Ζητά άμεση επανεξέταση του θέματος Νεοκλέους και συμμόρφωση στη νομιμότητα

Ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης καλεί τη Διευθύντρια των Φυλακών, ως έχουσα κατά νόμο την αποκλειστική ευθύνη, να επανεξετάσει άμεσα το θέμα του κατάδικου Παναγιώτη Νεοκλέους, λαμβάνοντας υπόψη τις γνωματεύσεις του Γενικού Εισαγγελέα, και να λάβει μέτρα προς συμμόρφωση με τη νομιμότητα και προς προστασία του δημοσίου συμφέροντος.
Ο Κ. Μιχαηλίδης έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα την έκθεση του για την παραπομπή του συγκεκριμένου κατάδικου στο Μέλαθρον Αγωνιστών ΕΟΚΑ για ιατρική περίθαλψη, αφού πρώτα αφαιρέθηκε από αυτή κάθε αναφορά σε ευαίσθητα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.
Σύμφωνα με την έκθεση και με βάση τους τελικούς υπολογισμούς που διενεργήθηκαν από το Τμήμα Φυλακών σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, το κόστος με το οποίο θα επιβαρυνθεί ο κρατικός Προϋπολογισμός για τη φύλαξη του κρατουμένου στο Μέλαθρον Αγωνιστών ΕΟΚΑ μέχρι τις 31.12.2017, ανέρχεται σε πέραν των €270.000.

Παράνομη και καθ’ υπέρβαση εξουσίας η εμπλοκή του ΥΔΔΤ

Σημειώνεται ότι η εμπλοκή του Υπουργείου Δικαιοσύνης ήταν έντονη και καθοριστική και η εμπλοκή αυτή ήταν παράνομη και έγινε καθ’ υπέρβαση εξουσίας, προσθέτοντας ότι το ΥΔΔΤ ενήργησε παραγνωρίζοντας τις γνωματεύσεις του Γενικού Εισαγγελέα, χαρακτηρίζοντας ταυτόχρονα ως απαράδεκτη τη παραγνώριση των γνωματεύσεων.

