Πρόεδρος ΕΔΕΚ:Μείζον οικονομικό και κοινωνικό ζήτημα η κατάρρευση του Συνεργατισμού

Ο Προεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος στην ομιλία του γα την κατάρρευση του Συνεργατισμού , αφού ανέφερε ότι η ΕΔΕΚ κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για τη λήψη διορθωτκών μέτρων από πολύ νωρίς αλλά προσέκρουσαν στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία , ανέφερε:images

Η κατάρρευση του Συνεργατισμού είναι ένα μείζον οικονομικό και κοινωνικό ζήτημα. Όμως για τέτοιες περιπτώσεις η ουσία είναι η πρόληψη και όχι η νεκροψία. Πολλοί είναι αυτοί που εμφανίζονται επικριτές εκ των υστέρων. Την ώρα όμως της κρίσης, την ώρα του προβλήματος, ποια ήταν η θέση του καθενός; Ποιες ήταν οι προτάσεις που κατατέθηκαν για να υπάρχει πρόληψη και διόρθωση μιας κακής πορείας;
Η ορθολογική προσέγγιση και διερεύνηση των αιτίων και αιτιατών που οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να διαχωριστεί σε δύο περιόδους. Την πριν του 2013 και την μετά του 2013 όπου είχε κρατικοποιηθεί ο Συνεργατισμός.
Πριν το 2013 είναι αναμφισβήτητο από όλους ότι υπήρξε αδιαφάνεια, ημετεροκρατία, επιλεκτική διαχείριση δανείων και θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους αυτούς που μιλούν σήμερα ότι ήταν η ΕΔΕΚ και ο υποφαινόμενος τον Οκτώβριο του 2012 που αποκαλύψαμε επιλεκτικές διαγραφές δανείων πολιτικών προσώπων, κομματικών οργανώσεων και όλα τα υπόλοιπα όταν όλοι οι υπόλοιποι σιωπούσαν.
Υπήρξαν κομματικές παρεμβάσεις, υπήρξαν σκάνδαλα. Να υπενθυμίσουμε το σκάνδαλο της ΣΠΕ της Αγ. Φύλας κι όχι μόνο. Υπήρξαν εταιρείες οι οποίες ιδρύθηκαν και δεν δικαιολόγησαν την ίδρυσή τους όπως ήταν η περίπτωση της επενδυτικής εταιρείας Δήμητρα. Η διαπίστωση των προβλημάτων και η άσκηση κριτικής είναι θετική, είναι αναγκαία. Οι προτάσεις όμως επίλυσης των προβλημάτων είναι ακόμα πιο θετική και υπεύθυνη στάση. Και θα ήθελα να υπενθυμίσω για όλους αυτούς που αναφέρονται στο πόρισμα και σε όλα τα εκ των υστέρων γενόμενα, ότι η ΕΔΕΚ κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για τη λήψη διορθωτικών μέτρων. Σε καιρούς δύσκολους και πολύ νωρίς. Προτάσεις οι οποίες απέτυχαν γιατί προσέκρουσαν στην άρνηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Να υπενθυμίσω ότι το 1985, γιατί καλά θα είναι να μελετούμε την ιστορία για να γνωρίζουμε, κατατέθηκε πρόταση νόμου για την αύξηση των εξουσιών στα μέλη των Επιτροπειών Συνεργατικών Εταιρειών καθώς επίσης και υποβάθμιση του λογιστικού και του εποπτικού ελέγχου. Η ΕΔΕΚ ήταν αντίθετη. Το 1994 κατατέθηκε στη Βουλή πρόταση νόμου για την απλή αναλογική. Ποτέ δεν συζητήθηκε αυτή η πρόταση. Το 1997 η ΕΔΕΚ επανακατέθεσε πρόταση νόμου για την απλή αναλογική. Μετά από αρκετά χρόνια απορρίφθηκε από τα υπόλοιπα κόμματα η πρόταση. Επανήλθε το 2002 αλλλά απορρίφθηκε όμως λόγω ισοψηφίας. 26-26 ήταν τότε οι ψήφοι. Κατατέθηκε πρόταση νόμου ούτως ώστε ο έλεγχος των μεγάλων Συνεργατικών Ταμιευτηρίων και Πιστωτικών Εταιρειών να μην γίνεται από τον εποπτικό μηχανισμό αλλά να γίνεται από ελεγκτικούς οίκους για να μπορεί να υπάρχει και χειραγώγηση όπως διαπιστώσαμε και στην περίπτωση του σκανδάλου των τραπεζών. Η ΕΔΕΚ ήταν και πάλι αντίθετη.
