Οι επόπτες στη Φρανκφούρτη δεν ήθελαν αν υπάρχει κρατική τράπεζα και στόχος τους ήταν να επιλύσουν εξωτραπεζικά με άμεση λύση μεγάλο μέρος του προβλήματος των ΜΕΔ και γι’ αυτό επήλθε αυτή η λύση για το Συνεργατισμό, δήλωσε καταθέτοντας ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος ο Λάμπρος Πιερή.

O κ. Πιερή διετέλεσε μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής μεταξύ 29/6/2010-14/6/2018, και συγκεκριμένα ανεξάρτητος μη εκτελεστικός, και πρόεδρος της Επιτροπής Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ).

Ανέφερε ότι στο τέλος Μαρτίου 2018 είχε υποβάλει την παραίτησή του, ωστόσο του ζητήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών και την τράπεζα να την ανακαλέσει για λόγους εταιρικής διακυβέρνησης, αφού, όπως είπε, αν δεν ανακαλούσε «υπήρχε σοβαρό ενδεχόμενο να μπει η τράπεζα under resolution (υπό εξυγίανση)».

«Ο λόγος της παραίτησής μου ήταν η διαφωνία σε σχέση με τη διαδικασία που ακολουθείτο για την πώληση της τράπεζας και τη διαδικασία του onsite inspection» που διενεργείτο από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) είπε, προσθέτοντας ότι παραιτήθηκε τελικά στις 14 Ιουνίου, τη μέρα που στάληκε η τελική πρόταση της Ελληνικής Τράπεζας.

Ο Λάμπρος Πιερή είπε πως «ήταν υποχρέωση της τράπεζας να υπάρξει αποδέσμευση, ουσιαστικά πώληση ή αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Γνώριζα ότι ήταν υποχρέωση λόγω του state aid να πωλήσει και να κρατήσει συγκεκριμένο ποσοστό μετοχών και υπήρχαν και ημερομηνίες που ήταν ορόσημα».

Η διαδικασία πώλησης της τράπεζας ξεκίνησε, είπε, γιατί σύμφωνα με την προκαταρκτική πρόταση του onsite inspection θα χρειάζονται €816 εκατ. ως επιπλέον προβλέψεις. Οι λόγοι που αναφέρθηκαν για αύξηση των προβλέψεων ήταν, μεταξύ άλλων, ο μηδενισμός της αξίας των εξασφαλίσεων για δάνεια με καθυστέρηση πέραν των δέκα ετών, ο μηδενισμός της αξίας των εξασφαλίσεων για δάνεια με πρώτη κατοικία με καθυστέρηση πέραν των επτά ετών, μηδενισμός της αξίας των εξασφαλίσεων για αναδιαρθρωμένα δάνεια με πρώτη κατοικία με καθυστέρηση πέραν των δυο ετών, μηδενική αύξηση στις τιμές ακινήτων για περίοδο επτά ετών μέχρι την ημερομηνία ρευστοποίησης και αλλαγές στις μεθόδους υπολογισμού του βαθμού ίασης των δανειοδοτήσεων.

Σύμφωνα με τον κ. Πιερή, η ΣΚΤ διαθέτει €2,7 δις σε δάνεια για πρώτη κατοικία, το 45% από αυτά είναι μη εξυπηρετούμενα, ενώ τα €2 δισ είναι δάνεια πρώτης κατοικίας κάτω των €350 χιλ.

«Η αλλαγή στις παραδοχές επιβλήθηκε λόγω της αδυναμίας εκποιήσεων, η οποία οφείλεται στο νομοθετικό πλαίσιο. Το σύνολο αυτής τη διαδικασίας ήταν €816 εκατ. Όλα αυτά ήταν λόγω των κακών επιδόσεων να μετατρέψουν την υποθήκη πρώτης κατοικίας σε ταμειακή ροή» ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι διαφώνησε γιατί θεώρησε ότι ήταν ακραίοι οι υπολογισμοί και δεν έχουν γίνει αλλού στο τραπεζικό σύστημα τέτοιοι υπολογισμοί, εκφράζοντας την άποψη ότι αν αυτά τα μέτρα μεταφέρονταν και στις υπόλοιπες τράπεζες τα αποτελέσματα θα ήταν τα ίδια. Η τράπεζα, συμπλήρωσε, αμφισβήτησε τις παραδοχές.

