βρετανία.

Αλλά βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης είναι η ανεργία. Στη Γαλλία ο αριθμός των ατόμων που δεν έχουν δουλειά έχει φτάσει σε ύψη ρεκόρ. Τον Νοέμβριο οι άνεργοι ξεπέρασαν τα 3,4 εκατομμύρια.

Η μαζική ανεργία απλώνεται σαν βαρύ, σκοτεινό σύννεφο. Από την Ελλάδα στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, περνάει μέσα από μέρη της Γαλλίας και της Βρετανίας, στην Ιρλανδία, στην Ισλανδία και στις φτωχότερες γειτονιές στις σκανδιναβικές πόλεις.

Στη χώρα μας και στην Ισπανία ένας στους δύο 20άρηδες δεν έχει δουλειά. Ακόμη και στους πλούσιους του Βορρά ένας στους 13 νέους είναι άνεργος στη Γερμανία, ένας στους 11 στην Αυστρία και ένας στους 9 στις Κάτω Χώρες.
Η σημερινή είναι μια «χαμένη γενιά», παγιδευμένη σε έναν φαύλο κύκλο φτώχειας και αποκλεισμού, αν και έχει πολλά προσόντα. Το πιο τρομακτικό; Ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξαν νέοι τόσο μορφωμένοι και ταυτόχρονα τόσο άνεργοι. Στην Ελλάδα το 30% έχει πτυχίο, στην Ισπανία το 40%.

Αλλο μεγάλο ζήτημα στο οποίο δεν έχουν βρει πειστική απάντηση οι ευρωπαίοι ηγέτες είναι η μετανάστευση. Για άλλη μία φορά τους καλοκαιρινούς μήνες θα δούμε μεγάλους αριθμούς ανθρώπων από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική να διασχίζουν τη Μεσόγειο προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη.

Η Γερμανία, η οποία έχει δεχθεί πολύ περισσότερους πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή σε σχέση με άλλες χώρες, συγκλονίστηκε πρόσφατα από διαδηλώσεις. Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα 27.500 άνθρωποι διαδήλωσαν στη Δρέσδη με σύνθημα «Πατριώτες Ευρωπαίοι κατά της ισλαμοποίησης της Δύσης».

Φτώχεια, ανεργία, αποκλεισμός και φόβος για τους μετανάστες συνθέτουν έναν κοινωνικό χώρο ευάλωτο στον λαϊκίστικο, καταγγελτικό εθνικισμό.

Η Ακροδεξιά βρίσκεται σε άνοδο σε όλη την Ευρώπη καθώς μια νέα γενιά νεαρών υποστηρικτών οι οποίοι χειρίζονται πολύ καλά το Διαδίκτυο ενστερνίζονται όλο και πιο σκληροπυρηνικές, εθνικιστικές, ρατσιστικές και αντι-μεταναστευτικές απόψεις.

Τέλος, η κρίση στην Ουκρανία θα συνεχίσει να δοκιμάζει τις σχέσεις ΕΕ – Ρωσίας, με αναλυτές να εκτιμούν ότι ένας λάθος υπολογισμός στην Ανατολική Ουκρανία θα μπορούσε να μας φέρει στα πρόθυρα νέου Ψυχρού Πολέμου το 2015.