Μ.Σιζόπουλος:«Η λύση του κυπριακού πρέπει να είναι δημοκρατική και συμβατή με τις αρχές της Ε.Ε.»

Συνέντευξη του Προέδρου της ΕΔΕΚ
Μαρίνου Σιζόπουλου στην τ/κυπριακή
εφημερίδα «Kibris Postasi»

«Γιατί εγώ ο Ε/Κύπριος
να μην έχω το δικαίωμα
να ψηφίσω ένα Τ/Κύπριο σοσιαλιστή
και να είμαι υποχρεωμένος να ψηφίσω
ένα Ε/Κύπριο νεοφιλελεύθερο;»

• «Εάν παραμείνουμε στα ΜΟΕ χωρίς
να υπάρξει λύση τότε πολύ φοβούμαι
ότι αυτά δεν θα συμβάλουν στην
επανένωση αλλά στη μονιμοποίηση του
διαμελισμού και των προβλημάτων»

Το μήνυμα ότι η λύση του κυπριακού πρέπει να είναι «δημοκρατική, πλήρως συμβατή ÌÁÑÉÍÏÓ ÓÉÆÏÐÏÕËÏÓ ÍÅÏÓ ÐÑÏÅÄÑÏÓ ÅÄÅÊμε τις αρχές της Ε.Ε. και το ευρωπαϊκό κεκτημένο (…) και να δημιουργεί προϋποθέσεις καλής συνεργασίας για να καθορίζουμε το κοινό-μας μέλλον σε συνθήκες ασφάλειας χωρίς ξένες επεμβάσεις και κηδεμονίες» στέλνει ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος σε σημερινή συνέντευξη του στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Kibris».
«Δεν είναι δυνατό», τονίζει ο κ. Σιζόπουλος, «οι Κύπριοι να είμαστε πολίτες β’ κατηγορίας στην Ε.Ε., να μην μπορούμε να απολαύσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες στη δική-μας πατρίδα» και σημειώνει ότι «η τελική λύση πρέπει να βοηθά στη συνεργασία και όχι στο διαχωρισμό». Για παράδειγμα, «συζητούμε για πολλά χρόνια εάν ο Πρόεδρος θα είναι Ε/Κύπριος ή εκ περιτροπής. Γιατί δεν αποδεχόμαστε ένα σύστημα όπως είναι η εκλογή στις ΗΠΑ, όπου ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος εκλέγονται μαζί, με τη διαφορά όπου ο υποψήφιος Πρόεδρος είναι Ε/Κύπριος ο Αντιπρόεδρος-του να είναι Τ/Κύπριος; Γιατί εγώ ο Ε/Κύπριος να μην έχω το δικαίωμα να ψηφίσω ένα Τ/Κύπριο σοσιαλιστή υποψήφιο και να είμαι υποχρεωμένος να ψηφίσω ένα Ε/Κύπριο νεοφιλελεύθερο;».
Περαιτέρω, ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ υπογραμμίζει ότι μια συνομοσπονδιακή μορφή λύσης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή γιατί «παραβιάζει μόνιμα τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών, δεν είναι λειτουργικό σύστημα και διαιωνίζει την αντιπαράθεση και τις συγκρούσεις». Μια τέτοια λύση στο τέλος, συνεχίζει, «μπορεί να καταλήξει σε ένα βελούδινο στην καλύτερη περίπτωση διαζύγιο (π.χ. Τσεχοσλοβακία) είτε σε ένα συγκρουσιακό διαζύγιο (π.χ. Γιουγκοσλαβία)» και αναφέρει πως με πρόσχημα την ονομασία σήμερα «συζητούνται προτάσεις που είναι συμβατές με συνομοσπονδία και αντίθετες με την ομοσπονδία».
Σε σχέση με τις δικοινοτικές συναντήσεις στο Λήδρα Πάλας, ο κ. Σιζόπουλος διερωτάται κατά πόσον 26 χρόνια μετά «αυτές οι συναντήσεις εκπλήρωσαν τις προσδοκίες-μας;» και εάν «βοήθησαν πραγματικά να υπάρξει καλύτερη κατανόηση μεταξύ-μας;». Αναφορικά με το θέμα της Αμμοχώστου ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κινήματος τονίζει ότι «η άμεση επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους-της κάτω από τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών είναι υποχρέωση της Τουρκίας», ενώ χαρακτηρίζει ως αναχρονιστικές τις συμφωνίες εγγυήσεων, υπογραμμίζοντας ότι «η συμβατότητα της λύσης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και την Ευρωπαϊκή Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί την ουσιαστική εγγύηση ότι τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών θα είναι απόλυτα σεβαστά».

