Η συνέχιση της λειτουργίας της Eurocypria υπό το καθεστώς με το οποίο ιδρύθηκε το 1992 ως εταιρεία χαμηλού κόστους, θα αποτελούσε και τη σωτηρία των Κυπριακών Αερογραμμών (ΚΑ), δήλωσε την Τετάρτη  στην ad hoc κοινοβουλευτική επιτροπή για το θέμα ο Κίκης Λαζαρίδης, ο οποίος προήδρευε της εταιρείας στην υπό εξέταση χρονική περίοδο από 18/3/1989 έως 5/5/1993.

Η εταιρεία Eurocypria, θυγατρική των Κυπριακών Αερογραμμών πρωτολειτούργησε το 1992 ως εταιρεία κυρίως ναυλωμένων πτήσεων. Όπως είπε ο κ. Λαζαρίδης, η εταιρεία δημιουργήθηκε αφού εκείνη την εποχή έμπαιναν στην αγορά οι εταιρείες ναυλωμένων πτήσεων, ενώ υπήρξαν πολλά αεροπλάνα που είχαν αγοραστεί από τις Κυπριακές Αερογραμμές κατά την προηγούμενη περίοδο (9 Airbus) και έπρεπε να αξιοποιηθούν. Κατά τους πρώτους εννέα μήνες της η Eurocypria είχε κέρδος €2,1 εκ., ενώ το 1993 είχε κέρδος €540 χιλιάδες.

Ο κ. Λαζαρίδης ανέφερε ότι αν παρέμενε η Eurocypria εταιρεία χαμηλού κόστους αυτό θα ήταν η σωτηρία των ΚΑ. Όπως είπε μπορεί να έκλειναν οι ΚΑ αλλά να έμενε η Eurocypria ως χαμηλού κόστους εταιρεία, μπορεί και με 10 αεροπλάνα σε σχέση με το σημερινό τουριστικό ρεύμα.

«Πίστευα ακράδαντα ότι η Κύπρος χρειαζότανε εταιρεία χαμηλού κόστους», είπε.

Ανέφερε ωστόσο ότι μετά την αποχώρησή του η εταιρεία άλλαξε πορεία και έγινε κάτι άλλο. Ξεκαθάρισε επίσης ότι η Eurocypria δεν επωφελήθηκε σε τίποτα από τις ΚΑ, ούτε πήρε τίποτα πιο φθηνά η δωρεάν.

Όσον αφορά τις αρνητικές συγκυρίες της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου ο κ. Λαζαρίδης ανέφερε ότι ήταν μια καταστροφική συγκυρία για τον τομέα των αερομεταφορών, και πως σύμφωνα με την ΙΑΤΑ είχαν δημιουργηθεί ζημιές 16 δισ. στον τομέα των αερομεταφορών, ενώ παράλληλα υπήρχε διεθνής οικονομική ύφεση και ο πόλεμος του Κόλπου. O κ. Λαζαρίδης ανέφερε ότι το ΔΣ, του οποίου προΐστατο, ετοίμασε ένα στρατηγικό σχέδιο για τις ΚΑ ενόψει και της επερχόμενης φιλελευθεροποίησης των αερομεταφορών, στο οποίο ενσωματώθηκαν και εισηγήσεις Προέδρων πολλών αεροπορικών εταιρειών διεθνώς, με τους οποίους είχε συναντήσεις.

Ένα από τα βασικά σημεία που άγγιξε το συγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο, ήταν σύμφωνα με τον κ. Λαζαρίδη το υπεράριθμο προσωπικό και οι υπερβολικές απαιτήσεις του προσωπικού που κέρδιζε όσα ήθελαν με στήριξη από κυβερνήσεις. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως ενώ η βάση της εταιρείας ήταν στη Λάρνακα, για σκοπούς προσωπικού η βάση της εταιρείας ήταν στη Λευκωσία ώστε να παίρνουν επίδομα όσοι πήγαιναν στη Λάρνακα. Πρόσθεσε ότι στην περίοδο της προεδρίας του κατάφεραν να μειώσουν το προσωπικό κατά 161 υπαλλήλους με πολύ μεγάλη δυσκολία, ενώ κατάργησαν τις 3 ημέρες διανυκτέρευσης των πιλότων που πήγαιναν στο Λονδίνο.

Είπε επίσης ότι θεωρεί πως δεν έγιναν σημαντικά λάθη κατά τη διάρκεια της θητείας του. Όπως ανέφερε, άλλαξαν εντελώς τα δεδομένα μετά τη φιλελευθεροποίηση και οι Κυπριακές Αερογραμμές όπως ήταν τότε δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν, αφού είχαν υπεράριθμο προσωπικό. Πρόσθεσε ότι η Eurocypria άλλαξε τα δεδομένα της και βυθίστηκε, αφού μόλις πρωτολειτούργησε είχε φέρει εξαιρετικούς πιλότους από το εξωτερικό με τα μισά λεφτά και νέο προσωπικό μακριά από τα βαρίδια των ΚΑ και τη διαρκή απειλή απεργιών.

Σύμφωνα με βιβλίο το οποίο έγραψε ο κ. Λαζαρίδης για το θέμα και διένειμε στα μέλη της Επιτροπής, το 1982 αυξήθηκε κατά 80% ο αριθμός των υπαλλήλων στις ΚΑ, ενώ το 1987 η παραγωγικότητα ανά υπάλληλο ήταν από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη σε σχέση με αντίστοιχες εταιρείες, με παράλληλο πολύ υψηλό κόστος.

