Έκρυθμη παραμένει η κατάσταση  στο Καζακστάν,  με τον πρόεδρο Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ να εξουσιοδοτεί τις αρχές επιβολής του νόμου να χρησιμοποιήσουν θανατηφόρα βία για να καταπνίξουν τις διαδηλώσεις.

«Έδωσα εντολή στις αρχές επιβολής του νόμου και στον στρατό να πυροβολήσουν για να σκοτώσουν χωρίς προειδοποίηση» ανακοίνωσε σε έκτακτο διάγγελμά του, το πρωί της Παρασκευής, με φόντο τις διαδηλώσεις λόγω της αύξησης των τιμών των καυσίμων που εξελίχθηκαν σε αντικυβερνητικά καλέσματα.

Σύμφωνα με το ρωσικό δίκτυο RT, ο Τοκάγεφ απέκλεισε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με τους «τρομοκράτες». «Είναι ανοησία. Τι συζητήσεις μπορεί κανείς να κάνει με εγκληματίες και δολοφόνους;» διερωτήθηκε.

Το Καζακστάν αντιμετωπίζει «οπλισμένους και καλά εκπαιδευμένους μαχητές, ντόπιους και ξένους» είπε ο Τοκάγεφ . Περιγράφοντάς τους ως «τρομοκράτες», υποστήριξε ότι πρέπει να «εξαλειφθούν».

Νεκροί και τραυματίες

Νωρίτερα, το υπουργείο Εσωτερικών του Καζακστάν ανέφερε ότι 26 «οπλισμένοι εγκληματίες» σκοτώθηκαν και πάνω από 3.000 συνελήφθησαν, ενώ στις τάξεις των δυνάμεων ασφαλείας έχασαν τη ζωή τους 18 αστυνομικοί και μέλη της εθνικής φρουράς από την έναρξη των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας. Μάλιστα, η αστυνομία του Καζακστάν ανέφερε ότι δύο από τους νεκρούς αστυνομικούς βρέθηκαν αποκεφαλισμένοι.

Στην Αλμάτι, την μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα της χώρας, όπου οι ταραχές ήταν οι πιο βίαιες, «οι δυνάμεις της τάξης και οι ένοπλες και συναφείς δυνάμεις εγγυώνται την δημόσια τάξη, την προστασία των στρατηγικών υποδομών και τον καθαρισμό των δρόμων» επισημαίνει, επίσης, το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο χθες, Πέμπτη, είχε ανακοινώσει ότι οι τραυματίες στις τάξεις των δυνάμεων ασφαλείας ανέρχονταν σε 748.

«Οι δυνάμεις της τάξης εργάζονται σκληρά. Η συνταγματική τάξη έχει σε μεγάλο βαθμό αποκατασταθεί σε όλες τις περιοχές της χώρας», σημείωσε παράλληλα ο πρόεδρος σε ανακοίνωση που εξέδωσε, στην οποία πρόσθεσε ότι οι επιχειρήσεις για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης θα συνεχιστούν «μέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή των μαχητών».

«Τα τοπικά όργανα έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, αλλά οι τρομοκράτες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν όπλα και προκαλούν ζημιές στα αγαθά των πολιτών» σημείωσε.

Τα βίαια επεισόδια, στα οποία έχασαν τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι και περισσότεροι από χίλιοι τραυματίστηκαν, συνεχίστηκαν χθες, καθώς πυροβολισμοί ακούγονταν στο κέντρο της πόλης, γεγονός το οποίο έδειξε ότι υπήρχαν συγκρούσεις.

Σήμερα το πρωί, ανταποκριτές του Reuters είδαν θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και στρατιωτικούς στην κύρια πλατεία της Αλμάτι, όπου χθες στρατιώτες άνοιξαν πυρ σε διαδηλωτές.

Τι έχει συμβεί

Η πάλαι ποτέ σταθερή χώρα της Κεντρικής Ασίας βρίσκεται στο χάος τις τελευταίες ημέρες με δεκάδες νεκρούς σε βίαιες διαδηλώσεις. Διαδηλώσεις ξέσπασαν το Σαββατοκύριακο στην πόλη Ζαναοζέν, στην πλούσια σε πετρέλαιο δυτική περιοχή Μανγκιστάου, για την πρωτοχρονιάτικη αύξηση των τιμών του υγραερίου πετρελαίου (LPG), το οποίο χρησιμοποιείται για αυτοκίνητα.

Η αναταραχή εξαπλώθηκε στον περιφερειακό κόμβο του Ακτάου στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας της πρώην σοβιετικής χώρας. Την Τρίτη, χιλιάδες εξαγριωμένοι με την άνοδο των τιμών βγήκαν στους δρόμους του Αλμάτι, της μεγαλύτερης πόλης, με την αστυνομία να εκτοξεύει δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης.

Αργότερα το ίδιο βράδυ, ο πρόεδρος Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην πόλη και στην ανήσυχη Δύση, αφού είπε ότι θα μείωνε την τιμή του υγραερίου εκεί σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τους διαδηλωτές.

Πολλοί φώναζαν «Old Man Out!», («Έξω ο γέρος), μια αναφορά στον ισχυρό ακόμη προκάτοχο και μέντορα του Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ. Εικόνες που δημοσιεύτηκαν αργότερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν ένα άγαλμα του πρώην προέδρου να γκρεμίζεται.

Το WhatsApp και άλλες δημοφιλείς εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το Telegram και το Signal είναι εκτός λειτουργίας.

Ο Τοκάγιεφ απέλυσε το υπουργικό συμβούλιο του νωρίς την Τετάρτη σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την άνευ προηγουμένου αναταραχή, αλλά διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν ξανά, κλείνοντας δρόμους και εισβάλλοντας στα κεντρικά γραφεία της τοπικής κυβέρνησης του Αλμάτι. Το γραφείο του δημάρχου και η προεδρική κατοικία στην πόλη τυλίχθηκαν  αργότερα στις φλόγες.

Κόβονται τα δίκτυα ίντερνετ και κινητής τηλεφωνίας, με παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε όλη τη χώρα.

Ο Τοκάγιεφ κατηγορεί τους διαδηλωτές για «μαζικές επιθέσεις κατά της επιβολής του νόμου» που άφησαν αρκετούς νεκρούς και πολλούς τραυματίες και υποστήριξε ότι η χώρα δέχεται επίθεση από «τρομοκρατικές» ομάδες. «Σκοπεύω να φερθώ όσο πιο σκληρά γίνεται» λέει.

Η αστυνομία, λέει, ότι σκότωσε «δεκάδες» διαδηλωτές κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς προσπαθούσαν να καταλάβουν κυβερνητικά κτίρια και αστυνομικά τμήματα. Περίπου 3.000 συλλαμβάνονται.