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Σιζόπουλου ακολουθεί πιο κάτω:

Πως αξιολογείται τη νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό;
Είναι γεγονός ότι άρχισε μια νέα προσπάθεια. Αυτό δεν είναι αρκετό. Για να είναι διαφορετική από τις προηγούμενες πρέπει να είναι ουσιαστική και να καταλήξει σε συμφωνία. Κατανοούμε ότι το κυπριακό πρόβλημα είναι περίπλοκο. Σε καμιά περίπτωση δεν είναι πρόβλημα ανάμεσα στους Τ/Κύπριους κι τους Ε/Κύπριους. Η τελική συμφωνία για τη λύση πρέπει να είναι δημοκρατική και να δίνει την ευκαιρία σε όλους τους Κυπρίους να ζήσουν ειρηνικά με διασφαλισμένα τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα σε ολόκληρη την Κύπρο και να δημιουργεί συνθήκες καλής συνεργασίας για να καθορίζουμε το κοινό-μας μέλλον σε συνθήκες ασφάλειας χωρίς ξένες επεμβάσεις και κηδεμονίες. Οι Κύπριοι είμαστε αρκετά ικανοί και ώριμοι για να καθορίζουμε από μόνοι-μας το μέλλον-μας.

Η ΕΔΕΚ υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία;
Η ΕΔΕΚ στηρίζει αυτή την προσπάθεια με την προϋπόθεση ότι θα βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές που θα οδηγούν σε τελική συμφωνία που θα διασφαλίζει τα παραπάνω. Η τελική λύση πρέπει να βοηθά στη συνεργασία και όχι στο διαχωρισμό. Συζητούμε για πολλά χρόνια εάν ο Πρόεδρος θα είναι Ε/Κύπριος ή εκ περιτροπής. Γιατί δεν αποδεχόμαστε ένα σύστημα όπως είναι η εκλογή στις ΗΠΑ, όπου ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος εκλέγονται μαζί, με τη διαφορά όπου ο υποψήφιος Πρόεδρος είναι Ε/Κύπριος ο Αντιπρόεδρος-του να είναι Τ/Κύπριος; Γιατί εγώ ο Ε/Κύπριος να μην έχω το δικαίωμα να ψηφίσω ένα Τ/Κύπριο σοσιαλιστή υποψήφιο και να είμαι υποχρεωμένος να ψηφίσω ένα Ε/Κύπριο νεοφιλελεύθερο;

