Γ.Περδίκης: «Μήπως αυτοί που ανέλαβαν να «σάσουν» τον Συνεργατισμό φρόντισαν να «σάσουν την πούγκα τους»;

Ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων-Συμμαχλια Πολιτών στη δική του ομιλία για το Πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για το Συνεργατισμό ανέφερε:Unknown-1 copy

«Σήμερα ξεκινά η ουσιαστική θεσμική συζήτηση επί του πορίσματος της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό. Εμείς θεωρούμε ότι αυτή η συζήτηση είναι η συνέχεια των συζητήσεων που προκαλέσαμε όταν ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών μαζί με την ανεξάρτητη Βουλευτή κ. Θεολόγου μέσα στο καλοκαίρι του 2017 – σε χρόνο ανύποπτο θα έλεγε κάποιος – εγγράψαμε επείγον θέμα για τις εξελίξεις στο Συνεργατισμό.

Ήταν τότε που η Επιτροπεία του Συνεργατισμού αποφάσισε να προσλάβει με αδιαφανείς και ύποπτες διαδικασίες μια ξένη εταιρεία, την Altamira, για τη διαχείριση μέρους των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Τότε λίγες δεκάδες διαδηλωτές βρεθήκαμε στους δρόμους για να εκφράσουμε την ανησυχία μας για το μέλλον του Συνεργατισμού. Εκείνες τις μέρες (24/08) ο ίδιος ο κ. Χατζηγιάννης σε συνάντηση που είχαμε μαζί με τη Συντεχνία Μικρών Επιχειρήσεων και Αυτοεργοδοτουμένων μου ομολογούσε ότι ο Εποπτικός Μηχανισμός δεν εμπιστεύεται την Επιτροπεία του Συνεργατισμού και ήταν επάναγκες να προσκληθεί ένας οργανισμός της δικής τους εμπιστοσύνης για να διαχειριστεί τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεα.

Οδηγήσαμε λοιπόν το θέμα ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου, μέσα στον Αύγουστο του 2017 – όταν κάποιοι έκαναν τις πολυτελείς διακοπές τους στις Μπαχάμες και στις Σεϋχέλλες – και παρά την άρνηση ορισμένων (που βρίσκονται ενώπιον μου αυτήν τη στιγμή) αναδείξαμε όλους τους κινδύνους που απειλούσαν με κατάρρευση το Συνεργατισμό. Αλλά ήταν πλέον προεκλογική περίοδος και δεν έπρεπε να λέγονται πολλά, μας έλεγαν.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η σύσκεψη των αρχηγών ή εκπροσώπων των κομμάτων στις 28/09/2017 αποφάσισε παρά τη δική μας αντίρρηση να κρατηθεί μυστική η έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για το Συνεργατισμό στην οποία καταγράφονται πολλές από τις παράνομες ενέργειες της εποπτείας του Συνεργατισμού. Τα κόμματα – πλην Λακεδαιμονίων- έστρωσαν πέπλο μυστικότητας για να προστατεύσουν τους διοικούντες του Συνεργατισμού.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο της Ερευνητικής Επιτροπής κ. Γιώργο Αρέστη και τα δύο άλλα μέλη της κ. Γιώργο Χαραλάμπους και Γιώργο Γεωργίου, καθώς και όλη τους την ομάδα, για το έργο που έχουν επιτελέσει. Η έκθεση και το πόρισμα είναι ένα εξαιρετικό έργο, που έχει αποδώσει αξιολογότατα ευρήματα που πρέπει να γίνουν σεβαστά. Ως Κίνημα Οικολόγων -Συνεργασία Πολιτών δεσμευόμαστε ότι θα κάνουμε ότι μας αναλογεί για να αναδειχθούν όλες οι πληροφορίες και ευθύνες που το πόρισμα καταδεικνύει.

Εμείς δεν θα προσποιηθούμε πως προλάβαμε να μελετήσουμε διεξοδικά και σε βάθος και τις 844 σελίδες του πορίσματος. Είναι τόσο μεστό το πόρισμα που θα μας πάρει πάρα πολύ χρόνο να το μελετήσουμε διεξοδικά και να μπορέσουμε να επεξεργαστούμε πλήρως τις πληροφορίες που περιέχει. Γι’ αυτό κατανοούμε και την ανάγκη παρέλευσης χρόνου πριν μπορέσει να αποφασίσει ο Γενικός Εισαγγελέας να αποφασίσει τα επόμενα του βήματα. Όμως γνωρίζει πολύ καλά και ο ίδιος ότι ο λαός – που εκπροσωπούμε σε αυτό το οίκημα – απαιτεί την απόδοση ευθυνών.