Όλα τα παραπάνω συναθροιζόμενα σταδιακά οδήγησαν στην ανάγκη κεφαλαιοποίησης του Συνεργατισμού που τελικά οδηγήθηκε σε κρατικοποίηση και είμαστε σίγουροι από τότε ότι αυτή θα ήταν η κατάληξη. Εξάλλου η κυβέρνηση νομίζω ποτέ δεν το αρνήθηκε ότι ο στόχος της κρατικοποίησης ήταν τελικά η ιδιωτικοποίηση. Όμως το προηγούμενο της Λαϊκής Τράπεζας δεν μας προβλημάτισε. Εκείνη λοιπόν την δύσκολη στιγμή ο υποφαινόμενος δημόσια κατάθεσε μια συγκεκριμένη πρόταση η οποία δεν έγινε αποδεκτή από κανένα. Και ποια ήταν η συγκεκριμένη πρόταση; Να δώσει το κράτος το 1 1/2 δισεκατομμύριο για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού, να έχει έναν ισχυρό εποπτικό έλεγχο στην λειτουργία του για να αποφευχθούν τα σκάνδαλα οι παρατυπίες και τα όσα προηγήθηκαν του 2013 και το κράτος ουσιαστικά να αγοράσει 3 με 3,5 δισεκατομμύρια μη εξυπηρετούμενα δάνεια πολιτών, να τα δώσει στον Οργανισμό Ανάπτυξης Γης να τα διαχειριστεί στην βάση κοινωνικών κριτηρίων ούτως ώστε αφενός μεν να προστατέψει 3,5 χιλιάδες οικογένειες από πιθανή εκποίηση των περιουσιών τους, είτε της πρώτης κατοικίας, είτε της μικρής επαγγελματικής τους στέγης, και την ίδια στιγμή μέσα από τα έσοδα που θα προκύπτουν από τη διαχείριση να μπορεί είτε να αγοράζει νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τον τραπεζικό τομέα για να προστατεύσει τους πολίτες είτε να ενισχύσει την στεγαστική πολιτική του Οργανισμού Ανάπτυξης Γης για να μπορεί να προσφέρει κατοικία στα νεαρά ζευγάρια σε τιμή κόστους είτε να προσφέρει σε οικογένειες που προέρχονται από τα ευάλωτα στρώματα κατοικία με μικρό ενοίκιο ή ακόμα και στη συνέχεια θα μπορούσε να προχωρήσει και σε άλλα στεγαστικά προγράμματα. Όμως αυτή η θέση από κανένα δεν υιοθετήθηκε και κανένας δεν την προώθησε για υλοποίηση.
Μετά το 2013 και την κρατικοποίηση είναι γεγονός ότι υπήρξε επιλογή για τη διαχείριση της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας που επιβεβαιώθηκε εκ των υστέρων η αδυναμία τους να προχωρήσουν σε μια επαρκή διαχείριση. Υπήρξαν σημαντικές κομματικές παρεμβάσεις οι οποίες συνεχίστηκαν και μάλιστα υπήρξαν ευνοιοκρατικές προσλήψεις και θα ήθελα να ρωτήσω εκτός από την ΕΔΕΚ που τον Οκτώβριο του 2015 με συνεχείς ανακοινώσεις αναδείκνυε το θέμα του ευνοιοκρατικού διορισμού, ποιοι άλλοι πραγματικά δημόσια τοποθετήθηκαν για αυτούς τους ευνοιοκρατικούς διορισμούς; Ή για τα κακώς κείμενα στην συνεργατική κυπριακή τράπεζα; Κανένας.
Απουσίαζε ο σωστός εποπτικός έλεγχος. Να υπενθυμίσω τη συζήτηση που έγινε στο σώμα στις 6 Νοεμβρίου του 2016 και στις 2 Δεκεμβρίου του ιδίου χρόνου; Που αποδεικνύεται ακριβώς ποια ήταν η θέση του καθενός; Να υπενθυμίσω ότι από την πλευρά της ΕΔΕΚ είχαμε προειδοποιήσει ότι η κατάληξη τότε του Συνεργατισμού θα είναι η ιδιωτικοποίηση και η πώληση; Από τα πορίσματα, ή μάλλον, από το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής σαφώς προκύπτουν πολιτικές, αστικές και ποινικές ευθύνες. Που δεν είναι η ώρα αυτή τη στιγμή να τις αναφέρουμε μία προς μία.
Θα ήθελα με αυτή την ευκαιρία να εκφράσω την εκτίμηση της ΕΔΕΚ για το έργο που επιτέλεσε η συγκεκριμένη επιτροπή που δεν ήταν ούτε εύκολο ούτε ενδεχομένως και σύντομης χρονικής διάρκειας. Ήταν επίμονο. Επιβάλλεται την ίδια στιγμή όμως ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε με το πόρισμα να υπάρχει ένας σεβασμός σε αυτό το πόρισμα γιατί η συγκεκριμένη επιτροπή υποτίθεται διορίστηκε και είχε μια συγκεκριμένη ευθύνη. Αυτοί που συνέπλεξαν το πόρισμα αναλαμβάνουν το μερίδιο της ευθύνης τους να τεκμηριώσουν όλα όσα αναφέρονται στο πόρισμα. Άρα λοιπόν ο σεβασμός είναι αναγκαίος και απαραίτητος.
Την ίδια στιγμή και για ακόμη μία φορά θα επαναλάβω αυτό που είπαμε πάρα πολλές φορές ότι είναι καιρός να δημοσιοποιηθούν ακριβώς οι κατάλογοι με τα ονόματα πολιτικών προσώπων που έτυχαν ευνοϊκής δανειακής μεταχείρισης ή μερικής διαγραφής δανείων ή διαγραφή δανείων καθώς επίσης και οργανώσεις οι οποίες μπορεί να είναι συνδεδεμένες με κόμματα, από κρατικούς αξιωματούχους και όλους τους υπόλοιπους για να μπορούμε ακριβώς να έχουμε μία πλήρη εικόνα το τι έλαβε χώρα όλο αυτό το χρονικό διάστημα.
Ελπίζουμε ότι και αυτό το σκάνδαλο δεν θα έχει την τύχη των προηγουμένων. Και επειδή σήμερα όλοι μιλούμε για τα σκάνδαλα θα ήθελα να ρωτήσω όταν ήταν το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου, όταν από την πλευρά της ΕΔΕΚ ζητούσαμε ακριβώς να υπάρχουν παρεμβάσεις να σταματήσει αυτό το φαινόμενο, όταν καλούσαμε τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, θα ήθελα να μάθω όλοι αυτοί που σήμερα ασκούν κριτική για το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου ποια ήταν η θέση τους τότε; Έχουν να μας ανακοινώσουν οτιδήποτε να το δούμε να μας πείσουν; Να υπενθυμίσω τα σκάνδαλα που αποκαλύψαμε εδώ στη Βουλή, του ΚΟΑ, των Κυπριακών Αερογραμμών, των φαρμακευτικών υπηρεσιών, του ακτινοθεραπευτικού του νοσοκομείου Λεμεσού και να υπενθυμίσω ότι αυτά τα σκάνδαλα συζητήθηκαν στη Βουλή, δεν έτυχαν υποστήριξης από κανέναν ούτε βουλευτή ούτε κόμματος. Σήμερα ξαφνικά θυμόμαστε τα συγκεκριμένα σκάνδαλα και δεν είναι τα μοναδικά σκάνδαλα τα οποία ήρθαν στο φως της δημοσιότητας. Είναι πάρα πολλά αλλά όποια μας βολεύουν τα σιωπούμε κι όταν κάποια στιγμή βρεθούμε στη δύσκολη θέση να τα παρουσιάζουμε. Η ουσία είναι την ώρα που υπάρχει το πρόβλημα τι κάνει ο καθένας μας. Εκεί φαίνεται η διαφορά. Και όχι εκ των υστέρων. Εκ των υστέρων τα πράγματα είναι πάρα πολύ εύκολα.
Τελικά μέσα από το πόρισμα προκύπτουν πολιτικές ευθύνες. Και το χουμε πει πάρα πολλές φορές. Οι πολιτικές ευθύνες θα πρέπει να λαμβάνονται από τα πολιτικά πρόσωπα. Κι ο καθένας μας κρίνεται από την ευθιξία και την ευαισθησία την οποία θα παρουσιάσει. Οι πολιτικές ευθύνες δεν αποδίδονται από εμάς. Αναλαμβάνονται. Αυτή είναι η διαφορά και το ήθος που πρέπει να επιδεικνύει ο καθένας. Υπάρχουν αστικές ευθύνες. Υπάρχουν και ποινικές ευθύνες και εδώ ακριβώς είναι που θα πρέπει να συνεχίσει η διαδικασία και να παραπεμφθούν στην δικαιοσύνη ούτως ώστε όσοι φέρουν αστικές και ποινικές ευθύνες να εκδικαστούν οι υποθέσεις τους και αν όντως επιβεβαιωθεί ότι είναι ένοχοι να τύχουν της ανάλογης τιμωρίας.
Επιχειρείται σήμερα, κατανοητό, μια προσπάθεια να αποδοθούν ευθύνες και στην ΕΔΕΚ. Όμως μέσα από το πόρισμα όχι μόνο δεν προκύπτουν ευθύνες στην ΕΔΕΚ επικαλούνται μόνο το ότι  υπήρξε μια ανακοίνωση για τον διορισμό  ή την στήριξη κάποιων συγκεκριμένων προσώπων όσον αφορά την εκλογή του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λευκωσίας. Και ποιος λέει ότι τα συγκεκριμένα πρόσωπα ήταν κατ΄ ανάγκη κομματικά; Και ποιος λέει ότι τα συγκεκριμένα πρόσωπα δεν είναι πρόσωπα που θα μπορούσαν να διαχειριστούν με υπευθυνότητα αυτό το οποίο θα αναλάμβαναν; Αυτό και μόνο είναι στοιχείο για να πεις ότι υπήρχε και σε αυτού του κόμματος η συμμετοχή σε όλα όσα προηγήθηκαν στο θέμα του Συνεργατισμού; Όμως το κατανοώ. Γιατί αυτό που κάποιοι σήμερα επιχειρούν για τους δικούς τους λόγους είναι να ενοχοποιήσουν και την ΕΔΕΚ.
Επίκριση μάλιστα σήμερα ακούσαμε και για τη θέση της ΕΔΕΚ για την απλή αναλογική. Πραγματικά υπάρχει άλλο σύστημα που θα  μπορούσε να λειτουργήσει από την απλή αναλογική ως του καλύτερου και του πλέων διαφανούς δημοκρατικού συστήματος για την εκλογή των συλλογικών οργάνων; Όμως εγώ κατανοώ το συγκεκριμένο κόμμα το οποίο μας άσκησε κριτική σήμερα γιατί ακριβώς η λογική του δεν είναι η δημοκρατία και η διαφάνεια. Είναι ο ολοκληρωτισμός. Άρα λοιπόν οτιδήποτε έχει σχέση με τη δημοκρατία και κυρίως με τις διαφανείς διαδικασίες σαφώς θα επικριθεί. Θα είναι το αντίθετο.  Κατανοητό αυτό.
Το ‘χω τονίσει πάρα πολλές φορές ότι η άσκηση κριτικής είναι καλοδεχούμενη. Οι ασκούντες όμως την κριτική θα πρέπει πρώτα πρώτα να φροντίζουν και τις δικές τους υποχρεώσεις έναντι του κράτους και της πολιτείας. Όταν η κριτική που ασκούν αφορά τα όργανα του κράτους και της πολιτείας. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να λαμβάνουν και τις ευθύνες τους ενδεχομένως για το ρόλο τον οποίο διαδραμάτισαν εις την εκλογή μιας συγκεκριμένης κυβέρνησης την οποία σήμερα επικρίνουν. Και της οποίας ασκούν κριτική. Αν την βοήθησαν στο να εκλεγεί ή όχι. Ή αν δεν την βοήθησαν. Ή και φρόντισαν να πράξουν για να υπάρξει ενδεχομένως μια αλλαγή στη διακυβέρνηση.
Επίσης θα πρέπει και κάποια πολιτικά πρόσωπα να αναλαμβάνουν και τις δικές τους ευθύνες και τις δικές τους επιλογές και αποφάσεις του παρελθόντος. Γιατί υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι σήμερα δεν προέκυψαν ως πολιτικά πρόσωπα από παρθενογένεση. Ήταν πολιτικά πρόσωπα και προηγουμένως. Και μάλιστα πρόσωπα τα οποία ουσιαστικά ασκούσαν και εκτελεστικό και νομοθετικό έργο. Και καλά θα ήταν να μας πουν εκείνη την περίοδο της άσκησης αυτού του έργου τί έπραξαν για όλα αυτά; Ποιες προτάσεις κατέθεσαν για να προλάβουν τα κακώς κείμενα; Ποιες παρεμβάσεις έκαναν  για να γίνουν διορθώσεις; Αυτό σημαίνει ουσία, αυτό σημαίνει δημοκρατία. Αυτό σημαίνει πολιτική ευθύνη. Όπως εμείς σήμερα λέμε ακριβώς τι κάμαμε το ’85, το ’94, το ’97, το 2000 κι ας μας κρίνει ο λαός. Και δεν έχουμε κανένα απολύτως πρόβλημα.  Όμως πολλές φορές έχουμε πει ότι είμαστε σε πλήρη διαφάνεια και σε προσωπικό και σε κομματικό επίπεδο. Και μάλιστα το είπα και προηγουμένως. Ας τοποθετηθούν και όταν αποκαλύπταμε τα συγκεκριμένα σκάνδαλα ποια ήταν η θέση τους; Ποια ήταν ενδεχομένως η υποστήριξη τους;
Όταν στις 16 του Μάρτη του 2013 ήταν η σύσκεψη στο προεδρικό για το θέμα του κουρέματος των καταθέσεων εκτός από τον υποφαινόμενο ποιος άλλος κατέθεσε εναλλακτική πρόταση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και του ζήτησε αντί για κούρεμα το συγκεκριμένο ποσό το κράτος να το πάρει από τους καταθέτες με την μορφή του δανεισμού έναντι κρατικού ομολόγου; Ποιος την υποστήριξε την πρόταση αυτή; Ή ποιος κατάθεσε άλλη πρόταση;
Επειδή ακριβώς επιχειρείται να παρουσιαστούμε και ως ΕΔΕΚ  ένα παλαιοκομματικό σύστημα γιατί έτυχε ακριβώς να ιδρυθούμε πριν από 50 χρόνια. Και δεν αμφισβητώ ότι έχουμε και λάθη και παραλήψεις και είναι λογικό σε μια πορεία όλων αυτών των χρόνων να υπάρχουν και όλα αυτά. Όμως θα ήθελα να μάθω ποια ήταν εκείνη η απόφαση της ΕΔΕΚ που κόστισε στην Κυπριακή Δημοκρατία; Στην κρατική μας υπόσταση; Στην δημοκρατία ή στους πολίτες; Τι να γίνει όμως;
Είμαστε ένα κόμμα που ιδρυθήκαμε πριν από 50 χρόνια για να προστατέψουμε τη νομιμότητα και την κρατική μας οντότητα που την απειλούσαν κάποιοι. Για να μπορούν σήμερα κάποιοι να  μιλούν, να κρίνουν, και να επικρίνουν ανέξοδα. Εμείς δεν θα ακολουθήσουμε αυτό τον δρόμο. Ως ένα κόμμα τιμημένο θα συνεχίσουμε ακριβώς τον αγώνα μας για τον σοσιαλισμό, θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για να προστατεύουμε τους πολίτες κυρίως εκείνους τους πολίτες που προέρχονται από τα ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού και είμαστε έτοιμοι ακριβώς να πληρώσουμε όπως φάνηκε πολλές φορές και το προσωπικό και το κομματικό κόστος γιατί ακριβώς το συγκαλυμμένο και το ασυγκάλυπτο σύστημα που θέλει να ελέγχει την λειτουργία αυτού του κράτους θα συνεχίσει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο.
Δεν πρόκειται ποτέ να βάλουμε πλάτη σ’ αυτό το σύστημα. Αντίθετα αυτό το σύστημα θα το πολεμήσουμε και υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι εμφανίζονται σήμερα ως αντισυστημικοί. Τους δικαιολογώ. Γιατί αυτοί είναι μέρος ενός άλλου συστήματος πολύ χειρότερου απ’ αυτού που ευθύνεται για τα σκάνδαλα τα κρατικά και τα πολιτειακά.»