• Από την αρχή των διαπραγματεύσεων για το κυπριακό, η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ήταν πάντα στο τραπέζι. Αντιλαμβανόμαστε ότι ΕΔΕΚ είναι εναντίον σε μια τέτοια μορφή λύσης. Γιατί; Πως εσείς αντιλαμβάνεστε τη ομοσπονδία; Μπορείτε να μας εξηγήσετε ποια είναι η καλύτερη λύση;
Η ΕΔΕΚ ποτέ δεν επικέντρωσε την προσοχή-της στη συνταγματική ονομασία της λύσης, αλλά στο περιεχόμενο της λύσης. Έχει απορρίψει τη συνομοσπονδία γιατί παραβιάζει μόνιμα τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών, δεν είναι λειτουργικό και διαιωνίζει την αντιπαράθεση και τις συγκρούσεις. Στο τέλος μπορεί να καταλήξει σε ένα βελούδινο στην καλύτερη περίπτωση διαζύγιο (π.χ. Τσεχοσλοβακία) είτε σε ένα συγκρουσιακό διαζύγιο (π.χ. Γιουγκοσλαβία). Ο λόγος όπου τελευταία η ΕΔΕΚ απέρριψε και την ονομασία της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας είναι γιατί με πρόσχημα την ονομασία συζητούνται προτάσεις που είναι συμβατές με συνομοσπονδία και αντίθετες με την ομοσπονδία. Εάν πραγματικά θέλουμε ομοσπονδία τότε θα πρέπει να συζητούμε προτάσεις που έχουν σχέση μόνο με αυτή και να απορριφθούν όσες έχουν σχέση με τη συνομοσπονδία. Είναι λογικό να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί τόσο των Τουρκοκυπρίων όσο και των Ελληνοκυπρίων. Όμως αυτό δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε λάθος αποφάσεις. Κατάγομαι από ένα μικτό χωριό της επαρχίας Κερύνειας (Διόριος). Η οικογένεια-μου μέχρι και το 1963 όπου οι Τουρκοκύπριοι το εγκατέλειψαν βίαια, είχε άριστες σχέσεις μαζί-τους και γνωρίζω ότι μπορούμε να ξαναζήσουμε μαζί ειρηνικά και δημιουργικά αρκεί να μην υπάρχουν ξένες επεμβάσεις.

Στον Τύπο διαβάζουμε ότι εντός ΕΔΕΚ υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη λύση τύπου ομοσπονδίας, με μια ομάδα να την αποδέχεται και μια άλλη να την απορρίπτει. Σε μια τέτοια περίπτωση πόσο εύκολο είναι να μην αποδεχτείς την ομοσπονδιακή φόρμουλα; Πως θα βρεις μια ισορροπία σε αυτό το θέμα;
Αυτό που παρουσιάσθηκε στα ΜΜΕ δεν ήταν η ουσία της απόφασης. Όλοι στην ΕΔΕΚ απορρίπτουν τη συνομοσπονδία και οτιδήποτε οδηγεί σε διαχωρισμό και καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η διαφωνία μερικών στελεχών αφορούσε εάν έπρεπε αυτή τη χρονική στιγμή να απορριφθεί και η ονομασία της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Σε ένα κόμμα δημοκρατικό, σοσιαλιστικό επιτρέπονται όλες οι απόψεις, όμως γίνεται σεβαστή η άποψη της πλειοψηφίας. Ανεξάρτητα με την ονομασία η ΕΔΕΚ δεν πρόκειται να απομακρυνθεί από τις αρχές της δημοκρατικής λύσης.

• Μπορείτε να μας εξηγήσετε γιατί η ΕΔΕΚ αποφάσισε να φύγει από τις συναντήσεις στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας;
Η ΕΔΕΚ δεν αποφάσισε να αποχωρήσει από τις συναντήσεις των πολιτικών κομμάτων στο Λήδρα Πάλας. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι συναντήσεις αυτές άρχισαν από την πρεσβεία της Τσεχοσλοβακίας με στόχο να κατανοήσουμε το πολιτειακό σύστημα αυτής της χώρας και να το εφαρμόσουμε ως λύση του κυπριακού. Μερικά χρόνια μετά έπαψε να υπάρχει Τσεχοσλοβακία. Σήμερα κανείς δεν τη θυμάται. Ο δικός-μας στόχος είναι τελικά ο ίδιος; Η υιοθέτησης ενός συστήματος που θα οδηγήσει σε μερικά χρόνια στο διαχωρισμό; Εκτιμούμε ότι 26 χρόνια μετά την πρώτη συνάντηση πρέπει να κάνουμε μια αξιολόγηση. Αυτές οι συναντήσεις εκπλήρωσαν τις προσδοκίες-μας; Βοήθησαν πραγματικά να υπάρξει καλύτερη κατανόηση μεταξύ-μας; Πρέπει να γίνουν αλλαγές για να γίνουν πιο αποδοτικές; Αυτά τα ερωτήματα μας απασχολούν. Αρχίσαμε ένα εσωκομματικό διάλογο. Όταν θα έχουμε τις τελικές-μας αποφάσεις θα τις δημοσιοποιήσουμε. Την ίδια στιγμή όμως διακηρύξαμε ότι έχουμε υστερήσει ως κόμμα σε ουσιαστικές συναντήσεις με τους Τ/Κύπριους (κόμματα, συνδικαλιστικές οργανώσεις, προσωπικότητες). Αυτό το κενό θα πρέπει να το καλύψουμε. Σύντομα θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες.

