Τόσο η Λεπέν όσο και ο Τραμπ στις ΗΠΑ συνιστούν το plan B του δυτικού κατεστημένου. Βλέποντας ότι το σύστημα, δηλαδή η κυριαρχία του, βρίσκεται σε κρίση και μπορεί να απειληθεί σοβαρά, επιχειρούν να επαναλάβουν το πείραμα των ολοκληρωτισμών του μεσοπολέμου, δηλαδή να οικειοποιηθούν την αμφισβήτηση, που αρχικά εκδηλώθηκε «προς τα αριστερά», για να γνωρίσει όμως τις απογοητεύσεις, τις ήττες και τις προδοσίες που περιγράψαμε συνοπτικά σε προηγούμενο μας άρθρο, για να τη βάλουν τελικά, αυτή τη δυσαρέσκεια στην υπηρεσία του ίδιου συστήματος, αλλάζοντας τη βάση της κυριαρχίας του από την ιδεολογία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης στον εθνικισμό. «Οι Γερμανοί ήθελαν να κάνουν επανάσταση, φοβήθηκαν να την κάνουν και την ανέθεσαν στους Ναζί», ήταν η διάγνωση του φροϋδο-μαρξιστή Βίλχελμ Ράιχ, από τους σημαντικότερους ανατόμους του φασιστικού φαινομένου.

Θα μου πείτε, η Λεπέν δεν είναι Χίτλερ. Ούτε όμως και ο Χίτλερ ήταν Χίτλερ στην αρχή της διαδρομής. Στο τέλος κατέληξε να γίνει. Η εποχή μας είναι διαφορετική σε πολλά χαρακτηριστικά της από τον μεσοπόλεμο, αλλά αυτό αφορά μάλλον τις μορφές με τις οποίες εμφανίζονται τα φαινόμενα και τα χρονοδιαγράμματα, όχι τη βαθύτερη ουσία τους και τη δυναμική τους, που προσδιορίζεται, όπως υποστηρίξαμε στα προηγούμενα άρθρα μας, από την ίδια τη μεγάλη κρίση στην οποία μπήκε ο παγκόσμιος καπιταλισμός το 2008, σε συνδυασμό με τις πρωτοφανείς τεχνοκρίσεις που τη συνοδεύουν, εξαιτίας των παραγωγικών δυνάμεων και των τεχνολογιών που διαθέτει η ανθρωπότητα.

Ο αυταρχικός μετασχηματισμός των κοινωνικών σχέσεων και ο αντιδημοκρατικός μετασχηματισμός της κοινωνικής ιδεολογίας, που επιτελούν αυτά τα ρεύματα, διευκολύνουν μακροχρόνια, δεν αντιστρατεύονται την γενίκευση της πορείας του δυτικού καπιταλιστικού συστήματος προς τον πόλεμο (κατά της Ρωσίας, της Κίνας και όλου του Νότου αύριο, κατά των λαϊκών τάξεων της Δύσης, του πολιτισμού και της φύσης, της ανθρώπινης περιλαμβανομένης). Ανεξάρτητα από τα διάφορα κατά καιρούς ζιγκ ζαγκ και διάφορες δημαγωγικές κορώνες, χωρίς πρακτικό αντίκρυσμα.

Εθνικισμός και αντιεθνικισμός

Πρέπει στο σημείο αυτό να κάνουμε ορισμένες διευκρινίσεις. Τα τελευταία τριάντα χρόνια παρακολουθούμε από το καπιταλιστικό δυτικό κατεστημένο μια τεράστια προσπάθεια δαιμονοποίησης και ταύτισης των εννοιών του έθνους, του εθνισμού και του εθνικισμού. Σε αυτήν έχουν συμβάλλει και οι εκπρόσωποι μιας «εκσυγχρονιστικής» ή ακόμα και (πρώην) άκρας «αριστεράς», οι ηγέτες της οποίας επεχείρησαν να βρουν κάποιο ρόλο για τους ίδιους, προσφέροντας μια «αριστερίζουσα» ή και «μαρξίζουσα» ιδεολογική κάλυψη στον «αντιεθνικισμό» των κυρίαρχων δυτικών τάξεων, που δεν είναι παρά η ιδεολογία μιας παγκοσμιοποιημένης πλέον αστικής τάξης, την οποία μάλλον εκπροσωπούν κατά τόπους οι «τοπικοί» ολιγάρχες, με τον ίδιο τρόπο που κυβερνούνταν οι επαρχίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Σαρκοζί για παράδειγμα, όταν επετέθη στη Λιβύη, δεν το έκανε για λογαριασμό των γαλλικών αποικιακών συμφερόντων στην Αφρική, αλλά ως ενεργούμενο του αμερικανο-ισραηλινού κόμματος των Νεοσυντηρητικών.