Όπως αναφέρεται, η εξουσία για λήψη απόφασης για τη μεταφορά κρατουμένου εκτός των Φυλακών για την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη σε νοσοκομείο ή ιδιωτική κλινική ή ιατρείο με τη σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου ιατρικού λειτουργού, ανήκει στην Διευθύντρια Φυλακών. Στην προκειμένη περίπτωση η απόφαση λήφθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνη και Δημόσιας Τάξης ο οποίος έδωσε σχετικές οδηγίες στην Διευθύντρια Φυλακών.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, προστίθεται, ο ιατρικός λειτουργός, ύστερα από έγκριση της Διευθύντριας Φυλακών μπορεί να παραπέμψει ασθενή κρατούμενο σε ιδιωτική κλινική, κατόπιν επιθυμίας του ίδιου του κατάδικου νοουμένου ότι τα ιατρικά έξοδα θα βαρύνουν τον ίδιο. Η ιδιωτική Κλινική θα πρέπει να ευρίσκεται μέσα στα όρια της ευρύτερης αστικής περιοχής της Λευκωσίας, να μην υπάρχουν σοβαροί λόγοι ασφάλειας για τους οποίους να μην ενδείκνυται η μεταφορά του κρατουμένου σε ιδιωτική κλινική και να υπάρχει διαθέσιμο το αναγκαίο προσωπικό για τα φύλαξη του κρατουμένου στο χώρο νοσηλείας του.
Στην προκειμένη περίπτωση, αναφέρει η έκθεση, όντως ο κατάδικος εξέφρασε την επιθυμία, έντονη μάλιστα και κατ’ επανάληψη, για παραπομπή του σε ιδιωτική κλινική και αποδέχθηκε ότι τα ιατρικά έξοδα θα βαρύνουν τον ίδιο, επισημαίνοντας ότι ούτε η Διευθύντρια Φυλακών δεν θα είχε εξουσία να εγκρίνει την παραπομπή του κατάδικου στο Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ, ακόμα και κατόπιν σύστασης του Ιατρικού Λειτουργού των Φυλακών, αφού δεν βρίσκεται μέσα στα όρια της ευρύτερης αστικής περιοχής της Λευκωσίας.
Ακόμη κι αν θεωρηθεί ότι νόμιμα το Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ κηρύχθηκε ως φυλακή από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, και άρα αποτελεί πλέον πτέρυγα των Φυλακών, σύμφωνα με την έκθεση, την αρμοδιότητα για την αξιολόγηση των κρατουμένων και την τοποθέτησή τους στην ανάλογη πτέρυγα διαμονής έχει η Επιτροπή Κατάταξης που καθιδρύεται με βάση τον περί Φυλακών Νόμο. Στην προκειμένη περίπτωση την απόφαση για μεταφορά του κατάδικου στη συγκεκριμένη πτέρυγα της Φυλακής έλαβε ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, όπως αναφέρεται.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο Γενικός Διευθυντής του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης με επιστολή του ζητούσε από τη Διευθύντρια του Τμήματος Φυλακών όπως δοθεί η απαιτούμενη έγκριση για παραπομπή του κρατουμένου σε ιδιωτικό κέντρο, σημειώνοντας ότι η επιδίωξη λήψης νομικής γνωμάτευσης επί του θέματος δεν θεωρείται αναγκαία, επικαλούμενος προφορική συνομιλία του Υπουργού με τον Γενικό Εισαγγελέα.
Ο Γενικός Εισαγγελέας μόλις πληροφορήθηκε το περιεχόμενο της επιστολής που δεν του είχε κοινοποιηθεί, απέστειλε επιστολή προς τον Γενικό Διευθυντή στην οποία σε ιδιαίτερα αυστηρό ύφος σημειώνει ότι η αναφορά του στην προφορική συνομιλία του με τον Υπουργό «δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα».
Εξάλλου, σε άλλη επιστολή προς τη Διευθύντρια των Φυλακών, η οποία διαφωνούσε με τον εν λόγω χειρισμό του θέματος, ο Γενικός Διευθυντής του ΥΔΔΤ σημείωνε ότι είχαν εξασφαλιστεί οι πρόσθετες πιστώσεις  για τους σκοπούς της μεταφοράς του κρατουμένου στο ιδιωτικό νοσηλευτήριο και έκαμνε λόγο για «αδικαιολόγητη κωλυσιεργία και καθυστέρηση, από μέρους των Φυλακών, ζητώντας από την ίδια να ενεργήσει τάχιστα για ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Η Γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας : Ασάφειες και αντιφάσεις στις αποφάσεις του Ιατροσυμβουλίου

Σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, σημεία της οποίας εμπεριέχοντα στην έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την μεταφορά και τη κράτηση του κατάδικου σε δωμάτιο στο Μέλαθρο είναι παράνομη και πως στις τέσσερις αποφάσεις του Ιατροσυμβουλίου διαπιστώνονται ασάφειες και αντιφάσεις όσον αφορά τη δυνατότητα παροχής της αναγκαίας θεραπευτικής αγωγής από κυβερνητικές υπηρεσίες.
Όπως αναφέρεται, η απόφαση για μεταφορά του καταδίκου επιβλήθηκε στην Διεύθυνση Φυλακών από παράτυπες παρεμβάσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και του Ιατροσυμβουλίου και πως η εμπλοκή του Ιατροσυμβουλίου στην παρούσα υπόθεση δεν προβλέπεται από το νόμο ή τους κανονισμούς των Φυλακών, όπου προνοείται ότι οποιαδήποτε παραπομπή γίνεται από τον Ιατρικό Λειτουργό των Φυλακών και εγκρίνεται από τον Διευθυντή των Φυλακών. Στην προκειμένη περίπτωση υπήρξε πλήρης παράκαμψη του ιατρικού λειτουργού, προστίθεται.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, η σύνθεση του Ιατροσυμβουλίου που συγκροτήθηκε από τη Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας δεν συνάδει με τη σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Το γεγονός ότι η σύνθεση του Ιατροσυμβουλίου διαφοροποιήθηκε στην πορεία, δημιουργεί προβλήματα νομιμότητας των αποφάσεων του θέσης μας ότι το Ιατροσυμβούλιο ούτως ή άλλως δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι υποκαθιστά τον ιατρικό λειτουργό.
Ο Γενικός Ελεγκτής στην έκθεση του κάνει λόγο για μεταστροφή του Ιατροσυμβουλίου αφού στις πρώτες του δύο συνεδρίες κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η θεραπεία θα μπορούσε να γίνει στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας ενώ στην Τρίτη και τέταρτη συνεδρία του διαφοροποίησε πλήρως τη θέση του αυτή αναφέροντας ότι «χρειάζεται εντατικό πρόγραμμα…που δεν μπορεί να προσφερθεί στα δημόσια νοσηλευτήρια». Δεν έχουμε εντοπίσει αιτιολογία που να εξηγεί την μεταστροφή αυτή του Ιατροσυμβουλίου.
Εκφράζει επίσης την άποψη ότι η επίκληση του γεγονότος ότι το κόστος θα επωμιστεί ο ίδιος ο κατάδικος καθιστά τρωτή την απόφαση του Ιατροσυμβουλίου.
Αναφέρει επίσης ότι το Ιατροσυμβούλιο παρακάθισε συνολικά σε τέσσερεις συνεδρίες εντός χρονικού πλαισίου έξι εβδομάδων, για την εξέταση της συγκεκριμένης υπόθεσης, γεγονός που επίσης παραπέμπει σε περιστατικό υγείας που χρήζει επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Επίσης, το Ιατροσυμβούλιο προσήλθε, στην πρώτη του συνεδρία,  σε χρονικό  διάστημα 13 εργάσιμων ημερών από την υποβολή  του σχετικού αιτήματος από μέρους των δικηγόρων του συγκεκριμένου κρατουμένου και ακολούθως παρακάθισε σε τρεις συμπληρωματικές συνεδρίες. « Όπως μας αναφέρθηκε από το Τμήμα Φυλάκων, ο μέσος όρος ανταπόκρισης του ιατροσυμβουλίου, από την υποβολή σχετικού αιτήματος του εν λόγω Τμήματος για σοβαρά περιστατικά υγείας και όχι ρουτίνας, ανέρχεται στους δύο μήνες».
«Είναι επίσης αξιοσημείωτο το γεγονός ότι τα πρακτικά του Ιατροσυμβουλίου συντάσσονταν και διαβιβάζονταν εντός πολύ μικρού χρονικού διαστήματος», προσθέτει.

Ιατρικός Λειτουργός: O κρατούμενος θα μπορούσε να βρίσκεται σε χώρο στο Τμήμα Φυλακών

Σύμφωνα με την έκθεση του Ιατρικού Λειτουργού των Φυλακών, εκτός από την εξέταση του στο ιατρείο των φυλακών κατά την ημέρα της προσέλευσης του στο Τμήμα Φυλακών «ουδέποτε προσήλθε ξανά στο ιατρείο για εξέταση ή για να αναφέρει οτιδήποτε όσον αφορά πόνο, δυσφορία ή κάτι άλλο. Αυτό φαίνεται και από το φάκελο του όπου δεν αναγράφεται οποιαδήποτε επίσκεψη».
Ο Ιατρικός Λειτουργός των Φυλακών αναφέρει ότι οι συνθήκες των Φυλακών συνάδουν με τις νομοθεσίες και πως στη Λευκωσία υπάρχουν τουλάχιστον είκοσι (20) τέτοια εξειδικευμένα κέντρα που προσφέρουν τη θεραπεία που ζητά ο κρατούμενος.
Εκφράζει επίσης την πεποίθηση ότι ο κρατούμενος θα μπορούσε να βρίσκεται σε χώρο στο Τμήμα Φυλακών. Στην έκθεση του Ιατρικού Λειτουργού σημειώνεται πως η Διευθύντρια του Τμήματος Φυλακών ενημέρωσε ήδη το Υπουργείο ΔΔΤ ότι θα αρχίσει τη διαδικασία της επαναφοράς του κατάδικου στις Φυλακές.