Πρόσθεσε ότι έστειλαν επιστολή στην επικεφαλής του ΕΕΜ Ντανιέλ Νουί ζητώντας να μετατεθεί σε κατοπινό στάδιο το onsite inspection ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία αύξησης κεφαλαίου, ωστόσο δεν έγινε αποδεκτό.

«Θεωρώ ότι οι επόπτες στη Φρανκφούρτη δεν ήθελαν να υπάρχει κρατική τράπεζα. Επίσης, -και αυτό θεωρώ ότι το ασπάζεται μέρος της ΚΤ- ήθελαν να επιλύσουν και να βγάλουν εξωτραπεζικά με άμεση λύση μεγάλο μέρος των ΜΕΔ και γι’ αυτό επήλθε αυτή η λύση. Επίσης σε όλες τις διαδικασίες ελέγχου από τους επόπτες υπήρχε η συνεχής διαδικασία ότι η τράπεζα θα χρειαστεί τόσα κεφάλαια και υπήρχε φημολογία από το 2015 ότι το μαξιλάρι του 1δις που είχε η ΚΔ δεν θα ήταν αρκετό. Η δική μου άποψη είναι ότι οι επόπτες δεν ήθελαν να συνεχίσει να λειτουργεί. Το 2013 υπήρξε μια λύση σε σχέση με το τραπεζικό σύστημα. Από τότε εγώ θεωρώ ότι οι επόπτες δεν ήθελαν το κράτος να είναι μέτοχος».

Ο Λάμπρος Πιερή υπεραμύνθηκε της δημιουργίας κοινοπραξίας με την Αλταμίρα, λέγοντας ότι δεν είναι μια τυχαία εταιρεία, αλλά η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία στην Ευρώπη, καθώς και ότι με τη δημιουργία κοινοπραξίας υπάρχουν πάρα πολλά οφέλη. Μέχρι τον Ιούνιο, είπε, τα αποτελέσματα ήταν πολύ καλά, καλύτερα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

«Η Αλταμίρα ήταν μεγάλος οργανισμός που μπορούσε να δώσει λύσεις σε σχέση με τα προβλήματα που είχε η ΣΚΤ» είπε. Ανέφερε ακόμα ότι και η Citibank έδωσε θετική γνώμη για τη συμφωνία με την Αλταμίρα.

Ο κ. Πιερή είπε ακόμα ότι το πιο σημαντικό ορόσημο για τα ΜΕΔ ήταν η 11^η Αυγούστου 2017, όταν η Επιτροπεία είχε κληθεί στην Κεντρική Τράπεζα και είχε συνάντηση με την Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, η οποία τους ενημέρωσε ότι το πλάνο που είχε κατατεθεί από την τράπεζα δεν ήταν επαρκές και τα ΜΕΔ έπρεπε να μειωθούν κατά 1,2 δις ευρώ μέχρι την 31 Μαρτίου 2018.

Κατατέθηκε, όπως είπε, νέο πλάνο το οποίο ήταν πιο επιθετικό και το οποίο επιτυγχάνετο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017, όταν άρχισε το onsite inspection και υπήρχαν αλυσίδωτες επιδράσεις σε πάρα πολλά ζητήματα.

«Δεν είχαμε δυνατότητα νομοθετικής ρύθμισης. Λαμβάναμε μέτρα και προσπαθούσαμε μέσω των εργαλείων που είχαμε στα χέρια μας να χειριστούμε την όλη κατάσταση» είπε ο κ. Πιερή, σημειώνοντας πως οι διαδικασίες για τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τα ΜΕΔ έπρεπε να είχαν ξεκινήσει νωρίτερα. «Γίνονταν διαδικασίες για τροποποίηση της νομοθεσίας και είχε υποχρέωση η πολιτεία από τη στιγμή που γνώριζε κι εφόσον είχε πρόθεση να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο, να το κάνει πιο γρήγορα, αλλά υπήρχαν πολιτικά ζητήματα στη μέση. Αντιλαμβάνεστε τι θα γινόταν, τον Φλεβάρη του 2018 είχαμε και προεδρικές εκλογές», υπέδειξε.

