Εναλλακτική στην πορεία προς την καταστροφή

 

Του Νίκου Κατσουρίδη*

Χιλιάδες νόμοι, κανονισμοί, εγκύκλιοι, διατάγματα, ρυθμίσεις, οδηγίες κλπ. είναι το Katsourides_thumpκαθημερινό πλαίσιο της ζωής μας.  Επιπρόσθετα συμβάσεις, συμφωνίες, πρωτόκολλα.  Σε αυτά προσθέστε τις παρεμβατικές “ρυθμίσεις” οργανωμένων συνόλων και ισχυρών ατόμων.  Όλα αυτά και άλλα πολλά σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο για να μπορούμε απλά να επιβιώσουμε ως ανθρώπινα όντα και ανθρώπινες κοινωνίες χωρίς να καταντήσουμε ζούγκλα για άγρια θηρία.  Όχι δηλαδή πως απέχουμε και πάρα πολύ από αυτό σημείο.  Όχι πως δεν έχουμε ήδη θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ύπαρξη του γαλάζιου μας πλανήτη.  Και μάλιστα για να φτάσουμε ως εδώ ξοδεύουμε κάθε χρόνο τρισεκατομμύρια.  Μεγάλο πραγματικά το κατόρθωμα μας και αξιολύπητο.  Αξιολύπητο γιατί παρά τις απίστευτες επιτυχίες του ανθρώπου στην ανάπτυξη των μέσων  παραγωγής και ιδιαίτερα της τρομακτικής προόδου στον τομέα της τεχνολογίας, σε όλους τους ποιοτικούς δείκτες της πορείας του ανθρώπινου είδους και κοινωνίας, τα αποτελέσματα, είναι αντιστρόφως ανάλογα της τεχνολογικής και άλλης προόδου.

Που να ρίξεις το βλέμμα και να μην απελπιστείς.  Στην Ευρώπη, την Β. Αμερική, την Άπω Ανατολή, την Ωκεανία;  Που;  Και να προσθέσω ότι αν μας τρομάζει η κοινωνία των ανθρώπων στις πιο προηγμένες χώρες, όπως μας έχει τρομάξει το πρόσφατο  έγκλημα στη Θεσσαλονίκη ενός  έφηβου που σφαγιάστηκε απλά γιατί η ομάδα προτίμησης του, ήταν διαφορετική από των δολοφόνων του, στις υπόλοιπες περιοχές της γης ούτε να κοιτάξουμε δεν θέλουμε, από φόβο για το τι θα αντικρίσουμε.  Στην Κεντρική και Νότια Αμερική, την Αφρική, την Ασία, όπου ρίξεις το βλέμμα σκοτάδι.  Χώρες, λαοί, κοινωνίες χωρίς παρόν και μέλλον.  Ένα και μόνο παράδειγμα να αναφέρω σε γειτνιάζουσα προς εμάς περιοχή.  Την από χρόνια συνεχιζόμενη γενοκτονία στην Υεμένη.  Ποιος νοιάζεται;  Ουσιαστικά κανείς.  Η πολιτισμένη ανθρωπότητα ενδιαφέρθηκε περισσότερο για τις επενδυτικές δραστηριότητες στο  ποδόσφαιρο, χωρών που έχουν άμεση ευθύνη για την καθημερινή σφαγή στην Υεμένη, όπως είναι π.χ. η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, παρά για την ίδια τη γενοκτονία.  Αλλά  και στις προηγμένες κοινωνίες τα αρνητικά φαινόμενα σε όλους τους τομείς της ζωής, καθημερινότητα, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, εγκληματικότητα, υγεία, περιβάλλον κ.ο.κ  είναι τόσον κακή, που φοβάσαι να παρακολουθήσεις τα δελτία ειδήσεων των ΜΜΕ.

