Ο ιδρυτής του WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ, επέστρεψε στην Αυστραλία την Τετάρτη, αφού παραδέχτηκε ότι αποκάλυψε μυστικά της άμυνας των ΗΠΑ, μετά από συμφωνία, που προέβλεπε να αφεθεί ελεύθερος.

Ο Ασάνζ προσγειώθηκε στην Καμπέρα με ιδιωτικό τζετ, γεγονός που αποτελεί την τελευταία πράξη ενός διεθνούς δράματος που τον οδήγησε από μια πενταετία στη φυλακή υψίστης ασφαλείας Μπέλμαρς στη Βρετανία, σε μια δικαστική αίθουσα σε ένα νησιωτικό έδαφος των ΗΠΑ στον Ειρηνικό και, τελικά, στην πατρίδα του.

Με μαζεμένα τα άσπρα μαλλιά του, ο Ασάνζ ύψωσε τη γροθιά του καθώς έβγαινε από την πόρτα του αεροπλάνου, διασχίζοντας τον δίαυλο για να αγκαλιάσει πρώτα τη γυναίκα του, Στέλλα, και μετά τον πατέρα του.

Δεκάδες φωτογράφοι και ρεπόρτερ κοίταξαν μέσα από την περίφραξη του αεροδρομίου για να δουν τον Ασάνζ, ο οποίος φορούσε ένα σκούρο κοστούμι, λευκό πουκάμισο και καφέ γραβάτα.

«Θα μπορεί να περνά ποιοτικό χρόνο με τη σύζυγό του Στέλλα και τα δύο του παιδιά, θα μπορεί να περπατάει πάνω-κάτω στην παραλία και να νιώθει την άμμο μέσα από τα δάχτυλα των ποδιών του τον χειμώνα», είπε νωρίτερα την Τετάρτη ο πατέρας του Ασάνζ, Τζον Σίπτον.

“Ώρα για ανάρρωση”

Ο χρόνος της φυλακής είχε επηρεάσει αρνητικά τον Ασάνζ, ο οποίος δεν παρακολούθησε τη συνέντευξη Τύπου των WikiLeaks αναφορικά με την επιστροφή του, είπε η σύζυγός του στους δημοσιογράφους.

«Πρέπει να καταλάβετε, χρειάζεται χρόνο, πρέπει να αναρρώσει, και αυτή είναι μια διαδικασία», είπε, εμφανώς συγκινημένη.

«Σας παρακαλώ να μας δώσετε χώρο, να μας δώσετε ιδιωτικότητα, να βρούμε τη θέση μας, να αφήσετε την οικογένειά μας να είναι μια οικογένεια», τόνισε.

Η μακροχρόνια μάχη του Ασάνζ με τους εισαγγελείς των ΗΠΑ έλαβε απροσδόκητο τέλος στο Σαϊπάν στα νησιά των Βορείων Μαριανών, όπου ένας δικαστής αποδέχθηκε την ενοχή του για μία μόνο κατηγορία αυτή της συνωμοσίας για τη λήψη και τη διάδοση πληροφοριών εθνικής άμυνας.

Ο χώρος του δικαστηρίου επιλέχθηκε λόγω της απροθυμίας του Ασάνζ να πάει στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες και λόγω της γειτνίασης του με την Αυστραλία.

Στο πλαίσιο των παρασκηνιακών νομικών διαπραγματεύσεων με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, καταδικάστηκε στο διάστημα που είχε ήδη εκτίσει στο Λονδίνο – πέντε χρόνια και δύο μήνες – και αφέθηκε ελεύθερος.

«Θα μπορέσεις να βγεις από αυτή την αίθουσα ελεύθερος», του είπε ο δικαστής στο Σαϊπάν.

Ο Ασάνζ είχε δημοσιεύσει εκατοντάδες χιλιάδες εμπιστευτικά έγγραφα των ΗΠΑ στον ιστότοπο καταγγελιών WikiLeaks από το 2010.

Έγινε ήρωας για τους υποστηρικτές της ελευθερίας του λόγου, αλλά κακοποιός για εκείνους που πίστευαν ότι είχε θέσει σε κίνδυνο πηγές ασφάλειας και πληροφοριών των ΗΠΑ.

“Η υπόθεση Ασάνζ έχει καθυστερήσει πάρα πολύ”

«Δουλεύοντας ως δημοσιογράφος, ενθάρρυνα την πηγή μου να παράσχει υλικό που λέγεται ότι ήταν απόρρητο», είπε ο Ασάνζ στο δικαστήριο.

