«Εντονες κομματικές παρεμβάσεις και τοπικά βασίλεια εμπόδισαν την περαιτέρω συγχώνευση των ΣΠΙ»

 

Δάνεια πληρωτέα στη λήξη, έλλειψη κανονισμών παραχώρησης δανείων, απουσία οδηγίας για μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), κομματικές παρεμβάσεις στην εκλογή των μελών των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΣΠΙ) αλλά και η «υδροκέφαλη» εποπτεία του Συνεργατικού Κινήματος ήταν τα καθοριστικά, ήταν το μείγμα που οδήγησε τον Συνεργατισμό στην κατάρρευση το 2013, δήλωσε ο Γιαννάκης Γιαννάκη ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.

Καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής, ο κ. Γιαννάκη, ο οποίος δήλωσε πως ήταν το μακροβιότερο μέλος της Επιτροπείας της τότε Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας με παρουσία δεκαεπτά χρόνων, είπε ότι την περίοδο της ενταξιακής πορείας της Κύπρου στην ΕΕ μεγάλα ΣΠΙ αλλά και λειτουργοί του Εφόρου Συνεργατικής Ανάπτυξης εμπόδισαν την υλοποίηση της αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού στο πρότυπο της Ολλανδικής Ράμπομπανκ, βάσει έκθεσης Γερμανού καθηγητή.

Όπως είπε, στο στάδιο των διαπραγματεύσεων, η ΣΚΤ κάλεσε έναν Γερμανό καθηγητή, τον Κούζνετς να ετοιμάσει μελέτη εναρμόνισης του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα και ο ίδιος πρότεινε το μοντέλο της Ολλανδικής Ράμπομπανκ, που προνοούσε τη δημιουργία πέντε επαρχιακών τραπεζών με την ΣΚΤ να ασκεί τις εξουσίες εποπτείας.

«Τα πολύ μεγάλα ΣΠΙ δεν ήθελαν και οι λειτουργοί του Εφόρου πολέμησαν τη μελέτη του  Κούζνετς», ανέφερε ο κ. Γιαννάκη, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Προέδρου της Ερευνητικής Γεωργίου Αρέστη.

Είπε ακόμη πως μετά τη συγχώνευση των ΣΠΙ σε 96, η περαιτέρω συγχώνευση ήταν ανέφικτη, καθώς «υπήρχαν έντονες κομματικές παρεμβάσεις και τοπικά βασίλεια».

Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη για το τι πήγε λάθος με αποτέλεσμα ο Συνεργατισμός να χρειαστεί τη στήριξη του κράτους το 2013, ο κ. Γιαννάκη είπε πως υπήρχαν λάθη και παραλείψεις, «αλλά το ίδιο το σύστημα οδηγούσε σε πρόβλημα».

Αναφέρθηκε στην ανάγκη τα ΣΠΙ να μετατραπούν σε μετοχικές εταιρείες περιορισμένης ευθύνης «για να έχουμε κεφάλαιο για να μας θωρακίσει στο μέλλον».

Είπε πως όταν έστειλε επιστολή εγείροντας το θέμα, πήρε την απάντηση να μην «ταράζεις τον σκύλο που κοιμάται».

«Τελικά ο σκύλος ξύπνησε και μας κατασπάραξε», πρόσθεσε.

Αναφέρθηκε στην απουσία απαιτήσεων για τα προσόντα στα μέλη των Επιτροπειών κυρίως των μεγάλων και πολύ μεγάλων ΣΠΙ.

«Το 20% των ΣΠΙ έλεγχαν το 60-80% των καταθέσεων. Το κράτος έπρεπε να βάλει περισσότερους κανονισμούς στα μεσαίου και μεγάλου μεγέθους ΣΠΙ. Μια επιτροπεία ΣΠΙ δεν είχε προσόντα», είπε.

