• Παύλος Ξιούτας – Λαογράφος, λόγιος, εκπαιδευτικός και κοινωνικός παράγοντας • Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες η Επετηρίδα Εκδηλώσεων και Δράσεων του «2008: Έτος Παύλου Ξιούτα»

«Εδώ, σ’ αυτή τη φτωχή γη

κε΄ται ένας άντρας.

Μίλησε πάντα τη γλώσσα της αλήθειας

που του υπέβαλλε η ψυχή και το κορμλι του.

Απέτυχε. Δεν σήκωναν οι ανθρωποι το φως του.

Μην τον μιμηθείς.»

(Παύλος Ξιούτας, 6/12/1974)*

Παύλος Ξιούτας – Λαογράφος, λόγιος, εκπαιδευτικός και κοινωνικός παράγοντας. Γεννήθηκε στις 25 του Γενάρη 1908 και πέθανε, σαν σήμερα, πριν 31 χρόνια, στις 2 του Ιούλη 1991.

Με την ευκαιρία της επετείου του θανάτου της εμβληματικής αυτή φυσιογνωμίας της κυπριακής λαογραφίας, της κυπριακής εκπαίδευσης και ευρύτερα τη κυπριακής κοινωνίας, κυκλοφορεί την ερχόμενη βδομάδα η Επετηρίδα Εκδηλώσεων και Δράσεων που πραγματοποιήθηκαν στη δάρκεια του έτους 2008, που ως γνωστό προκηρύχθηκε ως «Έτος Παύλου Ξιούτα», απ’ αφορμή τη συμπλήρωση εκείνη τη χρονιά 100 χρόνων από τη γέννησή του.

Υπενθυμίζεται ότι το Έτος Παύλου Ξιούτα προκηρύχθηκε από την εφημερίδα «Χαραυγή» και το Πανεπιστήμιο Κύπρου και στη διάρκειά του έγιναν σημαντικές εκδηλώσεις και δράσεις που αναδείκνυαν το πολύπλευρο έργο και προσφορά του Παύλου Ξιούτα στην κυπριακή κοινωνία. Όλες οι δραστηριότητες στη διάρκεια του «2008: Έτος Παύλου Ξιούτα» τέθηκαν υπό την αιγίδα του τότε προέδρου της Κυπριακής Δημοκατίας Δημήτρη Χριστόφια.

Την έκδοση της Επετηρίδας ανέλαβε το «Ίδρυμα Λαογραφίας και Αγροτικής Ζωής “Χρίστος Κουρτελλάρης”», ενώ την επεξεργασία των υλικών της έκδοσης έχουν κάνει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Κύπρος Κουρτελλάρης και ο Καθηγητής Μιχάλης Πιερής. Οι πιο πάνω είχαν [μαζί με την Καθηγήτρια Ευφροσύνη Ριζοπούλου – Ηγουμενίδου και τη δημοσιογράφο Δόξα Κωμοδρόμου] και την ευθύνη της οργάνωσης και προτετοιμασίας των εκδηλώσεων στη διάρκεια του Έτους Παύλου Ξιούτα. Δυστυχώς ο Καθηγητής Μιχάλης Πιερής, “έφυγε” πρόωρα και απροσδόκητα

τον περασμένο Νοέμβρη και δεν πρόλαβε να δει την Επετηρίδα τυπωμένη. Όχι τυχαία, λοιπόν, η έκδοση αυτή, ως πρέπουσα και οφειλόμενη τιμή, αφιερώνεται στον Καθηγητή Μιχάλη Πιερή.

Πώς, όμως και γιατί η έκδοση και κυκλοφορία της Επετηρίδας γίνεται σήμερα, εν έτει 2022, επεξηγείται σε εισαγωγικό σημείωμα του Κύπρου Κουρτελλάρη με τίτλο «Έκδοσης διευκρινιστικό ανάγνωσμα…».

Σύντομο βιογραφικό Παύλου Ξιούτα

O Παύλος Ξιούτας γεννήθηκε στις 25 του Γενάρη 1908 στην Kάτω Πάφο, από πατέρα ναυτικό, τον Iωάννη Λ. Ξιούτα, και μητέρα κόρη γεωργών, την Παναγιώτα Iω. Ξιούτα το γένος Nικολή. Tέλειωσε το Δημοτικό και εξατάξιο Γυμνάσιο της Λεμεσού και κατόπιν σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Aθηνών φιλολογία. Aποφοίτησε το 1930. Eπιστρέφοντας στην Kύπρο, από το 1930 μέχρι το 1951 υπηρετεί ως διευθυντής ή καθηγητής φιλολογίας σε διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Κατά σειρά στα: Aνώτερη Σχολή Σολιάς, τετρατάξια Eμπορική Σχολή Πλατρών, Παγκύπριο Γυμνάσιο, Eλληνικό Γυμνάσιο Kερύνειας, τετρατάξιο Γυμνάσιο Mόρφου, εκ νέου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και τέλος στο Γυμνάσιο Γιαλούσας.

Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στις Πλάτρες τη σχολή ανήγειρε ο ίδιος σε έκταση ιδιόκτητης γης 23 στρεμάτων, ενώ στη Γιαλούσα (1950-1951) με τον ίδιο πρωτοστάτη, με εθελοντική δουλειά των κατοίκων και με τη διεξαγωγή εράνων αναγείρει το διώροφο Γυμνάσιο Γιαλούσας με 12 αίθουσες διδασκαλίας, 6 γραφεία, Bιβλιοθήκη, αμφιθέατρον, δύο γυμναστήρια και χωριστά λουτρά για αγόρια και κορίτσια.

Από το 1951 ως το 1960 υπηρετεί σε διάφορα πόστα στην εταιρεία KEO. Κατά την περίοδο 1961 – 1963, διορίζεται Διευθυντής Γραφείου Δημοσίων Πληροφοριών και ως εκ της θέσης αυτής ταξιδεύει σε αποστολές εις την Aίγυπτον, Συρίαν, Tουρκίαν, Eλλάδα, Γερμανίαν, Aμερική. Για λόγους αρχής, παραιτείται της θέσεως και 1963-1968 τελειώνει την σταδιοδρομίαν του ως Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Θηλέων Kύκκου.

Καθόλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ανέπτυξε μεγάλο εθνικό και κοινωνικό έργο, όπως επίσης και σημαντικό συγγραφικό έργο, με κορωνίδα της εργασίας του την τρίτομη συλλογή κυπριακών παροιμιών. Κατά καιρούς έχει κυκλοφορήσει και άλλα βιβλία, τόσο λαογραφικά όσο και λογοτεχνικά. Πέθανε στις 2/7/1991.

• Παύλος Ξιούτας «Ποιητικά Άπαντα» Τόμος Β’, τίτλος ποιήματος “Επιτάφιο Ι” σελ. 155 – έκδοση: εφημερίδα «Χαραυγή», Ιούλιος 2008

Φωτογραφίες:

1. Το εξώφυλλο της Επετηρίδας

2. Ο Παύλος Ξιούτας με τη σύζυγό του

• Ο Πύλος Ξιούτας