Του Νίκου Κατσουρίδη

Το θέμα το οποίο τις τελευταίες μέρες απασχολεί την πολιτική επικαιρότητα είναι σίγουρα η συμφωνία μεταξύ Ελληνικής και Σκοπιανής Κυβέρνησης για την ονομασία, και όσα βέβαια συνόδευαν το όνομα, του βόρειου γειτονικού της Ελλάδας κράτους.  Μια συμφωνία η οποία έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στο εσωτερικό των δύο χωρών.  Την ίδια στιγμή έχει χαιρετισθεί αυτή η συμφωνία από την μεγάλη πλειοψηφία των Δυτικών χωρών.  Καθόλου τυχαίο ότι κατά την τελετή υπογραφής της Συμφωνίας στις Πρέσπες θα παρευρεθούν εκτός του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε, η κυρία Μογκερίνι εκ μέρους της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης και ο Γ.Γ.  του ΝΑΤΟ.  Του οργανισμού στο όνομα του οποίου και χάριν του οποίου έχει προκύψει αυτή η συμφωνία.

Επετεύχθει λοιπόν η συμφωνία και θα « βαπτισθεί»  το Κράτος των Σκοπίων σε «Βόρεια Μακεδονία» όχι στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος αλλά στο όνομα του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης και των ΗΠΑ.  Και σίγουρα στο μυαλό ορισμένων εδώ στην Κύπρο εγείρεται το ερώτημα κατά πόσον θα μπορούσε να συμβεί κάτι ανάλογο στο Κυπριακό.  Εάν δηλαδή θα ήταν κατορθωτό στο όνομα και για χάριν του ΝΑΤΟ να λυθεί το Κυπριακό.  Εξάλλου όπως δήλωσε και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών τώρα πιάνει σειρά και το Κυπριακό αν και είναι πολύ πιο δύσκολο πρόβλημα είπε.  Χωρίς φυσικά να υπαινιχθεί οτιδήποτε περι ΝΑΤΟ.  Όμως στην Κύπρο υπάρχουν ορισμένοι οι οποίοι κατά καιρούς τολμούν αυτή την διασύνδεση.  Σκέφτονται ότι κάτι τέτοιο θα ήταν κατορθωτό.  Αρθρογραφούν μάλιστα κατά καιρούς με τη λογική ότι κάτι τέτοιο, η λύση δηλαδή, θα επιτυγχάνετο πολύ πριν το 1974 αν ο Μακάριος είχε επιλέξει την ένταξη μας στο ΝΑΤΟ.  Επί του σημείου αυτού έχω γράψει αρκετές φορές .  Τόσον για την περίοδο πριν το 1974 όσον και μετά το 1974.  Με παραδείγματα και στοιχεία έχω καταδείξει ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν ρεαλιστικό.  Και ότι λύση στα πλαίσια του ΝΑΤΟ στο παρελθόν θα οδηγούσε σε υλοποίηση ακριβώς των σχεδίων του ΝΑΤΟ, που ήταν όλα διχοτομικά.  Και τίθεται το ερώτημα αν σήμερα, μέσον ΝΑΤΟ, θα μπορούσε να επιτευχθεί μια λειτουργική, βιώσιμη, ασφαλής λύση, η οποία θα οδηγούσε σ΄ ένα φυσιολογικό κράτος.  Αρα ένα κράτος ενωμένο, εδαφικά ακέραιο, κυρίαρχο, με μια και μόνο ιθαγένεια, χωρίς ξένους στρατούς, ειδικά τουρκικό και τουρκική βάση.  Χωρίς εγγυητές και προστάτες.  Ένα Κράτος με πλήρη δικαιώματα και Ένα Λαό επίσης με πλήρη δικαιώματα.  Ας το εξετάσουμε.  Και ας εξετάσουμε και τι θα συνεπαγόταν για τις σχέσεις της Κύπρου και άλλων κρατών και για την οικονομία μας κάτι τέτοιο.

