Μετά την τριμερή τι;

Του Νίκου Κατσουρίδη

Μετά από επτά ολόκληρα χρόνια ξηρασίας στο Κυπριακό επετεύχθη να αρχίσει μια νέα διαδικασία.  Μια διαδικασία κατά την οποία θα τεθούν προς συζήτηση τόσον η διεθνής όσον και η εσωτερική πτυχή του κυπριακού, καθώς και μέτρα τα οποία θα προωθήσουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Αυτή η εξέλιξη είναι προϊόν των πρωτοβουλιών της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ε/κ πλευράς, της κινητοποίησης του ΟΗΕ και της Ε.Ε, της ενεργοποίησης του ελληνοτουρκικού διαλόγου κλπ.   Όλα αυτά, βρήκαν ανταπόκριση από πλευράς εκείνων των δυνάμεων στον πλανήτη που κινούν τα νήματα του κόσμου.  Αυτή η στάση της διεθνούς κοινότητας είναι καρπός των διεθνών εξελίξεων.  Της τεκτονικής ρήξης Ανατολής και Δύσης, που έχει επιφέρει άρδην πολλές αλλαγές σε όλους τους τομείς της ζωής παγκοσμίως, με αποκορύφωμα τους δύο τελευταίους πολέμους σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.  Η ρήξη αυτή οδηγεί σε νέες συμμαχίες, νέους σχεδιασμούς και σοβαρές πιθανότητες αλλαγής του υφιστάμενου χάρτη σε ορισμένες περιοχές του κόσμου.  Ήδη ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ μιλά για νέο χάρτη στη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη προκύπτει στην πράξη νέος χάρτης στην Ουκρανία και επανέρχονται στο προσκήνιο παλαιότερα σχέδια των ΗΠΑ (όχι πολύ παλιά) για δημιουργία Κουρδικού Κράτους.  Αυτές οι εξελίξεις και το ενδεχόμενο να οδηγήσουν στα όσα πιο πάνω περιγράφω, ήταν το καμπανάκι το οποίο κατά τη γνώμη μου ενεργοποίησε τα τουρκικά αντανακλαστικά και οδήγησε την Τουρκία στο διάλογο με την Ελλάδα, στην επανέναρξη του ευρωτουρκικού διαλόγου στην παρουσία του Κύπριου ΥΠΕΞ και στην τουρκική συμμετοχή στην πρόσφατη σύνοδο των BRICS, με συμμετοχή 35 κρατών, στο Καζάν της Ρωσίας. Καθόλου τυχαία η πρόταση του Τούρκου εθνικιστή πολιτικού Μπαχτσελί για απελευθέρωση του Οτσιαλάν, τερματισμό της ένοπλης δράσης του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος και διευθέτηση του Κουρδικού ζητήματος ειρηνικά.  Αυτές τις συγκυρίες θα πρέπει να τις αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό υπέρ της υπόθεσης με τι κάνουμε στην πράξη;

Ας αρχίσουμε από την κυβέρνηση.  Δύο λόγια είναι αρκετά για να περιγράψουν τη δική της συμβολή.  Οι κινήσεις της έφεραν αποτέλεσμα.  Συντελέσθει το πρώτο μικρό, αλλά αναγκαίο βήμα για να εξέλθει η διαδικασία από το τέλμα.

Τι κάνει η πολιτική και κομματική ηγεσία;  Τι κάνουν τα πολιτικά πρόσωπα;  Τι κάνουν τα ΜΜΕ, τα πολιτικά Κόμματα; Στην μεγάλη τους πλειοψηφία τα κόμματα τουλάχιστον, δηλώνουν μια γενικόλογη ικανοποίηση και στήριξη στους χειρισμούς του Προέδρου και της κυβέρνησης.  Παράλληλα όμως διατυπώνουν θέσεις και απόψεις, που αποτελούν, αστερίσκους και υποσημειώσεις, που τους επιτρέπουν, μελλοντική εκμετάλλευση της όποιας δυσκολίας στη διαδικασία επανέναρξης των συνομιλιών.  Ορισμένοι μάλιστα από τους ηγέτες εισέρχονται επί της ουσίας του κυπριακού, πριν καλά-καλά αρχίσει η νέα διαδικασία, σε μια προσπάθεια να προκαταβάλλουν τη συζήτηση.  Διαρρέουν δε, σε ορισμένες περιπτώσεις, προς τους δημοσιογράφους, δικής τους έμπνευσης παραλλαγές των χειρισμών του ΟΗΕ, κατατείνοντας να μειώσουν τον ρόλο της ε/κ πλευράς και της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Λυπηρό, πολύ λυπηρό, γιατί δεν είναι αυτό που χρειάζεται ο τόπος αυτήν τη στιγμή.  Αυτό που χρειάζεται είναι στήριξη της προσπάθειας, με συγκεκριμένες  εισηγήσεις και προτάσεις, αν έχουν, εντός Εθνικού Συμβουλίου και όχι αντιπαραγωγικού χαρακτήρα ανταγωνισμό και δημόσιες υποσκάψεις. Χρειάζεται κινητοποίηση από ολόκληρο το πολιτικό δυναμικό προς κάθε κατεύθυνση, έτσι ώστε να επαναρχίσει ο διάλογος όπως έχει αποφασισθεί κατά την πρόσφατη τριμερή στη Νέα Υόρκη.

