Το πλήρες Κείμενο της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας

Το πλήρες κείμενο της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, που συμφωνήθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες, έχει ως ακολούθως:

“Σήμερα τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συναντήθηκαν με τον Τούρκο ομόλογό τους. Αυτή ήταν η τρίτη συνάντηση από το Νοέμβριο 2015 αφιερωμένη στην εμβάθυνση των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ, καθώς και την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.

epa05218761 Turkish Prime Minister Ahmet Davutoglu (L) European Council President Donald Tusk (C) and European Commission President, Jean-Claude Juncker during a news conference at the end of a European Union leaders summit in Brussels, Belgium, 18 March 2016. EU leaders discussed a deal with Turkey that is aimed to tackle the migration crisis and curb migration into the bloc. EPA/OLIVIER HOSLET

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εξέφρασαν τα βαθύτατα συλλυπητήριά τους προς το λαό της Τουρκίας μετά τη βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα την Κυριακή. Καταδίκασαν έντονα αυτή την αποτρόπαιη πράξη και επανέλαβαν την αδιάλειπτη υποστήριξή τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές της.

Η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για την υλοποίηση του Κοινού Σχεδίου Δράσης τους, το οποίο ενεργοποιήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2015. Σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί ήδη, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος της αγοράς εργασίας της Τουρκίας σε Σύριους υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας, την εισαγωγή νέων απαιτήσεων βίζας για τους Σύριους και άλλες εθνικότητες, το οποίο εντείνει τις προσπάθειές ασφάλειας από την τουρκική ακτοφυλακή και την αστυνομία και ενισχύει την ανταλλαγή πληροφοριών.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκινήσει την καταβολή των €3.000.000.000 για τη Διευκόλυνση των προσφύγων στην Τουρκία για συγκεκριμένα έργα και αρκετή δουλειά για την απελευθέρωση της βίζας και των ενταξιακών συνομιλιών έχει προχωρήσει, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος του κεφαλαίου 17 του περασμένου Δεκεμβρίου. Στις 7 Μαρτίου 2016, η Τουρκία επιπλέον συμφώνησε να αποδεχθεί την ταχεία επιστροφή όλων των μεταναστών – οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη διεθνής προστασίας – που διέρχονται από την Τουρκία στην Ελλάδα και να πάρουν πίσω όλους τους παράνομους μετανάστες που συλλαμβάνονται στα τουρκικά ύδατα. Η Τουρκία και η ΕΕ συμφώνησαν επίσης να συνεχίσουν την ενίσχυση των μέτρων κατά των λαθρεμπόρων των μεταναστών και επικρότησε την εγκατάσταση της δραστηριότητας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο Πέλαγος. Ταυτόχρονα, η Τουρκία και η ΕΕ αναγνωρίζουν ότι απαιτούνται ακόμη περαιτέρω, γρήγορες και αποφασιστικές προσπάθειες.

Για να σπάσει το επιχειρηματικό μοντέλο των λαθρεμπόρων και για να προσφέρουν στους μετανάστες μια εναλλακτική λύση από το να θέτουν τις ζωές τους σε κίνδυνο, η ΕΕ και η Τουρκία αποφάσισαν σήμερα να τερματίσουν την παράτυπη μετανάστευση από την Τουρκία προς την ΕΕ.

Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, συμφώνησαν στα ακόλουθα πρόσθετα σημεία δράσης:

