Την κατάρρευση του Συνεργατισμού με το ότι η Κύπρος δεν τήρησε τη δέσμευσή της για την υλοποίηση των εκποιήσεων σε περίοδο πέντε χρόνων σε συνδυασμό με την αλλαγή των εποπτικών παραδοχών, συνέδεσε ο Κύπρος Πρωτόπαπας, Αναπληρωτής Έφορος Συνεργατικών Εταιρειών, καταθέτοντας στην Ερευνητική Επιτροπή για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Από το 2013 μέχρι το 2018 είναι τα πέντε χρόνια που υποσχεθήκαμε, ολόκληρη η κοινωνία, Βουλή και οι πάντες, για τον χρόνο εκποιήσεων, ανέφερε στην κατάθεσή του ο κ. Πρωτοπαπάς.

«Γενικά ως Κύπρος έχουμε μια τάση να μην κάνουμε εκείνα τα οποία υποσχόμαστε απέναντι στους ξένους. Ένα σημαντικότατο στοιχείο είναι ο χρόνος εκποιήσεων, τούς είπαμε ότι θα γινόταν εκποιήσεις σε πέντε χρόνια κάτι που δεν έχει γίνει και το άλλο είναι ο χρόνος μείωσης των ΜΕΔ», είπε, απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής Γεώργιου Αρέστη.

Επεσήμανε πως υποχρεώσεις για τον Συνεργατισμό και ευρύτερα από το τραπεζικό σύστημα είχαν παρουσιαστεί και από την περίοδο της πορείας ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

«Γενικά από το 2003 μας έλεγαν πράγματα, τα οποία βάζαμε από το ένα αυτί και τα βγάζαμε από το άλλο. Και μετά ήλθε η Τρόικα και τους είπαμε κάποια πράγματα, τα οποία δεν εφαρμόσαμε».

Ωστόσο, ο κ. Πρωτοπαπάς είπε πως από το 2013 και εντεύθεν στον Συνεργατισμό σημειώθηκε μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που ήταν ανάλογη με την αντίστοιχη μείωση των τραπεζών, ενώ παρατήρησε πως στον Συνεργατισμό δεν υπήρχαν τριάντα πελάτες που κατείχαν δανεισμό €6 δισ., κάτι που ευκόλυνε τις προσπάθειες των τραπεζών.

Όπως είπε, θα έπρεπε να υπάρξει μια προσπάθεια αυτορύθμισης του Συνεργατισμού πολύ νωρίτερα από το 2003.

«Η αναγκαιότητα της ρύθμισης υπήρχε και φάνηκε από τα γεγονότα, αλλά η απαίτηση δεν υπήρχε από κανέναν. Αν δεν είχαμε ενταχθεί στην ΕΕ και να έρθουν όλες αυτές οι απαιτήσεις από το ευρωπαϊκό εποπτικό σύστημα, ίσως να ήμασταν ακόμη χειρότερα», είπε και συμπλήρωσε: «Όπου δεν αυτορυθμιστείς σου επιβάλλονται ρυθμίσεις με ένα τρόπο κάθετο».

Πεπαλαιωμένη η νομοθεσία

Ο κ. Πρωτοπαπάς είπε πως καθώς τα μεγέθη του Συνεργατισμού παρουσίασαν τεράστια αυξητική τάση η νομοθεσία ήταν πεπαλαιωμένη.

Επεσήμανε ότι θα έπρεπε να δοθεί πολύ περισσότερος χρόνος στην εναρμόνιση με τις εποπτικές απαιτήσεις της ΕΕ το 2003 κατά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, αφού οι αλλαγές ήταν πολύ μεγάλες και δεν υπήρχε επαρκής χρόνος υλοποίησής τους.

«Αυτό το κενό έδωσε την ευκαιρία σε διάφορους και διάφορες συνεργατικές να το εκμεταλλευτούν, οι απατεώνες είναι μπροστά από τους σωστούς και δημιουργήθηκε ένα πρόβλημα.

Ο κ. Πρωτοπαπάς περιέλαβε στις αδυναμίες του Συνεργατισμού και το θέμα της μη δυνατότητας άντλησης κεφαλαίων, καθώς η μόνη πηγή δημιουργίας κεφαλαίων ήταν η κερδοφορία του.

Γενικότερα, ο κ. Πρωτοπαπάς είπε ο τραπεζικός τομέας δεν άντεξε στις πιέσεις λόγω μιας «πολύ λανθασμένης κυπριακής κουλτούρας, άκρατου υπερδανεισμού και υπερπενδύσεων, μίας κουλτούρας μη αποπληρωμής των υποχρεώσεων μας, μίας κουλτούρας μη εκποιήσεων και νομοθεσίας, η οποία μέχρι πρόσφατα που δεν βοηθούσε στην εκποίηση, αλλά ήταν και τροχοπέδη».