Τι φταίει; πως διορθώνεται η κατάσταση;  Έχουν διατυπωθεί αρκετές  θεωρίες, φιλοσοφικές αναλύσεις μέχρι και ολοκληρωμένες θεωρήσεις και φιλοσοφίες τρόπου ζωής.  Άλλοι στήριξαν και στηρίζουν τη μια και άλλοι την άλλη.  Υπάρχουν όμως σε όλες τις προσεγγίσεις, σε όλες τις φιλοσοφίες και ολοκληρωμένα κοινωνικο-οικονομικά συστήματα, ορισμένες αρχές και αξίες που διαπερνούν όλα.  Και αυτές είναι οι πανανθρώπινες διαχρονικές αξίες και δικαιώματα, της ζωής, εργασίας, διατροφής, υγείας, μόρφωσης, ειρήνης, διατήρησης και προστασίας του περιβάλλοντος.  Αυτά είναι όροι ύπαρξης του ανθρώπινου γένους και της κοινωνίας των ανθρώπων.  Αν μέρος από τα τρισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν και δαπανούνται κάθε χρόνο μόνο στον 20ο και 21ο αιώνα για να επιβληθούν τα θέλω μιας ελάχιστης ομάδας ατόμων και κοινωνικών ομάδων και τάξεων σε όλο τον κόσμο αλλά και στην κάθε χώρα χωριστά, δαπανείτο  στους τομείς που έχω προαναφέρει, θα ζούσαμε σε ένα πολύ καλύτερο κόσμο.  Ούτε θα χρειάζονταν οι χιλιάδες νόμοι, διατάγματα, ρυθμίσεις κλπ., που έχουν περιορίσει δραματικά τις ελευθερίες του ανθρώπου, θα ήταν αναγκαία.  Ούτε θα χρειάζονταν οι δεκάδες αρχές, επιτροπές, επίτροποι κ.ο.κ σε διεθνές (π.χ. Ε.Ε. και γραφειοκρατικός μηχανισμός Βρυξελλών), εθνικό και τοπικό επίπεδο.  Ένας ολόκληρος γραφειοκρατικός μηχανισμός ο οποίος κοστίζει πανάκριβα.  Ένας μηχανισμός ο  οποίος υποκαθιστά σιγά-σιγά τους εκλεγμένους και περιορίζει ασφυκτικά τη δημοκρατία.  Γνωρίζω ότι ο εύκολος αντίλογος είναι, «μα χωρίς αυτούς όλους τους μηχανισμούς που θα είμασταν;».  Όντως ρωτώ και εγώ που θα είμασταν;  Δύσκολο να είμασταν σε χειρότερη θέση και στην καλύτερη περίπτωση να είμασταν εδώ που είμαστε.  Στο δρόμο της καταστροφής με σταθερότητα και επιτάχυνση.  Όπως πάμε θα έλθει η μέρα που οι μηχανισμοί ελέγχου, αστυνόμευσης και καταστολής θα αριθμούν τόσους όσοι και οι υπόλοιποι  πολίτες.

Οι σύγχρονες κοινωνίες αν θέλουν να ξεφύγουν  από τον ατέλειωτο φαύλο κύκλο της καταστροφής σε όλους τους τομείς, οφείλουν να επενδύσουν στις πανανθρώπινες αξίες και ιδανικά.  Να επενδύσουν σε μια παιδεία π.χ. που θα δίνει γνώσεις από τη μια, αλλά και δημοκρατική και ανθρωπιστική αγωγή.  Σε ένα  σύστημα υγείας που θα σέβεται πρώτα και κύρια το δικαίωμα στη ζωή και να μην μετατρέπει την ανθρώπινη ζωή σε εμπόρευμα.   Να διδάσκεται η κοινωνία την ανάγκη σεβασμού και διατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος.  Να αντιληφθούν οι άνθρωποι ότι η βία και οι πόλεμοι πολλαπλασιάζουν τα κακώς έχοντα και επιταχύνουν τον κατήφορο στην άβυσσο.  Αυτά και άλλα πολλά, που  συνιστούν την υπεροχή των πανανθρώπινων διαχρονικών αξιών έναντι της εγωιστικής και καταστροφικής επιδίωξης του απόλυτου ελέγχου της κοινωνίας των ανθρώπων από μια τυφλωμένη ολιγαρχία είναι η εναλλακτική οδός  της πορείας προς τον όλεθρο.