Ως «οφθαλμαπάτη» ερμηνεύει τη συμφωνία για πενθήμερη εκεχειρία στη βόρειο Συρία η γαλλική «Le Monde» στο πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της.

«Στη συριακή ρουλέτα είναι κερδισμένοι οι Ρώσοι» εξηγεί η επίσης γαλλική «Liberation». Ο βρετανικός «Guardian», εξίσου επιφυλακτικός, επισημαίνει: «Μία συμφωνία η οποία “κατοχυρώνει” τις τουρκικές διεκδικήσεις», προσθέτοντας πως οι Κούρδοι απορρίπτουν την επισημοποίηση βραχείας ή μακροπρόθεσμης κατοχής των εδαφών τους από τους Τούρκους.

Οι παραπάνω προσεγγίσεις έρχονται να διαψεύσουν -αν όχι να γελοιοποιήσουν- την ελαφρότητα του Λευκού Οίκου, ο οποίος διά στόματος (ή γραφίδας) Ντόναλντ Τραμπ σχολίασε πως η αναμέτρηση στη βόρειο Συρία μεταξύ Κούρδων και Συρίας παραπέμπει σε σχολικό καβγά.

Αν όντως αυτή είναι η ερμηνεία του ισχυρότερου άνδρα του πλανήτη, του Αμερικανού προέδρου, τότε πώς εξηγείται η εργώδης προσπάθεια του αντιπροέδρου του Μάικ Πενς και του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, οι οποίοι την Πέμπτη στην Άγκυρα έκαναν τα πάντα για να επιτύχουν μία συμφωνία, ξεπουλώντας τους συμμάχους Κούρδους, παγώνοντας τις κυρώσεις προς την Τουρκία και επιτρέποντας στον Ερντογάν να σώσει τα προσχήματα και να διατηρήσει στην εσωτερική του πολιτική αγορά το γόητρό του, όπως σχολιάζει η «Le Monde».

Προφανώς, ο «καβγάς», όπως τον βλέπει ο Ντόναλντ Τραμπ, είναι κάτι πολύ πιο δραματικό και πολύπλοκο. Διότι, όπως επισημαίνεται στην ίδια γαλλική εφημερίδα λίγο πριν από το τέλος του σχετικού άρθρου: «Τα νήματα στη Συρία τα κινεί πλέον ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος θα είναι αυτός που από την επόμενη Τρίτη στο Σότσι θα εξηγήσει στον Ερντογάν και προφανώς αργότερα στους Κούρδους πώς θα μοιραστούν τα εδάφη σε αυτήν τη ζώνη ασφαλείας που συμφωνήθηκε στην Άγκυρα με τους Αμερικανούς». Πάντως, μόνον σε σχολικό καβγά δεν παραπέμπει αυτή η ιστορία.

Οι λεπτομέρειες της Συμφωνίας

Έπειτα από τέσσερις ώρες διαπραγμάτευσης και άλλες τόσες αποκρυπτογράφησης των συμπεφωνημένων, η γενική εικόνα της Συμφωνίας έχει ως εξής:

1) Η διάρκεια της εκεχειρίας είναι 120 ώρες ή 5 ημέρες.

2) Κατά τη διάρκεια αυτών των πέντε ημερών οι κουρδικές δυνάμεις οφείλουν να απομακρυνθούν από μία ζώνη ασφαλείας η οποία θεωρητικά έχει μήκος 400 χιλιόμετρα (κατά τους Τούρκους) και βάθος 32 χιλιόμετρα (σε αυτό συμφωνούν όλοι οι εμπλεκόμενοι).

3) Οι Κούρδοι οφείλουν να απομακρύνουν ή να καταστρέψουν τα βαρέα τους όπλα εντός της ζώνης αυτής καθώς και να γκρεμίσουν τις αμυντικές υποδομές που είχαν ανεγερθεί.

4) Ο πολέμαρχος των Κούρδων Μαζλούμ Κομπάνι ξεκαθάρισε πως ως Ζώνη Ασφαλείας νοείται η έκταση μεταξύ των κωμοπόλεων Τελ Αμπιάντ και Ρας αλ Αΐν, όπου έχουν εισβάλει οι Τούρκοι, με βάθος 32 χιλιόμετρα προς Νότο. Πέραν τούτου, οι κουρδικές δυνάμεις δεν αναγνωρίζουν επέκταση της Ζώνης Ασφαλείας είτε δυτικά (προς Κομπάνι και Μανμπίζ) είτε προς ανατολικά (προς Καμισλί).

