Φεύγω με τη συνείδησή μου ήσυχη, δήλωσε ο απερχόμενος Υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου, ξεκαθαρίζοντας παράλληλα ότι δεν θα επιστρέψει στην πολιτική.

Ο κ. Νικολάου, μιλούσε στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης, στο ΓΤΠ, κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσίασε το έργο του Υπουργείου του από το 2013 όταν ανέλαβε το αξίωμα μέχρι σήμερα και ανέφερε ότι νοιώθει περήφανος για τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν σε τομείς που κανείς προηγουμένως δεν τόλμησε να αγγίξει.

Αναφέρθηκε ειδικότερα στα νέα νομοσχέδια που μεταρρυθμίζουν το δικαστικό σύστημα και κάλεσε την Βουλή των Αντιπροσώπων να τα ψηφίσει πριν να κλείσει για το καλοκαίρι.

«Σημασία έχει ότι φεύγω από το Υπουργείο με πλήρη συναίσθηση του σημαντικού έργου το οποίο έχει επιτελεστεί και για το οποίο είμαι έτοιμος να ακούσω και κριτικές και δεν περιμένω κανένα να βγει και να πει ότι ‘ξέρετε έγινε σημαντικό έργο στο Υπουργείο’. Αυτό, είπε, «θα το αναγνωρίσουν εκείνοι που μας παρακολουθούν καθημερινώς και αυτοί είναι οι πολίτες της χώρας μας». Εμφανώς συγκινημένος είπε ότι  «μετά από 18 χρόνια στην πολιτική ζωή θα την εγκαταλείψω οριστικά».

Απαντώντας σε ερώτηση για τα επόμενα βήματα του ο κ. Νικολάου ανέφερε ότι έχει αποστείλει σήμερα επιστολή στην αρμόδια Επιτροπή «εκφράζοντας την πρόθεση μου να ασκήσω το επάγγελμα του δικηγόρου και ζητώ να μου δώσουν την αναγκαία έγκριση».

Σε επιπρόσθετη ερώτηση αν δεν θα διεκδικήσει κάποιο άλλο κομματικό ή πολιτειακό αξίωμα διευκρίνισε ότι «δεν θα συμμετάσχω ξανά σε πολιτικές διαδικασίες. Αποχωρώ από την πολιτική». Έχω αποφασίσει ότι η πολιτική μου «καριέρα» αν μπορώ να την πω έτσι γιατί δεν είναι καριέρα, για μένα τερματίζεται εδώ, είπε. «Είναι νομίζω μετά από 18 χρόνια σε πολιτειακά αξιώματα και προηγούμενα χρόνια ως στέλεχος ενός κόμματος, ήταν αρκετά για να προσφέρεις αυτό το οποίο έχεις προσφέρει. Και κάποια  στιγμή πρέπει να υπάρξει και ανανέωση. Όχι γιατί έχω γεράσει, 56 χρονών είμαι», πρόσθεσε.

Σε ερώτηση αν θα γίνει αργότερα Γενικός Εισαγγελέας απάντησε ότι «προτιμότερο να αφήσετε τα πράγματα εδώ που είμαστε, έχουμε τον απολογισμό. Το τι θα κάνω αύριο, σας το είπα».

Σε ερώτηση αν αναγνωρίζει πως έκανε κάποιο λάθος απάντησε ότι «βεβαίως έγιναν λάθη». Έγιναν λάθη, είπε, «και για κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υπήρξε και κάποια ολιγωρία ακόμα στο να ληφθούν κάποια μέτρα». Όμως, πρόσθεσε ο κ. Νικολάου, «πάντοτε πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας». Αυτό που έχει σημασία, σύμφωνα με τον ίδιο, «να μαθαίνουμε, να διορθωνόμαστε και να είμαστε έτοιμοι να πάρουμε τις οποιεσδήποτε αποφάσεις οι οποίες είναι αναγκαίες για να βελτιώνεται συνεχώς η αποτελεσματικότητά μας. Και αυτό νομίζω έχουμε κάνει». Έδωσε το παράδειγμα της κάρτας φιλάθλου, λέγοντας ότι ήταν λάθος να αποδεχθεί την εισήγηση από την πλειοψηφία της Βουλής να εκδίδεται μόνο από τον ΚΟΑ και πρόσθεσε ότι το Υπουργείο θα επαναφέρει το σύστημα όπως προβλεπόταν αρχικά δηλαδή με την κάρτα φιλάθλου να εκδίδεται και από τα ίδια τα σωματεία.