Βεβαίως ο αντιεθνικισμός αυτός είναι κάλπικος. Τους βρωμάει ο ρώσικος εθνικισμός, τους αρέσει όμως ο ουκρανικός, φιλοναζιστικός εθνικισμός. Τους βρωμάει ο σέρβικος εθνικισμός, τους αρέσει όμως ο (επίσης φιλοναζιστικός) κροατικός και ο αλβανικός. Θεωρούν πρωτόγονο τον αραβικό εθνικισμό, αλλά πολύ δημοκρατικό τον ισραηλινό. Καλωσορίζουν οι πονόψυχοι τους Ουκρανούς πρόσφυγες, πνίγουν όμως ή απελαύνουν τους Αφρικανούς, που οι δικοί τους πόλεμοι προκάλεσαν.

Διότι αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η υποταγή όλων των εθνών, των κρατών και των λαών στη σύγχρονη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, την «Αυτοκρατορία του Νταβός», του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου δηλαδή.

Από την άλλη, έχουμε μια άκρα δεξιά που εξωραίζει και προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τον εθνικισμό. Όταν ο Τραμπ λέει «η Αμερική πρώτα» αυτό που προσπαθεί να κάνει είναι να συσπειρώσει τους Αμερικανούς γύρω από την ιδέα (που είναι βαθιά χωμένη στο κεφάλι τους από όλη την ιστορία τους) ότι είναι ένας ξεχωριστός λαός που δικαιούται να διοικεί όλη την ανθρωπότητα.

Όταν οι Γάλλοι ακροδεξιοί λένε «η Γαλλία στους Γάλλους», εννούν όχι στους Γάλλους πολίτες αφρικανικής ή αραβικής καταγωγής, όχι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Δεν τους απασχολεί όμως, ούτε επικρίνουν την τεράστια, πρωτοφανή επιρροή που έχουν σήμερα οι Αμερικανοί, οι Ισραηλινοί και το μεγάλο Χρηματιστικό Κεφάλαιο στη χώρα του Ντε Γκωλ. Είναι πιο εύκολο να τα βάζεις με τον φουκαρά, παρά με το αφεντικό.

Η συζήτηση για τον εθνικισμό έχει καταντήσει εντελώς παραπλανητική, γιατί τσουβαλιάζει σε μία και μόνη κατηγορία εντελώς διαφορετικά φαινόμενα. Άλλο πράγμα ο εθνικισμός των Ελλήνων κατά των Οθωμανών κατακτητών τους, κατά των Γερμανών στην Κατοχή, κατά των Πιστωτών στην εποχή των Μνημονίων και των Δανειακών, ή των Κυπρίων κατά των δυνάμεων που ήθελαν να τους επιβάλουν τη διάλυση του κράτους τους με το σχέδιο Ανάν, λαο των Αράβων που αγωνίζονται κατά των δυτικών Βαρβάρων που επενέβησαν και ισοπέδωσαν τις χώρες τους. Τελείως διαφορετικό ο εθνικισμός των Αμερικανών εναντίον όλης της υφηλίου, των Γερμανών κατά των φτωχότερων χωρών της ΕΕ. Δεν μπορούμε να τα βάζουμε όλα σε ένα τσουβάλι.

Στην περίπτωση της Γαλλίας υπήρξε ιστορικά ένας προοδευτικός εθνικισμός, αυτός που εξέφρασε η ίδια η Γαλλική Επανάσταση αγωνιζόμενη εναντίον των απολυταρχιών όλης της Ευρώπης, η Κομμούνα του Παρισιού που ξεκίνησε όταν η αστική κυβέρνηση της χώρας ετοιμάστηκε να παραδώσει την πόλη στους Γερμανούς, ο εθνικισμός της γαλλικής γκωλικής και κομμουνιστικής αντίστασης, ο εθνικισμός του Ντε Γκωλ, που κατευθύνθηκε εναντίον της αμερικανικής παντοκρατορίας, ο «εθνικισμός» του Μελανσόν.