Η δικηγόρος του Ασάνζ, Τζεν Ρόμπινσον, είπε στους δημοσιογράφους ότι πρόκειται για μια “ιστορική μέρα” που “βάζει τέλος σε 14 χρόνια νομικών μαχών”.

«Τερματίζει επίσης μια υπόθεση που έχει αναγνωριστεί ως η μεγαλύτερη απειλή για την Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ στον 21ο αιώνα», είπε.

Αφού έφτασε στην Καμπέρα, ο Ασάνζ είπε στον Αυστραλό Πρωθυπουργό, Άντονι Αλμπανέζε, τηλεφωνικά «ότι του έσωσε τη ζωή», είπε η δικηγόρος στους δημοσιογράφους.

Ο Αλμπανέζε είπε ότι είναι «πολύ ευχαριστημένος» από το αποτέλεσμα. «Ανεξάρτητα από τις απόψεις σας για τις δραστηριότητές του, και θα ποικίλλουν, η υπόθεση του κ. Ασάνζ έχει καθυστερήσει πάρα πολύ», είπε στο κοινοβούλιο στην Καμπέρα.

Τα Ηνωμένα Έθνη χαιρέτισαν επίσης την απελευθέρωση του Ασάνζ, λέγοντας ότι η υπόθεση είχε εγείρει ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ωστόσο, ο τέως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, κατήγγειλε τη συμφωνία στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ως «λάθος δικαιοσύνης» που «ατιμάζει την υπηρεσία και τη θυσία των ανδρών και των γυναικών των Ενόπλων Δυνάμεών μας».

Αποκλείστηκε από τις ΗΠΑ

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δήλωσε μετά την ακρόαση ότι απαγορεύτηκε στον Ασάνζ να επιστρέψει εκεί χωρίς άδεια.

Οι αμερικανικές αρχές ήθελαν να δικάσουν τον Ασάνζ για αποκάλυψη στρατιωτικών μυστικών σχετικά με τους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Κατηγορήθηκε από ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ το 2019 για 18 κατηγορίες που απορρέουν από τη δημοσίευση εγγράφων εθνικής ασφάλειας από το WikiLeaks.

Το υλικό που κυκλοφόρησε μέσω του WikiLeaks περιελάμβανε βίντεο που δείχνει αμάχους να σκοτώνονται από πυρά αμερικανικού ελικοπτέρου στο Ιράκ το 2007. Ανάμεσα στα θύματα ήταν ένας φωτογράφος και ένας οδηγός από το Reuters.

Ο Ασάνζ συνελήφθη το 2019 και κρατήθηκε στη φυλακή Μπέλμαρς, ενώ αγωνιζόταν για μη έκδοση στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Είχε περάσει επτά χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο για να αποφύγει την έκδοσή του στη Σουηδία, όπου αντιμετώπισε κατηγορίες για σεξουαλική επίθεση που τελικά αποσύρθηκαν.

Παντρεύτηκε στη φυλακή

Ο Ασάνζ γνώρισε τη σύζυγό του Στέλλα ενώ βρισκόταν στην πρεσβεία και το ζευγάρι παντρεύτηκε σε μια τελετή στη φυλακή Μπέλμαρς του Λονδίνου. Έχουν δύο μικρά παιδιά.

Η ανακοίνωση της συμφωνίας έγινε δύο εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη εμφάνιση του Ασάνζ στο δικαστήριο στη Βρετανία για να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης που ενέκρινε την έκδοσή του στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Ουάσιγκτον είχε κατηγορήσει τον Ασάνζ βάσει του νόμου περί κατασκοπείας του 1917 και οι υποστηρικτές του προειδοποίησαν ότι κινδύνευε να καταδικαστεί σε 175 χρόνια φυλάκιση.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση υπέβαλε επίσημο αίτημα τον Φεβρουάριο και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, είπε ότι θα το εξετάσει, δημιουργώντας ελπίδες στους υποστηρικτές του Ασάνζ ότι η δοκιμασία του μπορεί να τελειώσει.

Η συμφωνία δεν ήταν εντελώς απροσδόκητη. Ο Μπάιντεν δεχόταν αυξανόμενες πιέσεις να αποσύρει τη μακροχρόνια υπόθεση εναντίον του Ασάνζ.