Κληθείς να πει κατά πόσο κριτική που άσκησε στο παρελθόν ο ίδιος ήταν ίσως πολύ έντονη, ο Ιωνάς Νικολάου είπε ότι «άσκησα κριτική, ναι, το αναγνωρίζω, δεν έχω να κρύψω. Άσκησα κριτική για τον τρόπο λειτουργίας των φυλακών, για το ότι δεν συμμορφώνονταν με τις εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως, τους καβγάδες που γίνονταν με την Επίτροπο Διοικήσεως, τότε. Πρόσθεσε ότι άσκησε κριτική για κάποια θέματα της Αστυνομίας όπως ήταν οι περιπτώσεις των προαγωγών. Ναι, είπε, «άσκησα κριτική και έντονη κριτική».

Εκείνο, είπε για το οποίο χαίρεται ιδιαίτερα είναι γιατί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον τίμησε με το διορισμό του ως Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και «μου έδωσε την ευκαιρία όλα αυτά για τα οποία επέκρινα τους προκατόχους μου να τα διορθώσω».

Ανέφερε ότι νοιώθει κανείς ικανοποίηση όταν εφαρμόζει νέες μεθόδους για αντιμετώπιση των προβλημάτων τα οποία επέκρινε τότε. «Και να σου δίνεται η ευκαιρία να παράξεις πρόσθετο σημαντικό έργο, όπως είναι για παράδειγμα τα θέματα της διαφθοράς», είπε. Ανέφερε ότι άσκησε κριτική γιατί τον Ιανουάριο 2009 ή 2010 αντί να κάνουν την υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου, όπως έχει γίνει σήμερα και ο ίδιος την είχε εισηγηθεί δημόσια τότε, έκαναν μια αστυνομική διάταξη με μια υπηρεσία προτύπων, η οποία δεν απέδωσε τίποτα για τον σκοπό τον οποίο έγινε.

«Ήμουν όμως στην ευχάριστη θέση ως Υπουργός, ναι, να προωθήσω την σύσταση μιας υπηρεσίας η οποία να είναι αποτελεσματική. Αυτό, είναι το σημαντικότερο από όλα», είπε.

Σε άλλη ερώτηση για τα επόμενα του βήματα απάντησε ότι το πρώτο πράγμα που θέλω αυτή τη στιγμή είναι κάποιες μέρες να ξεκουραστώ. Το πρώτο πράγμα που έχω κατά νου είναι να δω τι θα κάνω με το επάγγελμα μου. Γιατί, πρόσθεσε, δεν έχω κανένα να με «σπονσάρει» με οποιονδήποτε τρόπο. Πρέπει να εργαστώ για να ζήσω την οικογένεια μου. Από εκεί και πέρα δεν σκέφτηκα οτιδήποτε άλλο.

Απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσο ο ΔΗΣΥ χρειάζεται ανανέωση απάντησε ότι ο ίδιος είναι ο κατάλληλος για να κάνω αυτή την στιγμή αυτή την συζήτηση.

Ο κ. Νικολάου εκτίμησε ότι γενικά η πολιτική ζωή του τόπου χρειάζεται να πάρει τα μηνύματα των πολιτών και να ανταποκριθεί σε αυτά μέσα από αποφάσεις που πρέπει να πάρουν όλοι.

Είναι πολύ εύκολο να μιλούμε για την πολιτική ευθιξία, να ζητούμε παραιτήσεις.

