Πόρισμα:Εξοργιστικοί διάλογοι την ώρα της τραγωδίας από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι

511396Ασυνεννοησία, λάθη, παραλήψεις αλλά και προσβλητικές συμπεριφορές προς τους πολίτες βλέπουν το φως της δημοσιότητας μέσω των περιγραφών που υπάρχουν στις 293 σελίδες του πορίσματος για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι που οδήγησε στο θάνατο 100 ανθρώπων.

Το πόρισμα αναφέρει με λεπτομέρεια τις κινήσεις τους κάθε φορά ξεχωριστά, τις ενέργειές τους κατά τη διάρκεια της φωτιάς και την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ τους.

«Είναι τέτοιας βαρύτητας και βαθμού η έλλειψη οργάνωσης, που ακόμη κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά είναι βέβαιο, ότι ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα», αναφέρεται στο πόρισμα σύμφωνα με την ΕΡΤ.

Αγένεια και κυνικότητα των αρχών στους τρομοκρατημένους πολίτες

«Έρχονται κυρία μου, έρχονται, το κέρατο μου, έρχονται», «αυτό σας λέω κυρία μου, ό,τι μπορούμε κάνουμε, 15 αυτοκίνητα, 20 έρχονται, μακάρι να γεννήσουμε και άλλα»,

«Δεν κατάλαβα το ύφος σας κύριε… όχι, όχι τι είστε εσείς, τι δεν καταλάβατε, πολίτης είμαι, έχετε υποχρέωση, τι είσαστε, μαγαζί σας είναι η Πυροσβεστική, δεν το κατάλαβα;… και εγώ δεν το κατάλαβα».

«Εντάξει δεν είναι ταξί να το παραγγείλουμε κινδυνεύει κάποιος, μπορεί να κινδυνεύει κάποιος άνθρωπος, θα το δούμε έτσι; Θα ρθει», «Καπνό… την Αττική ο καπνός μην παραπονιέστε και φωνάζετε όλοι».

Εξοργιστικός είναι και αυτός ο διάλογος που περιλαμβάνεται στο πόρισμα:

«Θέλω τροχαία στα φανάρια στη διασταύρωση στη Ραφήνα. Ο παππούς θα πεθάνει εκεί μέσα».

«Είναι να πεθάνει ο παππούς».

Χαοτικές και στις ενσύρματες επικοινωνίες.

«Ρε καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια, γιατί δεν μπορεί να πιάσει»;

«Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια»;

Σοβαρότατες οι παραλείψεις

523651Στο πόρισμα επισημαίνεται ότι στο Μάτι με τις συνθήκες που υπήρχαν γύρω στις 18.30 μμ, δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα για δράση οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών, καθώς η υλοποίηση του μέτρου «θα είχε τραγικά αποτελέσματα πολύ μεγαλύτερα από αυτά που επήλθαν». Αναφέρουν ωστόσο, πως αν είχε ληφθεί η απόφαση γύρω στις 17.00 μμ, οπότε υπήρξε ενημέρωση από ελικόπτερο επιτήρησης ότι η φωτιά στο Νταού Πεντέλης είναι γύρω από σπίτια και ότι κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια, οι πιθανότητες οργανωμένης απομάκρυνσης θα ήταν «εξαιρετικά θετικές».

Σε άλλο σημείο του πορίσματος αναφέρεται ότι «ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας αποδείχθηκε τελικά, και του εκ του αποτελέσματος, ότι από το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου και μέχρι την έναρξη της επόμενης, δεν κατόρθωσε, όπως επιβαλλόταν εκ του νόμου και της αποστολής του, αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της ΓΓΠΠ, να είναι στην πράξη —και όχι επί χάρτου- κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, όπως στην προκειμένη περίπτωση, που ο δείκτης πυρκαγιάς είναι υψηλός κατηγορία 4, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα, και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη Περιφέρεια, δύο μεγάλες καταστροφές λόγω δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και την ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν στην Κινέτα και το Νταού Πεντέλης».

Σημειώνουν ότι, από τα ανωτέρω προέκυψε από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων, θεσμικών και νομικών, οργάνων και υπηρεσιών και φορέων του ισχύοντος μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της χώρας, αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών, λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς.

Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της χώρας δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από τον σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις εγκυκλίους, σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της ως άνω πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια, στην εκ του νόμου αποστολή του και στις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητες του.

Τα ως άνω σοβαρά λάθη, ενέργειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες εντοπίζονται κυρίως στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, στο Πυροσβεστικό Σώμα, την ΕΛ.ΑΣ. την Περιφέρεια και τους Δήμους.

Φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκομένων δυνάμεων Πολιτικής Προστασίας, καθώς και σε λάθη, ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης, και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης.

«Η λήψη της απόφασης», αναφέρουν οι εισαγγελείς «για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών, αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους δημάρχων, οι οποίοι έχουν τον συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας…» και διευκρινίζουν ότι «όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο αντιπεριφερειάρχη».

Το κλείσιμο της Μαραθώνος

Στο εισαγγελικό πόρισμα οι συντάκτες του καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το κλείσιμο της Μαραθώνος ήταν καταστροφικό.

«Αναφορικά» τονίζεται στο πόρισμα, «με την επίδραση που είχε η εκτροπή των οχημάτων που έγινε στον συγκεκριμένο χρόνο και στα συγκεκριμένα σημεία, πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα.