Το πρώτο ερώτημα είναι. Θα ήταν διατεθειμένο λοιπόν το ΝΑΤΟ να επιβάλει μια λύση όπως πιο πάνω περιέγραψα με αντάλλαγμα την ένταξη της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας σ΄ αυτό;   Κάτι τέτοιο θα σήμαινε επιλογή των κυπριακών θέσεων έναντι των τουρκικών.  Αρα ΝΑΤΟ και ΗΠΑ θα ριψοκινδύνευαν να χάσουν από τους Κόλπους τους την Τουρκία.  Τι λένε επ΄ αυτού τα δεδομένα όμως.  Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν μπορούν σ΄ αυτό τουλάχιστον το στάδιο να ριψοκινδυνέψουν χάριν της Κύπρου ή και της Ελλάδας να απωλέσουν την  Τουρκία.  Δε θα είναι καθόλου εύκολο για ΝΑΤΟ και ΗΠΑ αν η Τουρκία εξελιχθεί σε ένα νέο Ιράν.  Και μην ξεχνάτε ότι και στην περίπτωση του Ιράν, ουδείς ανέμενε ή υπολόγιζε να γίνει η ανατροπή αλλά έγινε.  Οσους πόντους και να κερδίσει το ΝΑΤΟ εντάσσοντας στις γραμμές του χώρες όπως το Μαυροβούνιο και τα Σκόπια, δεν συγκρίνονται με ενδεχόμενη απώλεια της Τουρκίας.  Συνεπώς από τη στιγμή που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν την Τουρκία σε σειρά άλλα ζητήματα π.χ.  Συρία θα τη δελεάσουν σε εκείνα που από καιρό το ΝΑΤΟ θεωρεί και οι ΗΠΑ σε πολύ μεγάλο βαθμό, ότι δεν κινδυνεύουν με απώλειες.  Και αυτά είναι οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό.  Και ορθά εκτιμούν έτσι, γιατί ότι και να μας κάνουν  εμείς εκεί.  Αγέρωχοι σημαιοφόροι μιας υποτακτικής στάσης απέναντι σε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ.  Τόσον η Ελλάδα όσον και κατά πλειοψηφία η Κύπρος.  Αρα στο κυπριακό ούτε άλλαξε, ούτε αναμένεται να αλλάξει η κύρια στόχευση ΝΑΤΟ και ΗΠΑ.  Και κύρια στόχευση τους μέχρι στιγμής τουλάχιστον είναι «λύση»  του κυπριακού κατά τρόπο που να….. περνά έστω με κόπο από τα δημοψηφίσματα και να ικανοποιεί από την άλλη το αίσθημα ασφάλειας και περηφάνιας όχι των Κυπρίων, αλλά της Τουρκίας.  Η βασική αντίληψη τους περι «λύσης»  είναι εκεί από το 1962.  Έκτοτε πήρε διαφορές αλλά επι  της ουσίας παραμένει η ίδια.  Μια διπλοκατοικία με κοινή όψη και καθιστικό  και όλα τα άλλα χώρια.  Και ακτοφύλακας η Τουρκία.

Το δεύτερο ερώτημα  είναι κατά πόσο μια τέτοια εξέλιξη θα επέφερε ένα ευρύτερο όφελος για την ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία.  Στο διπλωματικό, πολιτικό και οικονομικό πεδίο.  Ας το εξετάσουμε και αυτό.  Μια ενδεχόμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ θα μας φέρει σε ευθεία αντιπαράθεση με όλα εκείνα τα κράτη και είναι αρκετά τα οποία το μεν ΝΑΤΟ θεωρεί αντιπάλους και τα ίδια τα κράτη αυτά θεωρούν το ΝΑΤΟ ως κίνδυνο για την ύπαρξη τους.  Ορισμένα από  αυτά τα κράτη μπορεί για πολλούς εδώ στην Κύπρο να θεωρούνται αμελητέα, όπως π.χ.  η Κίνα και το Ιράν.  Έστω και αν το Ιράν διαδραματίζει σημαίνοντα, αν όχι καθοριστικό ρόλο στον Ισλαμικό κόσμο χωρίς να σημαίνει αυτή η αναφορά τοποθέτηση για το εσωτερικό καθεστώς του Ιράν.  Και θα μου πει κάποιος: και τι μας αφορά και ενδιαφέρει εμάς ο Ισλαμικός κόσμος;

