Και οι υπό ημικατοχή Ελληνοκύπριοι θα εξαναγκαστούν να συνεισφέρουν στα κονδύλια που θα καρπωθεί και η κατοχική δύναμη

Της Ανδρούλας Γκιούρωφ

Όταν ο Τούρκος πρόεδρος μιλούσε σε ξένους πρεσβευτές σε ένα δείπνο για ιφτάρ στην Άγκυρα για να σπάσει τη νηστεία του Ραμαζανιού πριν δύο περίπου βδομάδες, ήταν ξεκάθαρος για το τι ήθελε: μόνιμη έδρα για μια ισλαμική χώρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Γίνεται όλο και πιο αδύνατο για μια Ευρώπη στην οποία η Τουρκία δεν περιλαμβάνεται όπως της αξίζει, να συνεχίσει την ύπαρξή της ως παγκόσμιος παράγοντας», είπε ο Ερντογάν στους πρεσβευτές  και πρόσθεσε: «Για να το πω ωμά: η ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Τουρκία είναι αδιανόητη».

Οι απαιτήσεις του Ερντογάν   αντανακλούν τις στοχεύσεις της  Τουρκίας  καθώς αναδεικνύεται ως ένας  σημαντικός  διαμεσολαβητής ισχύος και ως βασικός άξονας του ΝΑΤΟ την ώρα που οι ΗΠΑ αναδιαμορφώνουν τη δέσμευση τους στην Ευρώπη.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει επεκτείνει το στρατιωτικό και διπλωματικό αποτύπωμα της χώρας από την Αφρική στη Μέση Ανατολή .

Τώρα θέλει στενότερη αμυντική και οικονομική συνεργασία με την ΕΕ με αντάλλαγμα την ασφάλεια, καθώς η ήπειρος εξετάζει τρόπους για να μειώσει την εξάρτηση της από την Ουάσιγκτον.

Η Τουρκία εκπροσωπήθηκε αρχές του Μάρτη στο Λονδίνο μετά από πρόσκληση του Βρετανού πρωθυπουργού για να συμμετάσχει στη σύνοδο των «προθύμων» για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.
Παρά τις στοχεύσεις της Άγκυρας να μετέχει με στρατεύματα σε μια μελλοντική ειρηνευτική αποστολή στην Ουκρανία, αυτό   δεν πρόκειται να γίνει καθότι η Ρωσία κατέστησε πέραν από σαφές πως δεν πρόκειται να δεχθεί «ειρηνευτικές» δυνάμεις χωρών μελών του ΝΑΤΟ μετά από μια κατάπαυση του πυρός.

 

Η θέση της Τουρκίας

Η Τουρκία αξιοποιεί τον παραδοσιακό της ρόλο σε ανατολή και δύση, με την ένταξη της στο ΝΑΤΟ και τη μουσουλμανική ταυτότητα υπό τον Ερντογάν να της δίνει αξιοπιστία και στις δύο πλευρές στο σταυροδρόμι της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.
Οι  αμυντικές δυνατότητες της χώρας είναι το ισχυρότερο χαρτί της αυτή τη στιγμή.
Η Ευρώπη προσπαθεί να οπλιστεί αφού ο Αμερικανός  Πρόεδρος απέσυρε τη βοήθεια για την Ουκρανία και είπε στην Ε.Ε. ότι δεν πρέπει να βασίζεται στις ΗΠΑ.

Είναι κοινώς παραδεκτό πως η Ε.Ε. και κυρίως το «κόμμα του πολέμου» στις Βρυξέλλες  βρίσκονται σε πλήρη  σύγχυση και προσπαθούν να βρουν τρόπους να έχουν λόγο και ρόλο στην Ουκρανική κρίση.

Η Τουρκία η οποία βρίσκεται εν μέσω σοβαρών κρίσεων μετά την αυταρχική απόφαση του Τούρκου Προέδρου να συλλάβει και να φυλακίσει τον εν δυνάμει αντίπαλο του και δημοφιλή δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου  στις επικείμενες  προεδρικές εκλογές θολώνει την  εικόνα που θέλει να επιδείξει προς τα έξω η τουρκική κυβέρνηση.

