Του Νίκου Κατσουρίδη
Κάθε νέος χρόνος έρχεται γεμάτος ελπίδες και προσδοκίες. Έτσι και το 2022. Μόνο που οι ελπίδες μπορεί να γίνουν πράξεις και οι προσδοκίες γεγονότα αν και εφόσον προσφέρονται τα αντικειμενικά δεδομένα και αν κοπιάσει κάποιος. Μάλιστα αν κοπιάσει στοχευμένα και προγραμματισμένα. Αν καθορίσει στόχους και αν σχεδιάσει με ποιους τρόπους και μέσα θα τους υλοποιήσει. Δυστυχώς εμείς εδώ στην Κύπρο πάνε χρόνια πολλά που ούτε σχεδιάζουμε, ούτε προγραμματίζουμε. Και ενώ ανήκω στη σχολή που υποστηρίζει ότι όταν είσαι μικρό κράτος και λαός αυτά τα οποία εξαρτώνται από εσένα είναι η μειοψηφία, ακριβώς γι΄ αυτόν τον λόγο πρέπει όλα αυτά, έστω και λιγότερα απ΄ όσα οι τρίτοι και οι αντικειμενικές εξελίξεις σου καθορίζουν, να τα χειρίζεσαι σοβαρά. Σοβαρά και σχεδιασμένα. Και να ακολουθείς τα σχέδια σου με συνέπεια και συνέχεια τηρώντας σταθερά τις αρχές και επιδεικνύοντας ευελιξία στην τακτική και τα μέσα. Τούτου δοθέντος το τέλος του 2021 μας βρήκε να ερίζουμε και να διαπληκτιζόμαστε για τις Προεδρικές του 2023 από τον Μάιο του 2021 (!), για τους εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, για τα εσωτερικά προβλήματα των κομμάτων, για μικρά και μεγάλα ατοπήματα και άλλα διάφορα, αλλά χωρίς σοβαρή ενασχόληση με τα κύρια. Τα προβλήματα για παράδειγμα υγείας και παιδείας, το περιβάλλον, τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία βολοδέρνει στα γρανάζια των προσωπικών και κομματικών σκοπιμοτήτων κ.ο.κ. Προσέξτε δεν λέω δεν ασχολούμαστε. Λέω δεν ασχολούμαστε σοβαρά. Πέραν τούτων είναι ακόμα ανοικτά τα θέματα των ΑΠΕ (πληρώνουμε βαρύτατο κόστος), της μεταρρύθμισης της δημόσιας υπηρεσίας, τραβούμε με απώλειες την προσαρμογή της κοινωνίας στις νέες τεχνολογίες αδυνατούμε να σταματήσουμε την άναρχη ανάπτυξη, το κυκλοφοριακό μας πνίγει και άλλα παρόμοια μας καταπιέζουν καθημερινά. Οργανωμένα σύνολα, φορείς και άτομα συμπεριφερόμαστε εντελώς υποκειμενικά, με αγένεια και προκλητικότητα κ.ο.κ. Καθρέφτης καθημερινός της αλλοίωσης της όλης συμπεριφοράς μας προς το χειρότερο, η καθημερινή οδική μας συμπεριφορά.
Mε αυτήν την κατάσταση δεδομένη, προσπαθούν, όσοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των προβλημάτων αυτού του τόπου και αυτού του λαού στο σύνολο του, του κυπριακού.
Τι μπορεί άραγε να αναμένει κάποιος στο κυπριακό εντός του 2022; Ποια είναι η μεγάλη πρόκληση στο πολιτικό μας πρόβλημα; Η μεγάλη πρόκληση, κατά τη γνώμη μου είναι διπλή. Από τη μια η διατήρηση και ενίσχυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και από την άλλη η αποφυγή της οριστικής διχοτόμησης μέσον της λύσης και επανένωσης και του τερματισμού της κατοχής. Της απελευθέρωσης δηλαδή της Κύπρου και των κυπρίων από τα κατοχικά δεσμά της Τουρκίας. Μιας λύσης βέβαια αρχών, ασφαλούς, λειτουργικής και βιώσιμης. Το 2022 είναι χρόνος προεκλογικής περιόδου και για μας αλλά είναι και για την Τουρκία. Κυρίως γι΄ αυτόν το δεύτερο λόγο, τις εκλογές στην Τουρκία που θα κρίνουν και το μέλλον του Ερτογάν είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξουν ουσιαστικές εξελίξεις μέσα στο 2022. Θα είναι μάλλον μια χρονιά συντήρησης του προβλήματος με παράλληλη προσπάθεια αποφυγής τετελεσμένων. Στον ίδιο τούτο χρόνο αν δράσουμε μυαλωμένα θα πρέπει να δώσουμε μάχη για να προετοιμασθεί το έδαφος για κάτι ουσιαστικό το 2023. Αυτό συνεπάγεται μεγάλη προσπάθεια ώστε να βρεθούν οι κοινές συνισταμένες με τα συμφέροντα εκείνων που καθορίζουν τις εξελίξεις σε διεθνές αλλά και περιφερειακό επίπεδο. Στην περίπτωση μας σε διεθνές επίπεδο είναι τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Γερμανία και διεθνείς οργανισμοί όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή ΄Ένωση. Σε περιφερειακό πέραν από Ελλάδα και φυσικά Τουρκία είναι το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Σε τοπικό επίπεδο είναι η προσπάθεια συνεννόησης σε όσα περισσότερα θέματα μπορούμε με τους όσους τ/κ επιθυμούν λύση του κυπριακού εντός των παραμέτρων του ΟΗΕ. Τίποτα απ΄ όλα αυτά δεν είναι εύκολο. Δεν έχουμε όμως το δικαίωμα να αδρανήσουμε. Αυτό ισοδυναμεί με αυτοκτονία.