Και ο κ. Γιαννάκη είπε πως υπήρχαν κομματικές παρεμβάσεις για την εκλογή των μελών των Επιτροπειών των ΣΠΙ,  τα οποία, όπως είπε, μετά την εκλογή τους εργάζονταν για το καλό του ΣΠΙ.

«Θα έλεγα ψέματα αν πω ότι οι επιτροπείες δεν εκλέγονταν χωρίς την εμπλοκή κομμάτων», είπε.

Μόλις το 2012 θεσπίστηκαν κανονισμοί για παραχώρηση δανείων

Ο κ. Γιαννάκη είπε ακόμη πως δεν υπήρχαν προληπτικοί μηχανισμοί έτσι ώστε να αποφευχθούν μεγάλα δάνεια και καθυστερήσεις στις αποπληρωμές δανείων.

Όπως είπε, πολιτική παραχώρησης δανείων δεν υπήρχε και μόλις το 2012 η ΣΚΤ κυκλοφόρησε εγχειρίδιο πιστοδοτήσεων.

«Οι εποπτικές αρχές έπρεπε να μας είχαν δώσει οδηγίες. Αυτό που μας έδωσε η ΣΚΤ δεν ήταν ούτε υποχρεωτικό, ήταν εθελοντική εφαρμογή», πρόσθεσε.

Ο κ. Γιαννάκη επιβεβαίωσε σε ερώτηση του Γιώργου Χαραλάμπους ότι τα δάνεια των ΣΠΙ δινόντουσαν χωρίς πρόγραμμα αποπληρωμής με δόσεις αλλά ως πληρωτέα εφάπαξ στη λήξη τους.

«Ο δανεισμός στο ΣΠΙ Παραλιμνίου (όπου ήταν Γραμματέας) ήταν με την μορφή ορίου. Δεν υπήρχε δάνειο πληρωτέο με δόσεις. Τα πάντα γίνονταν με υπογραφή συμβολαίου πληρωμής στη λήξη του».

Μάλιστα είπε πως δεν υπήρχαν οδηγίες για το πότε ένα ΣΠΙ θα κινείτο εναντίον του δανειολήπτη για είσπραξη των καθυστερήσεων.

Προχωρούσαμε στα τυφλά

Ερωτηθείς αν υπήρχε περιορισμός δανειοδότησης σε ένα ΣΠΙ, ο κ. Γιαννάκη είπε πως σε κάποιο στάδιο όταν ο Συνεργατισμός εισήγαγε το σύστημα Αίαντας για ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ΣΠΙ (το αντίστοιχο του Άρτεμις) εντόπισαν κοινούς πελάτες που χρωστούσαν και σε άλλα ΣΠΙ.

«Ήταν κωμικοτραγικά. Πηγαίναμε να βάλουμε μια υποθήκη πελάτη στο Κτηματολόγιο και βλέπαμε ότι υπήρχε υποθήκη (του ίδιου ακινήτου) από άλλη ΣΠΙ».

«Δεν υπήρχε μηχανισμός διάγνωσης αν χρωστούσε δανειολήπτης σε άλλο ΣΠΙ. ΟΙ συνεργατιστές ήμασταν ανένδοτοι να μπούμε στο Άρτεμις. Προχωρούσαμε στα τυφλά», πρόσθεσε.

Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη για το πολύ υψηλό ποσοστό ΜΕΔ που ο ίδιος παρουσιάζει στον Συνεργατισμό, ο κ. Γιαννάκη αρνήθηκε ότι ο ίδιος έχει υψηλά ΜΕΔ, λέγοντας ότι έχει έξι αδέλφια και τέσσερα παιδιά και ότι ίσως τα δάνεια αυτά να παρουσιάζονται στο όνομά του.

Είπε πως ο ίδιος ως Γραμματέας δεν ήταν ποτέ παρών όταν η Επιτροπεία του ΣΠΙ έπαιρνε αποφάσεις για δάνεια που συνδέονταν μαζί του.