Την απόφαση των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δοθεί καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μέσω της πλατφόρμας Χ (πρώην Twitter) μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να ανοίξει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία», έγραψε ο κ. Μισέλ. Η Ουγγαρία είχε δημόσια αναφέρει πως αντιτίθεται με το ενδεχόμενο μιας τέτοιας απόφασης.
Οι ηγέτες είχαν διακόψει το μεσημέρι τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό της ΕΕ (όπου η Ουγγαρία είχε επίσης αντιρρήσεις για την πρόταση προσθήκης βοήθειας 50 δις ευρώ για την Ουκρανία) ώστε να γίνουν τεχνικές διαβουλεύσεις, και οι ίδιοι επικεντρώθηκαν στη συζήτηση για τη διεύρυνση.
Επίσης, πρόσθεσε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «χορήγησε καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία», ενώ η ΕΕ «θα ανοίξει διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη όταν επιτευχθεί το κατάλληλο επίπεδο συμμόρφωσης με τα κριτήρια» για ένταξη.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει προσκαλέσει την Κομισιόν να ενημερώσει μέσω έκθεσης «μέχρι τον Μάρτιο» με προοπτική ανάληψης απόφασης.
«Καθαρό μήνυμα ελπίδα για τους λαούς (των χωρών) και της ηπείρου μας» πρόσθεσε.
Διαφωνίες Ουγγαρίας
Τη διαφωνία του με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία εξέφρασε εκ νέου το πρωί της Πέμπτης ο Ούγγρος Πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν, πριν την έναρξη της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, επικαλούμενος την μη εκπλήρωση ορισμένων προϋποθέσεων για το Κίεβο, αλλά αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο χρηματοδότησης της Ουκρανίας εκτός της συζήτησης για την αναθεώρηση του πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ.
Είχε προηγηθεί συνάντηση του Ούγγρου Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Πρόεδρο της Κομισιόν, τον Γάλλο Πρόεδρο και τον Γερμανό Καγκελάριο, καθώς οι υπόλοιποι 26 ηγέτες και οι θεσμοί της ΕΕ φιλοδοξούν να δώσουν το πράσινο φως για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Ουκρανία και να συμφωνήσουν σε πακέτο στήριξης 50 δισ. ευρώ για τη χώρα, παρά τις αντιρρήσεις της Ουγγαρίας.
Σημειώνεται πως το βράδυ της Τετάρτης, μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων, οι Σαρλ Μισέλ, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Εμάνουελ Μακρόν και Όλαφ Σολτς είχαν συνάντηση συντονισμού.
Η πρώτη ημέρα της Συνόδου την Πέμπτη ξεκίνησε με καθυστέρηση περίπου μιας ώρας, με τον κ. Όρμπαν να έχει δηλώσει κατά την άφιξή του πως η Ουγγαρία συνεχίζει να αντιτίθεται στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία. Ερωτηθείς αν τα 10 δις ευρώ τα οποία αποδέσμευσε η Κομισιόν από τα Ταμεία Συνοχής για την Ουγγαρία δεν αρκούν για την άρση του βέτο της χώρας, επέμεινε πως δεν συνδέει ουγγρικά ζητήματα με την Ουκρανία.
Πρόσθεσε πως «η διεύρυνση δεν είναι θεωρητικό ζήτημα» αλλά «μια αξιοκρατική, νομικά λεπτομερής, διαδικασία η οποία έχει προϋποθέσεις», σημειώνοντας πως κατά την εκτίμηση της ίδιας της Κομισιόν, τρία από τα επτά προαπαιτούμενα για την έναρξη ενταξιακών με την Ουκρανία δεν έχουν εκπληρωθεί.
Σε σχέση με την χρηματοδοτική βοήθεια στην Ουκρανία, ανέφερε πως «τα χρήματα για την Ουκρανία, βραχυπρόθεσμα, βρίσκονται στον προϋπολογισμό», και εκτίμησε πως «αν θέλουμε να δώσουμε πιο μακροπρόθεσμα, περισσότερα χρήματα, πρέπει το διαχειριστούμε εκτός του προϋπολογισμού και το στηρίζουμε».
Σε δικές του δηλώσεις πριν τη σύνοδο, ο Όλαφ Σολτς είπε ότι «πρέπει να υπάρξει πρόοδος στις διαδικασίες ένταξης» με τις υποψήφιες χώρες, και πρόσθεσε πως ιδιαίτερα για την Ουκρανία «είναι αναγκαίο να υπάρξει μήνυμα πως στηρίζουμε τις ενέργειες των Ουκρανών να ανταποκριθούν σε όσα μέτρα τους ζητάμε».