Διατύπωσε ακόμη την άποψη ότι ο Συνεργατισμός θα μπορούσε νωρίτερα να διαχωριστεί σε καλό και κακό κομμάτι και να αντληθούν κεφάλαια για τις εξυπηρετούμενες εργασίες ώστε να διατηρηθεί στη ζωή.

«Τώρα το καλό κομμάτι δεν μπόρεσε να συνεχίσει στον Συνεργατισμό για την ανάγκη κάποιων εκατομμυρίων. Εάν ο Συνεργατισμός, όπως τον ανέλαβε η Ελληνική, είχε τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων πιστεύετε ότι δεν θα υπήρχαν επενδυτές να βάλουν τα κεφάλαια;», διερωτήθηκε.

Ερωτηθείς σχετικά είπε ωστόσο πως δεν γνωρίζει γιατί δεν δόθηκε η δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων. «Από την πληροφόρηση που έχω έχουν γίνει προσπάθειες για ένταξη στο ΧΑΚ. Τόσο το συμβούλιο της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας και η ομάδα διαχείρισης επένδυσης του κράτους όσο και ο ΥΠΟΙΚ είχαν και τη θέληση και έκαναν εκείνες τις προσπάθειες», συμπλήρωσε.

Κάρμιος: Στα μικρά ΣΠΙ συντάσσαμε εμείς τις οικονομικές καταστάσεις

Στις αδυναμίες που υπήρχαν ιδιαίτερα στα μικρά Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα να καταρτίζουν οικονομικές καταστάσεις με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται καθυστέρηση στην ετοιμασία του ελέγχου των ΣΠΙ, αναφέρθηκε στη δική του κατάθεση ο Κωνσταντίνος Κάρμιος, πρώην Διευθυντής Ελεγκτικής Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών.

«Αρκετά πιστωτικά ιδρύματα μικρού ή μεσαίου μεγέθους, που δεν είχαν τους τεχνοκράτες να προχωρήσουν στην τήρηση των λογαριασμών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Αφιερώναμε αρκετό χρόνο στην ετοιμασία λογαριασμών αντί στον έλεγχό τους», είπε.

Ενδεικτικά, ανέφερε ότι ο έλεγχος του 2011 των ΣΠΙ ήταν ο πρώτος χρόνος που ολοκληρώθηκε μέσα σε οκτώ μήνες από το τέλος του οικονομικού έτους.

Ερωτηθείς αν στον έλεγχο είχαν διαπιστωθεί κακοδιαχείριση ή και ατασθαλίες στα ΣΠΙ, ο κ. Κάρμιος αναφέρθηκε σε δύο περιστατικά, τα οποία κοινοποιήθηκαν στον Έφορο της Υπηρεσίας Εποπτείας.

Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο πιστωτικό ίδρυμα Τόχνης όπου εποπτικός έλεγχος εξώθησε σε παραίτηση τον Γραμματέα του, αφού διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιούνταν τα χρήματα του ταμείου προνοίας των υπαλλήλων για κάλυψη των ελλειμμάτων του ιδρύματος.

Αναφέρθηκε, επίσης, σε έλεγχο στο ΣΠΙ Πάχνας, όπου είχε διαπιστωθεί η έκδοση μεγάλου αριθμού επιταγών από τον Γραμματέα του συγκεκριμένου ΣΠΙ και μετά από έλεγχο διαπιστώθηκε ότι είχε συνάψει δανεισμό για κάλυψη ελλειμμάτων.

Εξάλλου, ερωτηθείς από τον κ. Χαραλάμπους για πρόσληψη ημετέρων από τα ΣΠΙ, ο κ. Κάρμιος είπε πως δεν υπήρχαν γραπτές διαδικασίες, αφήνοντας έτσι στο κάθε ΣΠΙ τη διακριτική ευχέρεια στο πώς θα προχωρήσουν στην πρόσληψη υπαλλήλων, είτε μέσω δημοσιοποίησης των θέσεων, είτε μέσω της πλήρωσής τους χωρίς προκήρυξη.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση για τον δανεισμό αξιωματούχων των ΣΠΙ και των συνδεδεμένων τους προσώπων, ο κ. Κάρμιος είπε ότι το έλεγχος κατέγραφε ομαδοποιημένα τα δάνεια και καταθέσεις των αξιωματούχων του κάθε ΣΠΙ χωρίς να υπάρχει ονομαστική αναφορά. Επεσήμανε ωστόσο ότι στην καταγραφή των συνδεδεμένων προσώπων, έτσι ώστε να διαφανεί ο συνολικός δανεισμός, επενέβαινε ο ανθρώπινος παράγοντας, αφού θα έπρεπε να διασυνδεθούν στο σύστημα οι αξιωματούχοι με τα συγγενικά τους πρόσωπα.