Σε διευκρινήσεις για τα συμπεράσματα του ΓΓ του ΟΗΕ στο δείπνο της περασμένης Παρασκευής προέβη χθες ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε, αφήνοντας ικανοποιημένη την ε/κ πλευρά για το περιεχόμενο.
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ττις οποίες επικαλείται το ΚΥΠΕ, ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ για την Κύπρο στη χθεσινή συνάντηση για το κεφάλαιο ασφάλειας και εγγυήσεις και κατόπιν συνομιλίας του με τον Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος θα επανέλθει στο Κραν Μοντάνα αύριο, Πέμπτη, ενημέρωσε τις πέντε πλευρές της Διάσκεψης για τα συμπεράσματα. Διευκρινίζεται πως πρόκειται για σύνοψη του κ. Γκουτέρες με βάση τα όσα ο ίδιος άκουσε όταν ήταν στο Κραν Μοντάνα στις 30 Ιουνίου, και όχι προτάσεις ή οποιονδήποτε άλλο ρόλο από τα ΗΕ.
Στα συμπεράσματα του κ. Γκουτέρες, που αρχίζει από το κεφάλαιο της ασφάλειας και εγγυήσεων, περιλαμβάνεται η πεποίθησή του ότι πρέπει να αρχίσουμε να αναγνωρίσουμε ότι στην Κύπρο χρειαζόμαστε νέο σύστημα ασφαλείας και όχι τη συνέχεια του υφιστάμενου. Πιστεύει επίσης ότι πρέπει να τερματιστεί το δικαίωμα παρέμβασης και η Συνθήκη Εγγυήσεων.Το νέο σύστημα θα πρέπει να είναι ένα σταθερό σύστημα ασφάλειας όπου όλοι οι Κύπριοι θα αισθάνονται ασφαλείς, προστίθεται.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ πιστεύει ακόμη ότι χρειαζόμαστε έναν γρήγορο μηχανισμό εφαρμογής, ο οποίος να περιλαμβάνει και «εξωτερικά από την Κύπρο χαρακτηριστικά», όπως τα ΗΕ, (multilateral international aspects) . Οι σημερινοί εγγυητές δεν μπορούν να εφαρμόζουν και να ελέγχουν (implement and monitor) τον εαυτό τους.
Για την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων ο ΓΓ του ΟΗΕ πιστεύει, σύμφωνα με τα συμπεράσματά του, ότι θα πρέπει να υπάρξει ραγδαία μείωση από την πρώτη μέρα σε αριθμούς που είναι ισοδύναμοι (equivalent) με εκείνους στην παλιά Συνθήκη Συμμαχιών. Διαπιστώνει δε διαφωνία μεταξύ των μερών για την ρήτρα επανεξέτασης (review) ή ρήτρα τερματισμού (sunset clause) και πιστεύει ότι αυτό θα πρέπει να συζητηθεί σε υψηλότερο επίπεδο. Την ίδια στιγμή θεωρεί ότι πρέπει να δουν τις λεπτομέρειες της αποχώρησης των στρατευμάτων.
Τρίτο θέμα αναφοράς στα συμπεράσματα του ΓΓ είναι το εδαφικό όπου αναφέρει ότι χρειάζεται η τουρκική πλευρά να προσαρμόσει το χάρτη που υπέβαλε, ώστε να αντιμετωπίζει τις ανησυχίες της ε/κ πλευράς για κάποιες τοποθεσίες (localities).
Στο περιουσιακό, το οποίο επίσης αναφέρεται στα συμπεράσματα του κ. Γκουτέρες, γίνεται λόγος για δύο αρχές, το καθεστώς που θα διέπει τις περιουσίες υπό εδαφική αναπροσαρμογή (θα επιστραφούν υπό ε/κ διοίκηση) και εκείνες που θα μείνουν υπό τ/κ διοίκηση. Στις περιοχές που θα επιστραφούν να συμφωνηθούν κριτήρια όπου ο νόμιμος ιδιοκτήτης θα έχει προνόμιο, χωρίς αυτό να είναι το 100%,καθώς αυτό θα εξαρτηθεί και από άλλα στοιχεία (elements).
Γίνεται επίσης αναφορά στο θέμα της ισότιμης μεταχείρισης Τούρκων και Ελλήνων υπηκόων για μετά τη λύση, όπου ο ΓΓ αναφέρει ότι θα πρέπει να υπάρχει μια ποσόστωση (quota) που θα είναι ακριβοδίκαιη (equitable) με τους Έλληνες υπηκόους που βρίσκονται στο νησί. Εξηγεί δε ότι χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση στο τί είναι το ακριβοδίκαιο (equitable) για τις αιτήσεις για μόνιμη κατοικία.
Όσον αφορά την αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/κ σε ομοσπονδιακά σώματα, ο Αντόνιο Γκουτέρες θεωρεί ότι σε σχέση με το αίτημα μιας πλευράς (της τ/κ) για μια θετική ψήφο στη λήψη αποφάσεων, όπως και άλλα στοιχεία στο κεφάλαιο διακυβέρνησης, όπως η εκ περιτροπής. θα πρέπει να συζητηθούν.
Αυτά είναι τα πιο σημαντικά σημεία που θεώρησε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψην και να συζητηθούν, κατά την άποψη του ΓΓ, διευκρίνισαν οι ίδιες πηγές λέγοντας ότι αυτά τα συμπεράσματα και οι απόψεις δεν είναι δεσμευτικές.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το πρώτο σημείο στα συμπεράσματα του ΓΓ του ΟΗΕ που αφορά την κατάργηση του παρεμβατικού δικαιώματος και της Συνθήκης Εγγυήσεων δεν βρίσκει σύμφωνη την τουρκική πλευρά.
Στην πρόταση της ε/κ πλευράς περιλαμβάνεται η αναφορά πως θα πρέπει να υπάρξει πρόοδος στο κεφάλαιο της ασφάλειας και εγγυήσεων και στην αποχώρηση των στρατευμάτων, που είναι τα πρώτα δύο σημεία στα συμπεράσματα του ΓΓ του ΟΗΕ, για να προχωρήσουμε στη συζήτηση των υπολοίπων σημείων της σύνοψης του κ. Γκουτέρες.
Οι ίδιες πηγές διευκρίνισαν ότι προχθές το απόγευμα ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε είχε ολιγόλεπτη συνάντηση τόσο με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για ζήτημα που αφορούσε θέση της ε/κ πλευράς στο θέμα της διακυβέρνησης στο έγγραφο που κατέθεσε την Δευτέρα, όσο και με τον Τ/κ ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί όπου τότε κατέθεσε εκ μέρους της τ/κ πλευράς τη θέση της στο εδαφικό.
Τσαβούσογλου
Είναι σημαντικός ο ρόλος του ΓΓ του ΟΗΕ, που έρχεται την Πέμπτη, δήλωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου σημειώνοντας ότι όταν είχε έρθει είχαν αποφασίσει ένα πλαίσιο και αυτό ήταν μια θετική ενέργεια.
Η παρουσία του είναι πολύ σημαντική σε αυτές τις πολύ σημαντικές στιγμές γιατί αυτή είναι η τελική Διάσκεψη, πρόσθεσε.
Ερωτηθείς εάν υπάρχει πρόοδος απάντησε «πολύ σιγά – σιγά».