5) Κατά τη διάρκεια αυτών των 120 ωρών παγώνουν οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ. Προσοχή, όχι όλες οι κυρώσεις. Μόνον αυτές που επιβλήθηκαν από το διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ. Η συμφωνία δεν αφορά στις κυρώσεις που η αμερικανική Δικαιοσύνη καλείται να επιβάλει μετά την τελεσίδικη απόφαση για την HalkBank πως παραβίασε το εμπάργκο κατά του Ιράν (αυτό είναι πολύ σοβαρό και ακουμπά τη στενή οικογένεια του Ταγίπ Ερντογάν).

Όπως προκύπτει, στη συμφωνία αυτή υπάρχουν σκοτεινά σημεία αλλά και διαφορετικές ερμηνείες.

Προφανώς, μέχρι την Τρίτη που μας έρχεται θα καταδειχθεί:

α) Αν όντως οι Κούρδοι θα οπισθοχωρήσουν πέρα από τα 32 χιλιόμετρα.

β) Σε ποιο μήκος του μετώπου θα υπάρξει κουρδική απαγκίστρωση.

γ) Ποιες δυνάμεις θα διαδραματίσουν ρόλο επόπτη –  επιτηρητή. Ποιος, δηλαδή, θα είναι ο ρόλος των Ρώσων αλλά και της Δαμασκού (Άσαντ) σε αυτήν τη διαδικασία.

δ) Αν μετά τη λήξη της εκεχειρίας θα υπάρχουν ακόμη ελπίδες και δυνατότητες για μία συνολικότερη διευθέτηση του ζητήματος. Αν, δηλαδή, η συνολική ρύθμιση του Τουρκο-Κουρδικού προβλήματος στη Συρία και οι εσωτερικές ρυθμίσεις μεταξύ Κούρδων και κεντρικού κράτους της Δαμασκού θα ενταχθούν στη διαδικασία της Αστάνα και θα τεθούν υπό την πολιτική πια επιτήρηση της Ρωσίας και δευτερευόντως του Ιράν και της Άγκυρας. Σε αυτήν τη διαδικασία δεν συμμετέχουν ΗΠΑ και Ευρώπη.

Το επίσημο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος με την συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκία για την εκεχειρία των 120 ωρών στη Βόρειο Συρία

“The U.S. and Turkey reaffirm their relationship as fellow members of NATO. The U.S. understands Turkey’s legitimate security concerns on Turkey’s southern border.

Turkey and the U.S. agree that the conditions on the ground, northeast Syria in particular, necessitate closer coordination on the basis of common interests.

Turkey and the U.S. remain committed to protecting NATO territories and NATO populations against all threats with the solid understanding of “one for all and all for one”.

The two countries reiterate their pledge to uphold human life, human rights, and the protection of religious and ethnic communities.

Turkey and the U.S. are committed to D-ISIS/DAESH activities in northeast Syria. This will include coordination on detention facilities and internally displaced persons from formerly ISIS/DAESH-controlled areas, as appropriate.

Turkey and the U.S. agree that counter-terrorism operations must target only terrorists and their hideouts, shelters, emplacements, weapons, vehicles and equipment.

The Turkish side expressed its commitment to ensure safety and well-being of residents of all population centers in the safe zone controlled by the Turkish Forces (safe zone) and reiterated that maximum care will be exercised in order not to cause harm to civilians and civilian infrastructure.

Both countries reiterate their commitment to the political unity and territorial integrity of Syria and UN-led political process, which aims at ending the Syrian conflict in accordance with UNSCR 2254.

The two sides agreed on the continued importance and functionality of a safe zone in order to address the national security concerns of Turkey, to include the re-collection of YPG heavy weapons and the disablement of their fortifications and all other fighting positions.

The safe zone will be primarily enforced by the Turkish Armed Forces and the two sides will increase their cooperation in all dimensions of its implementation.

The Turkish side will pause Operation Peace Spring in order to allow the withdrawal of YPG from the safe zone within 120 hours. Operation Peace Spring will be halted upon completion of this withdrawal.

Once Operation Peace Spring is paused, the U.S. agrees not to pursue further imposition of sanctions under the Executive Order of October 14, 2019, Blocking Property and Suspending Entry of Certain Persons Contributing to the Situation in Syria, and will work and consult with Congress, as appropriate, to underline the progress being undertaken to achieve peace and security in Syria, in accordance with UNSCR 2254. Once Operation Peace Spring is halted as per paragraph 11 the current sanctions under the aforementioned Executive Order shall be lifted.

Both parties are committed to work together to implement all the goals outlined in this Statement.”