Αποκάλυψε επίσης ότι σε ό,τι αφορά τον ίδιο η παραίτησή του τέθηκε για πρώτη φορά τον Απρίλιο 2013, ένα μήνα μετά που ανέλαβε τα καθήκοντα του Υπουργού.

«Θα πρέπει και όλοι οι πολιτικοί να αφουγκραστούν τα μηνύματα της κοινωνίας. Το πολιτικό ήθος δεν είναι μόνο για τους άλλους, πρέπει να είναι και για εμάς τους ιδίους, για τον κάθε ένα», είπε.

Πρέπει, σημείωσε, «να είμαστε έτοιμοι να το δείξουμε και τη δεδομένη στιγμή. Και προσωπικά, νοιώθω ότι φεύγω από την πολιτική έχοντας μπει σε μια νεαρή ηλικία «καθαρός διαφυλάσσοντας το ήθος και την αξιοπρέπεια την οποία θέλω για τον εαυτό μου».

Ξεκαθάρισε ότι δεν παραιτήθηκε «γιατί με υποχρέωσε κάποιος». Πρόσθεσε ότι «πέρασα δύσκολες στιγμής όπως πολύς κόσμος. Η μεγάλη εβδομάδα ήταν πολύ δύσκολη για εμένα και την οικογένεια μου Και είχα πάρει τις αποφάσεις μου πολύ έγκαιρα».

Κάποιοι, είπε, «με επέκριναν ότι καθυστέρησα», για να προσθέσει ότι «δεν ξέρω αν έπρεπε να αποστείλω την παραίτησή μου με sms ή με ηλεκτρονικό μήνυμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος ήταν στην Κίνα. Δεν ξέρω αν το δικό τους ήθος θα επέτρεπε κάτι τέτοιο, αλλά το δικό μου ήθος έναντι ενός ανθρώπου ο οποίος υπήρξε για μένα στενός συνεργάτης για πολλά χρόνια δεν μου επέτρεπε να του υποβάλω την παραίτησή μου με αυτό τον τρόπο». «Στην πρώτη ευκαιρία έκανα εκείνο το οποίο εγώ ένοιωθα ότι έπρεπε να πράξω», αυτό, που του υπαγόρευε η δική του συνείδηση.

Χαίρομαι, σημείωσε ο  Ιωνάς Νικολάου, «γιατί κάποιοι το αναγνώρισαν από την πρώτη στιγμή ότι ο Υπουργός δεν είχε καμία ευθύνη καθόσον αφορά το χειρισμό αυτών των θεμάτων». Επανέλαβε ότι δεν πρέπει ο Υπουργός να αναμιγνύεται και ούτε έχει δικαίωμα να αναμιγνύεται σε καταγγελίες και τη διερεύνησή τους . Τα θέματα αυτά, σύμφωνα με τον ίδιο, πρέπει να συνεχίσουν να συζητούνται από την Αστυνομία σε συνεργασία με την Νομική Υπηρεσία.

«Κάποιοι το είχαν αναγνωρίσει τη πρώτη στιγμή, όμως στη συνέχεια για λόγους πολιτικών σκοπιμοτήτων μπορεί να το αναίρεσαν. Δεν παύει όμως να είναι εκεί», είπε. Ο Υπουργός, πρόσθεσε, «δεν έχει και δεν πρέπει να έχει ανάμιξη, ούτε είχε οποιαδήποτε ανάμιξη και συνεπεία ούτε και οποιαδήποτε ευθύνη γι αυτό το θέμα». «Όμως λόγοι συνείδησης και μόνο μου επέβαλλαν την υποβολή της παραίτησής μου και αυτό έπραξα έστω και αν ο Πρόεδρος ήθελε να το συζητήσουμε και είχε μια διαφορετική άποψη», σημείωσε.

Απολογισμός του έργου του Υπουργείου Δικαιοσύνης
———

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης παρουσίασε το έργο που παράχθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι χρόνων που υπηρέτησε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, σημειώνοντας ότι όλα όσα έγιναν ήταν αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς και συνεργασίας.

