Δεν προκύπτει θέμα διασπάθισης δημοσίου χρήματος ούτε και οποιοδήποτε φορολογικό θέμα αναφορικά με τις αεροπορικές μετακινήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση που ετοίμασε η Ελεγκτική Υπηρεσία και την οποία έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπιστώνει, ωστόσο, ότι δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων για ναύλωση αεροσκαφών, κρίνοντας ως «πολύ ικανοποιητικό» το δρομολογούμενο προς υιοθέτηση πλαίσιο ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ναύλωσης αεροσκαφών.
Μετά το συμβάν στο αεροσκάφος με το οποίο ταξίδευε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (ΠτΔ) στις 28 Σεπτεμβρίου 2019 από τη Νέα Υόρκη, όπως αναφέρεται στην έκθεση, η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει προβεί σε εξέταση των αεροπορικών μετακινήσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά την περίοδο 01.01.2018 – 30.09.2019, καθώς και ορισμένων που έγιναν κατά το 2016 και 2017 με ναυλωμένο αεροσκάφος.
Ο Πρόεδρος κατά το 2018 πραγματοποίησε 19 υπηρεσιακά ταξίδια στο εξωτερικό και κατά την περίοδο 01.01.2019 – 30.09.2019 16 ταξίδια. Από τα ταξίδια αυτά, τα 14 έγιναν μέσω ταξιδιωτικών γραφείων με κανονικές πτήσεις (προγραμματισμένες – scheduled), τα 2 ταξίδια έγιναν μέσω ταξιδιωτικών γραφείων κατά την αναχώρηση και με ναύλωση αεροσκάφους, χωρίς κόστος για τη Δημοκρατία, κατά την επιστροφή, τα 17 ταξίδια έγιναν με ναύλωση αεροσκάφους, χωρίς κόστος για τη Δημοκρατία και τα 2 με τη ναύλωση αεροσκάφους με κόστος €60.000 κάθε ταξίδι, προστίθεται.
Σημειώνεται ότι την ανάληψη εξόδων για ναυλωμένες πτήσεις του Προέδρου ανέλαβε δια δηλώσεώς του, ο μ. Κρις Λαζαρή, Κύπριος στην καταγωγή, διαμένων στο Λονδίνο και μετά τον θάνατο αυτού την ευθύνη ανέλαβαν οι κληρονόμοι του.
Σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η δαπάνη για την αγορά των αεροπορικών εισιτηρίων του Προέδρου και της συνοδείας του από ταξιδιωτικά γραφεία ανήλθε σε €32.423 για την περίοδο 01.01.2019 – 30.09.2019 και σε €56.821 για το έτος 2018 και το κόστος διαμονής και συντήρησης του ΠτΔ και της συνοδείας του για τις ίδιες περιόδους ανήλθε σε €87.602 και €182.584, αντίστοιχα.
Επιπρόσθετα κατά το 2018 και κατά το 2019 καταβλήθηκε ποσό €60.000 για ναύλωση αεροσκάφους. Σύμφωνα με καταστάσεις που λήφθηκαν από την Προεδρία της Δημοκρατίας, οι συνολικές δαπάνες που διενεργήθηκαν από την Προεδρία της Δημοκρατίας για την περίοδο 1.1.2019-30.9.2019 ήταν €185.013 (€69.325 για αγορά αεροπορικών εισιτηρίων και €115.688 για διαμονή και συντήρηση) και για το έτος 2018 ήταν €377.144 (€154.778 για αγορά αεροπορικών εισιτηρίων και €222.366 για διαμονή και συντήρηση).
Αναφέρεται ότι στις δαπάνες του 2019 δεν περιλαμβάνονται οι πληρωμές που διενεργήθηκαν από Πρεσβείες, οι οποίες δεν είχαν παραληφθεί από το λογιστήριο της Προεδρίας μέχρι την ημερομηνία ετοιμασίας της κατάστασης, ούτε και το κόστος ναύλωσης αεροσκάφους (€60.000) για την πτήση προς και από την Νέα Υόρκη.
