Συνεχίζεται η ονοματολογία γύρω από τον νεκρό της Αμφίπολης

19979216_foto_6.limghandlerΣυνεχίζεται η ονοματολογία γύρω από τον νεκρό της Αμφίπολης. Οι πιθανότεροι «ένοικοι» φαίνεται να είναι οι παρακάτω επτά, σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο»:

Μέγας Αλέξανδρος

Αν και η ίδια η ανασκαφέας το έχει αποκλείσει, το σενάριο, ίσως γιατί είναι αυτό που επιθυμούν όλοι να βγει αληθινό, συνεχίζει να αναπαράγεται. Και αυτοί που το ανπαράγουν είναι κυρίως ξένοι ερευνητές, με προεξάρχουσα την Αμερικανίδα αρχαιολόγο Ντόροθι Κινγκ (η οποία συνδέει ωστόσο το μνημείο και με τον φίλο του στρατηλάτη, Ηφαιστίωνα).

Ωστόσο, οι ιστορικές αναφορές δεν ενισχύουν το σενάριο αυτό. Γιατί μπορεί ο Αλέξανδρος να ξεκίνησε την εκστρατεία του από την Αμφίπολη, αλλά σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές ο τάφος του (πέθανε το 323 π.Χ.) βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του ιστορικού ερευνητή Χάρη Τζάλα στον «Ελεύθερο Τύπο»: «Το μόνο που μπορώ να πω κατηγορηματικά είναι ότι δεν βρίσκεται στην Αμφίπολη ο Μέγας Αλέξανδρος. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να ανατραπούν 17 αρχαίες ιστορικές πηγές που αναφέρουν συγκεκριμένα τις επισκέψεις πέντε αυτοκρατόρων στο σώμα του Αλέξανδρου στην Αλεξάνδρεια. Τα στοιχεία αυτά δεν μπορούν να ανατραπούν από μια εικασία και ένα παραμύθι. Πρέπει να υπάρχει αρχαιολογικό εύρημα. Και αυτό δεν υπάρχει.

Ηφαιστίωνας

Η Ντόροθι Κινγκ έχει εκφράσει την άποψη ότι το πιθανότερο είναι ο τάφος της Αμφίπολης που έχει βρεθεί να είχε κατασκευαστεί κατ’ εντολήν του Μέγα Αλέξανδρου για τον Ηφαιστίωνα. Την ίδια άποψη διατυπώνει και ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Κύπρου Θεόδωρος Μαυρογιάννης. Ωστόσο, το σενάριο αυτό απορρίπτουν και πάλι ιστορικές αναφορές που θέλουν τον Ηφαιστίωνα, που πέθανε ξαφνικά από πυρετό στα Εκβάτανα, το 325 π.Χ. να αποτεφρώθηκε. Και στον τάφο της Αμφίπολης βρέθηκε ολόκληρος ο σκελετός του νεκρού. Ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Πάνος Βαλαβάνης είπε χαρακτηριστικά: «Το σενάριο αυτό αποκλείεται, γιατί ο Αλέξανδρος του έκανε εντυπωσιακή πυρά».

Κάσσανδρος19979220_foto_2.limghandler

Υπέρ του σεναρίου ο Κάσσανδρος να είναι ο ένοικος του τάφου της Αμφίπολης συνηγορούν τα εξής στοιχεία: Ηταν γιος του αντιβασιλέα της Μακεδονίας του Αντίπατρου. Μετά το θάνατο του τελευταίου ο Κάσσανδρος επικράτησε ως ο αδιαμφισβήτητος ηγεμόνας της Μακεδονίας (358 ή 350-297 π.Χ.). Η χρονολόγηση του μνημείου συμπίπτει με την περίοδο της ηγεμονίας του και άρα θα μπορούσε να έχει δημιουργηθεί για λογαριασμό του. Μάλιστα, η κυριαρχία του Κάσσανδρου στην Αμφίπολη την περίοδο αυτή σε συνδυασμό με το μίσος του για την γενιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου «αδυνατίζει» και κάποια άλλα σενάρια. «Ο Κάσσανδρος δεν θα άφηνε να χτιστεί μνημείο χωρίς την άδειά του. Ιδιαίτερα αν το μνημείο αυτό ανήκε σε μέλος της οικογένειας του Αλέξανδρου», λέει ο κ. Μικρογιαννάκης.

Νέαρχος ή κάποιος άλλος στρατηγός

Στο σενάριο του Μακεδόνα στρατηγού αναφέρθηκε και η ίδια η επικεφαλής της ανασκαφής στην Αμφίπολη. Ποιος, όμως, μπορεί να ήταν αυτός; Καταρχάς θα μπορούσε να είναι ο Νέαρχος, ο οποίος υπήρξε επικεφαλής του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ένα από τα πρωτοπαλίκαρά του. Ηταν από την Κρήτη και εξοριτηκε στην Αμφίπολη από τον Φίλιππο τον Β’ για να αποκατασταθεί αργότερα από τον Αλέξανδρο. Ωστόσο, δεν είναι ο μόνος που συνδέεται με την Αμφίπολη. Με την περιοχή συνδέονται και οι Ανδροσθένης και Λαομέδοντας. Ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας Μιχάλης Τιβέριος από την πλευρά του ανάφερε ότι «η ξεχωριστή προσωπικότητα που είναι θαμμένη σε αυτόν τον τάφο πρέπει να έχει σχέση με την Αμφίπολη». Πάντως, όπως σημειώνει ο «Ελεύθερος Τύπος» άλλοι αρχαιολόγοι θεωρούν υπερβολικό ένα μνημείο βασιλικών προδιαγραφών να δημιουργήθηκε μόνο για έναν στρατηγό.

Ολυμπιάδα

Η Ολυμπιάδα, σύζυγος του Φιλίππου του Β’, μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κόρη του βασιλιά των Μολοσσών Νεοπτόλεμου, δολοφονήθηκε το 316 π.Χ.., από τον Κάσσανδρο. Μετά τη δολοφονία της ο Κάσσανδρος αιχμαλώτισε τους προστατευόμενούς της, την Ρωξάνη, σύζυγο του Αλέξανδρου και τον μικρό Αλέξανδρο Δ τους οποίους δολοφόνησε στην Αμφίπολη μερικά χρόνια αργότερα. Ενθερμος υποστηρικτής του σεναρίου αυτού είναι ο Βρετανός αιγυπτιολόγος Αντριου Τσανγκ. Από την άλλη πλευρά ο καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος του Φιλολογικού Συνδέσμου Παρνασσός Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης τονίζει: «Την Ολυμπιάδα ο Κάσσανδρος την πέταξε άταφη, την εκδικήθηκε ακόμη και νεκρή.

Ρωξάνη και Αλέξανδρος ο Δ’

Το σενάριο αυτό καταρρίπτεται από το γεγονός ότι βρέθηκε μόνο ένας σκελετός. Επίσης, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ο Μανώλης Ανδρόνικος είχε ταυτίσει τον μικρό Αλέξανδρο με τα οστά που αποκάλυψε σε παιδική ταφή δίπλα ακριβώς από τον τάφο του Φιλίππου Β’ στη Βεργίνα.