Της Ανδρούλας Γκιούρωφ

Από την επομένη των προεδρικών εκλογών τον Φεβρουάριο του 2018 με την επανεκλογή στην προεδρία του Νίκου Αναστασιάδη,  η Κύπρος βρίσκεται μονίμως σε μια ατέρμονη    προεκλογική εκστρατεία. Αποδεικνύεται ότι τα κόμματα δεν έχουν αντιληφθεί πως ο μέσος Κύπριος  πολίτης έχει κουραστεί από τα αδιέξοδα κυρίως στο κυπριακό, την πανδημία και τις καραντίνες που τον στρίμωξαν οικονομικά. Για τούτο δεν τείνει ευήκοον ους στους ντελάληδες των κομμάτων, στις μεταμφιέσεις  και στις μεταλλάξεις τους. Και πολύ περισσότερο στους καυγάδες και στις σκοπιμότητες τους.

Ένα ζήτημα που κατατρύχει τα κόμματα είναι ο επόμενος πρόεδρος να είναι ο «δικός» τους ή να έχει περάσει από την πίσω αυλή των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων και συναλλαγών που διεξάγονται εδώ και καιρό.

Το τραγικό είναι ότι από τα ονόματα που ακούγονται ή όσοι έχουν εκδηλώσει πρόθεση να είναι υποψήφιοι,   οι περισσότεροι είναι φανεροί ή κρυφοί υπέρμαχοι του σχεδίου Ανάν. Υπάρχουν και   κάποιοι άλλοι υποψήφιοι  που πριν χρόνια ήταν υποψήφιοι   για την κούρσα των προεδρικών εκλογών αλλά  τα κόμματα τους άφησαν  …μεσόστρατα και προώθησαν άλλους οι οποίοι δεν κατάφεραν να κόψουν το νήμα του νικητή.

Υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό του εκλογικού σώματος, οι οποίοι είτε    είναι πολιτικά ή κομματικά άστεγοι, είτε ανήκαν σε κόμματα ή κινήματα που καταποντίστηκαν στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και δεν εκπροσωπούνται στη Βουλή , οι οποίοι δεν συμφωνούν με την πολιτική των μεγάλων κομμάτων στο κυπριακό. Τώρα σχολιάζουν αρνητικά ή και υποτιμητικά το ονοματολόγιο των υποψηφίων.

Δεν μετρούν μόνο τα ποσοστά των βουλευτικών

Αρκετοί , είτε πολιτικοί αναλυτές είτε κομματικά στελέχη συνήθισαν να κάνουν προσθαφαιρέσεις με βάση τα εκλογικά ποσοστά των κομμάτων στις βουλευτικές εκλογές προκειμένου να βεβαιωθούν ότι  ο υποψήφιος τους θα περάσει στον β’ γύρο των προεδρικών του 2023 . Και αφού προηγηθούν  τα ανάλογα παζάρια.

Εκείνο που μπορεί να μην υπολογίζουν είναι ότι πέραν των ποσοστών των κομμάτων που δεν εισήλθαν στην Βουλή υπάρχει και το μεγάλο ποσοστό της αποχής  το οποίο ξεπερνά τους 190.000 ψήφους.

Στις βουλευτικές εκλογές τον Μάη του 2021 οι   εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήταν 557,836. Από αυτούς ψήφισαν μόνο 366,608 (65,72%).Το 34,28% τήρησε αποχή δηλαδή 191,228 δεν ψήφισαν.

Τα τρία μεγάλα κόμματα τα οποία θεωρούνται ρυθμιστές για την  εκλογή προέδρου, παρουσίασαν αισθητή μείωση στα ποσοστά τους: ΔΗΣΥ 27,77% (μείωση  -2,9%) ΑΚΕΛ 22,34% (μείωση  -3,3%)  ΔΗΚΟ 11,29% (μείωση- 3,2%).