Ο κ. Πιερή είπε πως «πρακτικές του παρελθόντος δημιούργησαν αυτό το βουνό» από ΜΕΔ, προσθέτοντας πως η τράπεζα έδωσε στην αστυνομία 15 υποθέσεις για τις οποίες ενδεχομένως να υπάρχουν ποινικές αδικήματα. «Υπάρχουν ζητήματα ατασθαλιών καραμπινάτα» είπε. Σημείωσε επίσης ως αιτία δημιουργίας ΜΕΔ και την οικονομική κρίση. Είπε ακόμα ότι «συνέβαλαν πολλοί στη δημιουργία αυτού του κακού χαρτοφυλακίου και με τη δημιουργία κακών νοοτροπίων».

Κάλεσε ακόμα τη Διερευνητική Επιτροπή να εξετάσει τις περιπτώσεις των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, λέγοντας πως «δεν υπήρξε ευνοϊκή μεταχείριση για κανένα ασχέτως πολιτικής προέλευσης και πολιτειακού αξιώματος».

Ο Λάμπρος Πιερή χαρακτήρισε τη συμφωνία για πώληση των «καλών» εργασιών του Συνεργατισμού στην Ελληνική ως μη επωφελή. «Δεν είναι μια λύση που ήταν οικονομικά συμφέρουσα προς τον οργανισμό και άρα προς την πολιτεία. Σίγουρα έχει ανακόψει ζητήματα που θα δημιουργούνταν λόγω των state aid rules, που προέβλεπαν διάφορες επιπτώσεις που μια από αυτές μπορούσε να είναι το κούρεμα (καταθέσεων)» είπε.

«Θεωρώ ότι οι εποπτικές αρχές συνέτειναν στο να ληφθεί η απόφαση που λήφθηκε. Υπήρχε δεύτερος ενδιαφερόμενος που ενδιαφερόταν για αύξηση μετοχικού κεφαλαίο. Το Apollo, το οποίο είχε καταθέσει πρόταση, του ζητούσαν να έχει τραπεζική εμπειρία και του ζητούσαν να έχει τοπικό συνεργάτη για να μπορέσει να αναλάβει την τράπεζα» είπε.

Επίσης, ανέφερε, η θέση της Επιτροπείας ήταν ότι έπρεπε να γίνει διαδικασία εξεύρεσης μετόχων και ακολούθως αν δεν βρίσκονταν να διασπαστεί η τράπεζα, που ήταν το σενάριο β’.

Ο κ. Πιερή είπε ότι πολύ αργότερα, έλαβε γνώση ότι η Ελληνική είχε αναθέσει στην PWC τη διαδικασία συγχώνευσης με τη Συνεργατική, από τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο του 2017.

«Θεωρώ ότι ούτε η πρόταση του Apollo ήταν καλή και εμένα η αρχική μου θέση ήταν ότι έπρεπε η τράπεζα και η πολιτεία να προσπαθήσει για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και ακολούθως να πάει στο σενάριο β που ήταν η διάσπαση. Οι επόπτες δεν έδιναν χρόνο και βγήκαμε ανοιχτά και για τις δύο διαδικασίες. Όταν κάποιος σου δίνει την ευχέρεια είτε να κάνεις αύξηση μετοχικού κεφαλαίου είτε να πιάσεις μια τράπεζα που θα έχεις μεγαλύτερο όφελος τι θα επιλέξεις επιχειρηματικά; Εγώ λέω ότι μονοδρομήθηκε η διαδικασία και μονοδρομήθηκε κυρίως εποπτικά».

Για το διορισμό Χατζηγιάννη είπε ότι η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν νομότυπη και  πανομοιότυπη με αυτήν του 2013 για το διορισμό του Μάριο Κληρίδη. Ανέφερε ακόμα ότι ρωτήθηκε και εξωτερικός οίκος κατά πόσον συνηθίζεται ο πρόεδρος μιας τράπεζας να διορίζεται στη θέση του γενικού διευθυντή και η απάντηση ήταν καταφατική.Για  την επιλογή της Altamira είπε ότι η επιλογή της ήταν μονόδρομος λόγω των πιέσεων που δεχόταν από τις εποπτικές αρχές και το γεγονός ότι η εταιρία είχε σημαντική τεχνογνωσία που θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση του ζητήματος των Μη Εξυπηρετούμενων.

