Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης παραχώρησε στις 26 Σεπτεμβρίου, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών συνέντευξη Τύπου προς τους δημοσιογράφους των Ηνωμένων Εθνών. Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας παρουσίασε o Αν. Βοηθός Γενικός Γραμματέας Επικοινωνιών και Δημόσιας Πληροφόρησης κ. Maher Nasser.
Στα εισαγωγικά του σχόλια ο κ. Αναστασιάδης ενημέρωσε τους δημοσιογράφους για τις επαφές που είχε στο περιθώριο της 69ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης και ακολούθως απάντησε σε ερωτήσεις.
Παρατίθεται πιο κάτω το κείμενο των ερωτοαπαντήσεων:
Ερώτηση: Έχω την αίσθηση ότι το έχω ξαναζήσει, γιατί θυμούμαι τις τελευταίες διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, την Ελλάδα και την βόρεια Κύπρο πριν πολλά χρόνια, όταν όπως πιστεύω ήσασταν πολύ κοντά (στη λύση) και μετά μπλοκαρίστηκε. Είστε τώρα πιο κοντά; Προβλέπετε μια επιτυχή διαπραγμάτευση που θα επανενώσει το βόρειο τμήμα;
Πρόεδρος: Κανείς δεν μπορεί να είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος. Όλα θα εξαρτηθούν από την καλή θέληση και την ειλικρινή διάθεση των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας, εάν και αυτοί είναι έτοιμοι και εννοούν αυτά που διακηρύσσουν πολλές φορές, τότε είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να έχουμε λύσει το συντομότερο δυνατό. Το πιο σημαντικό είναι να τηρήσουν αυτά που έχουμε συμφωνήσει και να είναι εποικοδομητικοί στα κύρια ζητήματα, και θα πρέπει να λάβουν υπόψη τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων, τη στιγμή που και εμείς οι ίδιοι φυσικά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τις ανησυχίες των συμπατριωτών μας.
Ερώτηση: Και σε συνέχεια αυτού μια δεύτερη ερώτηση. Μπορείτε να μας πείτε μερικά από τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που νομίζετε θα βοηθήσουν;
Πρόεδρος: Ναι, είναι για παράδειγμα η επιστροφή της Αμμοχώστου, της πόλης φάντασμα. Ταυτόχρονα, η λειτουργία του λιμανιού της Αμμοχώστου προς όφελος των συμπατριωτών μας ούτως ώστε να εξάγουν αγαθά στην Ευρώπη, πάντα υπό την επιτήρηση και παρουσία της ΕΕ. Υπάρχουν και πολλά άλλα, όμως ο χρόνος μας είναι περιορισμένος.
Ερώτηση: Υπό το φως της συνεχούς κριτικής και καταδίκης του Ισραήλ από την Τουρκία, ο ισχυρισμός της δηλαδή για παράνομη κατοχή παλαιστινιακού εδάφους και των οικισμών, πιστεύετε ότι η Τουρκία θα πρέπει να ακολουθήσει τη δική της συμβουλή σε σχέση με την βόρεια Κύπρο; Με άλλα λόγια, θεωρείτε ότι η παράνομη κατοχή του βόρειου μέρους της Κύπρου και οι μετανάστες της Τουρκίας στη βόρεια Κύπρο, οι έποικοι δηλαδή, είναι ανάλογη περίπτωση με εκείνο που η Τουρκία ισχυρίζεται για το Ισραήλ;
Πρόεδρος: Φαίνεται ότι υπάρχουν δύο μέτρα στο διεθνές δίκαιο ή την ερμηνεία του, δίνοντας την ευκαιρία σε μερικούς να θεωρήσουν ότι κάποιοι άλλοι παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, ενώ την ίδια ώρα αυτοί οι ίδιοι κάνουν το ίδιο. Έτσι, το μόνο που έχω να σχολιάσω επ’ αυτού είναι ότι, εάν εννοούν αυτά που λένε για τους Παλαιστίνιους, εκείνο που έχουν να κάνουν είναι να δώσουν το παράδειγμα πρώτοι από όλους οι ίδιοι.