1) Όλοι οι νέοι παράνομοι μετανάστες που διέρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά ξεκινώντας από τις 20 Μαρτίου του 2016 θα πρέπει να επιστραφούν στην Τουρκία. Αυτό θα γίνει σε πλήρη συμφωνία με την ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, αποκλείοντας έτσι κάθε είδους συλλογική απέλαση. Όλοι οι μετανάστες θα πρέπει να προστατεύονται σύμφωνα με τα σχετικά διεθνή πρότυπα και το σεβασμό της αρχής της μη επαναπροώθησης. Θα είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο που είναι αναγκαίο για να τερματιστεί η ανθρώπινη δυστυχία και να αποκατασταθεί η δημόσια τάξη. Οι μετανάστες που φτάνουν στα ελληνικά νησιά θα καταχωρηθούν δεόντως και οποιαδήποτε αίτηση ασύλου θα υποβληθεί από τις ελληνικές αρχές σε επεξεργασία ξεχωριστά, σύμφωνα με την οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου, σε συνεργασία με την UNHCR. Οι μετανάστες που δεν ζητούν άσυλο ή αυτοί των οποίων η αίτηση έχει βρεθεί αβάσιμη ή απαράδεκτη, σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Η Τουρκία και η Ελλάδα, επικουρούμενες από τα όργανα και τους οργανισμούς της ΕΕ, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα συμφωνήσουν για ότι τυχόν αναγκαίες διμερείς ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίας των Τούρκων αξιωματούχων σε ελληνικά νησιά και Ελλήνων αξιωματούχων στην Τουρκία από τις 20 Μαρτίου 2016, για να εξασφαλιστούν οι επαφές και με αυτόν τον τρόπο να διευκολυνθεί η ομαλή λειτουργία του εν λόγω καθεστώτος. Το κόστος των επιχειρήσεων επιστροφής των παράνομων μεταναστών θα καλυφθεί από την ΕΕ.

2) Για κάθε Σύριο ο οποίος επιστρέφεται στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύριος θα πρέπει να επανεγκατασταθεί από την Τουρκία στην ΕΕ λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια ευπάθειας των Ηνωμένων Εθνών. Θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός με τη συνδρομή της Επιτροπής, των οργανισμών της ΕΕ και άλλων κρατών μελών, καθώς και την UNHCR, για να εξασφαλιστεί ότι η αρχή αυτή θα εφαρμοστεί από την ίδια μέρα που θα ξεκινήσουν οι επιστροφές. Προτεραιότητα θα δοθεί στους μετανάστες που δεν έχουν προηγουμένως εγγραφεί ή προσπάθησαν να εισέλθουν στην ΕΕ παράνομα. Από την πλευρά της ΕΕ, η επανεγκατάσταση στο πλαίσιο του παρόντος μηχανισμού θα πραγματοποιηθεί, αρχικά, τιμώντας τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη στα συμπεράσματα των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, στις 20 Ιουλίου 2015, εκ των οποίων 18.000 θέσεις για επανεγκατάσταση παραμένουν ακόμα ανοιχτές. Οποιαδήποτε περαιτέρω ανάγκη για επανεγκατάσταση θα διεξάγεται από μια παρόμοια εθελοντική συμφωνία μέχρι το ανώτατο όριο των επιπλέον 54.000 ατόμων. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συγχαίρουν την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει την τροποποίηση της απόφασης μετεγκατάστασης της 22 Σεπτεμβρίου 2015, ώστε να καταστεί δυνατή η οποιαδήποτε δέσμευση επανεγκατάστασης που αναλαμβάνεται στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης να αντισταθμιστεί από μη διατιθέμενες θέσεις στο πλαίσιο της απόφασης. Αν οι ρυθμίσεις αυτές δεν πληρούν το στόχο του τερματισμού της παράνομης μετανάστευσης και οι αριθμοί των επιστροφών είναι κοντά στους αριθμούς που προβλέπονται παραπάνω, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να αναθεωρηθεί. Σε περίπτωση που ο αριθμός των επιστροφών υπερβαίνει τους αριθμούς που προβλέπονται παραπάνω, ο μηχανισμός αυτός θα πρέπει να διακόπτεται.

3) Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη νέων δρομολογίων είτε στη θάλασσα είτε την ξηρά για παράνομη μετανάστευση που θα ανοίξουν από την Τουρκία προς την ΕΕ, και θα συνεργαστεί με τα γειτονικά κράτη, καθώς και την ΕΕ προς αυτή την κατεύθυνση.

