Διευκρινίσεις για τουρκικό αίτημα για συμμετοχή σε ένα έργο, που στο μέλλον θα μπορούσε να ενταχθεί στα προγράμματα της PESCO (μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία), έδωσε στο ΚΥΠΕ η εκπρόσωπος της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) Ναμπίλα Μασραλί.
Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ, σε αντίθεση με τα όσα είχαν δημοσιευθεί στον Τύπο, η Τουρκία δεν έκανε αίτηση στο Συμβούλιο, αλλά στις Κάτω Χώρες ζητώντας συμμετοχή ως τρίτο κράτος σε ένα πρόγραμμα που οι Κάτω Χώρες θα υποβάλουν στο Συμβούλιο. Οι Κάτω Χώρες δεν έχουν ακόμα αποφανθεί για το τουρκικό αίτημα και όταν το κάνουν θα συνυπολογίσουν τα κριτήρια του Συμβουλίου για αυτές τις περιπτώσεις, τα οποία περιλαμβάνουν το να μοιράζεται το τρίτο αυτό κράτος τις αξίες της ΕΕ και να διαθέτει συμφωνία ανταλλαγής διαβαθμισμένων πληροφοριών με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Στη συνέχεια το Συμβούλιο αποφασίζει για αυτά τα projects με ομοφωνία.
Συγκεκριμένα, η Ναμπίλα Μασραλί επιβεβαίωσε στο ΚΥΠΕ ότι “η Τουρκία έστειλε επιστολή στις Κάτω Χώρες ζητώντας τη συμμετοχή σε Πρόγραμμα Στρατιωτικής Κινητικότητας. Οι Κάτω Χώρες, ως συντονιστής του εν λόγω έργου, ανέφεραν ότι το αίτημα θα αξιολογηθεί από τα μέλη του έργου, σύμφωνα με τις καθιερωμένες διαδικασίες, όπως συνέβη και με προηγούμενα αιτήματα. Αυτή η εσωτερική διαδικασία συνεχίζεται”.
Όσον αφορά τους όρους και τις διαδικασίες όσον αφορά τη συμμετοχή τρίτων χωρών, η εκπρόσωπος της ΕΥΕΔ και της Κομισιόν υπενθυμίζει ότι η σχετική απόφαση του Συμβουλίου αναφέρει πως “στις 5 Νοεμβρίου 2020, το Συμβούλιο ενέκρινε τους γενικούς όρους υπό τους οποίους οι χώρες εταίροι (τρίτες χώρες) μπορούν να συμμετάσχουν σε έργα PESCO. Αυτή η απόφαση αναγνωρίζει ότι, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οι εταίροι μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στα έργα PESCO και να συμβάλουν στην ενίσχυση της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Εναπόκειται πρώτα στα μέλη μεμονωμένων έργων να εξετάσουν το ενδεχόμενο πρόσκλησης τρίτου κράτους που πληροί τους γενικούς όρους. Αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να μοιράζεται το τρίτο κράτος τις αξίες της ΕΕ, να παρέχει προστιθέμενη αξία σε ένα δεδομένο έργο και να έχει μια συμφωνία ασφάλειας πληροφοριών με την ΕΕ που να επιτρέπει την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών. Το Συμβούλιο θα αποφασίσει τότε εάν ένα τρίτο κράτος πληροί αυτές τις προϋποθέσεις και θα εγκρίνει την πρόσκληση. Μετά από θετική απόφαση, το έργο μπορεί να συνάψει διοικητική συμφωνία με το τρίτο κράτος που έχει προσκληθεί.”
Υπενθυμίζεται ότι ο παραπάνω κανονισμός έχει δημιουργηθεί μετά από διαπραγμάτευση ακριβώς για να αποκλείει της συμμετοχή χωρών που δεν ευθυγραμμίζονται με τις αξίες και τις αποφάσεις της ΕΕ. Μέχρι στιγμής μόνο οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Νορβηγία έχουν πετύχει συμμετοχή σε έργα PESCO.