ΕΛΑΜ (6,78 + αύξηση 3%) και  ΕΔΕΚ (6,72% + 0,5%) έδωσαν μάχη στήθος με στήθος και παρουσίασαν αύξηση στα ποσοστά τους. Ωστόσο  στην περίπτωση αυτή παρατηρήθηκε ένα οξύμωρο σχήμα. Πρώην και νυν  στελέχη της ΕΔΕΚ υπογείως,  ενίσχυαν το ΕΛΑΜ σε μια προσπάθεια να πληγεί η   ηγεσία του κόμματος τους  και να ζητήσουν παραιτήσεις. Τα κίνητρα τους όπως φάνηκε, έπαθαν αφλογιστία  καθότι η ΕΔΕΚ σημείωσε έστω και μικρή αύξηση. Οι σκοπιμότητες της φερόμενης φράξιας  αποκαλύπτονται  τώρα   με στις έντονες εσωκομματικές αντιπαραθέσεις , την προσφυγή στα δικαστήρια και την εμμονή για παραίτηση  του προέδρου του Κινήματος Μ. Σιζόπουλου.

Η αποδυνάμωση της ΕΔΕΚ ευνοεί τόσο τα μεγάλα κόμματα  όσο και εξωκομματικούς παράγοντες οι οποίοι υποστηρίζουν  λύση του Κυπριακού στις παραμέτρους του σχεδίου Ανάν με μεγαλύτερες εκπτώσεις και υποχωρήσεις προς την Τουρκία η οποία δεν δείχνει καμιά διάθεση να διαπραγματευθεί για λύση ΔΔΟ. Οι φωνασκίες της ηγεσίας του ΑΚΕΛ εναντίον του Προέδρου Αναστασιάδη με τις οποίες τον κατηγορεί για την στασιμότητα στο κυπριακό , δεν έχουν καμιά απήχηση στο εκλογικό σώμα. Μόνο ηχορύπανση προκαλούν και την ικανοποίηση της Άγκυρας η οποία παρακολουθεί τον βολικό για την πολιτικής της διχασμό που επικρατεί στις ελεύθερες περιοχές.

Εκείνο που αδυνατούν να αντιληφθούν οι ηγεσίες των κομμάτων που επιδιώκουν λύση δύο συνιστώντων κρατιδίων και την συνεπακόλουθη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι ότι η Τουρκία αυτή την στιγμή προελαύνει κατακτώντας εδάφη και συμμάχους και δεν έχει καμιά διάθεση να  επιστρέψει πίσω για να ξεκινήσει από εκεί που έμειναν οι διαπραγματεύσεις στο Γκραν Μοντανά.

Το Συμβούλιο Συνεργασίας Τουρκόφωνων χωρών

Ο Ερντογάν και το βαθύ κράτος της Τουρκίας επιδιώκουν την ανασύσταση της «Υψηλής Πύλης» και φαίνεται κάπου το επιτυγχάνουν. Η Ρωσία έκανε το στρατηγικό  λάθος να στηρίξει την Άγκυρα στρατιωτικά και οικονομικά ως αντιστάθμισμα της κρίσης  με την Ουκρανία με την δημιουργία του παρακαμπτήριου αγωγού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας ( Turkish stream) .Τώρα ίσως κληθεί να πληρώσει τις συνέπειες. Και αυτό γιατί η Τουρκία είναι ο πιο αναξιόπιστος σύμμαχος.

Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ αλλά δεν υπακούει σε κανέναν. Οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ είναι πολύ κακές εξαιτίας της αγοράς των ρωσικών πυραύλων. Επίσης η Ρωσία παρακολουθεί τις κινήσεις της Άγκυρας με μεγάλη ανησυχία καθότι βλέπει μια απειλή να πλησιάζει και αδυνατεί να έλθει σε αντιπαράθεση. Ενδεικτική της επιδείνωσης των σχέσεων Μόσχας -Αγκυρας ήταν η πρόσφατη συνάντηση Πούτιν Ερντογάν στο ρωσικό θέρετρο Σότσι κατά την οποία συζητήθηκαν  η κατάσταση στο Ιντλίμπ της Συρίας, το Λιβυκό και άλλα που  φαίνεται να οδηγούν  τις δύο χώρες σε σύγκρουση.