4) Μόλις τα παράνομα περάσματα μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ λήξουν ή τουλάχιστον έχουν ουσιαστικά και σταθερά μειωθεί, ένα Εθελοντικό Σύστημα Ανθρωπιστικής Εισόδου θα ενεργοποιηθεί. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα συμβάλουν σε εθελοντική βάση στο εν λόγω καθεστώς.

5) Η εκπλήρωση του σχεδίου για την απελευθέρωση της βίζας θα επιταχυνθεί από όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη με σκοπό την άρση των προϋποθέσεων βίζας για τους Τούρκους πολίτες, το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιουνίου το 2016, υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα σημεία αναφοράς θα έχουν εκπληρωθεί. Για το σκοπό αυτό, η Τουρκία θα λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εκπληρώσει τις υπόλοιπες απαιτήσεις για να μπορέσει η Επιτροπή να κάνει, μετά την απαιτούμενη αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τα κριτήρια αξιολόγησης, κατάλληλη πρόταση μέχρι το τέλος του Απριλίου, με βάση την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορεί να πάρει μια τελική απόφαση.

6) Η ΕΕ, σε στενή συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει περαιτέρω την εκταμίευση των αρχικά κατανεμηθέντων €3.000 εκατομμυρίων στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και θα εξασφαλίσει χρηματοδότηση περαιτέρω σχεδίων για τα άτομα υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας με ταχεία βοήθεια από την Τουρκία πριν από την τέλη Μαρτίου. Ένας πρώτος κατάλογος των συγκεκριμένων έργων για τους πρόσφυγες, κυρίως στον τομέα της υγείας, της εκπαίδευσης, των υποδομών, των τροφίμων και τα άλλα έξοδα διαβίωσης, που μπορούν να χρηματοδοτηθούν άμεσα από αυτόν το μηχανισμό, θα προσδιοριστούν από κοινού μέσα σε μια εβδομάδα. Μόλις οι πόροι αυτοί πρόκειται να χρησιμοποιηθούν πλήρως, και εφόσον τηρούνται οι παραπάνω δεσμεύσεις, η ΕΕ θα κινητοποιήσει πρόσθετη χρηματοδότηση για τη Διευκόλυνση της τάξεως των επιπλέον 3 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το τέλος του 2018.

7) Η ΕΕ και η Τουρκία χαιρετίζουν τις εν εξελίξει εργασίες για την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης.

8) Η ΕΕ και η Τουρκία επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να αναζωογονήσουν την ενταξιακή διαδικασία, όπως αυτή ορίζεται στην κοινή τους δήλωση της 29 Νοεμβρίου 2015. Εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 στις 14 Δεκεμβρίου 2015 και αποφάσισαν, ως επόμενο βήμα, να ανοίξουν το κεφάλαιο 33 κατά τη διάρκεια της Ολλανδικής Προεδρίας. Χαιρέτισαν το ότι η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση προς το σκοπό αυτό, τον Απρίλιο. Οι προπαρασκευαστικές εργασίες για το άνοιγμα άλλων κεφαλαίων θα συνεχιστούν με επιταχυνόμενο ρυθμό, με την επιφύλαξη των θέσεων των κρατών μελών σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες.

9) Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συνεργαστούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για τη βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στο εσωτερικό της Συρίας, ιδίως σε ορισμένες περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα, που θα επιτρέψει τον τοπικό πληθυσμό και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε περιοχές που θα είναι πιο ασφαλείς .

Όλα αυτά τα στοιχεία θα πρέπει να προωθηθούν παράλληλα και να παρακολουθούνται από κοινού σε μηνιαία βάση.

Η ΕΕ και η Τουρκία αποφάσισαν να συναντηθούν και πάλι σύμφωνα με την κοινή δήλωση της 29 Νοεμβρίου 2015.”