Η μεγαλύτερη στα χρονικά διαρροή απόρρητων εγγράφων από την «μυστική» εταιρεία παροχής νομικών υπηρεσιών Mossack Fonseca αποκαλύπτει πώς ηγέτες, επιχειρηματίες, διάσημοι,
epa05242948 Photo shows the building where the
καθώς και δικτάτορες και εγκληματίες, εκμεταλλεύονται τους φορολογικούς παραδείσους για να κρύψουν τον πλούτο τους. Έντεκα εκατομμύρια έγγραφα, «The Panama Papers», οδηγούν σε δεκάδες νυν και πρώην αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων.
Τα έγγραφα καταδεικνύουν πώς η Mossack Fonseca βοήθησε πελάτες της να ξεπλύνουν βρώμικο χρήματα, να αποφύγουν κυρώσεις και φόρους. Πρόκειται για μία από τις πλέον μυστικοπαθείς εταιρείες παγκοσμίως που εδρεύει στον Παναμά, αλλά διατηρεί υποκαταστήματα σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο.
Τα έγγραφα ήλθαν στην κατοχή της γερμανικής εφημερίδας Suddeutsche Zeitung, η οποία εν συνεχεία τα μοιράστηκε με την Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) -107 οργανισμοί μέσων ενημέρωσης σε 78 χώρες ανέλυσαν τα έγγραφα, ανάμεσά τους το BBC το οποίο και επισημαίνει πως δεν γνωρίζει την πηγή της διαρροής.
Ο Ζεράρ Ράιλ, επικεφαλής της ICIJ, δήλωσε ότι τα έγγραφα καλύπτουν τις καθημερινές «δουλειές» στην Mossack Fonseca για διάστημα άνω της 40ετίας. Ο ίδιος προβλέπει ότι η διαρροή θα είναι πιθανώς το μεγαλύτερο χτύπημα που έχει δεχθεί ποτέ ο κόσμος των offshore εξαιτίας του όγκου των εγγράφων.
Στα στοιχεία περιλαμβάνονται μυστικές offshore εταιρείες που συνδέονται με τις οικογένειες και συνεργάτες του Αιγύπτιου πρώην προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, του πρώην ηγέτη της Λιβύης Μοαμάρ Καντάφι και του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Αποκαλύπτεται για πρώτη φορά πώς λειτουργεί η τράπεζα -τα χρήματα διοχετεύονται μέσω offshore εταιρειών, δύο εκ των οποίων βρίσκονταν επίσημα στην ιδιοκτησία ενός εκ των στενότερων φίλων του Ρώσου προέδρου. Ο βιολοντσελίστας Σεργκέι Ρολντουγκίν γνώριζε τον Πούτιν από την εποχή της εφηβείας τους, τον σύστησε στην Λιουντμίλα, τη γυναίκα που τελικά παντρεύτηκε, και είναι ο νονός της κόρης τους Μαρία.
Οι φάκελοι της εταιρείας Mossack Fonseca, του τέταρτου μεγαλύτερου νομικού οίκου εξωχώριων υποθέσεων στον κόσμο, έχουν λάβει την ονομασία «Έγγραφα του Παναμά». Διέρρευσαν αρχικά στη γερμανική εφημερίδα Suddeutsche Zeitung και από εκεί στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ). Συνολικά δημοσιογράφοι από 107 δημοσιογραφικούς οργανισμούς σε 78 χώρες μελετούν τους φακέλους που έχουν προκύψει από τη «μεγαλύτερη διαρροή στην ιστορία της δημοσιογραφίας δεδομένων», όπως έχει χαρακτηριστεί η υπόθεση.
Ιδιαίτερη έμφαση, μεταξύ άλλων στοιχείων, δίνεται από τη βρετανική εφημερίδα Guardian -που μετέχει της ICIJ- στο νήμα του χρήματος που οδηγεί από τη Ρωσία μέσω Ελβετίας και Κύπρου σε στενούς συνεργάτες και προσωπικούς φίλους του Προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ρωσική τράπεζα Bank Rossiya, που σημειώνεται από τη βρετανική εφημερίδα ότι θεωρείται στενά συνδεδεμένη με τον Πούτιν, μετέφερε συνολικά τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο δολάρια στην offshore εταιρεία Sandalwood Continental, η οποία συστήθηκε στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους από τη Mossack Fonseca κατόπιν διαμεσολάβησης Ελβετών δικηγόρων. Πρόκειται για εταιρεία με την οποία συνδέεται στενός φίλος του Ρώσου προέδρου, ο τσελίστας Σεργκέι Ρολντούγκιν, ο οποίος φέρεται αναμεμιγμένος σε μια σειρά υπόπτων εταιρειών και δοσοληψιών.