Την τελευταία εξαετία, είπε, «υπήρξαν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, υπήρξαν αποφάσεις εκσυγχρονισμού, έγιναν ριζικές αλλαγές» στους τομείς υπό την ευθύνη του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ασχοληθήκαμε με την μεταρρύθμιση των δικαστηρίων για πρώτη φορά, είπε Έγιναν τομές στην Αστυνομία, επήλθε εκσυγχρονισμός στο σωφρονιστικό σύστημα, διευρύναμε τους τομείς του Υπουργείου, με τομείς που δεν ασχολήθηκε ποτέ πριν το Υπουργείο.

«Επί συνόλου της εξαετίας αυτής ετοιμάστηκαν και προωθήθηκαν 313 νομοσχέδια, 96 από αυτά εκκρεμούν ακόμη, 68 εκκρεμούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων, 20 στην Νομική Υπηρεσία και 7 βρίσκονται στο στάδιο ακόμα της διαβούλευσης στο Υπουργείο», είπε.

Την προηγούμενη δεκαετία, ανέφερε ο κ. Νικολάου, προωθήθηκαν συνολικά 178 νομοσχέδια, ενώ στην εξαετία που αναφέρομαι προωθήσαμε 313 νομοσχέδια».

Σύμφωνα με τον ίδιο τα 109 από τα νομοσχέδια της προηγούμενης δεκαετίας προωθήθηκαν την πενταετία 2003 -2008 και 69 την πενταετία 2008 – 2012.

Ο κ. Νικολάου εξήγησε ότι τα περισσότερα από αυτά ήταν θεσμικά νομοσχέδια, που έρχονταν να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές όπως είναι η σύσταση δικαστηρίων, η αρχή κατά της διαφθοράς, το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των lobbies, ο νόμος για τη χειραγώγηση στα αθλητικά γεγονότα, την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών. Όμως, είπε, υπήρξαν και νομοσχέδια που έλυσαν διαχρονικά προβλήματα, από αυτά που εκκρεμούσαν για χρόνια, είτε στην Αστυνομία, είτε στις Φυλακές, είτε στα διάφορα θέματα του Υπουργείου.

Υποβλήθηκαν 574 προτάσεις στο Υπουργικό Συμβούλιο, οι 136 υποβλήθηκαν από τον Μάρτιο του 2018 μέχρι και σήμερα.

«Ιδιαίτερα παραγωγική ήταν η περίοδος, γιατί τολμήσαμε να αγγίξουμε θέματα που για πρώτη φορά απασχόλησαν το Υπουργείο», είπε ο κ. Νικολάου.

Στον τομέα της δικαιοσύνης έχουμε τον εκσυγχρονισμό των δομών και της λειτουργίας των δικαστηρίων, έχουμε την σύσταση νέων δικαστηρίων, έχουμε πια το Διοικητικό Δικαστήριο, το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας. Έχει εγκριθεί το νομοσχέδιο για την σύσταση Εφετείου, έχει κατατεθεί και εκκρεμεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για το Εμπορικό Δικαστήριο και το Ναυτοδικείο. Έχει εγκριθεί το νομοσχέδιο για την επαναλειτουργία του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, «ως την μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης στον τόπο μας».

Αναφορά έκανε και στην παράδοση και προγραμματισμό για επίλυση των κτιριακών προβλημάτων των Δικαστηρίων. Είπε επίσης ότι άρχισε η αξιοποίηση της τεχνολογίας στα δικαστήρια και ότι είναι στο τελικό κατακύρωσης της προσφοράς για το e-justice, ενώ συζητείται η ψηφιακή καταγραφή των πρακτικών στο Δικαστήριο.