Ωστόσο η ελίτ των Βρυξελλών θεωρεί τώρα πιο πολύτιμο σύμμαχο της την Τουρκία μετά την αντιευρωπαϊκή συμπεριφορά του Τραμπ. Παρά το γεγονός ότι είναι μια κατοχική δύναμη σε μια χώρα μέλος της όπως η Κύπρος σφυρίζει αδιάφορα και περιορίζεται σε ρητορικά ευχολόγια.

Και ενώ η Ε.Ε. δεν εκπροσωπήθηκε σε ψηλό επίπεδο στην άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό στην Γενεύη , προετοιμάζεται  για συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία παρά την αντίθεση της Ουάσιγκτον και είναι έτοιμη να θυσιάσει τους πολίτες της σε ένα πόλεμο που έχει ήδη κριθεί. Την ήττα του ΝΑΤΟ και της συλλογικής Δύσης με την Ρωσία να θέτει τους δικούς της όρους.

Η Τουρκία έχει βλέψεις και ορέγεται να επωφεληθεί από τις αμυντικές δαπάνες της Ε.Ε. ύψους 800 δις ευρώ μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια που ετοιμάζει η Κομισιόν, για να χρηματοδοτήσει την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια.

Τι διαθέτει η Τουρκία

Η Τουρκία έχει τον μεγαλύτερο στόλο μαχητικών αεροσκαφών F-16 στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ.
Διαθέτει την αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ , η οποία χρησιμοποιήθηκε για επιχειρήσεις κατά του Ισλαμικού Κράτους και φιλοξενεί ένα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης στο Κούρετσικ,  ένα κρίσιμο μέρος της βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ για την Ευρώπη.
Επίσης, η Άγκυρα αξιολογεί μια μη στρατιωτική αποστολή για να βοηθήσει στην παρακολούθηση της γραμμής επαφής με τη Ρωσία στην ανατολική Ουκρανία, ανάλογα με τη συναίνεση της Μόσχας, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η χώρα έχει επίσης αναπτύξει μια αρκετά μεγάλη βιομηχανία όπλων.
Υπήρξε μια βασική πηγή ζωτικής σημασίας οβίδων 155 mm για την Ουκρανία και είναι ένας αυξανόμενος εξαγωγέας ναυτικών πλοίων μαζί με μαχητικά drones και τεθωρακισμένα οχήματα.
Αναπτύσσει επίσης βαλλιστικούς πυραύλους μαζί με κύρια άρματα μάχης και πολεμικά αεροσκάφη.
Η ιταλική εταιρεία Leonardo SpA συνεργάστηκε με μια εταιρεία που διευθύνεται από τον γαμπρό του Ερντογάν για την ανάπτυξη drones.
«Ελπίζουμε ότι οι ευρωπαίοι φίλοι μας θα κατανοήσουν τον ρόλο της νέας Τουρκίας στον κόσμο που αναδιαμορφώνεται και θα καθορίσουν τις στρατηγικές τους αναλόγως», είπε ο Eρντογάν, καθώς επανέλαβε ότι αναμένει να ανθίσουν οι σχέσεις με την ΕΕ και ότι η πλήρης ένταξη είναι ο στόχος.

Κατοχική δύναμη σε ρόλο ειρηνοποιού


Η Τουρκία έχει χιλιάδες στρατεύματα που έχουν αναπτυχθεί στη βόρεια Συρία και το Ιράκ, και περισσότερα στο Κόσοβο, τη Σομαλία, την κατεχόμενη  βόρεια Κύπρο, το Κατάρ και το Αζερμπαϊτζάν. Διατηρεί επίσης στρατό στη Λιβύη και δεν κρύβει τις επιδιώξεις της να καταστεί ένας παγκόσμιος παίκτης.
Ο Eρντογάν, ο οποίος είναι 71 ετών,  το κυβερνών Κόμμα του AKP δεν έχει ξεκάθαρο διάδοχο. Προσπαθεί να ενισχύσει τη βάση υποστήριξής του, καθώς το κόμμα του εργάζεται για να παρατείνει τις δύο και πλέον δεκαετίες στην εξουσία.

Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2003, ο Eρντογάν προώθησε σταδιακά την Τουρκία ως μια δύναμη από μόνη της που είναι ελεύθερη να κάνει νέους φίλους, ακόμα κι αν συγκρούεται με τους παλιούς.
Κοντά στην Κίνα, στη Ρωσία και το Ιράν, έχει ανοίξει σχεδόν 100 νέες διπλωματικές αποστολές σε όλο τον κόσμο τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Η Τουρκία εργάστηκε επίσης ως μεσολαβητής σε συγκρούσεις στη Γάζα και τη Σομαλία, καθώς και στην Ουκρανία. Στη Μέση Ανατολή εμφανίζεται ως διαπρύσιος κήρυκας υπέρ των Παλαιστινίων κατηγορώντας το Ισραήλ για γενοκτονία ενώ παρασιωπά το γεγονός ότι εξόντωσε χιλιάδες Κούρδους που πολεμούν για τον ίδιο σκοπό.

Η Τουρκία δεν αναμένει ένταξη στην ΕΕ, αν και ελπίζει ότι η ενίσχυση των αμυντικών δεσμών με την Ευρώπη θα μπορούσε να θέσει τέλος στον αποκλεισμό της από τις εταιρικές σχέσεις ασφαλείας ΝΑΤΟ-ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Μόνιμης Δομημένης Συνεργασίας, γνωστής ως PESCO.
Η αλλαγή στον υπολογισμό ασφαλείας θα μπορούσε επίσης να δώσει ώθηση στις συνομιλίες για την επικαιροποίηση της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας με την ΕΕ και το ταξίδι χωρίς βίζα για τους Τούρκους πολίτες.
 Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 προέκυψε ως ευκαιρία για τον Eρντογάν να καλύψει τη θέση του με τους δυτικούς συμμάχους, διατηρώντας παράλληλα δεσμούς με τη Ρωσία.
Η Τουρκία έκλεισε τα στενά της για ρωσικά πολεμικά πλοία και τον εναέριο χώρο για ρωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη και προμήθευσε οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και βλήματα 155 χιλιοστών στην Ουκρανία.
Ταυτόχρονα, αρνήθηκε να ενταχθεί στις κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Η χώρα έχει επίσης πρωτοστατήσει στον σχηματισμό μιας δύναμης της Μαύρης Θάλασσας μαζί με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία για την αναζήτηση ορυχείων και τη βελτίωση της ασφάλειας της ναυτιλίας.
Αν και η Ελλάδα πριν λίγες μέρες έφερε ένσταση και ζήτησε τον αποκλεισμό της Τουρκίας από το κοινό ταμείο για την άμυνα ύψους 150+ 650 δισ.ευρώ  δεν είναι σίγουρο πως θα μείνει εκτός.

Η Κομισιόν η οποία έχει αποδείξει πλειστάκις την φιλοτουρκική της στάση θα βρει τρόπους να παρακάμψει   τις ενστάσεις.

Αν και προσώρας η  «Λευκή Βίβλος» δεν περιλαμβάνει την Τουρκία μετά την παρατήρηση της Ελλάδας ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει συμφωνία για την άμυνα και την ασφάλεια με την ΕΕ  οπότε δεν μπορεί να συμμετάσχει  σε αυτό το πακέτο και πρέπει να απέχει από τα 800 δισ. ευρώ, όλα είναι ρευστά.

Με τις υφιστάμενες διατυπώσεις εξαιρούνται επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Η πρόταση των Βρυξελλών προς τα 27 κράτη μέλη προβλέπει ότι τουλάχιστον το 65% των δαπανών πρέπει να γίνει εντός της ΕΕ, της Νορβηγίας και της Ουκρανίας.

Τα υπόλοιπα χρήματα μπορούν να διοχετευτούν σε εξοπλισμούς από τρίτες χώρες, οι οποίες όμως θα έχουν υπογράψει συμφωνίες για την άμυνα και την ασφάλεια.

Μένει να φανεί πώς θα διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για συμμετοχή στο SAFE κατά τα επόμενα στάδια διαπραγμάτευσης.

Ένα είναι σίγουρο πως η Τουρκία δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια.

Πάντως οι επικεφαλής της Ε.Ε. ήδη ανακοίνωσαν την Παρασκευή πως “εν μέρει” και μη μέλη της Ε.Ε. θα μετέχουν στο ταμείο.

Δηλαδή οι πολίτες μιας ημικατεχόμενης χώρας όπως η Κύπρος θα κληθούν να συνεισφέρουν για να εισπράττει και η Τουρκία από τα κονδύλια . Αυτό πλέον δεν είναι σαδισμός αλλά μαζοχισμός του χειρίστου είδους.