Ως προς το θέμα αποδοχής δωρεών για τις μετακινήσεις αυτές, η Ελεγκτική Υπηρεσία εκφράζει την άποψη και συστήνει ότι, εφόσον η Προεδρία αποφασίσει, με πολιτικά κριτήρια, να αποδέχεται δωρεές για τον συγκεκριμένο σκοπό, τότε θα πρέπει να τεθούν κριτήρια για το ποιες δωρεές γίνονται αποδεκτές.
Τα κριτήρια και η διαδικασία, σημειώνει, θα πρέπει να τεθούν γραπτώς ενώπιον του Υπουργού Οικονομικών, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία, και ακολούθως να δημοσιοποιηθούν για λόγους διαφάνειας. Επίσης, είναι εισήγησή της Υπηρεσίας ότι οι δωρητές και τα ποσά που θα προσφέρουν θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.
Ως προς τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων για ναύλωση αεροσκαφών, όπως αναφέρεται, προκύπτει ότι αυτές δεν τηρήθηκαν για τους λόγους που εκτενώς αναφέρονται στην Έκθεση.Είναι από την άλλη γεγονός, προστίθεται, ότι οι ναυλώσεις αεροσκαφών γινόντουσαν, κατά κανόνα, σε χαμηλές ή πολύ χαμηλές τιμές και ως εκ τούτου δεν προκύπτει θέμα διασπάθισης δημοσίου χρήματος.Αυτό δεν αναιρεί την υποχρέωση της Διοίκησης της Προεδρίας να ακολουθεί νομότυπες διαδικασίες και να τηρεί τις αρχές της διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης όλων των οικονομικών φορέων, αρχές που αποτελούν την πεμπτουσία της περί δημοσίων συμβάσεων ευρωπαϊκής και κυπριακής νομοθεσίας, σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία.
«Ήδη, έχουμε ενημερωθεί από τον Προϊστάμενο Διοίκησης Προεδρίας ότι η Προεδρία, για σκοπούς ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας των σχετικών διαδικασιών, αποφάσισε να προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό. Η Υπηρεσία μας έχει ενημερωθεί για το δρομολογούμενο προς υιοθέτηση πλαίσιο ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ναύλωσης αεροσκαφών, το οποίο και κρίνει ως πολύ ικανοποιητικό. Ως εκ τούτου, με δεδομένη την υιοθέτησή του, δεν προβαίνουμε σε περαιτέρω συστάσεις για το θέμα αυτό», αναφέρεται.
Αναφορικά με την ιδιωτική μετάβαση του Προέδρου, τον Αύγουστο του 2018, με την οικογένειά του στις Σεϋχέλλες για διακοπές, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι «δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου σε οποιαδήποτε δαπάνη διενεργεί κρατικός αξιωματούχος ή δημόσιος υπάλληλος για ιδιωτικούς σκοπούς, αφού αυτή δεν αφορά σε δημόσια δαπάνη. Εντούτοις, εξετάσαμε το θέμα, αφού ενδεχομένως να προέκυπταν απορρέοντα φορολογικά θέματα’.
Κατά τη διερεύνηση του θέματος, όπως αναφέρεται, «ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μάς ενημέρωσε ότι το αεροσκάφος, που έχει έδρα το αεροδρόμιο Λάρνακας, θα μετέβαινε στις Σεϋχέλλες για μετακίνηση της οικογένειας του ιδιοκτήτη του αεροσκάφους, όπου αυτός παραθέριζε. Λόγω των φιλικών σχέσεων που διατηρεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο ιδιοκτήτης του αεροσκάφους του πρότεινε, προς αποφυγή των εμπορικών πτήσεων μέσω τρίτων χωρών, τη διευθέτηση μετάβασης του Προέδρου και της οικογένειάς του κατά την ημέρα αναχώρησης του αεροσκάφους για Σεϋχέλλες όπως και κατ΄ ανάλογο τρόπο διευθετήθηκε και η επιστροφή».