α.  Από τους Κόλπους του, σε κρατικό επίπεδο, είναι που προέρχεται ο βασικός κίνδυνος αναγνώρισης του ψευδοκράτους.   β.  Αν  όντως έχουν δίκαιο οι νατοϊκοί «σύμμαχοι»  ότι απ’ εκεί εκπηγάζει η τρομοκρατία τότε ανοίγουμε νέα μέτωπα για την Κύπρο.

Βέβαια το ουσιαστικότερο είναι ότι το πρώτο και κύριο κράτος που θεωρεί ότι απειλείται από το ΝΑΤΟ και το κράτος εκείνο το οποίο το ΝΑΤΟ θεωρεί εχθρό υπ΄ αριθμόν ένα είναι η Ρωσία.  Αρα σε περίπτωση ένταξης μας στο  ΝΑΤΟ οι σχέσεις με τη Ρωσική Ομοσπονδία κλυδωνίζονται.  Σχέσεις οι οποίες ήδη δοκιμάζονται από τη μέρα του κουρέματος, τα μέτρα που λαμβάνονται κατά των Ρώσων επενδυτών στην Κύπρο, δικαιολογημένα ή όχι, τη βελτίωση των σχέσεων Τουρκία – Ρωσίας κ.ο.κ.   Μια πλέον απ’ ευθείας αντιπαράθεση λόγω ΝΑΤΟ θα έχει σοβαρότατες διπλωματικές και πολιτικές επιπτώσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία.  Και για όσους θα πουν «εγνοια που μας έπιασε για τη Ρωσία, εμείς ανήκουμε στη Δύση»  να προσθέσω ότι θα έχουμε και σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.  Και επειδή κάποιος μπορεί να πει ότι θα αναπληρωθεί το οικονομικό κενό από Δυσμάς να πώ ότι μέχρι τώρα υπάρχει μια σοβαρότατη διαφορά.  Οι Ρώσοι και η Ρωσική οικονομική παρουσία συνιστάται κυρίως σε καθαρή μεταφορά τεραστίων κεφαλαίων στην Κυπριακή οικονομία.  Από Δυσμάς η οικονομική παρουσία, πέραν του ότι σηματοδοτήθηκε από το «κούρεμα» και τον πλήρη έλεγχο του χρηματοπιστωτικού  συστήματος χαρακτηρίζεται από ετεροβαρή για μας στοιχεία.

Φυσικά σε περίπτωση ένταξης στο ΝΑΤΟ θα υπάρξουν αναταράξεις και σε πολλά άλλα επίπεδα στις σχέσεις μας και με αρκετά άλλα κράτη.

Θα δεχτώ για χάριν συζήτησης ότι στο βωμό μιας ορθής λύσης του Κυπριακού όλα αξίζει να τα συζητήσουμε.  Μα αν το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και οι ΗΠΑ επιθυμούσαν  πραγματικά μια τέτοια λύση, θα την είχαμε μέχρι σήμερα ή θα την φέρουν αύριο – μεθαύριο και στην περίπτωση που το επιτύχουν ο κυπριακός Λαός ανεξάρτητα από την προσωπική μου άποψη, μάλλον θα συγκλίνει σε ένταξη σε όλους τους Δυτικούς συνασπισμούς.  Αν η απάντηση είναι ότι η Δύση δεν μπορεί να επιβάλει την ορθή, την λογική λύση στην Τουρκία, τότε προς τι η ένταξη στο ΝΑΤΟ;