Της Ανδρούλας Γκιούρωφ

Η ανθελληνική ρητορική και οι ανθελληνικές ενέργειες της Τουρκίας βρίσκονταν εδώ και καιρό  στο αποκορύφωμα τους .Μετά τους καταστροφικούς, πολύνεκρους σεισμούς στην Τουρκία και την ανθρωπιστική στάση που τήρησε η Ελλάδα , η Άγκυρα τήρησε μια υποτυπώδη «εκεχειρία».

 Ωστόσο η  συστηματική παραβίαση του εναέριου και θαλάσσιου χώρου Ελλάδας και Κύπρου γίνεται συστηματικά εδώ και χρόνια και πλέον δεν αποτελεί  είδηση. Έχουμε συνηθίσει τις προκλήσεις του «Oruch Race» και την εργαλειοποίηση  πλήθους μεταναστών σε Ελλάδα και Κύπρο. Μέσα σε όλα αυτά ήταν και  το μνημόνιο συνεργασίας με τη Λιβύη στο πεδίο των ενεργειακών πόρων… Οι πριν λίγο καιρό  ανοιχτές απειλές του Σουλτάνου που προειδοποιούσε πως  «θα έλθουμε ξαφνικά  ένα βράδυ»  καθώς και οι αναφορές του στις σφαγές στη Μικρά Ασία του 1922, είχαν προκαλέσει ανησυχίες για τους στόχους της Άγκυρας.

Είναι γνωστό  πως όλα τα παραπάνω βασίζονται στη θέση του νεοοθωμανισμού που προώθησε ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου στο βιβλίο «Στρατηγικό βάθος». Βεβαίως ο Νταβούτογλου  τη «μεγάλη στρατηγική» του την στήριξε στις εκθέσεις του Νιχάτ Ερίμ το 1956 του τότε σύμβουλου του Τούρκου πρωθυπουργού Μεντερές .

Όσον αφορά το «στρατηγικό βάθος», ας μην ξεχνάμε ότι, σύμφωνα με τον Νταβούτογλου στον εσωτερικό και στενότερο κύκλο των Τουρκικών γεωπολιτικων συμφερόντων, μαζί με την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο, εμπίπτει μια χώρα η οποία πρόσφατα έγινε αποδεκτή στο ΝΑΤΟ με τίμημα σημαντικών συμβιβασμών από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Είναι η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.

Γιατί αναφέρουμε τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας; Ως μέλος του ΝΑΤΟ και εν δυνάμει  υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας είναι υποχρεωμένη να συμμορφώνεται αυστηρά με τις ευρωπαϊκές και ευρωατλαντικές αξίες, συμπεριλαμβανομένης της απουσίας διαφορών και διεκδικήσεων οποιουδήποτε τύπου με γειτονικές χώρες. Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση «ρητορικής μίσους». Λόγω μη συμμόρφωσης με αυτές τις θεμελιώδεις απαιτήσεις, η Ελλάδα άσκησε βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στο Σύμφωνο το 2008. Με κόστος πολλών διπλωματικών προσπαθειών με τη Συμφωνία των Πρεσπών, οι διμερείς διαφορές διευθετήθηκαν και η Ελλάδα άναψε το πράσινο φως στα Σκόπια. Παράλληλα με τις Πρέσπες, τα Σκόπια διαπραγματεύτηκαν και με τη Βουλγαρία, ένα άλλο μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, με την οποία η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας είχε προβλήματα. Όταν το καλοκαίρι του 2017, με τίμημα πολλών συμβιβασμών, οι δύο χώρες υπέγραψαν Συνθήκη Φιλίας και Καλής Γειτονίας, φαινόταν ότι τα προβλήματα επρόκειτο να επιλυθούν. Ως αποτέλεσμα των συμβιβασμών που έγιναν από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, τον Μάρτιο του 2020 η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας έγινε πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ. 

Προφανώς στα Σκόπια θεώρησαν  ότι εφόσον έγινε η δουλειά τους   πολύ γρήγορα,  θυμήθηκαν και επανήλθαν στις παλιές τους συνήθειες. Όχι μόνο επανάφεραν  ξανά τη «ρητορική  του μίσους», αλλά κατέφυγαν και σε «πράξεις μίσους». Πριν λίγο καιρό , στην καρδιά των Σκοπίων δέχθηκε επίθεση και λεηλατήθηκε το Πολιτιστικό και Πληροφοριακό Κέντρο της Βουλγαρίας στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Μόνο το τελευταίο εξάμηνο πυρπολήθηκε ο βουλγαρικός πολιτιστικός σύλλογος στη Μπίτολα. Ένοπλοι πυροβόλησαν κατά του γραφείου τoυ βουλγαρικoύ σύλλογου στην Οχρίδα και δύο μήνες αργότερα ο γραμματέας του ξυλοκοπήθηκε βάναυσα. Το γεγονός ότι ο εμπρηστής καταδικάστηκε με αναστολή και στον ξυλοκοπημένο νεαρό αρνήθηκαν την ιατρική περίθαλψη, είναι ενδεικτική  για  τον ρόλο των αρχών των Σκοπίων. Επιπλέον, στις αρχές Φεβρουαρίου, απαγορεύτηκε η πρόσβαση στο έδαφος της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας σε εκατοντάδες Βούλγαρους που θέλησαν να αποτίσουν φόρο τιμής στον τάφο  του  εθνικού  ήρωα  της Βουλγαρίας Γκεόργκι Ντέλτσεφ που βρίσκεται στα Σκόπια. Ο Ντέλτσεφ μαχητής κατά των Τούρκων και του οθωμανικού ζυγού τιμάται εξίσου τόσο στη Βουλγαρία όσο και στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Ο Γ. Ντέλτσεφ είναι για τη Σόφια και τα Σκόπια όπως  είναι ο Καραϊσκάκης για την Ελλάδα…

Ας επιστρέψουμε ξανά στην Τουρκία. Η Άγκυρα έλαβε το καθεστώς υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ τον Δεκέμβριο του 1999 και οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2005. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρξε καμία πρόοδος από τότε  και η Τουρκία οδεύει σταδιακά προς μια ολοένα και πιο ανεξάρτητη πολιτική και έχει δηλώσει επανειλημμένα την επιθυμία της να γίνει παίκτης γεωπολιτικής σημασίας. Αναπόσπαστο μέρος αυτής της φιλοδοξίας είναι η εγγύηση της τουρκικής επιρροής στον καθορισμένο «εσωτερικό κύκλο» των τουρκικών γεωπολιτικών συμφερόντων, δηλαδή στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο. Το καθεστώς της Πρίστινα δεν επιτρέπει καν να σκεφτόμαστε την ένταξη στην ΕΕ. Στον δρόμο για πιθανή ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τα Τίρανα «πηγαίνουν » πακέτο με τα Σκόπια, προκαλώντας σωρεία προκλήσεων εναντίον της  Σόφιας.

Πιο πρόσφατα, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας Rumen Radev δήλωσε στις Βρυξέλλες ότι, δεδομένης της μη τήρησης των δεσμεύσεων προς τη Σόφια και της κλιμακούμενης αντιβουλγαρικής εκστρατείας, η επιστροφή του βουλγαρικού βέτο στις προενταξιακές διαπραγματεύσεις της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας είναι κάτι παραπάνω από πιθανή.

Σαχ ματ! Ο «εσωτερικός κύκλος» είναι ελεύθερος και η οικοδόμηση της νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μπορεί να ξεκινήσει. Ο «Αττίλας» προχωρεί.