Τα χρήματα αυτά, σημειώνει ο Guardian, δόθηκαν στην εταιρεία μέσω «τεράστιων ανασφάλιστων δανείων» από τη Russian Commercial Bank (RCB) που βρίσκεται στην Κύπρο και είναι θυγατρική της ρωσικής κρατικής τράπεζας VTB, καθώς και από άλλες κρατικές τράπεζες. «Δεν υπάρχει εξήγηση στους φακέλους για τους λόγους που οι τράπεζες συμφώνησαν να χορηγήσουν τέτοιες ανορθόδοξες πιστωτικές γραμμές», σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα.
Το 2010 και το 2011 η Sandalwood χορήγησε τρία δάνεια συνολικού ύψους 11,3 εκατομμυρίων δολαρίων σε άλλη εξωχώρια εταιρεία με το όνομα Ozon, η οποία έχει υπό την ιδιοκτησία της το πολυτελές θέρετρο σκι Igora στην επαρχία Λένινγκραντ. Η Ozon φέρεται να ανήκει στον επικεφαλής της Bank Rossiya Γιούρι Κοβάλτσιουκ και μια εταιρεία καταχωρημένη στην Κύπρο, ενώ ο Πρόεδρος Πούτιν θεωρείται θαμώνας του θέρετρου Igora, όπου μάλιστα πάντρεψε την κόρη του Κατερίνα 18 μήνες μετά τα δάνεια.
Οι διαρρεύσαντες φάκελοι του Παναμά εμπλέκουν σε αυτές τις ύποπτες διαδρομές χρήματος δεκάδες πρώην και νυν ηγέτες κρατών, όπως τον Πρωθυπουργό της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Γκουνλάουγκσον, ο οποίος μάλιστα πιστεύεται ότι θα αντιμετωπίσει πρόταση μομφής, τον Πακιστανό Πρωθυπουργό Ναβάζ Σαρίφ και τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο. Συνολικά 12 ηγέτες περιλαμβάνονται μεταξύ των 143 πολιτικών, των οικογενειών τους και στενών συνεργατών που αναφέρονται στα «Έγγραφα του Παναμά».
Τα στοιχεία της Mossack Fonseca καταδεικνύουν επίσης πως ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον είχε κρύψει εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις στις ισλανδικές τράπεζες μέσω υπεράκτιας εταιρείας που κατείχε μυστικά. Ο ίδιος και η σύζυγός του είχαν αγοράσει την offshore Wintris ο 2007, και ουδέποτε τη δήλωσε όταν εισήλθε στη Βουλή το 2009. Οκτώ μήνες αργότερα πούλησε το 50% στην σύζυγό του έναντι ενός δολαρίου.
Τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με φωνές για παραίτηση στην Ισλανδία.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και το όνομα του εκλιπόντος πατέρα του Βρετανού Πρωθυπουργού Κάμερον, Ίαν Κάμερον, ο οποίος φέρεται να είχε χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες της Mossack Fonseca ως χρηματιστής. Σημειώνεται ωστόσο ότι δε διατυπώνεται κάποια κατηγορία παρανομίας στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς οι πρακτικές φοροαποφυγής ή ελαχιστοποίησης φόρου τουλάχιστον στη Βρετανία είναι κατά κανόνα νόμιμες.
Εμπλεκόμενοι στα έγγραφα επίσης φέρονται να είναι έξι μέλη της Βουλής των Λόρδων, τρεις πρώην βουλευτές των Βρετανών Συντηρητικών, δεκάδες χορηγοί των βρετανικών κομμάτων, τουλάχιστον ένα στέλεχος της FIFA, ο ποδοσφαιριστής Λιονέλ Μέσι και ο πατέρας του και μέλη οικογενειών της ηγεσίας του Κομουνιστικού Κόμματος Κίνας.
Είναι ενδεικτικό ότι εσωτερικό υπόμνημα της Mossack Fonseca αναφέρει πως «το 95% της δουλειάς μας τυγχάνει να αφορά την πώληση οχημάτων για την αποφυγή φόρων». Τα πιο πρόσφατα έγγραφα που διέρρευσαν είναι ημερομηνίας Δεκεμβρίου 2015.
