Του Νίκου Κατσουρίδη
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής όλοι συμφωνούσαν και ορθά, ότι θα έπρεπε ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αναλάβει πρωτοβουλίες για να σπάσει το αδιέξοδο στο κυπριακό. Τώρα που έχει εγκατασταθεί ο νέος Πρόεδρος και ανέλαβε ορισμένες πρωτοβουλίες, φυσιολογικά υπάρχουν και θετικές αντιδράσεις, και επιφυλάξεις, ενδεχομένως και διαφωνίες στη συνέχεια.
Το ζητούμενο όμως δεν είναι αυτό. Δεν πρέπει να είναι αυτό. Δηλαδή μόνο η έκφραση κρίσης, άποψης για τις πρωτοβουλίες του Προέδρου. Επιβάλλεται μπροστά στο πρωτοφανές αδιέξοδο στο κυπριακό να υπάρξουν και προτάσεις. Για παράδειγμα θα μπορούσαν και έχουν καθήκον τα Κόμματα να προτείνουν στην επόμενη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου νέες πρωτοβουλίες. Αλλά και ο Πρόεδρος οφείλει να ζητήσει να καταθέσουν προτάσεις.
Είναι προφανές στον καθένα ότι δεν αρκεί για άρση του αδιεξόδου, η θέση και η δήλωση ετοιμότητας από μέρους της ε/κ πλευράς όπως επαναρχίσουν οι συνομιλίες από το σημείο που έχουν διακοπεί. Κάτι τέτοιο δεν θα προκύψει απλά και μόνο επειδή θα το δηλώνουμε καθημερινά. Πρέπει να καμφθεί η τουρκική άρνηση. Άρα πρώτα θα πρέπει να οδηγηθούν, Τουρκία και τ/κ πλευρά στο τραπέζι των συνομιλιών και έπειτα να αρχίσουν οι συνομιλίες. Οι πρωτοβουλίες αυτόν τον στόχο πρέπει να έχουν. Να επιστρέψει η Τουρκία και η τ/κ πλευρά στις συνομιλίες εντός των παραμέτρων του ΟΗΕ.
Σε τι μπορεί να συνίστανται αυτές οι πρωτοβουλίες; Σίγουρα θα πρέπει να εμπεριέχουν ιδέες και προτάσεις οι οποίες θα αναζωπυρώσουν το ενδιαφέρον του διεθνούς παράγοντα για την επίλυση του κυπριακού αλλά και να σπρώξουν την Τουρκία σε μια πιο θετική στάση. Πως θα την σπρώξουν; Θα την σπρώξουν αν οι προτάσεις που τίθενται ενώπιον του διεθνούς παράγοντα δημιουργούν στην Τουρκία, την αίσθηση και παράλληλα τις προϋποθέσεις, να έχει και η ίδια όφελος από μια θετική στροφή στο κυπριακό. Και κύρια να έχει όφελος από μια επίλυση του κυπριακού στα πλαίσια εκείνα που θα αποδώσουν ένα κανονικό κράτος.
Είναι εύκολο εγχείρημα; Όχι. Είναι αναμενόμενο όλες οι νέες πρωτοβουλίες και ιδέες να είναι πλήρως επιτυχείς και χωρίς κενά; Όχι. Είναι δυνατόν κάτι νέο να γίνει εύκολα και άμεσα αποδεκτό; Όχι. Τι χρειάζεται λοιπόν; Χρειάζεται συνέχεια και συνέπεια. Χρειάζεται μέσα από τη διαβούλευση εσωτερικά, π.χ. στο Εθνικό Συμβούλιο, ενδεχομένως να βελτιωθούν ή και να προσαρμοσθούν. Το ίδιο μπορεί να συμβεί κατά τη διαβούλευση με Ελλάδα, άλλα φιλικά κράτη όπως η Γαλλία, καθώς και με Ευρωπαϊκή Ένωση και Ο.Η.Ε. Ένα είναι το σίγουρο. Χωρίς νέες πρωτοβουλίες πολύ δύσκολα η Τουρκία θα επανέλθει στο τραπέζι των συνομιλιών.