Θα επικεντρωθούμε στα θέματα που βρήκαμε πιο ενδιαφέροντα και σημαντικά για να αναφερθούν σε αυτήν την πρώτη συζήτηση του πορίσματος στην Βουλή των Αντιπροσώπων. Είναι πρόθεσή μου να ζητήσω από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου να συζητήσουμε εξονυχιστικά το πόρισμα – ενότητα με ενότητα – στα πλαίσια του ήδη εγγεγραμμένου αυτεπάγγελτου θέματος.

Το πόρισμα ημερομηνίας 1η Μαρτίου 2019, δόθηκε στην δημοσιότητα στις 6 Μαρτίου 2019. Ένα πόρισμα που προκύπτει από εργασία που ξεκίνησε από τις 6 Ιουλίου 2018 και χρειάστηκε να πάρει και 2 επιμηκύνσεις για να ολοκληρωθεί και να έχουμε σήμερα στα χέρια μας 844 σελίδες γεμάτες από χρήσιμες πληροφορίες και καταληκτικά συμπεράσματα. Οι ακροάσεις μαρτύρων κράτησαν μέχρι και τις 12 Δεκεμβρίου 2018, λήφθηκαν 98 καταθέσεις και μελετήθηκε ένας τεράστιος όγκος εγγράφων (ανήλθαν στις 120.000 σελίδες).

Σημειώσαμε πως η ερευνητική επιτροπή αναφέρει ότι δεν είχε στη διάθεσή της όλα τα σχετικά έγγραφα που ζήτησε από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα και ειδικά από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό. Ελπίζουμε πως αυτή η πρόσβαση θα παραχωρηθεί στον Γενικό Εισαγγελέα για τους σκοπούς του ανακριτικού έργου. Η καθυστέρηση στην παράδοση διαβαθμισμένων εγγράφων του υπουργικού – που τελικά κοινοποιήθηκαν στην επιτροπή μόλις τον Ιανουάριο 2019 – μετά την ολοκλήρωση των ακροάσεων και την λήψη καταθέσεων και η άρνηση της κ. Ντανιέλ Νουί, Προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, να έρθει στην Κύπρο για να καταθέσει ενώπιον της Επιτροπής, δυσχέραναν το έργο της Επιτροπής.

Τη μέρα της παραχώρησης του «καλού μέρους» της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας στην Ελληνική στις 3 Σεπτεμβρίου 2019 τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά της ανέρχονταν στα 7,49 δις, βάση δηλώσεων του Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Πρόδρομου Προδρόμου. Τον Δεκέμβριο του 2017 όμως οι καταθέσεις ανέρχονταν στα 11,6 δις[1]. Το πόρισμα αναφέρεται στην απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων στις 5 Σεπτεμβρίου 2013 όταν αποφασίστηκε η αλλαγή της δομής και του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα, που λήφθηκε μετά από μαραθώνια συνεδρίαση. Δεν κατέγραψε βέβαια τα τραγελαφικά που είχαν διαμειφθεί σε εκείνη την συγκεκριμένη συνεδρίαση, όπου αναγκάστηκε το σώμα να προβεί σε δεύτερη ψηφοφορία, μετά τις 12:00 τα μεσάνυχτα, για να εξασφαλιστεί η παραχώρηση του 1,5 δις προς τον Συνεργατισμό αλλά ταυτόχρονα και η κρατικοποίηση των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων. Εκείνη τη νύχτα η Βουλή έδωσε τα κλειδιά του Συνεργατισμού -των 100 χρόνων προσφοράς στο λαό μας – στον κ. Χάρη Γεωργιάδη και την παρέα του, χωρίς να εξασφαλίσει αναγκαίες εγγυήσεις ότι δεν θα φθάναμε στο ξεπούλημα και την καταστροφή.

Υπενθυμίζω για τα πρακτικά και την ιστορία πως το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών είχε ταχθεί εναντίον στην ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου και τις δύο φορές, πριν και μετά την 12η ώρα της μοιραίας εκείνης νύχτας της 4ης Σεπτεμβρίου 2013.

Διερωτούμαι αν το κράτος θα εισπράξει το ποσό των €3,5 δισ. που δόθηκαν στον Συνεργατισμό τα τελευταία 6 χρόνια. Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν από την παραχώρηση 2,6 δις εγγυήσεων στην Ελληνική Τράπεζα; Ποιοι θα διαχειριστούν την περιουσία των €7 δισ. που βρίσκεται στην ΚΕΔΙΠΕΣ; (Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων); Έχουν περάσει μήνες και πάλι σημειώνουμε προβλήματα λόγω της μη εξουσιοδότησης της ΚΕΔΙΠΕΣ να προχωρήσει σε διαχείριση και αναδιαρθώσεις των «κακών δανείων» που έχουν μείνει στην δικαιοδοσία της. Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει επειγόντως τη Βουλή, δηλαδή το μέλλον της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων που έχουν μεταβιβαστεί στην ΚΕΔΙΠΕΣ και ιδιαίτερα των ΜΕΔ.

Η κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο του 2013 παρέλαβε μια Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα που διέθετε 93 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα, που είχαν προκύψει από την συγχώνευση πέραν των 350 ΣΠΙ[2]. Η PIMCO υπολόγισε το Δεκέμβριο 2012 ότι το έλλειμμα κεφαλαίων ανήλθε στα €1,5 δις και λόγω της αδυναμίας εξεύρεσης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα, η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα μαζί με τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα ανακεφαλαιοποιήθηκαν με βάση το Μνημόνιο Συναντίληψης το 2014, με το ποσό του €1,5 δις από το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Απαραίτητος όρος για την ανακεφαλαιοποίηση ήταν η υποβολή Σχεδίου Αναδιάρθρωσης προς την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η έγκριση του Σχεδίου αυτού. Τα 93 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα συγχωνεύτηκαν σε 18 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα και συνομολογήθηκε συμφωνία που απαιτούσε όπως μεταφερθεί η αρμοδιότητα της αδειοδότησης, ρύθμισης και εποπτείας των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων από την Υπηρεσία Εποπτείας Συνεργατικών Εταιρειών στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Επιπλέον συμφωνήθηκε όπως ο έλεγχος των οικονομικών καταστάσεων της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων να γίνεται από εξωτερικούς ελεγκτικούς οίκους και να ετοιμαστεί Σχεδίο Δράσης για την αντιμετώπιση των κυριότερων προκλήσεων που αντιμετώπιζαν η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα και τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα. Το πόρισμα καταγράφει και την επεσήμανση του τότε Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ότι «ο Συνεργατικός Πιστωτικός Τομέας είχε κριθεί από τους ίδιους τους δανειστές ως βιώσιμος και πως ένας από τους κύριους παράγοντες για την επιτυχή εφαρμογή του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης που θα επανάφερε τον Τομέα σε κερδοφόρα πορεία ήταν η επιλογή στη νέα διοίκηση ικανών και κατάλληλων ατόμων που θα ενεργούσαν με γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον της επένδυσης του κράτους και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας» .

Τι ακριβώς πήγε λάθος με εκείνο το εγκριμένο Σχέδιο; Ποιος φέρει την ευθύνη για μη υλοποίηση του; Μήπως ήταν προβληματικό το Σχέδιο ευθύς εξαρχής; Μήπως δεν είχαν γίνει σωστοί υπολογισμοί; Η εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου γινόταν ορθά; Μήπως η χρήση εξωτερικών ελεγκτικών οίκων συνέβαλε στην επιδείνωση της κατάστασης; Ή μήπως αυτοί που ανέλαβαν να «σάσουν» τον Συνεργατισμό απλά φρόντισαν να «σάσουν την πούγκα τους»;

Το πόρισμα αποδίδει ευθύνες στην Κεντρική Τράπεζα Κύπρου. Οι εποπτικοί ελέγχοι που διενεργήθηκαν ήταν επαρκείς; Πώς χειρίστηκαν τα πορίσματα των 19 αξιολογήσεων που διεξήγαγαν το 2013-2014;[3] Πόσοι ελέγχοι είχαν διεξαχθεί από τότε; Γιατί δεν προωθήθηκαν ποινικές και αστικές αγωγές εναντίον προσώπων που διαφάνηκε ότι είχαν εμπλοκή στη λήψη λανθασμένων αποφάσεων εκ μέρους των ΣΠΙ στα οποία εργοδοτούνταν; «Αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου συμμετείχαν καθ’ όλο το χρονικό διάστημα 2014-2018 στα όργανα λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για σκοπούς του ΕΕΜ[4] (Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού)» λέει το πόρισμα. Άρα ξεκάθαρα θα πρέπει να αναζητηθούν οι ευθύνες της ελλιπούς εποπτείας της ίδιας της Διοικητριας της Κυπριακής Κεντρικής Τράπεζας στο Συνεργατισμό. Μέχρι σήμερα όμως η Κεντρική Τράπεζα παραμένει στο απυρόβλητο και «ποιεί την πάπια».

Έχουν λεχθεί πάρα πολλά τις τελευταίες εβδομάδες για τις πολιτικές ευθύνες του Υπουργού Οικονομικών. Η γνώμη μου είναι ότι ξεκάθαρα η Επιτροπή έχει αποδώσει βαρύτατες πολιτικές ευθύνες στον Υπουργό Οικονομικών κ. Χάρη Γεωργιάδη για την καταστροφή της ΣΚΤ, λόγω ανικανότητας στην εποπτεία / έλεγχο / συντονισμό της κρατικής τράπεζας (99,2%) ως εκπρόσωπος του μεγαλομετόχου, δηλαδή της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η πρώτη δήλωση όμως του Υπουργού Οικονομικών ήταν, «άλλο η πολιτική ευθύνη και άλλο η πολιτική υπευθυνότητα». Αυτό ήταν το επίπεδο ευθιξίας του Υπουργού, που αργότερα παραδέχθηκε ότι πάντοτε θεωρούσε ότι η μόνη λύση για το Συνεργατισμό ήταν η ιδιωτικοποίηση του. Αν συνυπολογίσει κανείς το θράσος που χαρακτηρίζει τις δηλώσεις του ημερομηνίας 12 Μαρτίου 2019 στο Euronews, γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρη η κυνική νεοφιλελεύθερη προσεγγιση του υπουργού οικονομικών της παρούσας κυβέρνησης. Είπε: «Υπάρχει μια διαφορά στην προσέγγιση. Η κυβέρνηση κι εγώ ως μέλος της κυβέρνησης θεωρούμε ότι αυτό που έγινε ήταν θετικό. Δεν ήταν μία αρνητική εξέλιξη. Ήταν σίγουρα μία δύσκολη πολιτικά απόφαση, κατανοώ τις αντιδράσεις, υπάρχει μία ταύτιση με το Συνεργατισμό διαχρονική, όμως ήταν μία δύσκολη αλλά απολύτως αναγκαία απόφαση, έχει θωρακίσει πλήρως το τραπεζικό μας σύστημα, οδήγησε αμέσως σε αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα, χαιρετίστηκε αυτή η απόφαση, απ’την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, άρα ήταν μία δύσκολη, ωφέλιμη και για αυτή την απόφαση τη θετική, βεβαίως και αναλαμβάνουμε την ευθύνη[5]». Βέβαια κάθε άλλο παρά ανάληψη ευθύνης έχουμε από αυτό τον Υπουργό ή την κυβέρνηση Αναστασιάδη.

Σε δηλώσεις του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Πρόδρομος Προδρόμου στις 7 Μαρτίου 2019 προσπάθησε να αποποιηθεί κάθε ευθύνης πριν καν προλάβουν να μελετήσουν το πόρισμα. Έκανε λόγο για έλλειψη τεχνοοικονομικής μελέτης και κατάρτισης της ερευνητικής επιτροπής και ακολούθως εξέφρασε την εκτίμηση ότι το πόρισμα δεν έλαβε υπόψη το ρυθμιστικό – κανονιστικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο λειτούργησε ο Συνεργατισμός. Συνεπώς, λέει, δεν πρέπει να αποδίδονται ευθύνες στην Κυβέρνηση και στον Υπουργό Οικονομικών.

Μία μέρα αργότερα διέψευσε την αναπληρώτρια του κ. Κλέλια Βασιλείου, η οποία μίλησε για επιστολή παραίτησης του Υπουργού Οικονομικών, απλά για να διαψευσθεί μια εβδομάδα αργότερα και ο ίδιος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει αναφέρει ότι θα θεωρούσε απόλυτα δικαιολογημένο το αίτημα για ανάληψη πολιτικών ευθυνών από τον υπουργό Οικονομικών, εάν παραγνώριζε τον ρόλο του στα εξής:

  1. Στην αποτροπή της άτακτης χρεοκοπίας του κράτους
  2. Στη σύντομη και πετυχημένη έξοδο από το Μνημόνιο
  3. Στη δημιουργία πλεονασματικών  προϋπολογισμών
  4. Στη δραστική μείωση της ανεργίας
  5. Στην επίτευξη συνεχόμενης ανάπτυξης με έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς στην Ευρώπη.

Δηλαδή εμμέσως πλην σαφώς αναγνωρίζει την αποτυχία του στο θέμα του Συνεργατισμού αλλά τον απαλλάσσει ευθυνών λόγω πρότερου πετυχημένου – κατά την άποψη του κ. Νίκου Αναστασιάδη – έργου στην οικονομία.

Δυστυχώς όμως αυτή η εικόνα που θέλει να παρουσιάζει η Κυβέρνηση, δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Μετά από 6 χρόνια “σωτήριας” διακυβέρνησης το χρέος έχει αυξηθεί κατά 22,5% του ΑΕΠ. Το χρέος στην πραγματικότητα βρίσκεται στο 116,2% του ΑΕΠ και θα βρισκόταν πολύ πιο πάνω εάν το κράτος δεν διέγραφε από τον λογαριασμό των χρεών του το χρέος 7 δις προς το ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων με τις ευλογίες της τρόικα.

Καλώ την Κυβέρνηση να αντιληφθεί ότι το λεγόμενο «success story» δεν πείθει ούτε τους Ευρωπαίους αλλά ούτε και το ίδιο το ΔΝΤ και κυρίως δεν πείθει εμάς που το ζούμε.

Η ευθύνη του Υπουργού Οικονομικών βέβαια δεν περιορίζεται μόνο στην κακοδιαχείριση, την κακή εταιρική διακυβέρνηση στην οποία διέπρεψε η διορισμένη από τον ίδιο ηγεσία του Συνεργατισμού. Δυστυχώς το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η επιμονη στην προώθηση ανόητων ιδεών όπως ήταν η παροχή δωρεάν μετοχών ή η έκδοση νέου ομολόγου της Κυπριακής Δημοκρατίας προεκλογικά το 2018 για να στηρίξουν υποτίθεται τον Συνεργατισμό. Στο πόρισμα σημειώνεται ότι «είμαστε πεπεισμένοι ότι η λύση της πώλησης δεν ήταν μια λύση που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προέκρινε από την αρχή. Τα πράγματα οδηγήθηκαν εκεί ιδιαίτερα λόγω της αποτυχημένης προσπάθειας αποκρατικοποίησης η οποία προστέθηκε στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα. Συμπεραίνουμε δε ότι την χαριστική βολή γι’ αυτή την πορεία έδωσε η λανθασμένη από την αρχή και αδιέξοδη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για την δωρεάν παραχώρηση μετοχών για την οποία επέμενε μέχρι σχεδόν και το τέλος του 2017 (Νοέμβριο) παρά το γεγονός ότι παράλληλα προχωρούσαν και άλλες λύσεις μέσον της Citi[6]».

Η δε προσωπική εμμονή του Υπουργού για αποφυγή ελέγχου από πλευράς του Γενικού Ελεγκτή (θέμα που είχε αναχθεί σε προσωπική κόντρα μεταξύ των δύο ανδρών) οδήγησε στην προώθηση και ψήφιση νομοθεσίας τον Οκτώβριο του 2016 που καταργούσε τον διαχειριστικό και οικονομικό έλεγχο του Γενικού Ελεγκτή επί της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας με πρωτοβουλία του Προέδρου του κυβερνώντος κόμματος και τη στήριξη της πλειοψηφίας των κομμάτων.

Με τις ανωτέρω διαπιστώσεις η πολιτική ευθύνη του Υπουργού Οικονομικών είναι ολοφάνερη και ως τέτοια θα έπρεπε ο κύριος Γεωργιάδης να την αναλάβει και αμέσως μετά το πόρισμα να παραιτηθεί είτε συμφωνούσε είτε διαφωνούσε, αφού είχε δηλώσει στο παρελθόν όταν του ζητούσαν ευθύνες: «Περιμένετε να δούμε το πόρισμα». Όταν είδαμε το πόρισμα, προσπαθεί να μας πείσει ότι είναι τυφλό.

Λυπούμαι αλλά δεν έχει άλλη επιλογή ο Υπουργός Οικονομικών και ούτε και ο Πρόεδρος, οι οποίοι αμφότεροι πρέπει να αποδεχθούν την παραίτηση που προφανώς θα βρίσκεται ενώπιον τους, με απόφαση – ελπίζω- της ίδιας της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Όμως  ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει αποφασίσει να στηρίξει για πολλοστή φορά τον Υπουργό Οικονομικών, διαψεύδοντας μέσω πρόσφατης συνέντευξης του τη δήλωση του κυβερνητικού του εκπροσώπου ότι ουδέποτε έθεσε ενώπιον του προέδρου την παραίτησή του ο κ. Γεωργιάδης.

Μα την αλήθεια ίσως χρειαστεί ο διορισμός καινούργιας Ερευνητικής Επιτροπής για να απαντήσει στο ερώτημα εάν έθεσε ή όχι ο κ. Χάρης Γεωργιάδης την παραίτηση του ενώπιον του Προέδρου.

Αλλά ας επιχειρήσουμε να εξετάσουμε ορισμένες πτυχές του πορίσματος:

Διορισμός Επιτροπείας
«Η ερευνητική επιτροπή εξέτασε, όσο ήταν δυνατό, τη διαδικασία διορισμού των μελών της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας. Από τις ενώπιόν της καταθέσεις διαφόρων προσώπων και τα τεθέντα στη διάθεση της έγγραφα διαπιστώνει ότι η διαδικασία επιλογής υποψηφίων και διορισμού των μελών της Επιτροπείας χαρακτηριζόταν από αδιαφάνεια. Όμως, υπάρχουν αρκετά στοιχεία και πληροφορίες που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι διορισμοί έγιναν με πολιτικά κριτήρια[7]». Γι’ αυτό το θέμα ο Πρόεδρος και ο Υπουργός του συχνά αναφέρονται και στις ευθύνες της Βουλής, η οποία καλέστηκε σε 3 περιπτώσεις να επικυρώσει διορισμούς στην Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας.

Όντως σύμφωνα με το αρχείο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών σε τρεις περιπτώσεις κλήθηκε η Κοινοβουλευτική Επιτροπή να επικυρώσει διορισμούς  στην Επιτροπεία της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας στις 25/10/2013, στις 27/6/2016 και στις 21/5/2018. Σε όλες αυτές τις ψηφοφορίες συμμετείχαν – ανά περίπτωση – με τη θετική τους ψήφο βουλευτές από το ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ. Κατ’ ακρίβεια στην Επιτροπεία – κατά καιρούς – διορίστηκαν άτομα που προέρχονταν ή προτάθηκαν από τα πιο πάνω αναφερόμενα κόμματα. Το γεγονός αυτό, δίνει το πρόσχημα στην Κυβέρνηση να επιρρίπτει στα κόμματα μέρος της ευθύνης για τη διαχείριση της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας τα τελευταία πέντε χρόνια πριν την κατάρρευση.

Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, που δεν συμμετείχαμε ποτέ σε μια διαδικασία για την οποία ευθύς εξαρχής διαφωνήσαμε – δηλαδή στη ενοποίηση των Συνεργατικών Πιστωτικών Εταιρειών και στην κρατικοποίηση του Συνεργατισμού – θεωρούμε ότι η ευθύνη και γι’ αυτό το θέμα παραμένει στον Υπουργό, ο οποίος – έστω με τη συνέργεια κάποιων κομμάτων – εισηγήθηκε το διορισμό των μελών της Επιτροπείας – και το κυριότερο – έδινε με συνεχείς παρεμβάσεις και προτροπές το πλαίσιο της καταστροφικής – όπως αποδείχθηκε – δράσης της.

Διορισμός Νικόλα Χατζηγιάννη
Η Επιτροπεία μίσθωσε την εταιρία Egon Zehnder International Α.Ε για υπηρεσίες για εξεύρεση ανώτατου στελέχους. Ήταν τόσο κραυγαλέα και απαράδεκτη η διαδικασία που πολύ νωρίς κατάλαβαν ότι ήταν εκτεθειμένοι. Προκήρυξαν διαγωνισμό ενδιαφέροντος και ενώ δήλωσαν 8 άτομα ενδιαφέρον αποφάσισαν ότι δεν προλάβαιναν να τους αξιολογήσουν όλους και αξιολόγησαν έναν και τον διόρισαν, ο οποίος ένας ήταν ο ίδιος ο Επικεφαλής του διορίζοντος οργάνου. Πρωτοφανή πράγματα. Παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο Γενικός Ελεγκτής από την πρώτη στιγμή καταδίκασε δημόσια αυτήν τη διαδικασία. Η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα πλήρωσε €36,064.21 + ΦΠΑ[8] για μια διαδικασία που δεν έγινε ποτέ. Κατέληξαν λοιπόν στον διορισμό του κ. Ν. Χ’Γιάννη με σκιώδεις και συνοπτικές διαδικασίες. Ποιος έχει την ευθύνη για αυτό; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι η γνωστή, η πολύχρονη φιλική σχέση του κ. Χατζηγιάννη με τον Υπουργό Οικονομικών κ. Χάρη Γεωργιάδη.

Έλεγχος Γενικού Ελεγκτή
Βρίσκουμε ιδιαίτερα σκανδαλώδη την επιβεβαίωση ότι το Υπουργείο Οικονομικών εσκεμμένα επιδίωξε τον τερματισμό του ελεγκτικού ρόλου στο Συνεργατισμό από τον Γενικό Ελεγκτή. Βάση του πορίσματος, σε γραπτό σημείωμα του κ. Δ. Διονυσίου (Διευθυντή της Μονάδας Διαχείρισης) προς τον Υπουργό Οικονομικών… «συστήνεται όπως ζητηθεί από μέλη της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, τα οποία συνδέονταν και μπορούσαν να ασκήσουν επιρροή σε κόμματα, να επιδιώξουν να επηρεάσουν τα κόμματα τους ως προς την τοποθέτησή τους για τις αρμοδιότητες του Γενικού Ελεγκτή της Κυπριακής Δημοκρατίας να ελέγχει τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα[9]».

Με άλλα λόγια, υπάρχει παραδοχή πως τα μέλη της επιτροπείας διορίστηκαν με κύριο γνώμονα την επιρροή που θα μπορούσαν να έχουν στα κόμματα, αλλά επίσης πως η κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών ειδικότερα επιστράτευσαν όλα τα μέσα στη διάθεσή τους για να πετύχουν τον στόχο τους, που δεν ήταν άλλος από την αποφυγή του ελέγχου από τις Υπηρεσίες του Γενικού Ελεγκτή. Στην δική μου λογική κάποια πολιτικά κόμματα που είχαν τοποθετηθεί υπέρ της κατάργησης της εποπτείας του Συνεργατισμού από τον Γενικό Ελεγκτή οφείλουν να πείσουν πως δεν ενήργησαν με αυτόν τον τρόπο λόγω της «συμβουλής» των «δικών τους ανθρώπων» στην Επιτροπεία.

Τοκογλυφία του Συνεργατισμού
Όταν κατέθετε ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, έκανε λόγο για τοκογλυφικές πρακτικές στα Συνεργατικά Ιδρύματα με τη χρήση λάθος τοκισμού[10]. Ο Επίτροπος εντόπισε την αρχή αυτού του λάθους σε μια επιστολή που έστειλε το 2008 ο κ Κωνσταντίνος Λύρας. Έχω δει αναφορές για τον τρόπο με τον οποίο ο κ. Λύρας απέφευγε να απαντήσει ευθέως στα ερωτήματα της Επιτροπής[11]. Όταν η επιτροπή του έθεσε υπόψιν του ότι παρέλειπε να συμμορφωθεί με υποδείξεις για ομοιόμορφο με άλλα τραπεζικά ιδρύματα υπολογισμό των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων ώστε να φαίνονται μειωμένα, ότι με την ανανέωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων απλώς το πρόβλημα διαιωνιζόταν και ότι παρέλειπε να λάβει μέτρα όταν λειτουργοί της Υπηρεσίας Ανάπτυξης Συνεργατισμού (ΥΑΣΕ) του υποδείκνυαν την ύπαρξη ατασθαλιών σε Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα, απλά απέρριψε την κριτική. Η έκθεση καταλήγει ότι οι εξουσίες του Εφόρου (θέση που δημιουργήθηκε το 2003 και ήταν υπόλογη απευθείας στο Υπουργικό Συμβούλιο, μέχρι και το 2014) δεν ασκήθηκαν με επιμέλεια και σύμφωνα με το Νόμο. Τη θέση αυτή κατείχαν οι κ. Χλωρακιώτης και Λύρας. Το πόρισμα καταγράφει κατά λέξη τα εξής: «Τόσο ο κ. Χλωρακιώτης όσο και ο κ. Λύρας ευθύνονται για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Ταμιευτηρίου την περίοδο μέχρι το 2013[12]». Για τις ποινικές ευθύνες των κυρίων Λύρα και Χλωρακιώτη θα αποφασίσει προφανώς η δικαιοσύνη. Καταγράφεται επίσης στο πόρισμα ότι προχωρούν και αστυνομικές έρευνες για τις περιπτώσεις ποινικών αδικημάτων σε 21 ΣΠΙ. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε αν θα προχωρήσει σε καταχώρηση επιπλέον υποθέσεων ο Γενικός Εισαγγελέας, μετά την έκδοση του πορίσματος της τριμελούς επιτροπής.

Ο χρόνος μου κοντεύει να τελειώσει αλλά θέλω να σημειώσω τα πιο κάτω στοιχεία που έχουμε εντοπίσει στο πόρισμα και θα ζητήσουμε να συζητηθούν σε ειδική συνεδρίαση της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπή. Ας θυμηθούμε λίγο και τα σκάνδαλα σε σχέση με την αγορά υπηρεσιών από τους μεγάλους Οίκους αξιολόγησης. Η πληρωμή 5 εκ. στην Blackrock από την Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα για «υπηρεσίες για την στρατηγική των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων» πότε αποφασίστηκε; Γιατί δεν δόθηκε αυτή η πληροφορία στην Επιτροπή; Τι ήταν το «Project Coral” που απέδωσε στην CITI σχεδόν 6 εκ ευρώ και στην Shearman Sterling άλλα 4 εκ.;

Επιπλέον, σημειώνουμε τα εξής στοιχεία: Η Deloitte έλαβε συνολικά 2,6 εκ για υπηρεσίες που παρείχε, η Ernst & Young 3 εκ., η Grant Thornton 3,4 εκ, η KPMG 1 εκ., η Moody’s 2,1 εκ., η PWC 3,3 εκ. Αυτοί οι περίφημοι οίκοι, τους οποίους κάποιοι ακόμα εμπιστεύονται που παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες δεν οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις;

Κυρίες και κύριοι. Το πόρισμα αναφέρει αυτολεξί: «η τελική κατάρρευση του το 2018 δεν μπορεί ν’ αναζητείται στα όσα συνέβησαν πριν το 2013. Πρέπει ν’ αναζητηθεί σε λάθη, παραλήψεις, απραξία, ανικανότητα, εγκληματική αμέλεια και ίσως και παράνομες πρακτικές τα οποία διαπράχθηκαν απ’ όσους ανάλαβαν να χειρισθούν τις υποθέσεις του ΣΠΤ από την ανακεφαλαιοποίηση και εντεύθεν».

Ο Γενικός Εισαγγελέας έχει τώρα κάτι λιγότερο από ένα έτος για να ολοκληρώσει τις ποινικές ανακρίσεις και να καταθέσει υποθέσεις εναντίον όσων προσώπων κρίνει ότι μπορεί να τεκμηριώσει ποινικές και αστικές υποθέσεις, εαν πρόκειται να ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία πριν την αφυπηρέτησή του.

Ένα γεγονός πάντως είναι βέβαιο: με τον εγκληματικό τρόπο διαχείρισης του Συνεργατισμού η Κυβέρνηση Αναστασιάδη και δει ο Υπουργός Οικονομικών και οι παραστεκάμενοι του, πέτυχαν μόνο την παράταση της αβεβαιότητας, την σπατάλη τεράστιων ποσών για την εξασφάλιση υπηρεσιών από διεθνείς οικους αξιολόγησης, λογιστικούς οίκους και δικηγορικά γραφεία, αλλά κυρίως την διόγκωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, αφού η ίδια η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα δεν προχωρούσε σε αναδιαθρώσεις και αποφασιστική διαχείριση για να ξεκαθαρίσει το πορτφόλιο της. Οι δανειολήπτες λάμβαναν συγχυσμένα μηνύματα, έβλεπαν τους τόκους τους να αυξάνονται κατακόρυφα και την Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα να μην μπαίνει σε ουσιαστικό διάλογο με τους ιδίους ώστε να καταλήγουν σε αμοιβαία επωφελή συμφωνία για διαχείριση των δανείων τους. Αυτά είναι που οδήγησαν στην κατάρρευση του Συνεργατισμού, και υπάρχουν συγκεκριμένα άτομα που ευθύνονται για αυτό, είτε λόγω εσκεμμένων πράξεων τους είτε λόγω της επιδειξης τεράστιας αμέλειας και ανικανότητας.

Αλλά υπάρχουν και κάποιοι που ευνοήθηκαν. Είναι Ελληνική Τράπεζα, οι μέτοχοι της που έχουν όνομα και επίθετο αλλά έχουν και ένα άλλο σημαντικό προσόν: είναι χρηματοδότες του κυβερνώντος κόμματος.

Εν κατακλείδι, θεωρούμε πως επιτέλους πρέπει να αρχίσει ο τόπος μας να απαιτεί έμπρακτη  πολιτική ευθιξία από τους πολιτικούς αξιωματούχους. Η ανάγκη απόδοσης ποινικών και αστικών ευθυνών, είναι μονόδρομος για εμάς, αλλά πρέπει να επιμένουμε να αποδοθούν και οι πολιτικές ευθύνες. Γι αυτό είναι που επιμένουμε στην παραίτηση του Υπουργού Οικονομικών κ. Χάρη Γεωργιάδη άμεσα, τώρα, προτού προλάβει να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή στην οικονομία της χώρας και προτού με τις αποφάσεις του δημιουργήσει κι άλλα κοινωνικά προβλήματα.»