Και μπορεί μεν η κυρία Λεπέν να επικαλείται τον ντε Γκωλ, όπως κάνει όλος ο κόσμος στη Γαλλία, μόνο που το δικό της ρεύμα, έστω και αν κάνει πολύχρονη προσπάθεια να μειώσει τη σημασία του γεγονότος, είναι ο ιστορικός κληρονόμος ενός τελείως διαφορετικού τύπου εθνικισμού ή ψευτοεθνικισμού. Του εθνικισμού της αστικής Γαλλίας που υπετάγη στη Γερμανία με τον Πεταίν, ελπίζοντας οπωσδήποτε και σε ορισμένα κέρδη από την κυριαρχία του Τρίτου Ράιχ στην Ευρώπη, του εθνικισμού της OAS, που οργάνωσε πραξικόπημα και απόπειρα δολοφονίας του Ντε Γκωλ, για να εμποδίσει την ανεξαρτησία της Αλγερίας και να συνεχίσει την παράδοση της γαλλικής αποικιοκρατίας. (Αυτό προσπάθησε επίσης να κάνει ο Μακρόν στην Αφρική και απέτυχε παταγωδώς).

Για αυτό και η Λεπέν εκφράζει μια ακόμα χειρότερη εναλλακτική από τον Μακρόν. Φυσικά, μπορεί ένας πολιτικός να απομακρυνθεί από την παράδοσή του. Αμφιβάλλουμε όμως ότι η σημερινή, παγκοσμιοποιημένη γαλλική μπουρζουαζία θα μπορούσε να επιτρέψει την επανάληψη του διαβήματος του Ντε Γκωλ απέναντι στην Αμερική και το ΝΑΤΟ. Μόνο ένα πολύ ισχυρό λαϊκό κίνημα, με σαφή σοσιαλιστική και αντιιμπεριαλιστική στόχευση, θα μπορούσε ίσως να το κάνει αυτό. Είμαστε πολύ μακριά από κάτι τέτοιο.

Παρά την πολύχρονη προσπάθειά της, με τη συνδρομή του τύπου της ολιγαρχίας, να εξωραϊσει την ταυτότητά της, είναι πιθανό η ανάδειξή της Λεπέν στην προεδρία να οδηγήσει σε ένταση του αυταρχισμού κατά των λαϊκών τάξεων, στερώντας τες από δυνατότητες που έχουν ακόμα να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους. Εξίσου πιθανό βέβαια είναι να επιταχύνει μια κοινωνική έκρηξη, μια δυνατότητα που είναι στο ίδιο το DNA της Γαλλίας, μιας χώρας που έκανε τουλάχιστο επτά επαναστάσεις από το 1789.

Ακόμα και αν η ίδια η Λεπέν δεν θελήσει να προχωρήσει σε αυταρχικά μέτρα, θα βρεθεί υπό την πίεση του όλου ρεύματός της, που θα δει σε τυχόν εκλογή της την ιστορική εκδίκησή του μετά από σχεδόν έναν αιώνα εξοστρακισμού του από την κεντρική πολιτική σκηνή.

Συνιστά ασφαλώς τραγωδία και θυμίζει κάπως την πάντα λανθάνουσα δυνατότητα επανάληψης της ευρωπαϊκής ιστορίας, σε ένα περιβάλλον κρίσης, το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της «αντισυστημικής» ψήφου κατευθύνθηκε στην Άκρα Δεξιά και όχι στην Αριστερά, που θα μπορούσε όπως είπαμε να είναι εκείνη τώρα στον δεύτερο γύρο, αν κατέβαινε ενωμένη στον πρώτο ή αν η Λαϊκή Γαλλία ήταν ένα αυθεντικά μαζικό κίνημα παρόν στη βάση της κοινωνίας.

Το παιχνίδι όμως δεν έχει τελειώσει. Ελπίζει κανείς ότι η ήπειρος που παρήγαγε όλες τις ιδέες του σύγχρονου κόσμου θα μπορέσει, μέσα από μια μακρά σειρά κοινωνικών και εκλογικο-πολιτικών εξεγέρσεων, να ξαναγίνει αυτό που κάποτε υπήρξε. Και να μπορέσει έτσι να παράσχει τη συμβολή της στον αγώνα για τη σωτηρία και την προκοπή όλης της ανθρωπότητας.

Konstantakopoulos.gr