Η κατάθεση του Λ.Πιερή διήρκησε πέραν των δύο ωρών και όπως σχολιάστηκε από το προεδρείο δεν περίμεναν ότι γνώριζε τόσα πολλά.

Ο κ. Πιερή θα επανέλθει ενώπιον της Ερευνητικής στις 5 Σεπτεμβρίου στις 9.00 πμ.

Κατάθεση Α. Χαρίτου

Ακολούθως κατέθεσε ο κ. Ανδρέας Χαρίτου μέλος της Επιτροπείας από το 2009 έως το 2013. Ο κ. Χαρίτου δήλωσε ότι το σοβαρότερο πρόβλημα ήταν η έλλειψη ελέγχου στα ΣΠΙ και τη συγκάλυψη των όσων παρανομούσαν αφού υπήρχαν πολιτικές ράχες και κομματικές παρεμβάσεις στα εσωτερικά του Συνεργατισμού.

Ο κ. Χαρίτου δήλωσε ότι το πρόβλημα της ΣΚΤ δεν ήταν η κεφαλαιακή επάρκεια αφού πληρούσε τα κριτήρια των εποπτικών αρχών αλλά η Εσωτερική Διακυβέρνηση. Μάλιστα εξέφρασε αμφιβολία αν σε κάποιες από τις τοπικές ΣΠΕ υπήρχαν γνώσεις και ικανότητες για να αξιολογηθεί η κατάσταση. Αλλά και πάλι, όπως είπε δεν έκλεισε γι’ αυτό ο Συνεργατισμός αλλά εξ αιτίας των δεσμεύσεων και των παρεμβάσεων.

Αναφέρθηκε στο γεγονός ότι τα ίδια τα μέλη της επιτροπείας που έπρεπε κανονικά να ελέγχουν ήταν ταυτόχρονα και ελεγχόμενοι ως μέλη των επιμέρους ΣΠΙ και το γεγονός ότι κανείς δεν λάμβανε μέτρα εναντίον κάποιων που παρανομούσαν επειδή φοβόταν ότι αν λάμβαναν μέτρα ίσως να ερχόταν και η σειρά τους.

Τρίτος κατέθεσε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής ο Γιώργος Ιωσήφ ο οποίος  διετέλεσε Πρόεδρος Επιτροπείας ΣΚΤ από τις 16/11/2012 μέχρι και τις 7/11/2013.

Ο κ. Ιωσήφ αναφέρθηκε  σε ευρωστία του Συνεργατισμού ακόμα και μετά το κούρεμα του 2013, ενώ υπέδειξε ότι υπήρξε κακοδιαχείριση και ανεύθυνες πρακτικές ενώ δεν υπήρχε εσωτερικός έλεγχος.

Σε ερώτηση του προεδρείου προς τον κ. Ιωσήφ, για την περίοδο 2013 όταν το κράτος αποφάσισε να βάλει 1 εκατ. 600 χιλιάδες ευρώ αν ο Συνεργατισμός δεν θα είχε πρόβλημα ενώ διερωτήθηκε ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την αναγκαιότητα, ο κ. Ιωσήφ απάντησε ότι το κούρεμα καταθέσεων το οποίο αποτέλεσε το αποκορύφωμα της κρίσης είχε ως αποτέλεσμα τα καλά δάνεια να μετατραπούν σε κακά. Επεσήμανε μάλιστα ότι η κακή κατάσταση στις δυο μεγάλες εμπορικές τράπεζες και η όλη οικονομική κατάσταση γενικότερα επηρέασε και το Συνεργατισμό. Κληθείς να σχολιάσει εάν υπήρχε άλλη επιλογή για να σωθεί ο Συνεργατισμός, ο κ. Ιωσήφ απάντησε ότι αυτή ήταν η σωστή επιλογή ωστόσο θα έπρεπε να συνοδεύεται από άλλα μέτρα.