Ο κ. Αναστασιάδης θέλει μεγαλύτερη εμπλοκή της Ε.Ε. στη διαδικασία (των διαπραγματεύσεων). Εσείς συμμερίζεστε αυτή την άποψη;
Μετά το 2004 όπου η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλήρες μέλος της Ε.Ε. το κυπριακό πρόβλημα είναι και ευρωπαϊκό. Η ΕΔΕΚ ζήτησε την ουσιαστική εμπλοκή της Ε.Ε. στις συνομιλίες, με την παρουσία σε αυτές πολιτικής προσωπικότητας υψηλού κύρους. Είναι πολύ σημαντικό η τελική συμφωνία για λύση να είναι πλήρως συμβατή με τις αρχές της Ε.Ε. και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν είναι δυνατό οι Κύπριοι να είμαστε πολίτες β’ κατηγορίας στην Ε.Ε., να μην μπορούμε να απολαύσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες στη δική-μας πατρίδα. Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την ιδέα η τελική λύση να είναι πρωτογενές ευρωπαϊκό κεκτημένο γιατί αυτό θα εμποδίζει την Κύπρο να προχωρεί ομοιόμορφα με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη στο πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ε.

• Ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Ακκιντζί ανακοίνωσαν Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε μερικά θέματα. Ποια είναι η άποψη σας για αυτά; Βοηθούν πραγματικά τις δύο κοινότητες να έρθουν πιο κοντά η μια στην άλλη;
Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) θα είναι θετικά εάν και εφόσον θα προετοιμάσουν την ουσιαστική λύση. Εάν όμως θα παραμείνουμε στα μέτρα χωρίς να υπάρξει λύση τότε πολύ φοβούμαι ότι αυτά δεν θα συμβάλουν στην επανένωση αλλά στη μονιμοποίηση του διαμελισμού και των προβλημάτων.

• Ποια είναι άποψη σας για το «πακέτο» Αμμοχώστου-Τύμπου το οποίο συζητείται εδώ και πολύ καιρό;
Η άμεση επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους-της κάτω από τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών είναι υποχρέωση της Τουρκίας. Απορρέει από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 541 και 550, καθώς και από τη συμφωνία Κυπριανού-Ντενκτάς το 1979. Ως εκ τούτου δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στα ΜΟΕ. Η άμεση επιστροφή-της χωρίς προϋποθέσεις θα είναι ένα βήμα που θα βοηθήσει πολύ στις συνομιλίες.

Ποια είναι η άποψη σας για τις εγγυήτριες δυνάμεις και τις συμφωνίες εγγυήσεως της Κύπρου; Πιστεύετε ότι δεν χρειάζονται πλέον και γιατί;
Οι εγγυήτριες δυνάμεις και οι συμφωνίες εγγυήσεως είναι θεσμοί αναχρονιστικοί. Η εμπειρία από το παρελθόν είναι αρνητική. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε. και δεν χρειάζεται εγγυήσεις. Η συμβατότητα της λύσης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και την Ευρωπαϊκή Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί την ουσιαστική εγγύηση ότι τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών θα είναι απόλυτα σεβαστά. Επίσης ότι όλοι οι πολίτες θα είναι ίσοι και δεν θα υπάρχει επιβολή της μιας πλευράς επί της άλλης, με τρόπο ώστε να μονοπωλεί το κράτος.