Σύμφωνα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης «αντιμετωπίσαμε για πρώτη φορά το μεγαλύτερο πρόβλημα που πάντοτε για χρόνια, από το 1960, κρυβόταν κάτω από το χαλί. Αντιμετωπίσαμε τα φαινόμενα της διαφθοράς. Δώσαμε λύσεις». Αναφορά έκανε στην ίδρυση της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου στην Αστυνομία. . Δώσαμε λύσεις, είπε, με την ρύθμιση της χειραγώγησης των αθλητικών γεγονότων, προωθήσαμε εθνική στρατηγική, ρυθμίσαμε την σύσταση της αρχής κατά της διαφθοράς, ρυθμίσαμε την λειτουργία των lobbies .

Αυτά είναι όλη η υποδομή, που χρειάζεται για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά στον τόπο μας.

Και στην Αστυνομία, είπε ο κ. Νικολάου, προχωρήσαμε με ουσιαστικό εκσυγχρονισμό. Απευθυνόμενος στον Αρχηγό της Αστυνομίας Κύπρο Μιχαηλίδη είπε ότι «είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι δυστυχώς αμαυρώνουν το όνομα της Αστυνομίας, είναι όμως δυστυχώς για το σπιλώνουν αρκετά και να παρεμποδίζουν το έργο της. Αυτοί δεν έχουν κανένα χώρο στην Αστυνομία».

Ειδική αναφορά έκανε ο Ιωνάς Νικολάου στην ενδυνάμωση της αξιοκρατίας στην Αστυνομία για τις προσλήψεις και τις προαγωγές. Εμείς τολμήσαμε να αποκόψουμε τις οποιεσδήποτε παρεμβάσεις στις διαδικασίες επιλογής πρόσληψης και προσλάβαμε άξια και ικανά νέα μέλη στην Αστυνομία, σημείωσε.

«Ενδυναμώσαμε την αξιοκρατία. Καταργήσαμε και ανατρέψαμε νοοτροπίες του παρελθόντος, να γίνονται κάποιες προαγωγές και να επαναλαμβάνονται, μία και δύο και τρεις και τέσσερις φορές οι προαγωγές των ιδίων ατόμων παραγνωρίζοντας τις δικαστικές αποφάσεις», ανέφερε.

Ο κ. Νικολάου είπε, μεταξύ άλλων ότι, αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα υπό τη μορφή της προστασίας του ανθρώπινου δικαιώματος και όχι απλά της δίωξης.  Εδώ είναι η διαφορά του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του Εγκλήματος.

Στο σωφρονιστικό σύστημα, είπε ότι βλέπουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα των κρατουμένων, τα οποία περιορίζονται μόνο κατ’ αναλογία, για σκοπούς προστασίας της ασφάλειας στο χώρο των φυλακών.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης προειδοποίησε παράλληλα ότι «αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα το δικαστικό μας σύστημα θα καταρρεύσει». Πρέπει, είπε, να λειτουργήσουμε στη βάση συγκεκριμένων χρονικών πλαισίων. Απεύθυνε έκκληση στα πολιτικά κόμματα και τη Βουλή όπως τα νομοσχέδια που πέρασαν σήμερα εγκριθούν από το νομοθετικό σώμα πριν από τις θερινές διακοπές.

Ο κ. Νικολάου ευχαρίστησε όλους τους συνεργάτες του στο Υπουργείο, την Αστυνομία, την Πυροσβεστική και τη Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών.  Ευχαρίστησε για τη συνεργασία το Γενικό Εισαγγελέα, το Δικαστικό σώμα, το δικηγορικό σύλλογο αλλά και τις ΜΚΟ που ασχολούνται με θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου.

Τον Υπουργό Δικαιοσύνης προλόγισε σύντομα η Διευθύντρια του ΓΤΠ Σόφη Μιχαηλίδου, σημειώνοντας μεταξύ άλλων την αγαστή συνεργασία που είχαν. «Αποτελεί τιμή για εμάς που είχαμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε με τον Ιωνά Νικολάου», είπε και αναφέρθηκε και στην προσωπική φιλία που τους συνδέει εδώ και πολλά χρόνια τώρα.