Για να είμαστε σε θέση να διεξάγουμε μια τέτοια μάχη χρειάζεται να παρακολουθούμε συστηματικά τις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις και να εντοπίζουμε έγκαιρα την πορεία τους. Για παράδειγμα αν κάτι αλλάζει και τι στο ισοζύγιο ισχύος μεταξύ των τριών μεγάλων του κόσμου. ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα. Το ίδιο για τις σχέσεις της Τουρκίας με αυτά τα κράτη αλλά και τους γείτονες της, τον ισλαμικό κόσμο, τις σχέσεις με το Ισραήλ κ.ο.κ. Το ίδιο ισχύει και εκείνα τα κράτη τα οποία επηρεάζουν το κυπριακό και τα οποία προαναφέραμε. Για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται ενίσχυση υφιστάμενων θεσμών, π.χ. Υπ. Εξωτερικών αλλά και δημιουργία νέων π.χ. δεξαμενών σκέψης και άλλων. Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν σύμπνοια στο εσωτερικό μέτωπο στα κύρια τουλάχιστον και συντονισμένη κοινή δράση. Όλα τα πιο πάνω προϋποθέτουν θέληση, οργάνωση κλπ., και ταυτόχρονα χρηματοδότηση. Αρα μια υγιή οικονομία. Και αυτή με τη σειρά της σημαίνει ενίσχυση του κοινωνικού ιστού, των κοινωνικών σχέσεων, με πρώτο ζητούμενο την καλύτερη, τη δικαιότερη κατανομή του Εθνικού Εισοδήματος. Χρειάζεται ενίσχυση της παιδείας και του συστήματος υγείας. Επιβάλλεται βελτίωση του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση των άλλων κεφαλαιωδών προβλημάτων του τόπου, έτσι ώστε ο ένας τομέας, να ενισχύει τον άλλο. Αυτή είναι η μεγάλη προσδοκία για το 2022 και η μεγάλη ανάγκη. Γιατί όλα αυτά μαζί θα θωρακίσουν την Κύπρο και τον λαό της και θα δημιουργήσουν πέραν από προσδοκίες, δυνατότητες υλοποίησης σχεδιασμών. Αρα αποτελέσματα που συνιστούν το υπόβαθρο για κάθε αγώνα.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, εξαρτάται αυτό από τη συμπεριφορά μας, δεν θα πρέπει να επιτραπεί να συνεχίσει ο όποιος εκτροχιασμός από τους βασικούς στόχους λόγω προεκλογικής εκστρατείας. Αντίθετα είναι ευκαιρία να γίνει μια καλή αρχή στις δύσκολες συνθήκες ενός προεκλογικού αγώνα, έτσι ώστε να αποδείξουμε πρώτα απ΄ όλα στους εαυτούς μας ότι θέλουμε να πετύχουμε. Θέλουμε να πάρουμε τον τόπο μας πιο μπροστά να αντιμετωπίσουμε καυτά και χρονίζοντα προβλήματα, να λύσουμε το κυπριακό. Να αποδείξουμε ότι μπορούμε. Για να πάρουμε στα σοβαρά τον εαυτό μας αλλά και να μας πάρουν στα σοβαρά και οι τρίτοι. Η προσδοκία για απαλλαγή από την κατοχή και λύση του κυπριακού, η προσδοκία να οικοδομήσουμε ένα σύγχρονο κράτος και μια δικαιότερη κοινωνία, αποτελεί τον ισχυρότερο κινητήριο μοχλό προς τα μπρος. Αυτής της προσπάθειας οδηγοί πρέπει να είναι οι θεσμοί, τα οργανωμένα σύνολα και οι πολίτες.
Σήμερα ο κόσμος είναι αντιμέτωπος με κολοσσιαία προβλήματα. Πρώτα απ΄ όλα την κλιματική αλλαγή. Οι επιπτώσεις της οποίας επηρεάζουν τα πάντα. Από την υγεία ως της οικονομία. Από τις διακρατικές σχέσεις, ως τις κοινωνικές σχέσεις. Μέσα σε πέντε χρόνια θα ζούμε σε ένα άλλο κόσμο αν δεν αντιμετωπισθεί η κάκιστη πορεία της κλιματικής αλλαγής. Μια τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει δραματικά μεταξύ άλλων και τη συνεχή μετακίνηση πληθυσμών που είναι ήδη μεγάλο παγκόσμιο πρόβλημα. Ο κόσμος μας στο χρόνο που εισέρχεται θα βιώσει και άλλες αλλαγές στο ισοζύγιο του παγκόσμιου πολιτικού, οικονομικού και στρατιωτικού συστήματος. Για πολλά από αυτά η Μεσόγειος και ειδικότερα η Ανατολική Μεσόγειος είναι άξονας κλειδί. Η μικρή μας πατρίδα ως εκ τούτου είναι καράβι μέσα στον ωκεανό των επερχόμενων αλλαγών. Αυτό είναι και πρόβλημα, είναι και ευκαιρία. Όπως υπήρξε και είναι, κάτι ανάλογο και η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ μας. Αποτελεί ιστορικό μας χρέος και καθήκον να διαχειριστούμε όλα αυτά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η μεγαλύτερη μας ελπίδα και προσδοκία είναι να σοβαρευτούμε. Να μάθουμε από το παρελθόν χωρίς να βυθιστούμε σ΄ αυτό, να αξιοποιήσουμε το τώρα και να σχεδιάσουμε μυαλωμένα το αύριο.