Ερώτηση: Ευχαριστώ για την ενημέρωση. Θα ήθελα να ρωτήσω για τους υδρογονάνθρακες. Λέγεται για περισσότερο από έναν χρόνο τώρα ότι αυτό το θέμα της ανακάλυψης και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων θα διαδραματίσει, κατά κάποιο τρόπο, ρόλο και θα φέρει τις δύο πλευρές μαζί. Υπήρξε κάποια θετική εξέλιξη σε αυτό;
Πρόεδρος: Κατά την άποψή μου οι υδρογονάνθρακες είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κίνητρα των ενδιαφερόμενων μερών στο κυπριακό πρόβλημα ώστε να βοηθήσουν στην εξεύρεση λύσης. Οι υδρογονάνθρακες ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία, και ο λαός της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελείται από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Ως εκ τούτου, δουλεύοντας προς την εξεύρεση μιας επιτυχούς λύσης, σημαίνει ότι όλοι οι Κύπριοι θα επωφεληθούν από αυτό, όπως επίσης και η Τουρκία και οι γείτονές μας, καθώς και κάποια άλλα ενδιαφερόμενα μέρη όπως είναι η Ευρώπη.
Ερώτηση: Επομένως, ποιο είναι το επόμενο βήμα;
Πρόεδρος: Εκείνο που λέω είναι ότι πρόκειται για ένα κίνητρο. Εναπόκειται στους Τουρκοκύπριους και την Τουρκία να αντιληφθούν ότι είναι προς το καλύτερο συμφέρον όλων να επανενωθεί η χώρα, ότι η λύση είναι ο καλύτερος τρόπος να εκμεταλλευτούμε αυτόν τον πλούτο.
Ερώτηση: Έχω δύο ερωτήματα. Το πρώτο αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία ως υποψήφιο μη-μόνιμο μέλος τους Συμβουλίου Ασφαλείας, και το δεύτερο είναι εάν πιστεύετε ότι οι Αμερικανοί θα ασκήσουν πίεση στο θέμα της Αμμοχώστου;
Πρόεδρος: Δεν είναι απόφαση που θα ληφθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εάν τίθεται τέτοιο θέμα. Δεν είναι ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποφασίσει τι θα κάνουν ξεχωριστά τα κράτη μέλη (της ΕΕ) σε σχέση με τα μη-μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Επομένως, δεν πιστεύω ότι θα δώσουν γραμμή ή θα μας καλέσουν να αποφασίσουμε τι πρέπει να κάνουμε συλλογικά.
Ερώτηση: Πιστεύετε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πιέσουν την Τουρκία για το μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης της Αμμοχώστου;
Πρόεδρος: Το έκαναν στο παρελθόν και είμαι σίγουρος ότι θα συνεχίσουν να το κάνουν και αναμένω ότι, εάν υπάρξει πρόοδος στον διάλογο, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ειδικότερα η Αμμόχωστος, είναι ένα από εκείνα τα βήματα που θα δώσουν νέα ώθηση στην όλη διαδικασία.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, επιστρέφω στην ερώτηση σχετικά με την υποψηφιότητα της Τουρκίας για το Συμβούλιο Ασφαλείας. Μια χώρα όπως η Τουρκία, η οποία κατέχει ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντιμετωπίζει όλα εκείνα τα προβλήματα στη γειτονιά της και παραβιάζει για πολλά χρόνια τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι ηθικό να είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας;
Πρόεδρος: Δεν μπορώ να απαντήσω εκ μέρους όλων εκείνων που ίσως ψηφίσουν την Τουρκία. Η ερώτηση θα έπρεπε να απευθύνεται σε όλους εκείνους οι οποίοι ίσως προτίθενται να ψηφίσουν, όχι σε εκείνους που αντιτίθενται σ’ αυτό, για τους λόγους που αναφέρατε.
Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, σε μία ώρα θα συναντηθείτε με τον Αντιπρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, κ. Biden. Όπως αντιλαμβάνομαι, είναι φίλος σας. Θα μπορούσατε να μας πείτε τι σκοπεύετε να του πείτε για την Κύπρο και το πρόβλημά της;
Πρόεδρος: Δεν είναι μυστικό. Αυτό που ζητούμε είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες να στηρίξουν ουσιαστικά την προσπάθειά μας και να ασκήσουν την επιρροή τους στις κατοχικές δυνάμεις, δηλαδή την Τουρκία, ώστε να δοθεί ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία, όχι μόνο όσον αφορά τη διαδικασία αλλά και όσον αφορά την ουσία του προβλήματος. Και πιστεύω ότι το Κοινό Ανακοινωθέν καθορίζει τις παραμέτρους μέσα στις οποίες πρέπει να εργαστούμε για να βρούμε μια λύση. Ταυτόχρονα, το Κεκτημένο είναι καθοδηγητής, και οι αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα κράτος μέλος το οποίο είναι διαιρεμένο, πιστεύω ότι αποτελούν την καλύτερη καθοδήγηση, ούτως ώστε να προστατεύσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των νόμιμων κατοίκων της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε είναι Ελληνοκύπριοι είτε Τουρκοκύπριοι ή από άλλη Ευρωπαϊκή χώρα.
