Σε εκτενή ενημέρωση των ομολόγων του σε σχέση με τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, διασυνδέοντας τις με την κατάσταση στο μεταναστευτικό, προχώρησε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατά τη συζήτηση του θέματος της μετανάστευσης, κατά τη δεύτερη μέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Μάριου Πελεκάνου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης διερωτήθηκε αν μπορούμε να μιλάμε για θετική ατζέντα προς την Τουρκία δεδομένων μιας σειράς αρνητικών ενεργειών και πρόσθεσε «πως αναμένουμε και το σχετικό έγγραφο επιλογών για ενέργειες που δύναται να λάβει η ΕΕ σε σχέση με τις έκνομες τουρκικές ενέργειες στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου».
Σε σχέση με το αντικείμενο της συζήτησης των ηγετών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε πως η Κύπρος αντιμετωπίζει «υβριδικές απειλές από την Τουρκία στο ζήτημα του μεταναστευτικού», και ενημέρωσε πως μόνο το 2021 καταγράφηκαν περισσότερο από 6800 αιτήσεις ασύλου και από αυτές οι 6250 προήλθαν μέσω των κατεχομένων, με την Κύπρο να έχει το μεγαλύτερο κατά κεφαλή ποσοστό αιτητών ασύλου στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τον Εκπρόσωπο, ο Πρόεδρος επεσήμανε «πως οι αυξημένες ροές οφείλονται κατά κύριο λόγο στην εργαλειοποίηση των μεταναστών από την Τουρκία και τη συστηματική και σκόπιμη προώθησή τους μέσω της Πράσινης Γραμμής στις ελεύθερες περιοχές, σε παραβίαση των υποχρεώσεων της που απορρέουν από τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016, στηλιτεύοντας την ίδια στιγμή το γεγονός πως η Τουρκία συνεχίζει την πολιτική εποικισμού των κατεχομένων και της αλλοίωσης της δημογραφικής σύνθεσης του νησιού».
Ο Εκπρόσωπος πρόσθεσε πως οι εταίροι «εξέφρασαν την πλήρη στήριξη και αλληλεγγύη τους προς την Κύπρο, τόσο σε σχέση με τις προσπάθειες επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας, όσο και τις πιέσεις που ασκούνται στη χώρα λόγω και των αυξημένων μεταναστευτικών ροών που εξακολουθούν να υφίστανται».
Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε, υιοθετήθηκαν ρητές και σαφείς αναφορές «στις οποίες, μεταξύ άλλων, για πρώτη φορά γίνεται ονομαστική αναφορά στην Κύπρο και την υποχρέωση της Τουρκίας να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις της, που απορρέουν από τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016, συμπεριλαμβανόμενης της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Επιπλέον, τονίζεται πως η ΕΕ δεν πρόκειται να αποδεχτεί την όποια απόπειρα από τρίτη χώρα να εργαλειοποιήσει μετανάστες για πολιτικούς σκοπούς και καταδικάζονται όλες οι υβριδικές επιθέσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και σημειώνεται πως η ΕΕ θα αντιδράσει αναλόγως, υπογραμμίζει ο κ. Πελεκάνος.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπενθύμισε πως τον περασμένο Ιούνιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε επαναλάβει την προσήλωσή του στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα και είχε καλέσει την Τουρκία να πράξει το ίδιο.
Ακολούθως, αναφέρθηκε στα όσα επισυνέβησαν στην άτυπη τριμερή συνάντηση της Νέας Υόρκης στις 27 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας συμφωνήθηκε ο διορισμός Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ για το Κυπριακό, με στόχο να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια, ούτως ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες.
Σύμφωνα με σχετική δήλωση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου μετά το πέρας της συνάντησης, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «εξήγησε πως, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, η τουρκική πλευρά – και παρά τα όσα είχαν συμφωνηθεί με τον Τ/κ ηγέτη ενώπιον του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ – υπαναχώρησε, αρνούμενη τον διορισμό Ειδικού Απεσταλμένου, με στόχο την εδραίωση του υφιστάμενου αδιεξόδου».
Όπως πρόσθεσε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «μετέφερε πως η στάση της Τουρκίας συνοδεύεται και με μία σειρά από νέες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου – και πάλι σε πλήρη περιφρόνηση των όσων το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την είχε καλέσει να πράξει – που όχι μόνο εμποδίζουν την προοπτική επανέναρξης ενός γόνιμου διαλόγου – αλλά επανακλιμακώνουν τις εντάσεις, κατά παράβαση των όσων είχε ζητήσει η ΕΕ από την Άγκυρα».
Ειδικότερα, σημείωσε, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατέγραψε τρεις τουρκικές ενέργειες:
– την παρεμπόδιση του αδειοδοτημένου από τις κυπριακές αρχές του «Nautical Geo» από δύο τουρκικά πολεμικά πλοία, από το να προχωρήσει σε έρευνες σε περιοχή εντός της κυπριακής ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, που «σχετίζονται με την κατασκευή του αγωγού EastMed, ένα σημαντικό έργο που εντάσσεται στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας και χρηματοδοτείται από την ΕΕ»,
– τη συνέχιση των έργων υποδομής σε μέρος της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων, υπενθυμίζοντας πως «ο μονομερής και παράνομος αποχαρακτηρισμός της ‘πιλοτικής περιοχής, από στρατιωτικής σε κατοικημένης είχε οδηγήσει στην ομόφωνη καταδίκη της Τουρκίας από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά και από την ΕΕ, οι οποίες ζήτησαν την άμεση αναστροφή των έκνομων ενεργειών της»,
– την παραχώρηση στις 15 Οκτωβρίου από το κατοχικό καθεστώς προς τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις, γης συνολικής έκτασης 145 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Ριζοκάρπασο, που αποτελεί ιδιοκτησία ε/κ προσφύγων, «με προφανή στόχο την κατασκευή κάποιου είδους μεγάλης στρατιωτικής εγκατάστασης», κίνηση που έλαβε χώρα «σε συνδυασμό με την τουρκική βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου, καθώς επίσης και με τους τουρκικούς σχεδιασμούς για κατασκευή άλλης ναυτικής βάσης στις κατεχόμενες περιοχές».
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «διερωτήθηκε πως θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για πιθανή προσφορά θετικής ατζέντας προς την Τουρκία με αυτά τα δεδομένα και υπενθύμισε πως αναμένουμε και το σχετικό έγγραφο επιλογών για ενέργειες που δύναται να λάβει η ΕΕ σε σχέση με τις έκνομες τουρκικές ενέργειες στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου».