«Το Μεγάλο Τουράν»

Η Τουρκία έχει δημιουργήσει την  ένωση  των τουρκόφωνων χωρών «του Μεγάλου Τουράν» και τη δυνατότητα δημιουργίας του ενιαίου στρατού του, ενός είδους «ΝΑΤΟ Κεντρικής Ασίας». Για τα εθνικά συμφέροντα της Ρωσίας, μια τέτοια εναλλακτική λύση στην ενοποίηση του CSTO (Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας, στον οποίο συμμετέχουν η Ρωσία, η Αρμενία, το Καζακστάν, το Κιργιζιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν), στο νότιο υπογάστριό της, είναι μια υπαρξιακή απειλή.

Το Τουρκμενιστάν μια  πλούσια σε φυσικό αέριο χώρα, με πρόσβαση στην Κασπία Θάλασσα, που συνορεύει με το Αφγανιστάν και δεν είναι μέλος του CSTO, για πολύ καιρό απέφευγε να ενταχθεί στο Τουρκικό Συμβούλιο υπό την αιγίδα της Αγκυρας.

Τώρα γίνεται μια θεμελιώδης μετατόπιση. Το Τουρκμενιστάν αποφάσισε ξαφνικά να γίνει μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών. Αυτό θα ανακοινωθεί επίσημα στη VIII σύνοδο κορυφής του Τουρκικού Συμβουλίου, στην Κωνσταντινούπολη, στις 12 Νοεμβρίου.

Ετσι, εκμεταλλευόμενη την κατάσταση στο γειτονικό Αφγανιστάν και την απειλή από τους Ταλιμπάν, η Αγκυρα κατάφερε να οδηγήσει ακόμη και το ασυμβίβαστο Τουρκμενιστάν, το οποίο προσπάθησε επιμελώς να αποφύγει τη συμμετοχή σε διάφορα μπλοκ και συμμαχίες, στα δίκτυά της. Οι   δύο ακτές της Κασπίας Θάλασσας θα τεθούν σύντομα υπό τον έμμεσο έλεγχο της Τουρκίας και στη συνέχεια ο δρόμος προς τις υπόλοιπες χώρες της Κεντρικής Ασίας θα είναι ανοιχτός.

Τι κάνουμε;

Αυτές τις διεθνείς εξελίξεις οι ηγεσίες των κομμάτων  δεν τις παρακολουθούν. Είναι εκτός του οπτικού τους πεδίου οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας και οι επιδιώξεις της για την ανασύσταση της «Υψηλής Πύλης». Στο κάδρο των επικρίσεων και της πολεμικής τους έχουν την κυβέρνηση και τον Πρόεδρο. Έχουν απωλέσει κάθε  μέτρο κατηγορώντας τον Αναστασιάδη ότι διασύρει τη χώρα αποδυναμώνοντας την κρατική υπόσταση της χώρας μας και την όποια προσπάθεια της Κύπρου να ενισχύσει το στρατόπεδο των συμμάχων της.

Οι προεδρικές του 2023 θα πρέπει να προβληματίσουν κόμματα και κινήματα , ανέντακτους και κομματικά άστεγους πολίτες, οι οποίοι διαφωνούν με την πολιτική των δύο κομμάτων ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ στο κυπριακό .Θα ήταν οπισθοδρόμηση και τραγικό να ανέλθει στην εξουσία ο  πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ή ο υποψήφιος της ΑΚΕΛικής ηγεσίας τύπου Χρ.Στυλιανίδης ή  άλλος που θα είναι πρόθυμος για τις μεγάλες υποχωρήσεις.