Το δωμάτιο 302 του Μελάθρου

Σύμφωνα με την έκθεση, μέχρι τις 26.6.2017 ο κατάδικος είχε μεταφερθεί από το Μέλαθρον  Αγωνιστών Ε.Ο.Κ.Α προς την κλινική του ιδιώτη γιατρού στην Λεμεσό στις ακόλουθες ημερομηνίες και ώρες: 13.6.2017  (11:30πμ – 12:50μμ), 19.6.2017 (11:35πμ – 12:50μμ) και 26.6.2017 (11:40πμ – 12:45μμ). Επιπρόσθετα, μετακινείται από τον χώρο κράτησης του για θεραπεία καθημερινά εκτός σαββατοκύριακα και αργίες.
Το δωμάτιο 302 του Μελάθρου Αγωνιστών ΕΟΚΑ, το οποίο κηρύχθηκε, βάσει του εν λόγω Διατάγματος ως φυλακή, αποτελείται από υπνοδωμάτιο εμβαδού 9,3 τμ, σαλόνι εμβαδού 13,6 τμ και χώρο υγιεινής εμβαδού 3,5 τμ.  “Όπως αντιλαμβανόμαστε, η κατηγορία αυτή είναι η πολυτελέστερη των δωματίων που διαθέτει το Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ”, όπως αναφέρεται.
Η διαμονή του κατάδικου στο συγκεκριμένο δωμάτιο στο Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ δεν παραπέμπει στις συνθήκες κράτησης των υπόλοιπων κρατουμένων, είτε αυτοί τελούν υπό κράτηση στις Κεντρικές Φυλακές, είτε στο ειδικά διαμορφωμένο δωμάτιο του ΓΝΛ, συνεπώς παρατηρείται άνιση ευνοϊκή υπέρ του συγκεκριμένου κατάδικου.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον Κανονισμό 58 (8) της ΚΔΠ 121/97, το μέγεθος των ατομικών κελιών πρέπει να είναι τουλάχιστον 7 τετραγωνικά μέτρα και το μέγεθος των θαλάμων τέτοιο, που σε κάθε κρατούμενο να αναλογεί χώρος τουλάχιστο 4 τετραγωνικών μέτρων.  Επισημαίνεται ότι, πριν την παραπομπή του στο Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ, ο κατάδικος κρατείτο σε κελί κοινοβιακού μοντέλου, συνολικού εμβαδού 53,34 τμ (εκτός των χώρων υγιεινής), στο οποίο μπορούν να κρατούνται μέχρι 12 άτομα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, που προβλέπουν ότι σε τέτοιου τύπου κελί θα πρέπει, για κάθε κρατούμενο, να αντιστοιχεί προσωπικός χώρος 4 τμ.

Συμπέρασμα

Ο Γενικός Ελεγκτής θεωρεί ότι η απόφαση για μεταφορά του κατάδικου στο Μέλαθρο Αγωνιστών ΕΟΚΑ ήταν παράνομη και συνιστά πράξη που οδηγεί σε διασπάθιση δημοσίου χρήματος και, ως εκ τούτου, αντιστρατεύεται τις αρχές της χρηστής χρηματοοικονομικής διαχείρισης.
«Είναι άποψη μας ότι η Διευθύντρια Φυλακών, ως έχουσα κατά νόμο την αποκλειστική ευθύνη, θα πρέπει να επανεξετάσει άμεσα το θέμα λαμβάνοντας υπόψη τις γνωματεύσεις του Γενικού Εισαγγελέα και να λάβει μέτρα προς συμμόρφωση με τη νομιμότητα και προς προστασία του δημοσίου συμφέροντος», καταλήγει στην έκθεση του.