Ορισμένα πολιτικά πρόσωπα από την άλλη, προχωρούν σε βήματα που υπεισέρχονται επί της ουσίας του κυπριακού και μάλιστα με θέσεις που είναι συζητήσιμες μεν, επικίνδυνες δε.  Μάλιστα αυτές οι θέσεις είναι άξιον απορίας γιατί δεν εκφράστηκαν όταν κυβερνούσαν και συνδιαχειρίζονταν το κυπριακό.  Θέσεις τις οποίες προβάλλουν μεν, αλλά δεν τεκμηριώνουν δε.  Δεν εξηγούν π.χ. ποιο θα είναι το όφελος για τον κυπριακό λαό, ε/κ και τ/κ, αν υιοθετηθούν αυτές οι θέσεις.  Θέσεις οι οποίες μάλλον τείνουν να καθησυχάσουν την Τουρκία.  Επί του παρόντος δεν θα κάνω συγκεκριμένες αναφορές, μένοντας συνεπής στις απόψεις μου ότι, τώρα ούτε προέχει, ούτε είναι βοηθητική η δημόσια συζήτηση και αντιπαράθεση επί της ουσίας.

Επί της διαδικασίας όμως θα σχολιάσω ορισμένες τουλάχιστον απόψεις.  Απόψεις οι  οποίες εκφράζονται από ορισμένα πολιτικά πρόσωπα και δημοσιογράφους.

α)  Χρονοδιάγραμμα.  Ορισμένοι καλούν άμεσα ή και έμμεσα τη διεθνή κοινότητα να θέσει σύντομα χρονοδιάγραμμα για κατάληξη στο κυπριακό.  Και προσθέτουν μάλιστα, ορισμένοι, ότι όποιος ευθύνεται για την καθυστέρηση, να τιμωρείται με κάποιο τρόπο.  Μάλιστα!  Ποιος πιστεύεται ότι θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση σε τέτοια περίπτωση;  Σίγουρα όχι η Τουρκία.  Η οποία καθυστέρησε συνειδητά και προσχεδιασμένα τις εξελίξεις στο κυπριακό για να φτάσει εδώ που έφτασε, και κρίνει ότι τώρα είναι η ώρα για την κυριαρχική ισότητα και τα δύο κράτη.  Ποια τιμωρία και ποια μέτρα υπέστη η Τουρκία για τη συνεχιζόμενη επί 50 χρόνια κατοχή;  Κανένα!  Όχι μόνο αυτό.  Αλλά εκείνοι στην ε/κ πλευρά που ζητούν χρονοδιάγραμμα με κυρώσεις, είναι οι ίδιοι που ούτε τώρα, ούτε ποτέ συμφώνησαν να ζητούμε κυρώσεις από τον ΟΗΕ ή την Ε.Ε. κατά της Τουρκίας.  Περίεργο έτσι;  Να ξεκαθαρίσω ότι είμαι της άποψης πως δεν βοηθά η παρέλευση του χρόνου.  Στόχος η άμεση αν είναι δυνατόν λύση του Κυπριακού.  Όχι όμως σε βάρος της ουσίας.  Η λύση πρέπει να είναι συμβατή με τις διεθνώς αναγνωρισμένες αρχές και πλαίσια, τα ευρωπαϊκά δεδομένα και να είναι λειτουργική και βιώσιμη και ασφαλής.

β) Ολίγη Τουρκική παρουσία στην Κύπρο. Υποβάλλεται από ορισμένους η ιδέα της …. ολίγης τουρκικής παρουσίας στην Κύπρο.  Το θέμα δεν είναι ποσοτικό αλλά ποιοτικό.  Το άντρο της ανταρσίας του 1963-64, το άντρο της προετοιμασίας της εισβολής του 1974, το άντρο της εξόντωσης των προοδευτικών τ/κ ήταν η ΤΟΥΡΔΥΚ και οι αξιωματικοί της.

γ) Ολίγη κυριαρχία.  Ορισμένοι ξένοι πλασάρουν αυτήν την ιδέα.  Την υιοθετούν και ε/κ οι οποίοι θεωρούν, καλή τη πίστη, ότι έτσι θα σπάσει η τουρκική αδιαλλαξία.  Τι πάει να πει ολίγη κυριαρχία;  Ας το εξηγήσουν.  Αλλά ας το εξηγήσουν πρώτα εντός των τειχών και μετά δημόσια για ευνόητους λόγους.

δ)  Δημοψήφισμα.  Ορισμένοι ε/κ φανερά ζητούν να μην διεξαχθεί δημοψήφισμα στην περίπτωση εξεύρεσης λύσης.  Το έχω σχολιάσει αρκετά στο παρελθόν γι΄ αυτό θα είμαι πολύ σύντομος.  Όποιος δεν σέβεται τον λαό, όποιος τον υποτιμά και τον φοβάται ας μην ασχολείται με τα κοινά.  Γιατί ο νοικοκύρης στο σπίτι που λέγεται Κύπρος είναι ο κυπριακός λαός!

Επικέντρωση λοιπόν από όλους, στην προσπάθεια επανέναρξης του διαλόγου εντός των παραμέτρων του ΟΗΕ και συζήτηση της ουσίας στο Εθνικό Συμβούλιο.