Την πρόθεση της να μην ανανεώσει τη συνθήκη Καρς-Αρνταχάν εκφράζει η Ρωσια με την Τουρκία να έχει πανικοβληθεί ότι θα χάσει τα εδάφη που της παραχωρήθηκαν το 1921 με τη συνθήκη για «φιλία και αδελφοσύνη» μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Τουρκίας.
Η εν λόγω συνθήκη παραχώρησε το 30% του σημερινού εδάφους της Τουρκίας, από τη Ρωσία, κατά την υπογραφή της το 1921, ωστόσο πρέπει να ανανεώνεται κάθε 25 χρόνια, ώστε να θεωρείται “σε λειτουργία” γεγονός που σύμφωνα με πληροφορίες δεν σκοπεύει να πραγματοποιήσει ο Ρώσος πρόεδρος.
Αν λοιπόν δεν υπογραφεί εντός του 2016 η συνθήκη μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, τότε πρέπει να επιστραφούν στην Μόσχα οι περιοχές Καρς, Αρνταχάν, αλλά και το Όρος Αραράτ.
Όπως υποστηρίζουν αξιωματικοί, αφορμή για την μη υπογραφή της συνθήκης αποτελεί η ρίψη του ρωσικού μαχητικού από την Τουρκία, μόλις λίγους μήνες πριν.
Από την αποτρόπαια πράξη της ‘Αγκυρας οι σχέσεις των δυο κρατών άλλαξαν, με την Ρωσία νε εφαρμόζει πολλαπλές κυρώσεις κατά της Τουρκίας, ενώ τώρα εξετάζει το ενδεχόμενο για την κατάργηση της συνθήκης Καρς.
Στο πλευρό της Ρωσίας βρίσκεται και η Αρμενία, η οποία στο παρελθόν είχε υποστεί μεγάλο πλήγμα από την Τουρκία, με τη σφαγή του λαού της να έχει μείνει ανεξίτηλη στις μνήμες όλων, γεγονός που θέτει σε πιο δύσκολή θέση την τουρκία, η οποία χάνει συνεχώς έδαφος και συμμάχους.
Πρoσωπική εντολή να καταγγελθεί η περιβόητη Συνθήκη του Καρς με βάση την οποία η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση είχε “χαρίσει” στην Τουρκία του Κεμάλ το 30% του σημερινού εδάφους της, έδωσε ο Ρώσος πρόεδρος Β.Πούτιν.
Η Συνθήκη της Μόσχας ή Καρς (1921) πρέπει να ανανεώνεται κάθε 25 χρόνια αλλιώς παύει να βρίσκεται σε ισχύ. Πρόκειται για την σοβιετο-τουρκική συνθήκη «φιλίας και αδελφοσύνης», η οποία υπεγράφη στις 16 Μαρτίου, 1921 στην Μόσχα μεταξύ της κυβέρνησης του Κεμάλ Ατατούρκ και της κυβέρνησης των Μποσλσεβίκων.Η τότε νεοσυσταθείσα Σοβιετική Ένωσε συμφώνησε στην εθελοντική απόσυρση από τις περιοχές Καρς, Αρνταχάν καθώς και από το Όρος Αραράτ και να δωθούν στην Τουρκία
Ήταν η εποχή που ο ελληνικός Στρατός πολεμούσε την μάχη του Σαγγαρίου με την οποία απέτειχε να διασπάσει τις γραμμες των Τούρκων με τα γνωστά αποτελέσματα.
Οι τουρκικές δυνάμεις τότε παραλάμβαναν όπλα και πυροβόλα από όλους τους πρώην “συμμάχους” αλλά και από την Σοβιετική Ένωση καθώς οι Μπολσεβίκοι δεν ξέχασαν ποτέ την εκστρατεία που έγινε με διαταγή του Ε.Βενιζέλου στην Οδησσό το 1919. Ένα στρατηγικό λάθος που πλήρωσε μετέπειτα ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας καθώς οι Ρώσοι στήριξαν τον Κεμάλ.
Η συμφωνία προβλέπει ότι η Ρωσία θα την παρέτεινε γραπτώς κάθε 25 χρόνια. Φέτος το 2016 πρέπει να υπογραφτεί ξανά και να ανανεωθεί. Κάτι που η Ρωσία μπορεί να αρνηθεί νόμιμα . Με βάση την συμφωνία τα εδάφη θα πρέπει να επιστραφούν στον διάδοχο της Σοβιετικής Ένωσης την Ρωσία.
Τα εδάφη αυτά μετά την Γενοκτονία των Αρμενίων και την γενοκτονία των Ποντίων είναι αραιοκατοικημένα και επειδή η Τουρκία φοβόνταν πάντοτε το ενδεχόμενο επιστροφή τους την Ρωσία (ή και στην Αρμενία εάν θεωρηθεί ότι της ανήκουν ως διάδοχος των σοβιετικών συμφερόντων στην περιοχή) δεν προσπάθησε να επενδύσει στην περιοχή και οι υποδομές είναι υποτυπώδεις και απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν σύγχρονες.
Η αποστολή νέων ρωσικών μαχητικών και ελικοπτέρων από τη Ρωσία στην αεροπορική βάση Ερεμπούνι στην Αρμενία, ανησυχεί την Άγκυρα, ειδικά τώρα που γνωρίζει ότι η Ρωσία προτίθεται να θέσει θέμα νομιμοποίησης των ανατολικών εδαφών της.
Όπως αναφέρει η τουρκική Hurriyet, θα έχει σοβαρές συνέπειες η ενέργεια αυτή ,καθώς πέρα από την στρατηγική περικύκλωση της Τουρκίας επηρεάζει και την σύγκρουση στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ αλλά και την ευρύτερη περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα.
Η Αρμενία ιστορικά διατηρεί στενές στρατιωτικές σχέσεις με τη Ρωσία την στιγμή που τα δεδομένα για την Τουρκία έχουν αλλάξει από τότε που καταρρίφθηκε το ρωσικό μαχητικό, τον Νοέμβριο του 2015.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρει η Hurriyet, δεν προκαλεί έκπληξη που το Ναγκόρνο – Καραμπάχ έχει επανέλθει στην ατζέντα και των δύο χωρών. Μία μόλις ημέρα μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, ρώσοι βουλευτές κατέθεσαν ένα νομοσχέδιο που θα έστελνε ενώπιον της δικαιοσύνης οποιονδήποτε αρνούνταν τη γενοκτονία» των Αρμενίων το 1915 από τις οθωμανικές δυνάμεις.
«Η επιστροφή στον πόλεμο για το Καραμπάχ απειλεί να εμπλέξει πολύ μεγαλύτερες περιφερειακές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Ιράν. Σε περίπτωση εκ νέου εχθροπραξιών, μπορεί να επηρεαστεί και η λειτουργία των ενεργειακών αγωγών» σχολίασε ο Ρίτσαρντ Γκιραγκόσιαν, διευθυντής του Κέντρου Περιφερειακών Σπουδών (RSC) στο Ερεβάν, αναφερόμενος σε σχεδιαζόμενα έργα όπως ο αγωγός φυσικού αερίου TANAP αλλά και σε υπάρχοντα όπως ο αγωγός Μπακού – Τιφλίδα – Τσεϊχάν (BTC).