Ένα άλλο δεδομένο είναι και το εξής, το οποίο επίσης θα πρέπει να ξεκαθαρίσει σε επίπεδο Εθνικού Συμβουλίου. Η καλή θέληση της ε/κ πλευράς έχει όρια ή θα προσαρμοζόμαστε συνεχώς στις εκάστοτε νέες τουρκικές απαιτήσεις και διεκδικήσεις; Είναι διατεθειμένη η πλευρά μας να αποδέχεται χωρίς καμιά αντίδραση, την στάση ίσων αποστάσεων, από πλευράς Γραμματείας Ηνωμένων Εθνών; ΄Η μήπως επιβάλλεται να ζητήσει όπως η προώθηση των αποφάσεων του ΟΗΕ, ο σεβασμός και εφαρμογής τους, είναι καθήκον, κυρίως, των εκπροσώπων του ΟΗΕ. Αυτών δηλαδή που είναι ταγμένοι θεματοφύλακες των αποφάσεων του Οργανισμού. Αυτών που είναι εντολοδόχοι του και υπεύθυνοι για την προώθηση και εφαρμογή των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης και ειδικά του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τουλάχιστον για τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, τους βοηθούς του κ.ο.κ, είναι και πρέπει να είναι υποχρέωση και καθήκον. Όπως και για την ε/κ πλευρά φυσικά.
Στο επόμενο Εθνικό Συμβούλιο ο Πρόεδρος θα πρέπει να ενημερώσει για τις ενέργειες του, να εξηγήσει και να τεκμηριώσει. Την ίδια ώρα από την πρώτη – πρώτη συνεδρία υπο την Προεδρία του θα πρέπει να θέσει δύο ζητήματα. Πρώτον να υπογραμμίσει την ανάγκη για εχεμύθεια, έστω και αν δεν είναι εύκολο να γίνει σεβαστό το αίτημα του. Δεύτερον να ζητήσει όπως οι συζητήσεις στο Εθνικό Συμβούλιο να μην είναι κατά κύριο λόγο απλά επανάληψη των γνωστών θέσεων εκάστου Κόμματος. Να μην είναι δηλαδή παράλληλες, μονόλογες, κουραστικές επαναλήψεις των ιδίων θέσεων που διατυπώνονται χρόνια τώρα φορτικά. Να είναι κυρίως απόψεις επι του πρακτέου. Προτάσεις που θα βοηθούν να προωθηθεί το ζητούμενο στη δεδομένη στιγμή. Αυτά είναι αναγκαίο να τεθούν.
Πέραν όσων αφορούν τον Πρόεδρο, θα πρέπει και οι ηγέτες των Κομμάτων με σαφήνεια, και τεκμηρίωση να διατυπώσουν τις δικές τους απόψεις και προτάσεις. Χρονικά περιθώρια δεν υπάρχουν. Περιθώρια για τη γνωστή τακτική «περίμενε να δούμε» επίσης δεν υπάρχουν. Ούτε για την προσέγγιση «άστον να δούμε που το πάει και ενεργούμε αναλόγως». Αν όντως διαπιστώνεται ότι βρισκόμαστε στις 12 για το κυπριακό, θα πρέπει να αποδειχθεί στην πράξη.
Αυτή η πρώτη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου υπό τον νέο Πρόεδρο, στην παρουσία δύο νέων πολιτικών ηγετών, του κ. Στεφάνου ως Γ.Γ. της Κ.Ε του ΑΚΕΛ και της κ. Αννίτας Δημητρίου ως Προέδρου του ΔΗ.ΣΥ, των δύο μεγαλύτερων Κομμάτων, ας δώσει ένα νέο, καλύτερο και ελπιδοφόρο μήνυμα προς τον κυπριακό λαό.