Κατ’ αρχήν, στο χρόνο που έγινε η εκτροπή 18.25-18.30, όσα οχήματα βρίσκονταν ήδη επί της Μαραθώνος, βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο κλειστές διόδους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαφύγουν και έτσι μπροστά στην απειλή της φωτιάς, που εκείνη την ώρα έβλεπαν να είναι στη Μαραθώνος, αντιδρώντας ενστικτωδώς, έστριβαν προς το Μάτι και εισέρχονταν από κάθετες διόδους…».

Και συνεχίζει το πόρισμα, «περαιτέρω, επειδή οι εκτροπές έγιναν και σε σημεία του εσωτερικού οδικού δικτύου στο Μάτι δημιουργήθηκε ξαφνικά μποτιλιάρισμα στα οχήματα, που κινούνταν ήδη εκεί, καθώς ξαφνικά η διακοπή της κίνησης δημιούργησε συμφόρηση εσωτερικά στην περιοχή και έτσι δεν μπορούσαν να απεγκλωβιστούν τα οχήματα και να διαφύγουν από την περιοχή».

Συμπεραίνει πως «αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω ήταν τελικά να εισέλθει μεγάλος αριθμός οχημάτων στο Μάτι, πλέον αυτών που υπήρχαν ήδη και κινούνταν εκεί, όταν οι κάτοικοι άρχισαν να κινούνται πανικόβλητοι για να απομακρυνθούν. Έτσι, η κίνηση γινόταν άτακτα με συνέπεια να δημιουργηθεί συμφόρηση στους στενούς δρόμους και τελικά οι άνθρωποι να εγκλωβιστούν».

Η ασυνεννοησία

Σε σχέση με τον συντονισμό των αρμόδιων φορέων αναφέρεται στο πόρισμα, «είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για επιχείρηση κατάσβεσης και διάσωσης ανθρώπων, που κινδυνεύουν, όταν το βασικό κεντρικό συντονιστικό όργανο, αγνοεί ποιος είναι ο επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, πού είναι η πυρκαγιά, πού έχει επεκταθεί, ποιος διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα και ακόμη και αν υπάρχει πυρκαγιά».

Παραθέτει διαλόγους των αρμοδίων που αποτυπώνουν το μέγεθος της ασυνεννοησίας.

«Ερμής Αθηνών προς Αξ. Υπηρεσίας του 199: Ρε, καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια, γιατί δεν μπορεί να πιάσει βόρεια-βορειοδυτικά, έχει πιάσει κορυφογραμμή και δεν μου απαντάει κανένας. Γυρνάμε σε σας και δεν μου απαντάει ούτε από σας».

«Αξιωματικός του 199: Δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;»

«Eρμής Αθηνών: Όχι, όχι και δεν τα διαχειρίζομαι εγώ τα εναέρια».

«Αξιωματικός 199: Ποιος τα διαχειρίζεται;»

«Eρμής Αθηνών: Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσαν τον ποιος τα διαχειρίζεται, εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε…».

Οι εισαγγελείς περιγράφοντας το απόλυτο μπάχαλο της κρατικής μηχανικής, κάνουν λόγο για «πλήρη σύγχυση και άγνοια για την πραγματική κατάσταση και την εικόνα του μετώπου της πυρκαγιάς στους διάφορους οικισμούς».

Παραθέτουν ότι «δεν γνώριζαν ποιος ήταν κάθε χρονική στιγμή ο επικεφαλής των δυνάμεων στο πεδίο της πυρκαγιάς» και ότι «αγνοούσαν σε ποια πυρκαγιά ήταν επικεφαλής ο Διοικητής Ανατολικής Αττικής, Αρχιπύραρχος Χαράλαμπος Χιώνης. Και ειδικότερα, για τα εναέρια μέσα αγνοούσαν ακόμη και ποιος ήταν ο αξιωματικός του ΠΣ που διαχειριζόταν τα εναέρια μέσα στην περιοχή του Νταού Πεντέλης».

Στο πόρισμα καταγράφονται σκηνές εγκληματικών συμπεριφορών από αρμόδια όργανα, όταν οι πολίτες καλούσαν πανικόβλητοι για να μάθουν που είναι η φωτιά, οι πυροσβέστες και λοιποί, δεν ήξεραν και απαντούσαν ακόμα και με εγκληματικό τρόπο, αρνούνταν να καθοδηγήσουν τους πολίτες.

Οι εισαγγελείς, αφού αναφέρονται με λεπτομέρειες για τις αρχικές ενημερώσεις από τον τότε αρχηγό της Πυροσβεστικής και τον Γενικό Γραμματέα της Πολιτικής Προστασίας προς τον κ. Τόσκα, σημειώνουν ότι πήγαν στο γραφείο του διοικητή του ΕΣΚΕ, προκειμένου να λάβουν περισσότερες πληροφορίες και στη συνέχεια έδωσαν εντολή να μεταβούν επιπλέον δυνάμεις και εναέρια μέσα στο συμβάν.

Καταλήγουν, «για το συγκεκριμένο θέμα, συνολικά, υπήρξε άμεση ενημέρωση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας σε κάθε χρονική φάση υπήρχε άμεση ενημέρωση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Γενικού Γραμματέα…».

«Εάν είχε ενεργοποιηθεί κάτ’ ελάχιστον ένας… εκείνοι θα είχαν τον χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός, και το θερμικό φορτίο ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους» αναφέρεται.