«Εφόσον η χρήση του αεροσκάφους έγινε λόγω των φιλικών σχέσεων που διατηρεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον ιδιοκτήτη του αεροσκάφους και όχι ως καθ’ οιονδήποτε τρόπο προσφορά του προς την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν προκύπτει οποιοδήποτε φορολογικό θέμα», αναφέρει η έκθεση.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία σχολιάζει επίσης στην έκθεση της την επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας, ημερ. 20.1.2020, με την οποία κατηγόρησε την Υπηρεσία ότι «η Έκθεσή μας συντάχθηκε ‘για να ικανοποιήσει απαράδεκτους και κακόβουλους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν από Βουλευτές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι πέραν των δημόσιων δηλώσεων έχουν εγγράψει προς τούτο θέμα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών’».
Η Υπηρεσία αναφέρει επί τούτου ότι «με βάση σχετικό εγχειρίδιο ελέγχων συμμόρφωσης που έχει εκδώσει ο Διεθνής Οργανισμός Ανώτατων Ελεγκτικών Ιδρυμάτων (INTOSAI), ως κριτήριο επιλογής θεμάτων προς διερεύνηση, καθορίζεται η ύπαρξη δημόσιου ενδιαφέροντος για ένα θέμα ή/και η ανάδειξή του από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης […]. Θεωρούμε, συνεπώς, εύλογη την απόφασή μας να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα», καταλήγει.
Ανακοίνωση Προεδρίας
Η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τις «Αεροπορικές Μετακινήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας», όπως αυτή συνοψίζεται στα «Συμπεράσματα και συστάσεις», δικαιώνει πλήρως τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και καταρρίπτει άλλη μία προσπάθεια σπίλωσης του ονόματος του, αναφέρεται σε ανακοίνωση της Προεδρίας.
Στην ανακοίνωση σημειώνεται πως “ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αναγνωρίζοντας το διαχρονικό πρόβλημα μετακίνησης που και στο μέλλον θα αντιμετωπίζει ο εκάστοτε Πρόεδρος, αποφάσισε να ενεργοποιήσει διαδικασίες έρευνας για πιθανή αγορά από την Κυπριακή Δημοκρατία αεροσκάφους, που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των επόμενων ηγετών της χώρας μας”.
Όπως σημειώνεται, “η Ελεγκτική Υπηρεσία αναγνωρίζει και επιβεβαιώνει ότι:
Ø «…οι ναυλώσεις αεροσκαφών γινόντουσαν κατά κανόνα σε χαμηλές ή πολύ χαμηλές τιμές και ως εκ τούτου δεν προκύπτει θέμα διασπάθισης δημοσίου χρήματος».
Ø Η Προεδρία της Δημοκρατίας με τις ενέργειες της, συνέβαλε στην εξοικονόμηση 3,5 εκ Ευρώ.
Ø Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες απαιτήσεις ασφάλειας, ταχύτητας και ευελιξίας που οφείλει να λαμβάνει υπόψη η Προεδρία της Δημοκρατίας, όταν πρόκειται για τις μετακινήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας, γεγονός που επιβάλλει την επιλογή διαφοροποιημένων από τις πάγιες διαδικασιών.
Ø Η Ελεγκτική Υπηρεσία, αναγνωρίζει «ως πολύ ικανοποιητικό» το «Πλαίσιο Ανάθεσης Δημοσίων Συμβάσεων, Ναύλωσης Αεροσκαφών», το οποίο η Προεδρία της Δημοκρατίας έχει ήδη ετοιμάσει.
Ø Η Ελεγκτική Υπηρεσία έχει ελέγξει και το ιδιωτικό ταξίδι του Προέδρου της Δημοκρατίας, χωρίς να προκύψει ζήτημα για το οποίο να καταγραφούν οι οποιεσδήποτε συστάσεις ή παρατηρήσεις”.
Επίσης αναφέρεται πως σε ό,τι αφορά την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τη «Διαδικασία κατ΄ Εξαίρεση Πολιτογράφησης Αλλοδαπών Επενδυτών», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει δώσει οδηγίες να ετοιμαστούν οι σχετικές απαντήσεις από τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
