*της Άννας Διονυσίου

Στη σύγχρονη καθημερινότητα, το έγκλημα και ο “φόβος του εγκλήματος” είναι συνεχώς αυξανόμενα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες κάθε χώρας. Μετά και από τις τελευταίες τρομοκρατικές επιθέσεις οι πολίτες είναι αντιμέτωποι με μια σκληρή πραγματικότητα: τον φόβο μήπως πέσουν θύματα μιας εγκληματικής ενέργειας και πως μπορούν να προστατευθούν.

Βασικό δικαίωμα του κάθε πολίτη είναι να ζει σε πόλεις ασφαλείς και προστατευμένες, απαλλαγμένες από το έγκλημα, την παραβατικότητα και την επιθετικότητα. Αυτό το βασικό δικαίωμα για μια ασφαλή κοινωνία, θα πρέπει να αποτελεί κύριο μέλημα των Κρατικών Αρχών με στόχο την παροχή μέσων που αποσκοπούν στην πρόληψη, την αντιμετώπιση και τη μείωση της εγκληματικότητας.

Στο πλαίσιο των πιο πάνω σκοπών, ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ΙSO) μέσω της Διεθνούς Τεχνικής Επιτροπής (“ISO TC 292 Security and Resilience”), έχει πρόσφατα εκπονήσει δυο διεθνή πρότυπα που θα αποτελέσουν βοηθητικά εργαλεία για τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τη Δημόσια Ασφάλεια και την πρόληψη του εγκλήματος σε Εθνικό και Διεθνές επίπεδο. Τα πρότυπα αυτά θα βοηθήσουν τους φορείς ώστε να προχωρήσουν σε ένα ορθολογιστικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και ενημέρωσης πολιτών που βρίσκονται σε αυξημένο επίπεδο επικινδυνότητας.

Κύριος στόχος της εν λόγω Διεθνούς Τεχνικής Επιτροπής Τυποποίησης είναι η ανάπτυξη των βέλτιστων πρακτικών, με βάση τις εμπειρίες των διαφόρων εκπροσώπων που λαμβάνουν μέρος στις εργασίες της. Τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή των προτύπων συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη σημαντική μείωση της εγκληματικότητας και του φόβου του εγκλήματος.

Τα Διεθνή Πρότυπα που έχουν δημοσιευτεί πρόσφατα για το εν λόγω θέμα είναι :

ISO 22322:2015, Societal Security-Emergency Management-Guidelines for Public Warning. To πρότυπο αυτό παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και οδηγίες για τη δημόσια προειδοποίηση και κινητοποίηση, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκληματική ενέργεια. Οι διαδικασίες που μπορούν να αναπτυχθούν και με τη βοήθεια του προαναφερθέντος προτύπου θα πρέπει να είναι απλές και αποτελεσματικές. Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης οι πολίτες θα πρέπει να λάβουν το σωστό μήνυμα και να κινητοποιηθούν άμεσα. Επίσης το ISO 22322:2015 παρέχει συμβουλές σχετικά με τις διάφορες πτυχές της δημόσιας προειδοποίησης που μπορεί να ακολουθηθεί, βοηθώντας ώστε να γίνει η σωστή επιλογή διάδοσης της πληροφόρησης. Η πληροφόρηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω τηλεόρασης, ραδιοφώνου, τηλεφώνου, εφημερίδας ή ηχείων και κύριος σκοπός της διάδοσης είναι να προσελκύσει την προσοχή των ανθρώπων σε μια αναπτυσσόμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης έτσι ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ασφάλειας.

Παράλληλα, το πρότυπο ISO 22324:2015 Societal security–Emergency Management –Guidelines for colour–coded alerts παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρήση των κωδικών χρώματος. Η κωδικοποίηση χρωμάτων σχετίζεται με την ενημέρωση των πολιτών που βρίσκονται σε κίνδυνο, καθώς και του προσωπικού πρώτης ανταπόκρισης, σχετικά με τη σοβαρότητα της κατάστασης και τον κίνδυνο που αυτή ελλοχεύει ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.

Το πρότυπο ISO 22324 περιγράφει διάφορα χρώματα και πώς αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

• Κόκκινο: συνδέεται με τον κίνδυνο και θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να ενημερώσει τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο να λάβουν αμέσως τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας.
• Κίτρινο: σχετίζεται με προειδοποίηση και θα πρέπει να χρησιμοποιείται έτσι ώστε οι πολίτες που πιθανόν κινδυνεύουν να προετοιμαστούν κατάλληλα και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.
• Πράσινο: συνδέεται με μια ασφαλή κατάσταση και θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως ενημερωτικό σήμα. Σε αυτή την κατάσταση δεν απαιτείται οποιαδήποτε ενέργεια.

Επιπλέον, μαύρο, μοβ, μπλε και γκρίζο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή πρόσθετων μηνυμάτων, όπως θανατηφόρο κίνδυνο, συμπληρωματικές πληροφορίες ή όταν υπάρχει έλλειψη πληροφοριών.

Είναι κοινά παραδεκτό ότι η εγκληματικότητα αυξάνεται με γοργό ρυθμό. Μια πιθανή υποχρεωτική εφαρμογή των Προτύπων για την πρόληψη του εγκλήματος σε Εθνικό επίπεδο, θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση των κρουσμάτων βίας, παραβατικότητας και εγκληματικότητας. Το αποτέλεσμα θα ήταν η καλύτερη ποιότητα ζωής των πολιτών.

* Η Άννα Διονυσίου είναι Πολιτικός Μηχανικός και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS).