«Μια στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή για την κυβέρνηση Maduro και την κυριαρχία της χώρας και δεν θα ήταν ένας… εύκολος περίπατος»
Όμως δεν θα πρέπει να υπάρχουν ψευδαισθήσεις.
Ο ισχυρότερος στρατός στον κόσμο, όπως λέει ο πρόεδρος Trump, δεν πρόκειται να έχει ένα εύκολο έργο, εάν αποφασίσει να εισβάλλει στην χώρα των τεράστιων πετρελαϊκών κοιτασμάτων…
Αντιθέτως, ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι Αμερικανοί θα συναντήσουν μια τεράστια αντίσταση που μπορεί να εξελιχθεί ακόμα και … σε υπαρξιακή απειλή για τις ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, επισημαίνουν ότι μια στρατιωτική εισβολή θα είναι … το πέρασμα σε μια φονική παγίδα και σε ένα εκρηκτικό πλαίσιο, με εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και μια νέα ανθρωπιστική κρίση.
Και πλέον το ερώτημα δεν είναι μόνο εάν οι Αμερικανοί μπορούν να φέρουν εις πέρας μια τέτοια στρατιωτική αποστολή, εάν τελικά «αξίζει»…
Αντίσταση και πάλη
Μια στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας θα αντιμετώπιζε σφοδρή αντίσταση και θα αποδεικνυόταν οτιδήποτε άλλο παρά εύκολη υπόθεση, εκτιμά ο Alexander Stepanov, στρατιωτικός αναλυτής του Ινστιτούτου Δικαίου και Εθνικής Ασφάλειας της Ρωσίας.
«Μια στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή για την τρέχουσα κυβέρνηση Maduro και την κυριαρχία της Βολιβαριανής Δημοκρατίας, και δεν θα ήταν ένας… εύκολος περίπατος» τονίζει ο ειδικός.
Διαθέτουν προηγμένα όπλα
Όπως λέει, οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας είναι εξοπλισμένες με προηγμένα όπλα ικανά να προκαλέσουν σημαντική ζημιά στα ναυτικά σκάφη των ΗΠΑ, όπως τα ρωσικά αεροσκάφη Su-30MK, κινεζικούς πυραύλους κατά πλοίων και τον «σκοτεινό στόλο» του Ιράν από ταχύπλοα επιθετικά σκάφη.
Αυτά τα όπλα θα μπορούσαν να θέσουν σε σοβαρούς κινδύνους το Ναυτικό των ΗΠΑ.
Μετρά μέρες
Με τον Donald Trump να εκδίδει αυστηρές προειδοποιήσεις και να υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Nicolás Maduro «μετρά ημέρες», οι εκκλήσεις για αλλαγή καθεστώτος γίνονται όλο και πιο έντονες.
Ωστόσο, μια πλήρης κλίμακας εισβολή των ΗΠΑ παραμένει μια δύσκολη προοπτική, σύμφωνα με πολλούς στρατιωτικούς αναλυτές, ειδικούς στη εξωτερική πολιτική και μελετητές think tank.
Επιχείρηση υψηλού ρίσκου
Παρά την αξεπέραστη παγκόσμια στρατιωτική δύναμη των ΗΠΑ, οι μοναδικές προκλήσεις της Βενεζουέλας – που κυμαίνονται από την τραχιά γεωγραφία και τον μάχιμο στρατό μέχρι τη σφοδρή περιφερειακή αντίσταση και τον κίνδυνο παρατεταμένου αντάρτικου πολέμου – θα μπορούσαν να μετατρέψουν οποιαδήποτε παρέμβαση σε μια αδιέξοδη επιχείρηση με υψηλά ρίσκα.
Η Βενεζουέλα δεν είναι ένας μικρός στόχος.
Εκτείνεται σε περίπου 916.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα – διπλάσια από το μέγεθος του Ιράκ – και φιλοξενεί περίπου 28 εκατομμύρια ανθρώπους, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή πίεση στις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις.
Απαιτούνται τουλάχιστον 50.000 στρατιώτες
Ειδικοί από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) εκτιμούν ότι μια αξιόπιστη εισβολή των ΗΠΑ για την ανατροπή του Maduro θα απαιτούσε σχεδόν 50.000 στρατιώτες, ενώ αυτός ο αριθμός μπορεί να αυξηθεί σε πάνω από 100.000 αν συνυπολογιστούν οι προσπάθειες για την αποκατάσταση της τάξης μετά την εισβολή.
Ο ανθρώπινος φόρος θα μπορούσε να είναι πολύ υψηλός, καθώς οι αμερικανικές δυνάμεις θα αντιμετώπιζαν όχι μόνο συμβατική αντίσταση, αλλά και αστικό πόλεμο στο πυκνοκατοικημένο Καράκας, καθώς και αντάρτικο στον ποταμό Ορινόκο και στις Άνδεις.
Εφιάλτης
Οι λογιστικοί εφιάλτες θα περιπλέκουν το ζήτημα.
Οι γραμμές εφοδιασμού που θα εκτείνονται από τις αμερικανικές βάσεις στη Φλόριντα ή την Κολομβία θα είναι ευάλωτες σε διακοπές, ενώ οι αεροπορικές άμυνες της Βενεζουέλας – ενισχυμένες από τα ρωσικά συστήματα S-300 και τα αεροσκάφη F-16 που προέρχονται από τις ΗΠΑ – θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες στα εισερχόμενα αεροπλάνα.
Όπως σημειώνουν οι Evan Cooper και Alessandro Perri από το Κέντρο Stimson, ακόμα και οι στοχευμένες επιθέσεις ενέχουν «υψηλό επιχειρησιακό κόστος» και κίνδυνο κλιμάκωσης σε πλήρη πόλεμο, χωρίς καμία εγγύηση ότι θα καταρρεύσει το καθεστώς.
Απίθανη η αποστασία
Οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας, που αριθμούν περίπου 150.000 ενεργό προσωπικό, έχουν «προστατευτεί από πραξικόπημα» μέσω κατακερματισμένων δομών διοίκησης και τεστ πίστης, καθιστώντας την αποστασία απίθανη.
Η ανάλυση του Ινστιτούτου Cato εντοπίζει έντονες αναλογίες με την παρέμβαση στη Λιβύη το 2011, όπου η αεροπορική ισχύς του ΝΑΤΟ ανέτρεψε τον Muammar Gaddafi αλλά άναψε τον εθνικιστικό φανατισμό, διασπώντας τη χώρα σε πολιτοφύλακες και δημιουργώντας παραρτήματα του ISIS.
Χάος και καταστροφή
Στη Βενεζουέλα, οι ειδικοί φοβούνται μια παρόμοια αντίδραση: «Οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας παραμένουν πιστές στον Nicolás Maduro, και μια παρέμβαση των ΗΠΑ θα μπορούσε να ενισχύσει τον εθνικισμό της Βενεζουέλας, να πυροδοτήσει μια παρατεταμένη εσωτερική σύγκρουση», αναφέρει η έκθεση.
Μετά την εισβολή, το χάος θα μπορούσε να είναι καταστροφικό.
Ένοπλες «συλλογικότητες» (πολιτοφυλακές υπέρ του καθεστώτος, που εκτιμάται ότι αριθμούν περίπου 100.000 μέλη) και έμποροι ναρκωτικών θα εκμεταλλεύονταν το κενό, ενδεχομένως συμμαχώντας με Κολομβιανούς αντάρτες όπως το ELN, οι οποίοι ήδη ελέγχουν εκτάσεις κοντά στα σύνορα.
Αδιέξοδο
Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας περιέγραψε αυτό το σενάριο ως «μια αδιέξοδη κατάσταση που θα μπορούσε να καταστεί αιτία διάσημων συγκρούσεων για εγκληματικές ή παράνομες ένοπλες ομάδες στην Αμερική», φέρνοντας μαχητές τύπου τζιχαντιστών απέναντι στις αμερικανικές δυνάμεις.
Η Διεθνής Ομάδα Κρίσης συμφωνεί, προειδοποιώντας για ένα «αντάρτικο πόλεμο» εάν ανώτατοι αξιωματικοί αντισταθούν σε μια νέα κυβέρνηση, περιπλέκοντας τον έλεγχο των λιμανιών, των αεροδρομίων και των πεδίων πετρελαίου.
Αντιδράσεις από Κολομβία, Βραζιλία
Ο Πρόεδρος της Κολομβίας Gustavo Petro έχει ήδη καταδικάσει τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ σε σκάφη ναρκωτικών κάνοντας λόγο για κλιμάκωση και υποσχόμενος ότι δεν θα υποστηρίξει επιθέσεις από το έδαφος της χώρας του καθώς και ότι θα μοιράζεται πληροφορίες με το Καράκας.
Ο Βραζιλιάνος ηγέτης Luiz Inácio Lula da Silva έχει ζητήσει αυτοσυγκράτηση, ενώ ακόμη και σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Αργεντινή, στρέφονται προς την Κίνα λόγω της αντίληψης της αμερικανικής αναξιοπιστίας.
Συσπείρωση κατά του ιμπεριαλισμού
Ειδικοί όπως ο Aníbal Sánchez Ismayel, πολιτικός αναλυτής από τη Βενεζουέλα, προβλέπουν ενοποίηση: Οι επιθέσεις θα προκαλέσουν «διπλωματικές διαμαρτυρίες, αυξημένες πολιτικές διώξεις» και θα συσπειρώσουν τον πληθυσμό κατά του «ιμπεριαλισμού».
Το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (CFR) τονίζει την απροθυμία των περιφερειακών στρατών, οι οποίοι περιορίζονται σε μικρούς ρόλους ειρηνευτικών αποστολών όπως στην Αϊτή, καθιστώντας την πολυμερή υποστήριξη αδύνατη.
Τεράστιο το κόστος
Τα κόστη ξεπερνούν το πεδίο της μάχης.
Η Βενεζουέλα κάθεται πάνω από ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο και η σύγκρουση θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις παγκόσμιες τιμές κατά 10% με 20%, πλήττοντας τους Αμερικανούς καταναλωτές που ήδη πλήττονται από τον πληθωρισμό.
Ο Nathan Sales, πρώην συντονιστής κατά της τρομοκρατίας των ΗΠΑ, προειδοποιεί ότι τα θύματα αμάχων από επιθέσεις θα «κλιμακώσουν τις σχέσεις με κυβερνήσεις εταίρους» και θα ελαττώσουν την υποστήριξη σε ζωτικά περιφερειακά μέρη.
Το παράδειγμα του Αφγανιστάν
Επιπλέον, οι αεροπορικές εκστρατείες κατά των διαδρομών ναρκωτικών έχουν παραδοσιακά αποτύχει – οι αμερικανικές προσπάθειες στο Αφγανιστάν έπληξαν ελάχιστα τα οικονομικά των Ταλιμπάν – πιθανώς επιδεινώνοντας το λαθρεμπόριο και τη μετανάστευση, με άλλους 7,8 εκατομμύρια πρόσφυγες να υπερφορτώνουν γειτονικές χώρες όπως η Κολομβία και η Βραζιλία.
Ο οικονομολόγος του Harvard, Ricardo Hausmann, που συμβουλεύει την αντιπολίτευση της Βενεζουέλας, έχει αναφέρει την ιδέα των πολυμερών δυνάμεων για να αποφευχθεί η «υπερβολική παρέμβαση των Yankees», αλλά και αυτός αναγνωρίζει την αδυναμία υλοποίησης της λόγω της περιφερειακής αντίστασης.
Θα φέρουν πιο κοντά… την Κίνα
Οι Cooper και Perri του Κέντρου Stimson καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τέτοιες ενέργειες κινδυνεύουν να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε κατάσταση «παρία» και να επιταχύνουν την απομάκρυνση της Λατινικής Αμερικής προς το Πεκίνο.
Στη Βενεζουέλα, η μεσολάβηση τρίτων – Ρωσία (προμηθευτής όπλων) ή Κίνα (πιστωτής πετρελαίου) – θα μπορούσε να διεθνοποιήσει τη σύγκρουση, μετατρέποντας μια περιφερειακή ένταση σε σύγκρουση μεγάλων δυνάμεων.
Όπως προειδοποιεί η Διεθνής Ομάδα Κρίσης, «η Ουάσιγκτον θα πρέπει να προσέχει την αλλαγή καθεστώτος… και να είναι ειλικρινής για τα κόστη, τους κινδύνους και τις πιθανές συνέπειες μιας βαθύτερης παρέμβασης».
Αυταπάτη οι εύκολες νίκες
Συνολικά, ενώ η επίδειξη ισχύος από τις ΗΠΑ μπορεί να ασκήσει πίεση στον Maduro, οι ειδικοί από όλο το φάσμα—από τους υποστηρικτές της στρατηγικής του CSIS έως τους διπλωμάτες της Crisis Group – συμφωνούν ότι μια εισβολή θα απαιτούσε τεράστιους πόρους, θα προσέφερε ασύμμετρη αντίσταση, θα αποξένωνε συμμάχους και θα είχε αβέβαια αποτελέσματα.
Καθώς ο Trump ζυγίζει την επόμενη κίνησή του, το μάθημα είναι σαφές: Οι εύκολες νίκες είναι αυταπάτες στη σύνθετη γεωπολιτική της Λατινικής Αμερικής.