Στη συνεδρία τέθηκε και το θέμα των πώλησης του μετοχικού κεφαλαίου των Βρετανικών Αερογραμμών στις ΚΑ κίνηση που χαρακτηρίστηκε ως λανθασμένη από τον κ. Λαζαρίδη.

Σε σχέση με τις πολιτικές παρεμβάσεις και τη συμμετοχή των κομμάτων στο Διοικητικό Συμβούλιο των ΚΑ, ο κ. Λαζαρίδης δήλωσε ότι δεν είχε παρέμβαση ποτέ από κανέναν κατά τη διάρκεια της θητείας του, ούτε και από τους λεγόμενους «κομισάριους» των κομμάτων στο ΔΣ. Ωστόσο ανέφερε ότι όποτε υπήρχαν προεκλογικές περίοδοι το προσωπικό των ΚΑ αυξανόταν.

Είπε επίσης ότι οι κατά καιρούς Υπουργοί Εργασίας τάσσονταν υπέρ του προσωπικού, ενώ σε μια συγκεκριμένη περίπτωση σε προσπάθεια του Υπουργού Εργασίας να παρέμβει για να ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας στις ΚΑ, ο ίδιος ζήτησε την παρέμβαση του τότε Προέδρου Γιώργου Βασιλείου ο οποίος ανταποκρίθηκε θετικά.

Πρόσθεσε ότι ήταν δύσκολες οι εργασιακές σχέσεις και προσπάθησε να έχει πολύ καλές σχέσεις με τους εργαζομένους, ωστόσο δεν βοηθούσε και το γεγονός ότι υπήρχαν δύο διαφορετικές κομματικές συντεχνίες και συχνά ήταν περισσότερο απαιτητικοί από ότι έπρεπε, όπως είπε.

Το τότε μέλος του ΔΣ των ΚΑ, Μάριος Ηλιάδης ανέφερε ότι καμιά εταιρεία δεν θα μπορούσε να επιβιώσει σε εκείνο το περιβάλλον με το εργασιακό καθεστώς που είχαν οι ΚΑ και δημιουργήθηκε σε εποχές προστατευτισμού. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η απομάκρυνση των Βρετανικών Αερογραμμών ήταν καθοριστικά αρνητική στην πορεία της εταιρείας. Είπε ότι κατά την υπό εξέταση περίοδο κατεβλήθη προσπάθεια να παρθούν διορθωτικά μέτρα, αλλά το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον δεν επέτρεπε τις αλλαγές.

Ωστόσο το τότε μέλος του ΔΣ Ανδρέας Φιλίππου ανέφερε ότι η αποξένωση των Βρετανικών Αερογραμμών από το κεφάλαιο των ΚΑ δεν ήταν απαραίτητα κακή απόφαση, αφού η βρετανική εταιρεία είχε αντιταχθεί πολλές φορές στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και άσκησε πιέσεις για την αγορά συγκεκριμένων βρετανικών αεροπλάνων.

Εκ μέρους της ΣΗΔΗΚΕΚ ΠΕΟ ο Γιαννάκης Σουρουλλάς ανέφερε ότι την εποχή εκείνη δεν βοηθήθηκε όσο θα έπρεπε και δεν στηρίχθηκε όσο θα έπρεπε ο νέος Πρόεδρος και το ΔΣ από τις συντεχνίες και ιδιαίτερα από άλλες συντεχνίες με πολύ πιο έντονη παρουσία τότε από την ΠΕΟ. Ανέφερε ωστόσο ότι είναι λάθος να επιρρίπτεται τόσο μεγάλο μερίδιο ευθύνης στους εργαζόμενους, αφού υπήρξαν λανθασμένες αποφάσεις από τα εκάστοτε ΔΣ με σημαντικό κόστος, ενώ η εταιρεία δραστηριοποιήθηκε σε ένα πολύ ανταγωνιστικό τομέα.

Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της Επιτροπής ο Πρόεδρός της Νίκος Τορναρίτης ανέφερε ότι το μήνυμα που βγαίνει από τις μέχρι τώρα εργασίες της συγκεκριμένης Επιτροπής είναι ότι όπου υπήρχε μονοπώλιο και κρατικός και κομματικός παρεμβατισμός τα πράγματα δεν πήγαιναν καθόλου καλά, κάτι που πρέπει να παραδειγματίσει όλους.

Πρόσθεσε ότι ένας από τους λόγους που συζητείται η αποκρατικοποίηση είναι «για να μην φθάσουμε στα συμπεράσματα και τα αποτελέσματα που είχαν οι ΚΑ και η Eurocypria». Διαβεβαίωσε ότι ο ΔΗΣΥ δεν θα δώσει ποτέ λευκή επιταγή σε κανέναν και δεν θα επιτρέψει το ξεπούλημα των ημικρατικών οργανισμών, ενώ δεν πρόκειται να θυματοποιηθεί κανένας απολύτως υπάλληλος ημικρατικών οργανισμών. Αντίθετα, είπε, ο ΔΗΣΥ, μέσω του Προέδρου του, χθες κατέθεσε προτάσεις οι οποίες είναι πολύ εποικοδομητικές.